Philosophiae institutiones a f. Josepho Archangelo a Fracta Majori ordinis minorum observantium ex probatis auctoribus selectae atque in religiosae praesertim juventutis commodum editae tomus 1. 3. .. Tomus 3. Psychologiam et theologiam naturalem con

발행: 1830년

분량: 239페이지

출처: archive.org

분류: 철학

31쪽

non cogitaret, frustra ei Deus tali vim contulisset atqui Deus nihil agit Dustra; ergo , etc. Deinde anima humana dum est in corpore, quanto magiS a rebus Sen- sibilibus subducit, atque se in se recipit, tanto magis ad cogitandum est apta, faciliusque cogitat s S. II). Quis enim , qui se bene inspexerit , non cXPertus est , ait Sanctus Augustinus stili: de immori: animae Cap. Io ), tanto se, aliquid inrellexisse sincerius, quanto rumOωere , alias subducere intentionem mentis a comoris sensibus Potuit Z ergo magis a corporeis vinculis Peuitu, soluta cogitare Potest , cogitatque melius. Tundum , anima a corpore soluta, habet objecta , quae Cogitet , et contem yl ur ; habet nempe Deum, Angelos , scipsam , aliaS-que animaS Sepasata S, etc. ; ergo etc. et Q. E. D.

Divinae 5onitati ononitur , Rominis animam cum corPOre interim.

S. 7o. Demon: Entis summe boni est fures diligere,

eisque benefacere , necnon hona, quae Contulit eis mu- servare; sed Deus eSt Summo honuS ; ergo Suum est, amicos diligore , etcet γ atqui animae perennis vita est majus bonum , quod in Natura concipi potest, quodque homo innato instinctu appetit; ergo eic : Dclude, Dei honitas exigit , ut homo ad viri cm tendat , atque vitia detestetur , atqui si anima Simul eum sorpore periret, de- heret homo vitium amplecti, odio habere virtutem ; ergo 'etc : a Proh: miti : Se P a Dima umana verbis utor D. Ber- , nardi della Torre Episcopi Atyhiensic in lib. Lia Veis rita della Religione Cris iana P., a. SeConda Verita D sendamentale prop. IX. pexisse col corpo , ii sines deli' Uomo sarebbe procurarsi tu questa Vita la SOmma. maggior de' Placeri , e 'Ι minutio de' mali. Qiresto sa- ω rebbe 11 fine , che Iddio stesso avre e prescritto al- π r uomo. Adunque tuit' i inerat, che Potessero largit

32쪽

t Dio stesso disapprovati. Perci ocche chi vuole it fine, a vi ole i megeti , che conducono at fine. Fingiamo dun- η que , che una donna abhia un figlio , 'ed uti figlia-33 Stro , e colla morte dei figliastro possa amechire ilη figlio , e se stessa , e menare una vita agiata; il pro u curare Ia morte det figliastro con qua lunque me2gon sarebbe lectio , e degno di lode , e lare ii nontrario, sarebbe degno di blasmo. It tutore che potesse as dantio det pupillo arricchire sestesso , farebbe un a- η Zione virtuosa , e degna di lode , e la sedella usata η at suo pupalo, sarebbe una sciocchmeta degna di deri-n sione , e di hias nio. La moglie sedἡle at suo marito , a la quale doma una passione aedente , che la divora pern uri amante , mentre it marito e lontano, e pub im- η punemente soddisfarta , e degna di blasmo : e la mo- η glie impudica , e in sedete , h degna di lode. L' assas- η sino , ii quale uccide , e svaligia it viandante riccon per sottrarat alia poverta , che lo tormenta , se lon provare si scellerate attoni .... Dunque etc; n Q.

S. I. Demons r Ad infinitam Dei justitiam sp

etat, justos, et Suorum mandatorum obserVatores praemio, impios vero, et sibi rebelles supplicio assicere ;ergo si Deus post corporis mortem, animam non serva

ret, in hoc saeculo deberet praemia justis, impiis su plicia rependere ; iusti proinde laetos ducere dies , d Tom. III. 3

33쪽

liciis assi uere , bonisque omnibus abundare dehereti f.; impii o contra in miseriis, ct malis Contabescere; vitamquc cerumnis, atque aegritudinibus Pleuam duCere, ni qui eontrarium exporuntia comprohatur , cum impii , et dicelasti, ut plurimum, ducunt lactanter, et in I - . nis dies suos; justi autem Calamitatibus, tribulationibus , atque malis opprimantur; igitur aut diccndum , alteram vitam esse , tu qua Secundum merita , unicuique a Deo retribuatur, ut impii thunt iu supplicium aeter Dum , justi autem in vitam actUrnam, aut Deum cAselu justum , et Suorum amicorum Crudelem tyrannum': hoc posterius iniquissimum ebi assevere; Ergo et Drimum; adeoque etc. Q. E. D.

Dac sapientiae asiersatur , animas hominum in nihilum redigi. S. 72. Lemon : Dei sapientia animam ad optimos

fines creavit : ad gloriam nempe suum exterius mani festandam , et ad hominus felices reddendos ; atqui sine animae conservatione , hi fines non consequerentur ;et quidem non Primus , quia ubi anima vivere desinit , desinit etiam id per quod Dei gloria manifestatur ; non secundus , quia βnima in nihilum redacta, non est amplius felicitatis capax ergo eic : Deinde Dei sapientia exquirit , ut homines non decipiantur ; atqui decipcontur. Si anima cum corpore interiret; ergo etc...

Prob : miti : cuilibet hominum insitus est felicitatis appetitus ; Mns enim visendi aiebat Tullius lib. V. de sinibus ) civistate incensi omnes sumus : Qui .s,8pe itus , Cum i Sit universalis , est a natura , Lineta, De/-; idui verui appetitum hunc in praesenti vita iR9Hui, RiqRu sayiavi Dunquam Po*se , compertiMi- - t, ,.quq i. cqm ille Regum Sapientissimus Sa- έμOM .. . Pert is .suisset , omnia λiona hujus liffundi , Ab e i . ' Pr esea ti constitune

34쪽

Possent , ut' vana , et inania non modo traduxit ; aedet spiritus afflictiones affirmavit ; si ergo altera vita non esset , in qua appetitus hujusmodi impleretur , Deus nobis illuderet , atque in deceptione perpetua Contine vel , quippe qui talis naturae. nos secisset, ut desiderio felicitatis continuo angeremur , quin unquam felicitatem consequi nobis foret concessum ; atqui hoc Dei sapientiae. adversatur; Ergo etc. Q. E. D.

Deus animaνι Aumanam Post comoria mortem non utile vita Prioam.

73. Demon. Deus non vult quod suis attribu tis adversatur ; atqui animam humanam Vita privare ,

Anima hominis eram narura sua , cum Dei beneficio

est immorialis . . I

S. 74. Demon. I. P. Nam anima hominis a corpore separata non corrumpitur S. 64. ) ; nec ab ullo ente

finito potest cxistentia , et vita privari s g. 66. ὶ pvim qu0que retinet cogitandi g. 68. ) ; unde cogitare potest cogit atque reipsa: S. 96. ); Sed .quod huiusmodi est , natura sua dicitur immortale I. 6 i. in ;

35쪽

minis , post corporis mortem, vita privare S.-ὶ; Ergo etc. Q. E. D. S. 76. Schol. Expositis probationibus , solent

Philosophorum plerique et illam addere,. quae ex una nimi consensu omnium gentium, pro animae immortalitate adducitur. Sane , a jebat Seneca Epist. 7. cum in amimus aeremitate disseri ur, non. 9e- momentum uuae nos habet consens AOminiam , aut timentium Gethera, aut colentium . dam vero omnium gentium cujuscumque temporis , Regionis , et Climatis fuerint , Sontentiam esse , post corporis mortem , animam Su

Peresse , testantur de Indis Strabo lib. 15. )ide Caldaeis , et Indorum Magis , Coelius Rodiginus lib. I 8.leet; antiq. cap. 3 i. de Egyptiis , et Tracibus Ma

crobius ; et de aliis alii, sine interruptione, ad nostram usque aetatem ; ut proinde sere Μundo coeva dici possit , de animae immortalitate apud gentes Omnes , Per Petua , et nunquam interrupta traditio; Igitur etc. R

vera u dove , fra quat gente graphice scribit quidam v recens Orator ) , in rival lido trovero spenta P idean deli' immortalitade delΙ' Anima Z M' aggiro dat Porto

36쪽

n gli Oratia ni a qualis caro i tra passa ita Quindi te tom- η he , te urne , t cenota fj , gli avelli , gli epicedi , iu

, libuetioni , laci liturgia , te preci .a suffragio de' mors ti . Quindi te favole ancora di Caronte di Minos'. so , di Radamente , degi i Elisj , dei Tartaro , a prernio , o gastigo degli est inti. Quindi final mente i riti η te costumanae , te leggi , te stesse vane apprensioni A delle fantasie dei Lemuri , dei Vani piri , delle Ombrem di tuite te genti , e na Elon in che tuite collimacto als putato doli' immortalita di nostr' anima n. Itaque ut lite eum Tullio Lib. I. Tuscul. QQ. Cap. 15. , eon

cludamus; si omnium consensus nolume. φSius vox eo,

istidiuntur A ersarii , et refelluntur.

I. 77. Obyic. s. Anima huma'a oritur cum corpore Ergo pereuute corpore etiam ipsa perit; adeoque . non

est immortalis. - S. 78. R. dist. ans et Anima oritur cum Corpore, sed modo essentialiter diverso, ac ' oritur CorPus, CoPC. eodem modo, n. anS. Ergo et C. in . utramque ConSm. Anima humana oritur quidem cum Corpore fled .modis essentialiter diverso, ac oritur corpus.. Corpus enim , utpote materialis substantia per generationem oritur , mens autem ex nihilo fit per creationem. Cum namque

ati ima substantia sit incorporea , et spiritualis S. 39.

cumque hujus generis Substantiae , non alia ratione oriri queant, quam ex nihilo, hinc et mens ex nihilo oriatur, atque creetur , necesse est S. 4a4. Ont. ). Quare si anima Per creationem in corpore oritur. , nec habet quidquam mmmune cum corpore , quod oritur Per generationem , nec per consequens corporis condItionem Sequitur. Unde etsi corpus sit intrinsece corruptibile isci mortale , incorruptibilis tamen, et intrinsece immor-t dis quiIna dicenda est . .

37쪽

3. 79. Contra. Atqui licet mens per creationemoriatur , corpus autem per generationem , nihilominus Peraunis, corpore, , et anima ipsa perire debet ; Ergo n. r. . Proh. Suhsm. Etiamsi anima per creationem oriatur. ν est tamen fi,ema corporis essentialis ; ad insominandum enim corpus est destinata ; sed forissae pereunt, pereuntibus subiectis; ergo et anima, Pereunte Corpo-Pore , Pereat necesse est. 3.. 8O. R. conc. maj. dist. min. Sed formae, quae .sunt merae. subjectorum modificationes, quaeque sine subjectis nec . exist e ; nec operari queunt, peremiunt , pereuntibus subiectis , muc. min. , sormae , qua texistere , et operari queunt Si . Subiectis , intereunt , intereuntibus subjectis , n . . ergo etc. idistis cons. , et aliunde anima est serma corporis eius naturae , ut sit mera corporis modifieatio, atque sine ipso nec esse , nec operari queat , n. ; est forma corporis eius naturae. ut sine corpore, et subsistere, et Vires suas

exercere possit , cone. Confim. Formae ceterae , Pereuntibus subjectis , et ipsae pereunt , quoniam ipsae non sunt , nisi subjectorum modificationes ; et modus quidem eam habet naturam , ut ' gine re modificata , hec esse, nec intelligi possit ; vel saltem ut sit, a subjecto ipso defendet. Αε' vero antina humana , Iicet sitso a corporis, ipsum vivi seci, moveat, atque homi

nent cum ipso constituat , ejusmodi tamen est, ut esse, conservari , et agere possit, etiam post corporis tuteritum. Quaro necesse non est , ut cum primum corpus dissolvitur', atque corrumpitur, et ipsa moriatur , et pereat. Nimirum ut existere desinant ad subjectorum interitum , non omnibus omnino formis Commune est, sed earum dumtaxat proprium , quae mere subjectorum modificationds cum sint, ab ipsis subjectis in esse, fieri, et conservari, ut alui' , omnino dependent. S. 8 I. Contra. Atqui anima humana perit pereunte corpore uti pereunt rcliquae formae, pereuntibus subjectis; 'Ergo n. r. Prob. Suhs m. Anima humana, utpote sorma' corporis essentialis, petit suapte natura non existere antequam corpori unlatur ; Ergo suapte natura petit non axistere Post separationem a corpore; adeoque etc.

38쪽

ma humana tanquam essentialis corporis i Orma , Petitutique non prius existere , quam corpori copuletur ,

e .im sit contrassormae essentialis. naturam , ut En ena'.

SCatun extra sui jectum , cujus est forma , quae enim. entia Fu habent , ut actus , et potentia , seu ut male ria , et 1 Orma , non prius naturaliter existunt . quom inter se copalentur. Et qui lem cum forma esSeutialis Iad Subjcctum informandum , suapte natura ordinetur , naturau ipsius cousentaneum non est , ut existere inci Piat , antequam subjecto copuletur .. At vero stat Opti me Cum uutara sormae essentialis, quod ea ob subjecti desectum , a subjecto ipso sejungatur , uu sejuncta ma Deat , quemadmodum satie mens, non oti sui desectum , .ed porro corporis, quod ineptum ad animam retinendum I cdditur. ab ipso separatur. Quare etiamsi anima, utpote Lorporis forma , Deque existere possit antequam Corporiuuiritur , Poterit tamen existere post separationem a Corpore , neque idcirco petit pro omni statu suaptendtura , corPus , quod informet, quasi a corpore disjuu-cta , nequeat ullo tempore existere. S. 8S. Contra. Atqui si mens, ex Concemis, tan- νquam sorma corporis, nequit existere ante unionem Cum CDrPOre, neque poterit existere post separmoriem a Cor-POre; ergo n. r. Prob. Suhsm. Eatio , ab quam nequit meus existere ante unionem cum corpore, haeC SOla ust, quod nequeat a corpore sejuncta opαri; ergo Si non Pu teSt Uxistere ante unionem cum corpore, ex conCessis i uxconcedendis neque poterit existere post se uationcm a Corpore. Prob. utis; omnis operatio mentis dependet ab Orgutio Corporeo; Ergo mens a corpore se juncta operari nequit ;atque adeo si nequit existere ante unionem Curi corpore,eSt, quod a CO pore separata Operari non Potest. S. 84. R. dist. ans. Omnis operatio mentis de- Pendet ab organo corporeo omnino per aCCideus , uouc. MDβ ; Per Se et necessario, n. ans. ; Ergo etc., n. utram-quu cousimi Actio humanae mentis pendet ab Urgano LQrPOrco, n .n ne essario, et per se, Sed Solum Per aevidens; et quatenus mens ipsa manet in statu conjuncti O-Dab οῦ nimirum quiandiu corpori unitur, nequit Opuratis-

39쪽

4ones guas elicere sine cooperatione corporis , et Phantasiae , propter intimum illud commercium , quo Cum Corporei coniungitur. Verumtamen constat in principaliori functione, nimirum in judicio , et renexione , Phantasmata nullo modo mentem juvare , sed potius errandi Decasionem quondoque praebere. Accedit etiam , intellectum ratiocinando plura attingere posse, quae βi Phantasmatibus indulgeret, nunquam attingeret. Hinc Solis magnitudinem per rectas conjecturas Intelligimus, ejus Vero phantasma , seu imaginem nullo modo hahemus. Ut homo sibi incognitus , cognoscat Se , opus habet , consuetudine vetandi a sensibus. Tandem nemo non exPeritur at sensibus se detineri, et magnopere impediri, ne claras , atque distinctas Plurium rerum , univerSalium puta , et abstractarum assequatur ideas , quarum nulla sunt propria et immediata phantasmata , Seu quae nullam faciunt immediate in corpore impressionem. Quae omnia satis edocent , a corporeis organis, mentem non necessario in operando pendere ; atque, a CorPOresolutam , operari optime posse.

S. 85. Obi . II. Quod suapte natura exigit Creari exigit in nihilum redigi , sicuti quod exigit natura

Sua generari, exigit suapte natura corrumpi, juxta Vulgatum axioma et principio respondet proserius finis; sed mens humana , quia substantia est incorporea , exigit creari ; ergo quia substantia incorporea , exigit , suapte natura in nihilium redigi ; quemadmodum , quia cor

Pora Su3Pte natura exigunt generari, natura paviter Sua Petunt corrumpi.

g. 86. R. dist. maj. Quod exigit etc., hoc est, quod ut existat, debet creari, ut pereat , debet in nihilum redigi, sicuti , quod uu existat, debet generari,aet pereat, debet corrumpi conc. maj. ; quod Semel croatum ' est, exigit in suis intrinsecis absolute perire PUP- .in nihil ationem , quemadmodum quod semel genitum ust , vigil ex sciis intrinsecis, absolute perire per Corruptionem , n. maj. ; Sed mens humana etc. Conc. min. ; orgo quia substantia incorporea est, ete. , n. ConSm.

Principium illud , . cui totum inuititur argumentum;

40쪽

dumtaxat , rerum interitum esse proportionat Iam ortu earum, ita scilicet; ut quae per generationem oriuntur, Perire debeant per dissolutionem , quae Vero oriuntur Per Creationem , Perire nequeant , quam per anni hilationem , non autem evincit , i l quod alterutro modo oritur , alterutro modo interii se nccessario deliere. Qua-Propter , quia mens, utpote substantia incorporea , noni nisi per creationem existere in ipit , existere non de- , Finit , si tamcn aliquando desinit , quam per anni hilationem ; sicuti ergo corpora oriuntur Per generationem, Pur corruptionem , et dissolutionem intereunt. Ratio Mulcm cur COPPOra corrumpantur , mens autem in nihilum non abeat , est quia actio rerum circumPOSita-Jum , Valet tandem aliquando corruptionem in Corpore inducere; nulla autem est actio rerum factarum , quae. Pur Sit menti in nihilum redigendae. S. 87. Contria. Atqui non minus mens , quae Per Creationem oritur, exigit an nihilari, atque exigunt eor-rum Pi corpora , quae per generationem enascuntur; Ergo n. r. Prob. SubSm. Non minus mens quae Per Creationem oritur, quam corpora , quae enasCuntur Per gene

rationetii, initium habent: sed quidquid habet initium,

habet ci stacin ; orgo non minus mens , quae Per Crea ti OnCm oritur, quam corpora , quae nascuntur Per Se nerationem , finem hahent existendi ; sed finis existendi meo tiS , quae per creationem oritur , est anni hi latio , Corporum Xero , quae nascuutur per generationem, sinis existendi ost corruptio ; Ergo Don minuS etC.

g. 88. R. Conc. maj. dist. min. Quidquid habet initium si e per creationem , sive Per generationem , ha bet et sinem , n. min. ; quidquid habet initium Per generationem dumtaxat , habet et sinem , conc. min. I sed sini S existendi mentis etc. , conc. min. SubSm. Ergo

ute. , D. CO Sm utramque. Itaque. Aristotelicum euun -

. Qiatum illud : qui uiae habet initium , habet et sinem ,

FPuctare Potest ea dumtaxat , quae per generationem O riuutiar , minime vero ea, quae initium habent per creatiori Cm , Suntque substantiae omnino incorporeae I enuni quU εemel positae in rerum natura, cum non ha

Leant in seipsis Principium interitus , neque interire P r

SEARCH

MENU NAVIGATION