장음표시 사용
1쪽
Creatore nostro tam sublimia scire desideramus. Non est ' 3 Peregrina, nec longe quaerenda a nobis. Animus est, giao ista svim M. Mil est semper nobiscum, adest, tractat, loquitur, et intus verantur . . Auctor de Spiritu, et Anima in Prae L
2쪽
HYCNOLOGIAE NOMEN , ET DEFINITI . S. i. JAM, Deo auxiliante, ad tertiam Metaphysicae nostrae Partem pervenimus , quae Psycholoma v Catur , nomen quod ex graeco derivatum, latini Philosophi sermonem G Anima interpretantur; ut proinde idem sit latine aermo, tractatus , vel inscursus de Anima , ac graece Psychologia. Quare S. a. Def. Psychologia r te dici Potest scient , aera Voctrina , in qua quidquid de Anima humiana, ejusque natum , Origine , Cum corPOre commercio, et facultatib&s , acie iam nobes eat , iamcisis traduur ; at- qias ex iciatur. . S. 3. Schol. Cum nihil sit, aut esse possit homini momentosius, utilius, atque jucundius quam noscere sei sum, juxta illud Thaletis effatum : Nosce le*stam, si gulis hominibus inculcatum ; Cumque Philosophorum sere omnium , tam Gentilium, quam Christianorum una Vox sit, hominem creata Mincta visibilia praecellere . Diuiliam by Corale
3쪽
utpote meras praeditum , qua , ut aiebat Tullius Lib. 3. Osf. in , nihil Aomimi derit Deus luem Goinius ; unde , scripsit S.' Augustitius Lib. VII. de Gen. ad
lit. Cap. XIX. ), quod Sicut Deus omnem Creaturam, sic anima Omnem corFoream creaturam naturae digniri
tate praeceliis; hinc est quod Phychologia fuerit sem-sur a sanae mentis Philosophis summis laudibus celerata , et digna , quae peculiaτi studio fuerit exculta. μγckologiae dioisio.
S. 4. Quoniam in hac Metaphysicae parto explicanda , multa de Anima , juxta Philosophos , vul Scien
da , Vel exPonenda occurrunt , nos ut omnis tollatur Consusionis occasio , et porspicuitati consulatur , eam quatuor Sectionibus absolvemus. I ii quarum I. Animae naturam et essentiam ; in ΙΙ. ejus origi vem ; in III. ejus unionem et commercium , quod habet euari corpore ; in IV. tandem ejus facultates, atque assectiones expendemus. Quibus Appendix accedet de Anima Brutorum.
b De Animae humanae narum , auue essentia.
f. 5. Def. Anima Rumana hic nobis est , yrincipium illud , quo cogitamus ; intelligimus ne e , j-
S. 6. Animues. Cum hic Animae natura adhuc nobis ignota supponiatur ; in ea quippe dignoscenda occupamur , clariorem Auimae notionem tradere non PO-
tuimus , quam illam nominalem I. 5. ). Quid ea sit, eoram dii idius apparebit. :
4쪽
I. 7. Schol. 1. Solent ex Philosophis nonnulli nimam inter , Animum , et Mentem distinguere; Atque 'nimam quidem , im illam esse dicunt , qua i- imuS, Levirationem nempe, aut languinem ; quo Sensu loquutus Plautus videtur , cum cuidam dixit : Foetet anima uxoris tuae, et in Levitico Cap. XVI. n. 14. legitur ; Anima Omnis carnis ira sanguine est. Animum vim illam esse dicunt , qua idolorum , Cluptatemque sentimus. Mentem xero vim illam appellant , qua intelligimus : vim nempe illam , qua homo , ait Tulliusi Lib. a. Oss. Cap. IV. ) , consequentia cernit, Prin DiFia , et Caussas rerum Tirit , earumqtis Progre3ma let quaSi antecessi nes non ignorat, similitudines com- Parat , ef rebus Araeoentibus attingit, algiae adnectit futuras. Quidquid autcm sit de ista distinctione , nos allata vocabula, et si quae sunt alia hujusmodi, pro uno , eodemque ususpamus, Pro Anima S. 5. 3 nempe. nimis siquidem , scribit Auctor de Spiritu et Anima , Cap. Xlli. J, secundum benignitatem creataris, atquctoecuntatim sui operis ossicium Uarias rinnovatur nominibias. Dicitur namgus Anima dum oe mi , S ritussim consem aliar, sensus dum sentit, animus diamavit, sim intelligil mens , dum Hscernit ratio , diam . recordatur memoria , iam vult voluntas. tita tamen non differunt in arabstantia , quemadmodum in nominia ibus , gus iam Omnia ista una anima est; Aroprietatesquitaem diversae , Sed essentia una.
S. 8. Schol. Quae de hominis Anima in hae
Sectione sumus explanaturi , haec sunt : Scilicet I ' ejus existentia, ct qualitas; a. ej iis natura , spiritualis nempe Fit , an materialis ; 3. Immortalis , an potius interitui subjecta 6. tandem ejus essentia. Quatuor itaque distinctis Capitibus rem totam conficiemus.
5쪽
De Animae humanae existentia, et qualitate.
g. s. Animad. r Animam in homine existere , est, Intus in eo esse rem cogitantem ; quae nempe Sit prin
cipium , quo homo cogitat S. 5. 3 , aliud a corpore , quod sensibus patet. Circa quod haec Sunt. Nominum placita.
g. Io. Dicaearchus Aristotelis discipulus , scd sui oblitus , vel potius ignarus , hinc pessimus Philosophus , summa impudentia, ut refert Tullius Lib. I. Quaest.
Tuscul. Cap. X. ), effutiro non erubuit a nihil esse om-χ nino animum , et hoc esse nomen prorsus inane, fru- ω Straque animalia , et animantes appellari ; neque in Μ homine inesse animum , vel animam , nec in bestia ;n Vimque omnem eam, qua Vel agamus quid , vel seun tiamus , in omnibus corporibus aequaliter esse suSam , χ nec separabilem a corpore ; quippe quae nulla sit, necat Sit quidpiam , nisi corpus unum , et simplex , ita sagu-n Tatum , ut temperatione naturae vigeat , et sentiat n. Quot absurda in unum congesta I Quis nou horreat Τ Αt mirandum Valde non ost ε Peripateticus erat homo isto, coccutiens , et in tenebris ambulans Gentilium superstitionum , et quidem eo in tempore , quo Philosophia nondum barbariem excusserat. Mirandum illud est, insulsam hanc , abbominandamque Dicaearchi sententiam, merito ab omnibus Philosophis risu , et cachinnis ex- CcPlam , atque in Inscrorum prosundioribus penetralibus consepultum , ut nomen Djus du terra toti Cretur omnino , sub se a .nonnullis iterum excitatam , atque clus cnsam . A quibus vercal Ab illis, qui Se ruumimos, et spiriatis ior es jaetitant, et in omnibus rationem sequi, Luccis crepuntibus deprcdicant. En revera Maubeccius ,
6쪽
qui Princip. Physicae rationa I. ),. ait, Animam es,etantum harmoniam quamdam, Seu potentiam ex .cOnim Ctione corporcorum organorum enascentem. Eri Auctor
Libri L' Idomme machina D. DE LA. ΜΕΣΟΙΣ , qui Ani mam , terminum inane esse asserit, cujus nulla habetur idea , aut si aliquid esse dicere velimus, dumtaxat modificationem eam dicere possumus. Utinam.ct isti, gregatus non habuissent , nec haberent etiamnum i Tot Regna , et Imperia malis non redundassent , Sagra prosariis tam sacrilege commixta non fuissent ; et imai Verax , et Sacrosancta nostra Christia ua Religio tot di-Νcrimina non subiisset. Grates autem Deo. Si sunt impii
Pseudophilosophi, qui ne quidem Animam hominem ha-bcrc blasphemant , et optimi Philosophi absque numero
εuut , qui pro Anima stant ; cum quibus DP nos. I. II. P mi. e. Nomo cogitas. Per ωiι nen e , judicat , ratiocinatur , reflectit, libere vult , Gel non Muti, suarumque cogitationum sibi est conscius. Quid. hoc evidentius intimo sensu , et in praxi 2 S. II. P tui. a. Non cogitiat homo materialia solum , et sensibilia , sed spiritualia quoqus et absim- ω , uti Dcum , Angulos , virtutem , Lonitatem I eritatem etc., O giaibus nihil coryorei, νel quasi Cor ΠΟ- rei est invenire. Id. nemo sui compos in seipso nouexperitur.
S. 3. Poslui. S. Ouo magis homo se in sessestim reciPit, algiae a rebus corporeis, et sensibilibus se sub-t Tahit, eo magis selysum, non in corRore , seta intus
in seipso Midet, et Ulior emitur aci viritualia , es abstracta perciueienda. Nihil experientia magis probatum. Apposite Auctor Lihri de Spiritu , ct Animas CH p. ll. ); u Animus vidci scii sum per semeti PSum.
π don quaerit auxilium corporalium oculorum , immon vero ad Omnibus corporcis sensibus , tamquam impc- η dientibus , et persti cycntibus abstrahit se ad Se , ut η videat se in se, ut noverit sc apud se. Et cum vult ' Deum cognoscere , elevat se supor se , mentis acie P. S. 14. Postvl. 4. Licet objecta externa, organa hominis sensoria Percellunt, in homine lamen non seu Peae Seurationea obserυantur, et ideae. Id vel maxime Patet
7쪽
in iis , qui mentis alienationem patiuntur , et distrahuntur. Ii namque aliquando , non Solum Verba , et . Sonos , quibus ipsorum aures porcelluntur non audiunt, sed nec ipsa objecta praesentia vident ; immo nec ipsas Percussiones Sentiunt. f. 15. FosmL 5. Concus1ioni mechanicae in co Poro Aumano iacme , non seminer in animo sensationes , et Passiones remonaeenL Fac , ex gr. coram Pluribus diversi idiomatis , et quorum unus alterius idioma ignoret , proseratur haec vox theos , Grecus stat i m Deumens hempe necessarium et a se percipiet ; at Latinus Italus 7 Germanus y Anglus 7 Arabs etc. t nihil certe percipient , licet eadem vox eorum aureS perSonuerit. f.' 16. FOMMI. 6. Animus hominis , momenis Umma , ima , Prminqua, dia3ita Permeat, et Perva-uit , foederibus melocior, coguratione Oelocior, se Orsςelacior. Revera ipsa , scribit Auctor de Spiritu , et A
nima Cap. I i. ) a Deficit, et proficit, novit , et igno-
χ rat, meminit et obliviscitur. Modo vult, et modo nona, vult. Dissusus cogitationibus , atque consiliis , huc N atque illuc vagatur. Considerando spectat Omnia e viro det absentia, transmarina visu ambit, et percurrit, aspectu , abdita scrutatur. Et uno momento sensus x suos per totius Orbis fines , et Mundi secreta cir-n cum fert. Descendit ad inferna , ascendit inde , versatur in Coelo n. Haec adeo certa sunt , atque explorata , quam quod maxime. Ex quihus autem sequitur , quod . S. 17. Comss. ν. Haec' omnia, quae ab Anima seri conspiciuntur sunt proprie dictae actiones ; sunt
namque aliquid in ea , 5a. Ont. ).
S. 18. Comia. I. Laudatae animae actuales CO-gitutioncs , et actiones sutit modi , sive aecidentia : Variantur enim, et Permutantur ; modo fiunt , modo non ;modo fiunt hae, modo diversae , atque oppositae. S. 26. J.
8쪽
S. 19. Temon. Existunt in homine cogitationes; hsimo namque cogitat , judicat etc. S. 11. ; Atqui hujusmodi cogitationes etc. sunt actiones S. 17. I Εr go datur principium essecti um a quo producuntur, alias daretur effectus sitie sua caussa em ciente , quod esse nequit 47. Ont. ὶ ; Atqui per principium es-fectivum nostrarum cogitationum intelligitur Anima S. s. ) ; Ergo existit etc. Q. E. D. S. uo. Corali. Merito Seneca s Lib. VII. quaest. naturat. ) : Habere nos Animum cutis i elis et i euimur, G reooeamur, omnes latebrantiam Quod Si aliqui sint , qui oppositum sentiant , cum proprio Ore se dementes esse lateantur , veluti tales tractandi erunt, aut spernendi.
Anima Rominis est sufflantia. S. 2I. Demon. Actuales cogi utiones, et aliae omnes , quae in Anima experiuntur operationes hujusmodi ; perpetuo mutationi subsunt ; siquidem non Semper eaedem perseverant, sed aliae aliis succedunt ; modo his
contrariae , et oppositae s S. 16.ὶ; sunt proinde modi , sive accidentia st 18. ). Sed accidentia necessario indigent subjecto , cui inhaerent, ut existant S. 379. Ont.); Ergo Anima , cui talia accidentia inhaerent est ipsorum Subjectum ἔ Atqui , subsumo, subjectum cui accidentia inhaerent est substantia S. 376. Ont. ὶ ; Ergo Auim hominis est substantia. Q. E. D.
9쪽
Anima in Asmι ne non est idem ac Corytis , sed alia substantia uuae corPori or anico sociam, hominem constituit. ua. Demon. si Anima hominis sibi et idem cum eius COPPOPe , non cognoscorct seip m , nisi per cor Pus , et in Corporc , nec alia cognoscevc Posset , nisi s lum Corporea, ct malevi alia; nec se a sensibilibus, et corporeis objectis abstrahere, alias essectu; esset nobi
Anima hominis non cogit; t corporalia tantum, et senSibilia, sed spiritualia quoquα, ct abstracta f. II. ), nec videt se in corpore, sed in sei a , neque Per corpus, sed per semetipsam ; idque quo magis se a corporeis , et sensibilibus subtrahit c. 33. ) ; Ergo cte. Deinde si Anima in homine nihil aliud foret a Corpore diversum, semper ac objecta externa organa sensoria percellerent , semper quoque in homine sensationes , et ideae ohSe varentur ; Atqui hoc falsum experitur I. I 4. ὶ; Ergo etc. Ulteri is : si Anima idem ost humanum Cordus , eidem impressioni mechanicae in corpore sectae, semper Sen- Satis nos , ct passioncs responderunt in anima ; Sed non rcspondent i S. I 5. ); Ergo cic. Τandum si Anima IiO- . minis an ipsius corpore non dissurret, non posset extra Coa Pus u 'gitatione vagare , neque tam mira celeritate in tot dissitis locis se transscrvc , ut multo minus tantR, et aalia inter sc divorsa , ct mira complecti; Corpus enim est natura sua iners , atquci impcnc trabile , et 'lit ut proinde caussa cxlertia indiget , ut ad motum im-Ρcliatur; Atqui supradicta omnia cotistantissime steri ab inima observantur ; Ergo etc. Q. E. D.
10쪽
De Animae fumanae natura. S. 23. Animad. Cum Anima in homine existat
S. 19 ), sitque proprie dicta substantia S. ); et
quidem alia a corpore Si ua. ); corpori tamen copulata, ut unum cum eo saciat compositum , nempe hominems S. 16. Log. ; cumque sui stantia multiplex distinguotur S. 358. Ont. ) , hinc quaerunt Philosophie cujusnaturae ea proprie sit , Corporeae nempe, et materialis, an potius incorporeac , et spiritualis S. Ω4. Animad. a. Suhstantiam vero tam materialem , quam spiritualem , hoc loco , in sensu proprio , maxime stricto , et rigoroso usurpamus,' prout nempe substantias designent, quae attributis , et proprietatibus constent , sibi invicem c diametro adversantibus , atque oppositis; materialis nempe partihus sit composita; proindequo cxtensa , impcnetrabilis , iners ; spiritualis vero partibus omnino careat, soliditatis propterca , atque ex- tonsionis expers ; sitquc libertate praedita , et intrinsece
activa S. 36o. Ont. in ; adeo ut sit prorsus impossi-hilc , ut quae maiorialis substantiae sint propria , spirituali conveniant , et vicissim S. u72. id. ; alias eadem res attributis cotistarct, quae invicem rePugnant , quod esse nequit S. Isa. id. in Hic ergo ne quidem verbum nobis est de illis substantiis , quac via ob subtilitatem , vel agilitatem virilias solent appcllari, voluti spiritus vini , salis ammoniaci , vitrioli etc., spiritus animales ; et in Scripturis S. Psalm I48. V. 8. ) : Θiritus
frocellarum , nempe ventus et . : eae namque Cum materiales , et corporeae substanti ac pmprie sint , nonnisi improprie spiritus appellantur . . S. x4. MIlol. Adeo dissicile , Animae naturam nosse, ut quo determinare Vetores Philosophi putaverunt ut dicero non dubitaverit Heraclitus, teste Laertio Lib