P. Gallandii ... Contra nouam academiam Petri Rami oratio. Ad illustrissimum ... Carolum à Lotharingia

21쪽

P. GALLANDII ORATIOtione & modestia factum est, ut nemo ueritatis amans illis succcnsere merito posse uideatur. At tu cum illorum inueta ex Aristotelis unius fontibus hausta tuis nescio quibus somniis fucata, nominibus eorum silentio praetcritis, pro tuis in

lucem emittis, &cum , quod pueri in faba, ea te reperisse tame clamitas, sine quibus reipub. cardines ruere necesse sit, quem hominem Lil riorem sine profuse risu, seueriorem sine maxi mo dolore hunc tuum montium partum legere posse existimasὶ Melior pars eoru qui hasce tuas nugas lectitant Rame ne hinc tibi nimium placeas non ad fructum aliquem ex iis calliendum, sed ueluti vernaculos ridiculi Patagruelis libros ad lusum & animi oblectatione lectitant. Quod

cum,quantum audio, non ignores, posteritatis

spe te cos laris, liuorem qui in uiuis pascitur sui ait ille post fata quieturum speras, tuos labores

ut Herculis, posteritatis iudicia aequiora inueniaturos quam uiuorti, qui inuidiae ueneno suffusi, verum a falso internoscere non possunt, existimas. Quid audio Rameὶtu ad posteritatem tuos libros peruenturos speras Θ Vnguentarij te uiuo,

salsametvij & pharmacopolae ad butyrum, sco-bros,ibus dc piper inuoluendum iis abutentur Tui libri meatusidius,ut canit Martialis, , Nigram cito rapti in culinam, M Cordillas madida tegent papyro: Vel thuris piperisque erunt cuculluS. Tu

22쪽

ΡRO SCHOLA PARISIEM. io

Tu mihi crede ut Priamus liberis omnibus, sic tuis libris superstes,omnes copones ad deploradam tuam orbitatem relictus. Inuidiam uero si actionis publicae qua hodie reus cs, causam esse putas, falleris Rame. Non enim inuidi sed odiupublicum perquam iustum est,in animis hominum tuas bacchationes toto iam septennio moleste perpessoru ita insitum, ut niti te ad mentis sanitatem aliquando couerteris, nullo tempore, nulla unquam ratione desiturum sit. Quis enim furori & amentiae quae te praecipitem agit, inui deatὶ Quid est enim aliud furere, quam patriae quae te genuit,aluit,suis opibus locupletauit,suis insignibus adornauit,uim adferre,eius instituta, leges, mores uiolare, a maioribus constitutam philosophiam labefactare,& tradendam artium uetere in ea disciplina subuertere conari 3 Patria uero quam nobis alia & naturae & ciuitatis esse putas,ci hanc uirtutu omnium & disciplinaru parente,in qua animi nostri ad omne honestate perliteras non solum exculti, veructia quodammodo nati sunt,ubi nos quoque hisce ueris animi bonis instructi, sedem certam,fortunas,& aliquem dignitatis gradum obtinemus. Nihil subuertere, sed emcndare, & in meliorem formam omnia conuertere contendo, inquis:audio, sed quis te nobis Charondam,Solonem, aut Lycurgum legibus corrigedis & serendis adhibuit Z quis te hic

tribunumple.aedilem aut consorem creauici quo

23쪽

iure,quo more homo priuatus, nouus Arcesilas, sententiam quotidie mutans,re cum mortali nemine communicata, sisse relatione,sii se promulgationc,istud ausus csὶ Populus Ro. cum prior reip.forma non ampliusserenda uideretur, post longas inter plebem patresque dissentioncs tandem decem legatos Athenas & in alias celebres Greciae urbes uno cosensu misit,a quibus Te cum Greciae sapientibus communicata, lecem legum tabulas, quibus extinctis seditionibus diu postea uixit,ltatus accepit. Ecquem unqua RO.magistratum penes quem legumserenaarum auctoritas esset,ad leges seredas accessisse siue suasione& dissitasione pro concione,siue promulgatione& solenni illo trinundino,quam rationem in nostris comitiis retenta cernimus, legisti aut audisti)Lege Platonem,Aristotclamq; ea de re,& Ci,ceronem,ex quibus si alte in lege noua sereti &uetere abroganda omnia cxpendenda sitit, si remissis istis spiritibus qui te transuersiim,agunt, tantae rei cogitationem suscipere uoles, qua es

ingenij perspicientia statim intelliges. Locrenisses inserto in collum laqueo ad legcs seredas ac cessisse grauissimi scriptores prodiderunt, ut si quod ferebant improbaretur ini a promulga'

tione strangularentur. Socrates paucis ante mortem diebus cum facile posset e custodia educi,noluit,qudd patriae leges,quibus parendum esse di

cerct, prohiberent. Plato tantum contendere: D in

24쪽

ΡRU SCHOLA PARISIEN. ir

in rep. quantum tuis ciuibus probare possis, iubet: vim neque parenti neque patriae adferenda esse: S hanc ut Ciceronis uerbis utar) causam si bi fuisse ait non attingendae reip.quod cum offendisset populum Atheniensem senectute desipientem,cum persuaderi possc dissideret,cogi fas esseno arbitraretur . Tu uero Ramc cu,dijs homini

btisque inuitis & reclamantibus, uetusto huius reip.statu couulfo, repudiatis maiorum legibus, abrogata tam longi temporis tradendari philo phi tractandarumque artium cosuetudine, grauissimis ordinibus contra tu summi pontificis, regisquc per quos omnia nobis aut sancita, aut rata habita sunt,fidem implorantibus,sursum deorsum periniscere omnia pro tua libidine ausus sis,miraris tanto studio homines pro uetere philosophia & eius parente defendcndo, ueluti pro

cisi& aris ad reprimendum furorem tuum co- currercΘCum te ita ad Arcesilae tui imitationem comparaueris,ut quod de eo a magnis uiris scri

flum cst, non esse uiri ingeniosi putes in cadet ientelia permanere, sed quod modo dixeris, statim confutare , omnia calumniari, &, quod de illo Eusebius scripsit,semper tanquam hydra tax Capita amputare ense,tuo statuas, tu hominum tua improbantium inuidia, non tuam leuitatem

inconstantiam accusabis i Quod si quantum in philosophia di eloquentia supra omnem anti quitatem posscs,ostendere uolebas: miriodius, o i C iij

25쪽

meo iudicio & multo prudentius fecisses, si Aristotelis aut Cic. loco inserioris classis scriptorem

altu in arenam primum prouocasses, non a tan

to dolio figulin tuae initia duxisses,& in sympulo ut Gratidius ille fluctus prius qua in mari Aegeo excitasses,qua dimicatione cum ut ille apud Virgilium, -amissis Troilus armis, ' Inlaelix puer atoue impar cogressus Achilli male multatus aiscesseris,quid est cur altu quam te et tua infortunia alio quam in temerarium ausum tuum conferre debeas 3 Itaque huius odij publici cognita causa, in te descende quaese Rame, tandem aliquando ad te redi, Aristotelem magnosque eiusdem notae scriptores non calumniari, ted laudare atque admirari disce: desine probos uiros insontes morbo istius tuae procaci

tatis uexare,atq; ut tecum amicitiam colere possimus,aequabili cum caeteris iure uiuere consue sicc. Quod si confundere omni perturbare &subuertere nouis rationibus,ut hoc ultimo libro tuo conari te videmus, perrexeris: quom finem

sui desidendae, suaeque disciplinae. totam hanc scholam facturam arbitrarisZiSed inconstantia, leuitate & malitia fatis detecta, ad librum eiusprqclarum accedamus, & quaenam ex huiusmodi exordio pullo toga praetexta speranda sit, cognoscamus. Librum a mendacio, Ut ea in re nu-

quam sui dissimilis esici, ordiri uoluit, a rectore lienaelibidinis ministro, & a malo quodam genio

26쪽

pRO SCHOLA PARISIEN. 12

nio impulso, confictis criminibus se reum esse factu asseuerauit. Quorsum id tandem λ Nempe ut cum hominibus persuasisset huius scholae co-tra se tumultum non publico consensu, sed inimicorum suorum conspiratione excitatum, facilius hominum simplicitati illuderet,& causam adulteratis hisce commentis fucata facilius probaret. Quem per genium malum intelligat, &si extremo libro interpretatione nescio qua iudi-ch,ut opinor,metu tegere conatur, satis tamen

omnes intelligunt.Nec ego quod mihi imputat, ob alia causam quam quod uerum no est, quod, que ex eo suam causam firmare & stabilire contendit,moleste fero. Quod nisi hoc citis mcndacium eo spectaret,& me in huius gloriae partem admitti rector caeterique doctissimi grauissimique uiri qui in eandem causam constanter incumbunt,patcretur, non solum me adiutore, sed etiam antesignanum ad hunc furorem comprimendum fuisse profiterer. Cur enim si in pulcherrimo facto ullae partes fuissent meae negaremὶ& in tam floriolam fortiti uirorum philosephorum,mcJicorum,theologorum,te tanto animorum ardore oppugnantium societatem ueluti in equum troianum includi recusaremὶ

Sed cum certo cosilio, quod statim explicabo,religiose ab hac contentionc abstinuerim, ut id a superioribus ordinibus non semel mihi probri loco obiectum sit,cum comitiis nunquam quae

27쪽

Ρ. GALLANDII ORATIO

iam toties contra te Rame habita sunt, interne rim: nullum unquam hominem neque in hac schola: ncque in ipsa Curia hac de re appellaue rim: rectorem etiam contra q debeba ter quaterrogauerim,ccepto ut dcsisteret, molesta actione

alteri relinqueret, cur tu tam impudenter in me huius actionis causam coferre ausus csΘCur cum

uideas doctissimos grauissimosque uiros theolo gos & medicos,quod instituis detestari, locis

remporibus inusitatis extra ordinem contra te comitia habere, concionatores sacros in publicis ad populum concionibus tuam temeritatem ex rari, rectorem a superioribus facultatibus

ad te scholis publicis plohibendum incitatum

esse, cur inquam) a me impulsum. calumniatus Vtina uere de quo me accusas praedicare possem,ine certe haberes factum honestum sine ulla dissimulatione cofitentem. Quod quia gloriari non possum,immo quod tantum malum hoc tempore pene solus tacitum praetericrim, neque bonis uiris ad illud comprimendum uelut ad comune incendium cocurrentibus socium me adiunxcrim, est cur ab iis ut mihi ignoscant, maximis precibus contendam . Quod cnimi cum eo homine qui malcdiccndo quemadmodum familiares eius prςdicant certarc cum quoui Mueluti sus lutulentus uolutari gaudet,contentio nem esse mihi nolicin ,me adhuc quieuisse confiteor . Sciebam enim cum annis superioribus in omnibus

28쪽

ΡRO SCHOLA PARI SI EN. uomnibus gymnasiis ab omnibus odio publico,

iniuria publica incensis,pro perturbatore ueteris disciplinae traducerctur, ut sc inuidia apud graues uiros subleuaret, in certos homines sibi, ut aiebat,inimicos,odsi publici causas conferre, &ab iis huius inuidiae iaces caeteris subministrari dicere & scribere consueuisse . Itaq; quod in hac linguae procacitate plane tyro rudis cum Placi deiano multarum palmarum gladiatore exerci latissimo,in hunc malcdicentiae campum desce dere nollem,arena me cessisse,& spectatorem potius quam pugnatorem agere uoluisse, ingenue fateor. Sea quoniam ille tam petulantcr dc ma litiose meo nomine ad scholae nostrae subuersi ne abuti voluit,detectis eius insidiis,causam pri

Uatam cotemnamus,& reip.patrocinium, quod olim susceperamus,intermissum nunc resumamus. Quam eloquentiae philosophiaeque id est

stultitiae dc loquacitatis colunctionem adornet, primum confideremus. Deinde quemadmoduAristotelem,dcu immortalem quem,quatumq;ehilosophum,cotra primum illud,de quo locuti

fumus,iudicium retincat,miretur, magnifaciat, extollat,in eo docendo lcgibus huius scholae pareat,ei contra nostram importunitatem patrocia uetur,& uelut circeo quocia poculo immutatus,

ex Aristotelomastigo Alexader quidam Aphrodisiensis factus sit, uideamus. Quod anno supe-xiore latum esse in hac schola inquit,ut continua

29쪽

P. GALLANDII ORATIO

tcxtus Aristotclici ita enim loquiturin lectio fieret in suo gymnasio, fieri ait, unam horam non interruptam,nec aliis rebus impeditam, sed perpetua in ea praelectione quotidie poni, & ag extremum continuari, reliquis ad laborem philosophicu suauiorem reddendu, oratores, poetasque admisceri,& ita permixtos confusosque ueluti satyram lancem pueris proponi. quod quis nescit ab institui huius festinaeiprorsus esse alienum, & abi utilitate discentium non minus dis luctu mi Qui enim intima philosophiae ab Aristotele ut maxi mo cum fructu, ita non nimis Mperte d facile tradita una hora singulis diebus a pueris praesertim historicoru poetarumqi lecti

ne alio distractis perdisci posse putauisti Z Qui onim tanti philosophi libros , qui sui ait Cicero,no modo a rhetoribus, sed ne ab ipsis quide phili sophis,praeter taucos,intelligatur, tam exiguo temporis spatio a pueris non satis ut ipse Arisbo teles ait idoneis philosophis auditoribus percipi posse arbitratus csὶ praesertim si ex eo quod instituis, omnes suas cogitationcs in Aristotele non defigant,sed poetarum lectione, reliquorumque ciusdem notae scriptorum auocentur, & distrahantur Vt enim qui duos lepores simul insequu-tur,utroque frequenter excidunt: sic qui eodem

temporc bene diccndi scientiam philosophiamque sibi parare conatur, neutram conssequitur.

30쪽

ΡRO SCHOLA PARISIEN. 3

di ci quae ab Horatio descripta est,simillimam

non irriserit in qualiti l . ,Δ- isi .H umano capiti ceruicem pictor equinam , A ddidit, dc uoluit uarias inducere plumas Undique collatis membris,ut turpiter atrum D esinat 1ia piscem mulier formosa superne. Quis sanus,inquam, eiusmodi forma rebus inter se tam disiunctis atq; etiam pugnantibus constitutam, & ut aliqua ratione cohaerere possensi supra tamen teneros adolescentiς captus post tam non improbarit Z Vtranq; quidem hac coniunctione laquam a limine salutasse difficile non erit,perdidicisse uero coniunctas quae singulae ad sui cognitionem,&temporis plurimum,& singularem diligentiam, de incredibilem ingensi perspicaciam animique ardorem requirunt, supra uires humanas uidetur. Vt enim proci apud Homerum semel cum ancillis permisti & congressi, uenustate, gratia, elegatia, formae denis

praestantia Penelopes frui ipsaq; potiri non possunt:sicncmouerc& persecte philosophari potest,nisi qui ad tempus aliarum rerum studiis intermissis, in cam totus incumbit, & ueluti relictis ante fores comitibus magna religione ad ysa solus ingreditur. Qui ad dominam asscchatulam, ancillas ante salutet, conciliet, sibi deui ciat, donec ad domina aditus patefactus sit, quo patefacto & uia ueluti per ancillas. strata, totuSod eam aspiret, totum te ei Adaicii potiri cupit,