장음표시 사용
11쪽
12 IX. 3, nunquam illam rePeriri Posse, quantalibet quia
vitae vatia conficiat. Hinc est , ut ab antiquis usque temporibus , diversae de ca , mna Per fuerint Philosophorum sententias.
S. 26. Et quidem , si silem Senecae habere velimus , tam varie de Animo Veteres opinati fuerunt , ut na alius illum Hyxerit spiritum , alius concentum quemn dam , alius vim divinam , et Dei partem , alius tenuisa simum aerem , alius incorporalem potentiam ; non de- ω fuerint , qui sanguinem vocarint , qui calorem x. Tha.
Ies Milesius , uti scribit Plutarchus f Lib. VI. de Placit. Philos. Cap. II. , et III. ), a Animam censuit natun ram irrequietam esse, et sua vi citabilem. Pythagoras,n numerum Seipsum cientem. Plato , substantiam intel-n lectilem, per se agitabilem, ad numerum se m n Ventem , harmonice modulatum. Aristoteles. enae&ehiam , Metati nempe quamdam continuaιam , et Perennem motionem , primam corporis naturalis , potentian instrumenti vitam habentis. Dicaearchus elementorumn quatuor harmoniam. Asclepiades medicus , sensuum B coercitamentum. Anaxagorei , aeris esse instar dixe- η runt, corpusque. Stoici, servidum spiritum. Democri- tus , ignitum quoddam ex naturis concretum mente
η perceptis , globosam iis , quidem ideam ha hentibus, η igneam autem potentia , idque corpus esse. Epicurus , temperamentum ex quatuor , ex quali igneo , ex quali η a Inco , ex quali spirabili , ex quarto quodam inno- η minato , quod ipsum sensibile est. Atque ab hoc Dihil sere discessit Lucretius , qui Lib. III. de Fati rerum V. 178. et seq. ita cecinit.
Principio esse s Animum ) Per subtilem , a Mominutis Perquam comoribus factum conssum et . . moribus Parvia , et Aoibus , atque iis rotundia
12쪽
Mixta Ovore: snροr Porro traria aura secum a Nec calor est quisquam , cui non Sit maxitia et aer . Iam triplex animi est i mr natura Tmerta et Nec tamen haec sat sunt ad sensum Cuncta Cre andum t
Nil horum quoniam recoli mens, FOSSU Creare Sensiferos motus quaedam , quae mente Dbrutat. Ouanta quoque his igiciar quaedam natura nec Sse est
.gltribuatur: ea est Omnino nominis evera λ
Oao Negus mobilius quicquam, neo tenuυrus extat Nec magis e Ramis, arat levibus ex elementis et Sensiferos motus , quae taedιι serrma per artus. Eae autem omnes Veterum de Anima opiniones, in hoc recidunt, ut Animam substantiam materialem esse Sta . luant, unde et Materialistae, qui eas protulerunt, VulgqBppellantur. Istorum Caussa , esto vel uti . penitus de Perdita fuerit habita , ope tamen aliquorum RecenSiorum , postremis hisce temporibus , P iviscere visa est, maximo cum dedecore humanae conditionis , quae nedum Brutis animantibus, sed et vili materiae fuit eom Parata. Inter quos autem praecipuum 1OCum tenere identur , Hobbesius , qui cogitationes nihil aliud esse ait , quam actiones , et ractiones fibrillarum , et ner- , Vulorum Sensuum , . et cerebri : Abbas Yvonius , qui sic impie , atque impudenter ausus est effutiro : Ego Sum Comus , et cogiιO , et nihil scio praeterea : Hel vetius , qui hominem dixit a reliquis animantibus , ob
Solam externam configurationem diversum : Mirahodius ,
Frcret , d olandus , Dobwellus , Co ardus , Volt atrius , - aliique hujus sursuris increduli ; quibus uddi Potest,
esto non desint , qui refragentur , Joannus Lokius , qui ultraquamquod, per corpusculorum motus, humanae mentis cogitationcs satis opte explicari Posse as seruit , ut hil etiam obstare oocuit , quominus omni Potens Deus, apud quem non si impossibilo omrie
Verbum , materiae cogitandi vim elargiri possit. Haec
13쪽
Materialistae, ipsorumque fautores ; ex quibus ista , yrono a Ium SequuntuT. S. II. COHOLI. q. Animae proprietates , atque attributa eadem Sutat , ac illa quae habet Corpus , et materia. S. a8. CorOu a. Corpus itaque , Vel materia C sit re Potcst , judicare , ratiocinari secutidum Materialistas. Pro larua S. 29. Coroll. 3. Omncs , quac ah Auima fieri Observantur operationes , per motum fiant ; in ente namquc materiali , ct composito quote Anima sup . nitur ) , ut Physici omnes, nemine ruri agente, tuetitur , nulla mutatio fieri potest , nisi motu ; additione nem- pu , Vel subtractione partium , aut tandcm translatione ab una in aliam partem compositi. At asseri ne istu Possunt , quin intimae 'conscicntiae, evidentissimae cII erietitiae , commutatque omnium inusta valedicatur ZApage deliriu i /I. M. Postulatum. Principitim in homine cogi ta/rs eat unum p atque indita iam ; si lex AmPterea unica , atqiae indivit a est cogitatio. Hoc adeo Practice
unuSquisque evidenter in se cxperitur , ut intimo sensui Valedixisse putandus crit, qui Oppositum aSSerere auderet. ECquis enim tam di nactis unquam inventuS est, qui
cogitatiotiem divisibilem dixerit , partes extra Paries habent em , rotundam esse , vel quadratam ZI. 31. Schol. Ut hujus Postulati Veritas , magis, magisque illucescat, atque 1 credulorum cordibus firmius haerent , placet hic eam verbis Petri Bayle , Incredulorum merito principis, declarare , qui ita seribit in Dict. Hist. Ari. Rema P. E. ) m Hoc argumentum Pro-n Prie unitatis verac 'ideae innititur , quae entibus con glirentibus neccsge est conveniat; si enim substantia Co-n gitans non aliter esset una , quam unus est globus , in iΡSri nunquam cerneret totam arborem. En demonis strandae hujus vovitatis idea. Pietas super globo Vo- his imaginemini quatuor terraquei Orbis partes. Nihilo hoc in globo cernitis, quod totam complectatur Asiam, is imo nec integrum fluisen. Quae pars exhibet Persiam , , non ea est , quste Regnum refert Siamum ; partemquo dexteram a Si uisti a vos distinguitis in tractu Euphra-
14쪽
s lis. Nitio ergo sequitur , quod si globus hujusmodi si-
η guris, quibus Ornatur, foret intclligendis idoneus, nihiln In seipso haberet , quod clamare posset: cgo totam Eu- η rvam , univerSas Gallias , integrum Ambiclodamum , n cuti tam Vistulam cognosco. Quaelibet globi pars camn solum inurae partem posset coguoscere, quae tangitur. Et quoniam adeo parva haec foret pars, ut nullum integrum referret locum . sic frustrn omnimoda inesset globo cogitandi sacultas ; nullum enim cogitationis actum ab ea hauriret ; aut saltem hujusmodi intellectionis actus ab iis toto coelo difflarent, quos perpetuo nos experimur , cum hi totam , integrumque objectum repraesentent : argumentum evidens , in nullas dispe- Sci posSe partes , quod in uobis objectorum linaginis bus atlicitur ; et ideo corpoream , , ut materialem , Vel η ex pluribus composita in entibus, hominis non eSse Par- η teiu , quae cogitat n. Haec Baylius. Sed jam ab antiquis usque temporibus, nulla de hac re dubitatio fuit. Unde. Cum Certum , exploratumque Sit , nos eodem tempore , eademque Anima plura simul , atque inter se dis simillima comprehendere, veluti colorem, odorem , Sapo rem , Sonum etc. , recte conclusit Tullius Lib. I. Tusc. Quaest. ) , quod nunquam quinque nuntiis animus cognos eret , nisi ad eum Omnia referrentur , et is om-ntiam Iudex Solus eSSet.
g. Demon. Si Ens materiale et c0rporeum P0sset cogitare , cogitatio vel esset irilegra et tota in singulis partibus materiae cogitantis , vel in singulas Partes ita dispersa , ut cum ipsa materia foret divisibilis ; At qui neutrum esse potest; non Primum , quia in tali casu tot esse uti principia in hominu cogitantia quot sutit Par tes tu eo cogitantes , quod repugnat S. 5o. ; ,ion se-Cundum , quia cum una pars cogitationis sit in una parte
15쪽
materiae , aῖia in alia , ct sic deinceps , cogitatio esset divisa ; et cum tina pars materiae, quia extra aliam, n- esset conscia , nisi tantum sui , inscia vero alterius , nunquam fieri posset ut haberetur integra , et una cogitatio , nec Cousequeriter principium cogitans , et sui ipsius conscium concipi posset ; Ergo etc. Q. E. D
Animae proprietaιes cum maserias proprietan5us manifestissime Pugnant. c. 33. Demon. Naan Animae esςentiales proprietates omnibus notae , sunt vis cogitatidi, judicandi scilicet . atque ratiocinaridi ; nec non facultas lihere viendi : corporis vero inseparabiles , atque cognitae Pru-prietates sunt, soliditas , divisibilitas.atque inertia ; Atqui cogitatio materiae repugnat s S. 32. ὶ; ludicium cratiocinium pugnant cum soliditate, et divisibilitate libertas cum inertia ; Ergo etc. Prob. min. quoad SIngulas eius partes ; et primo hic quod iudicium , et ratiocinium pugnant cum soliditate. Ut iudicium habeatur idem di a sortiori do rati inici ) ; omnino requIritur ut fiat idearum collatio Inter se S. Im. Log. J , et cum ideae , in sententia Materialistarum , non Sint
i eorporeae' motiones t s. 29, 3, judicia , et ratiocinia
motionum corporearum collat Ione Continebuntur quae motiones ut conserantur, ut patet, necesse est, omnes veluti in unam confluant. Nunc autem vel in unum Inuunt motiones sine subjectis , vel partes materIae Guae Sunt motionum illarum subjecta invicem penetr
qui primum fieri nequit motiones enim a Parti . uuae moventur SePR T, H Pin t B V. . . rum' Adeoque , ut ideae eonserantur , destini debet judicia , et ratiociniae pus .. eum dieisibilitate. NRm si Principium g Od
16쪽
judicat , et ratiocinatur , quodque idcirao idearum colis lationem ossicit divisibile foret , vel quaelibet idearum , quae conferri dubent , uni parti respondet; nimirum singulae iduae singulis partibus , vel omnes simul ideae partibus singulis. Si primum , i daae nequaquam Conseruntur ; ut enim .conferantur , in unum Vel uti conserantuPnecesse est G nunquam proinde judicia , et ratiocinia haberentur : Si secundum , omnes Simul ideae unica motione exprimerentur , quod esse nequit, adeoque etc. S. 35. Demon. Libertatem cum inertia Pugnare. Nam per inertium fit, ut res persev et in suo Statu, Vel motus, vel quietis, sitque impotens ad Suum Statum, Propria virtute mutandi ; adeoque nullam status mutationem Subire possit , Sine caussae externae actione ; per libertatum vero fit , ut liberum 'agens, seclusa qualibet Caussae externae actione, seu determinatione, statum m tare Possit, agere nimirum , Vel non rgere ; actionem Pro lubitu interrumpere, deinde ad agendum re erit, necnon ab una action ad alteram transire ; Ergo libertas pugnat cum inertia ; adcoque etc. q. E. D. .
S. 56. Oroia. Animae itaque essentia est diversa a corporis essentia i 338. Ont. 3 -
Animae Perceptiones nequeuthe Lesae motua Partium
g. II Demon. Nam si ita non osset, non alia Pereipere Possemus, quam quae in orgaui S SeuSuum mutationem aliquam produoere valent , atque motum in Ce Tebro excitare ; Atqui plura puxcipimus , quae nullam immutationem in huiusmodi organis cilicere possunt S. Iu); Ergo cic. Deinde si perccptiones in mero motu ConSi Sterent orto in cerebro, caedem motiones Tesurrent eaS-dem Perceptiones , immo essent lyercvptiones eaedem .
17쪽
si Percepsiones in motu consisterent, anima res diversas, et oppositas semel , simulque intelligere non POSSet, DC-que eodem tempore varias volitiones elicere ; hoc enim in Casu, varii motus orirentur, iique contrarii ; hinc xclmateria motibus contrariis agitata quiesceret, et nulla tunc oriretur actio ; vel ex tot confusis motibus tanta confusio oriretur , ut nulla rerum haberetur cognnio ; nullus esset idearum ordo , vel nexus , nulla proinde judicia , nulla ratiocinia ; Atqui hoc salsissimum ol servatur ; Ergo etc. Tandem Si perceptiones illac essent motus , illis Cessantibus, cessaret et motus, atque a novis motibus deleretur ; quare nulla praeteritarum 1 crum haberetur
memoria ; Sed habetur ; Ergo eic Q. E. D.
. Anima Aumana adit modo esseruialirer dioerso ac.' substanitia materialis.
S. 38. Demon. Nam 'I. - .ubstantia materialis , ex suis intrinsccis , est passive indisserens ad motum , et quietum , ita quidem , ut extrinseco agente ablato , nequeat ex seipsa dcterminari ad motum , dum quiescit ,
neC a motu Cessare , dum movetur ; Animus Uem auasPonso ra cogitat , et mo tur, ut omnes , Constanti eXPOriontia fatentur cum Lactantio. Cap. X. i)' u.' Nulla materialis substantia ita operatur, ut simul sit ipsa Sui, Sua rumque Operationum conscia, et quod vi sua moveatur ; Contra Ver D, Mens. inquit Auctor Libri de Spiri
Sentitis est', quadam interiori non simulata, sed Uera Fraesentia , Midet se in se. Nam cognoscis se vivere, Sememinisse , εe intelligere ; se veus , cootam , Scire, δε- ῶcare. 3. Ex eodem Auctore Cap. XIX. ) : Nullum comus aut simiai lavi totum potest . aut simul tangere comm ρotest. Antima pero in quibuScumque auis moraibus , oel actibus tota simuι adest. Tom Oidet. α ωιa
18쪽
scitur. Tota Odomi, et tota odores recolit. Tota Aerlinguam , et Palatum svores sentit, et uiscernis. Tota landit, et dura , et mollia. Tota 5imul iam bat, vel ser bat elo. 4. tandem, De Plura Persequamur, quaelibet corporea potentia , ea tantum ,-quae Sibi PraeSeR-.tia sunt aItingi ty Praeterita vero , et sutura , Vςl abSentia , ipsam nec leviter assiciunt ; contra vero humana mens Praeteritas res , et absentCS , a que ac Praesentes scrutatur , nec ipsam latent futurae ; Ergo ctu. Q. E. D.
Anima hominis est substantia spiritualis.
g. 39οῦ Demon. Substantiae materiali repugnat co
gitatio S'. 32. J ; Sed Anima humana est principiunt' cogitans S. 5. ) ; Ergo non est materialis , sed spi,i
tualis. Deinde : Si Anima esset materialis , ejus proprietates , et attributa 'mathriali Substantiae convcnirent
f. I7. in ; posset propterea ens materiale judicare , ratiocinari , et libere velle S. 28. ) ; Sed hoc repugnat I. '33. ) ; Ergo etc. Ulterius si anima non esset spi
ritualis , ejus perceptiones , motas esserit partium Ce
Ergo etc. Τandem si anima non esset substantia spi- .ritualis , agerct eodem modo ac agit Suhstantia mate
rialis; Sed agit modo essentialiter diverso l. 38. ) ;Ergo etc. Q. E. D. l li
. . S. . Oblio 1. Ideo asseritur Animam esse spiritualem inritantiam , quia cogitatio , quae essentiΘlis animae Proprietas. eSi , materiae repugnat ; sed hoc falso asseritur; Ergo etc. Prob. min. Nobis notae non sunt omnes m
teriae proprietates .siuxi ergo pote t , ut inter illas Pro-
20쪽
.cta ONSequantur in corpore, non vero, quod eogitation ipsae motiones sitit organorum sensoriorum , et C chri.
44. Contra. Atqui illa coexistentia cogitationum et motuum , noti ex thcit commercium inter animam, et , coi Pus , Sed quod motus iidem sint ipsae cogitationes ;Ergo H. r. Proli. min. Suhgm. Eaedem proprietates, qudum itui competunt , competunt et cogitationi ; ergo illa Couxi Stentia , etc. Prob. ans. Praecipua inter Propriet tes 'notus cst celeritas ; sed celeritas in cogitatione quoque deprehenditur , ut intima testatur conscientia , qua ConStat , unam cogitationem esse aIta celeriorem eam'
45. B. Conc. maj. , dist. min. Et aliunde coleritaS, quae cogitationi adjudicatur est generis diversi
ab ea , quae motui adscribitur , conc. min. , est genuri Sujusdem, D. Iniu.; ergo et . n. ConSm. Ut clure RPPBreat quaratum inter se distent velocitas , quae cogitationi adjudicatur , et velocitas motus , juvat utriusquc noti neS ex Ponere. Jam Cclexitas illa , quae motus Corporei censetur , cst ea mobiIis essectio,. qua dato tempore, datum spatium percurrit per verum , et succeSsi am Propriae substantiae translationem , quae austimari debet cxSPatio, et tempore simul percurso , quod quidem spatium PercurSum , est Iinea a moto corpore descripta. Celeritas ero cogitationis sic exprimitur: dum humanae menti a- Iicujus objecti , puta totius Coeli idea obversatur., Si FPatio duorum minutorum omnes eius partes Per SueCeSSi V Perceptiones primo perlusti nVerit , mox vero uniuS minuti tempore idipsum perficiet , posterior hace cogitatio dicitur priori celerior , quatenus secunda vice siugulas Coeli parte, hyeviori contemplatione percurrerit, non quod Porceptiones in mente et clariores fuerint , et numero Plures eodem tempore , ita ut quas perceptiones duorum minutorum intervallo produxerat meus circa idem objectum , casdem postea unius minuti tempore produxerit. Porro quis a risu temporet, si quaeras, quam rationem habeat velocitas , qua Sol nostrum illuminat Emisphae-xum , ad Velocitatum , qua idem praestat liomo cogitationc Z Quare cum nulla habeatur vera , et succeSSiva corporis traiislatio in cogitatione, nec ulla Per ConSequeus