Artis medicae principes, Hippocrates, Aretaeus, Alexander, Aurelianus, Celsus, Rhazeus

91쪽

demittitur: deinde , ubi ad imum mucrone H Ven tum est, paululum torquetur, ut telum foramine suo excipiat: cum in cavo mucro est, i ico

duo digiti, subjecti partis alterius uncis, simul

ferramentum id extrahunt, & telum. . De cili0 telorrem genere. Tertium genus telorum, quod interdum evelli debet, eit plumbea glans, aut lapis, . aut simile aliquid , quod, peri Tinta cute, integrum intus insedit. In omnibus his latius vulnus aperiendum, idque, quod inest, ea, qua venit , forcipe extrahendum et . Accedit vero aliquid

di ficultatis sub omni ictu , si telum vel olli inhaesit, vel in articulo se inter duo ossa demersit. In Oisc usque eo movendum est, donec laxeturis locus, qui mucronem momordit ; & tunc vel manu vel forcipe telum extrahendum est; quae ratio quoque in dentibus ejiciendis est. Et vicilia quam ita telum non i equitur ; sed , si morabitur , excuti quoque cum aliquo serramento poterit. Ultimum eis, ubi non evellitur, terebra juxta forare, & ab eo foramine, ad speciem liter e x contra telum os excidere sic, ut lineae, quae diducuntur , ad telum speet uat: eo facto , id necesse est labet, & facile auferatur. Inter duo vero ossa si per ipsum articulum perruperit, circa vulnus duo membra fusci is habenisve deliganda, & per has in diversas partes diducenda sunt, ut nervos distendant: qui bi extentis, laxius inter olla spatium est, ut sine difficultate telum recipiatur. Illud videndum et , sicut in aliis locis posui, ne quis nervus, a it Vena, aut arteria a telo i edatur, dum id caetra-

92쪽

8 A. CORN. CELs I MEDICINAhitur: eadem scilicet ratione, quae supra D sita est. US. De venenato 'tela edellensio. At, si venenato quoque telo quis ictus est, iisdem omnibus , si fieri potest , etiam festinantius actis , adjicienda curatio est , quae vel epoto venenρ , vel a serpente ictis adhibetur. Vulneris autem ipsius, extracto telo, medicina non alia est , quam quae esset, si corpore icto nihil inhaesisset; de qua satis alio loco dictu in est.

g Steatomate , capitis tuberctilis. His c evenire in qualibet parte corporis possunt: reliqua certas sedes habent; de quibus dicam , orsus a capite. In hoc multa Variaque tubercula oriuntur b) γάγγυα, μιλικηρίδας,& αθερωματα nominant ; aliisque etiamnum Vocabulis quaedam alii discernunt; quibus ego ςξατο ματα quoque adiiciam , quae quamvis & in ce vice , & in alis, & in lateribus oriri solent ;per se tamen non posui; cum ista omnia mediocres disserentias habeant, ac neque periculo ter

II. II.

93쪽

LI AER. VII. CAP. VI. 8sreant, neque diverso genere curentur. Omnia autem ista & ex parvulo incipiunt, & diu paulatimque increscunt, & tunica sua includuntur. Quaedam ex his dura ac renitentia , quaedam mollia cedentiaque sunt: quaedam spatio nudantur , quaedam tecta capillo suo permanent, fereque sine dolore sunt. Quid illius habeant, ut coniectura praesagiri potest ; sic ex toto cognosci, nisi cum ejecta sunt, non potest. Maxime

tamen in his, quae renituntur, aut lapillis quaedam 'similia , aut concreti 'confertique pili reperiuntur. In his vero, quae cedunt, aut melli simile aliquid , aut tenui pulticulae , aut quasi rasae cartilagini , aut carni hebeti & cruentae , quibus alii aliique colores et se consue UeΓunt Fereque ganglia renituntur : atheromati subest

quasi tenuis pulticula : meliceridi liquidior humor ; ideoque pressu circumfluit: steatomati pingue quiddam , idque latissime patere consueVit ,

resolvitque totam cutem superpolitam sic, ut ea labet; cum in caeteris sit adstrictior. Omnia, derasa ante , si capillis conteguntur , per medium oportet incidere, ut effundatur ,

quicquid intus coiit. Sed steatomatis tunica quoque secanda est : quia non c facile a cute Asubjecta carne ea separatur. At in caeteris ipsa tunica inviolata servanda est. Protinus autem , cum ista alba & intenta se ostendit , tum scalpelli manubriolo diducenda a cute & carne est , ejiciendaque cum eo , quod intus tenet. Si quando tamen ab inseriore parte tunicae musculus

inhaesit, ne is laedatur, superior pars illius de-

94쪽

SG A. CORN. CELs I MEDICINAcidenda , alia ibidem relinquenda est. Ubi tota exempta est , committendbe orpe, fibulaque his injicienda , & super medicamentum glutinans dandum est. Ubi vel tota tunica , vel aliquid ex ea relictum est , pus moventia adhibenda

sun p.

C A P. VII.

De. Ocul0ram vitiis, quae scalpella manis clirantur. SED ut ii cc neque genere Vitii, neque ratio ne curationis inter se multum distant 1 sic in oculis, quae manum postulant, R ipsis diversa sunt, & aliter aliterque curantur. Igitur insuperioribus palpebris vesic me nasci s ent , pingues gravesque ; quae vix adtollere oculos sinunt, levesque pituitae cursus, sed assiduos, in

oculis movent. Fere vero in pueris nascuntur.

oportet, compresso digitis duobus oculo , atque ita cute iti tenta , scalpello transversa linea incidere, ius ponsa leviter manu , ne vesica ipsa Vulneretur, & ut, loco ei patefacto, ipsa prorumpat ; tum digitis eam adprehendere, & evellere; facile enim l quitur. Dcin superinungi collyriod bet ex iis aliquo, quo lippientes oculi superinunguntur : quo paucillimis diebus cicatricula inducitur. Mo stilis est, ubi incisa vesica est, est t enim humorem; neque postea. quid tenuis admodum est , potest colligi. Si sorte id

95쪽

LIBER VII. CA p. VII. 87 incidit, eorum aliquid imponendum est , quae puri movendo sunt. a. De Crithe VJ In eadem palpebra super pilorum locum tuberculum parvulum nascitur , quod a similitudine c) hordei , a Graecis nominatur. I Unica quiddam, quod difficulter maturescit, comprehen una est. Id vel calido pane , vel cera subinde calefacta foveri oportet si , ne nimius is cal0r sit, scid facile a parte sui lineatur, hac enim ratione saepe discutitur , interdum con

coquitur.

Si pus se ostendit, scalpello dividi delici quicquid intus humoris eli , exprimi: eodem deinde vapore postea quoque foveri , & superinungi, donec ad sanitatem per Veniat. 3. De Chalario. il)Alia quoque aedam in palpebris huic non dissimilia nascuntur ; sed neque utique figurae ejusdem & mobilia, simulatque digi o huc vel illuc impelluntur. Quae , quia grandini similia sunt, Graeci vocant. Haec incidi debent, si sub cute sunt, ab exteriore parte ; si sub cartilagine , ab interiore: dein Galpelli manubriolo deducenda ab integris partibus sunt. Ac, si intus plaga est, inungendum primo

96쪽

88 A. CORN. CELs I MEDICINA lenibus, deinde acrioribus: ssi extra, superdalidum emplastrum , quo id glutinetur. . De Ungue ocul0rum. O

Unguis Vero, quod iον Graeci vocant, est membranula nervosia, quae oriens ab angulo , nonnunquam ad pupillam quoque pervenit, eique ossicit. Saepius a narium , interdum etiam a temporum parte nascitur. Hunc recentem non

dissicile est discutere medicamentis , quisus cicatrices in oculis extenuantur. Si inveteravit , jamque ei crassitudo quoque accellit, excidi debet. Post abstinentiam vero unius diei , vel adversus in sedili contra medicum is hoino collocandus est, vel silc adversus, ut in gremium ejus caput resupinus effundat. Quidam, si in sinistro oculo vitium est , adversum : si in dextro , resupinum collocari volunt. Alteram autem palpebram a ministro diduci oportet, alteram a medico : sed ab hoc , si ille adversus est inferiorem ; si supinus, superiorem. Tum idem medicus hamulum acutum, paulum

mucrone intus recurvato , subjicere extremo Vngui debet, eumque infigere; atque eam quoque palpebram tradere alteri: ipse, hamulo adprehenso , levare Unguem , eumque acu trajicere linum trahente: deinde cum ponere , lini duo capita adprehendere , Sc per ea erecto ungue , si qua parte oculo inhaeret, manubriolo scalpelli diducere, donec ad angulum veniat: deinde invicem

97쪽

modo remittere, modo adtrahere , ut sic & initium ejus, & finis anguli reperiatur. Duplex enim periculum est; ne vel ex ungue aliquid relinquatur , quod exulceratum vix ullam recipiat curationem ; vel ex angulo quoque caruncula abscindatur , quae, si vehementius unguis ducitur, sequitur quoque ac decidit. Si abscissa est, patefit soramen, per quod postea semper humor descendit: reta Graeci vocant. Verus ergo anguli finis utique noscendus est ;qui ubi sitis consistitit , non nimium adducto ungue scalpellus adhibendus est; deinde sic e cidenda membranula , ne quid ex angulo lsedatur. Ei deinde ex melle linamentum superdat dum est, supraque linteolum , & aut spongia aut lana succida: proximisque diebus diducendus quotidie oculus est, ne cicatrice inter se palpebrae glutinentur siquidem id quoque tertium periculum accedit eodemque modo linamentum

imponendum , ac novissime inungendum collyrio , quo ulcera ad cicatricem perducuntur. Sed ea curatio vere esse debet, aut certe ante hiemem. De qua re, ad plura loca pertinente , semel dixisse sitis erit. Nam duo genera citrationum sunt : alia , in quibus eligere tempus non licet, sed utendum est eo , quod ineidit ;sicut in vulneribus, & fistulis : alia , in quibus nullus dies urget, & exspectare tutissimum &facile est ; sicut evenit in iis, quae & tarde increscunt , & dolore non cruciant. Ita his ver exspectandum est: aut , si quid magis presiit ,

melior tamen autumnus quam hiems vel aestas f) ἐυωάδα alii. TRALLIAN. II. 8.

98쪽

o A. Coi N. CEL si MEDICINAelf ; atque is ipse medius , jam fractis pestibus , & nondum ortis frigoribus. Quo magis autem necessiria pars erit, quae tractabitur, hoc quO-que majori periculo subjecta est ; λ saepe, quo

major plagast facienda, eo magis haec temporiS ratio servabitur. . De Encanthide. EX Curatione Vero unguis, ut dixi, vitia nas cuntur, quiri ipsa aliis quoque de hausis oriri solent. Interdum enim rit in angulo , parum Ungue eXciso , vel aliter , tuberculum , quod palpebras parum diduci patitur: εγκαν ἰς rzece nominatur. Excipi hamulo , & circumcidi debet: hic quoque diligenter temperata manu , ne quid ex ipso a sagulo abscindatur. Tum exiguum linamentum respergendum est vel cadirata, vel atramento sutorio inque eum angulum ,

diductis palpebris, inserendum, supraque eodem modo deligandum: proximisque diebus si militer

nutriendum, ut primo ; tantum aqua egelida , vel etiam frigida foveatur.

Interdum inter se palpebrae coalescunt, apertrique noli potest oculus. Cui malo solet etiam illud accedere , ut palpzbrae cum albo oculi coa

99쪽

haerescant; scilicet, cum in utrovis fuit ulcus ne listenter curatum ; sanescendo enim, quod diduci potuit & dei it, glutinabitur ; αγ M Qκρ νsub utroque vitium Graeci vocant. Palpebr tantum inter se cohaerentes , non difficulter diducuntur; sed interdum frustra , nam rursus glutinantur. Experiri tamen oportet; quia bene

cillum inserendum , diducendaeque eo palpebrae sunt: deinde exigua penicilla interponenda . donec exulceratio ejus loci finiatur. At, ubi albolpi ius oculi palpebra inlisesit, HERACLIDES Tarentinus author est, adverso scalpello subsecare, magna cum moderatione , ut neque cΚocul O , neque ex palpebra quicquam abscindatur; ac, si necesse eit , ex palpebra potius. Post haec, inungatur oculus medicamentis , quibus aspritudo curatur: quotidieque palpebra vertatur, non solum ut ulceri medicamentum inducatur , sed etiam ne inlibereat: ipsique etiam aegro priC-cipiatur, ut spepe eam duobus digitis adtollat. Ego sic restitutum esse neminem memini. ME-GΕs se quoque multa tentasse , neque ura quam profuitse, quia semper iterum oculo palpebra inhaeserit, memoriae prodidit.

Etiamnum in angulo , qui naribus propior

100쪽

92 A. CORN. CELs I MEDICINA est, cx aliquo vitio quasi parva fistula aperitur, per quam pituita assidue destillat: G edi

vocant. Idque assidue mal uiabet oculum e nonnunquam , etiam, exeso osse, usque ad nares Penetrat. Idque interdum naturam carcinomatis habet : ubi intentae venae & recurvasae sunt , color pallet, cutis dura est, & levi tactu irritatur, inflammationemque in eas partes, quae conjunctae sunt, evocat. Ex his eos, qui quasi carcinoma habent, curare periculosum est ; nam mortem quoque ea res maturat. Eos Vero , quibus ad nares tendit, supervacuum, neque enim sanescunt.

At, quibus id in angulo est , potest adhiberi

curatio ; cum eo , ne ignotum sit, esse dissicilem ; quanto autem angulo propius id foramen est , tanto difficilior est; quoniam perangustum est, in quo versari manus possit: recenti tamen re mederi facilius est. Hamulo autem summum ejus foraminis excipiendum ; deinde totum id cavum , sicut in fistulis dixi, usque ad os excidendum ; oculoque & caeteris ' junctis partibushene obtectis , os ferramento adurendum est vehementius ; si jam carie vexatum est, quo crassior huic squama abscedat . quidam adurentia imponunt, ut atramentum sutorium, vel chalcitidem , aeruginem rasam , quod & tardius &non idem facit. Oise adusto , curatio sequitur eadem, quae in caeteris ustis. 8. De Pisis palpebrarum oculam irritauribus

fili vero, qui in palpebris sunt , duabus de

causis oculum irritare consueverunt. Nam modo palpebrae summa cutis relaxatur, & procidit; quo fit , ut ejus pili ad ipsum oculum conVer-