장음표시 사용
91쪽
L B E R I l. 89 una veri, eam apertam mississet, descripserat ex au monachus, a quo dc exemplum infra scriptum desumpsit. Eius autem sententia haec erat: Ex quo nan sortuna per orbem terrarum agitare coepit, Reia ηρημm p Wertim
gna aliquot & prouincias peragrando emensius sum;&nus quam non noui aliquid &inusitati conspexi. Verum ex quo sors mea permisit ut
in has Indis regiones, quae Aureae appellantur,oc VirtutiS Omni S eXpetates sunt,ciahcerem :ΤOx tantaque nequitiae exempla Vidi, Vt neque c1S e narrandis lingua mea,nec cogitatione complectendis animus meus, par
esse possit. In 's fere pessimum hoc animaduerti, quod inter vos nulla m-stitia,nulla virtus, nulla bonitas,iaulla castitas superest:quin omne quurn
yestrum studiis partium,ssimultatibus, perfidia,vanitate,rapinis,dissidi)s, inuidentia,Odijs,aleis,lustris,blasphemi)s,intestinis bellis, luxu, auaritia alijsque pessimis libidinibus; misere consumitis denique qui vestrum
Optimus habetur, quanto se is ceteris praestare putat, tanto est omnium deterrimus. Summa quidem cura notaui ac comperi maximam partem Vestrum,quotcunque in Indiam venistis, tales esse ut, non dico coelum atque Angeli,sed terra daemones ipsi vos exo s inuisbsque habeant. Ac pro certo habete, quemadmodum tyrannica multa facta per vim perpetrastis,ita Christum permissi trum ut serui omnium perius c- uadatis.
& partam, bonarum omniurn legum ac morum lumina, intuemini, imultasque alias ciuitates®na, quorum vix hodie vestigium ullum, ac ne memoria quidem ulla superest. Si tantae ciuitates periere, tot opibus dotibusque florentes ac tantorum Principum mentibus viribusque
administratae,vobis stilicet talibus, velut eximijs, Deus pepercerit 3 An putatis Dei bonitatem ac patientiam passuram ut per omne aeui tempus tantis induti viiijs,& tot sceletibus demersi permaneatis 3 Nonne iudi-chs a dmodum obtusis & occaecati estis3 Scilicet creditis Indos Christia nos futuros,si vos ipsi non estis,nisi forte nomine ac titulo tenus; Frustra id quidem. Nam multo efficacior mihi credite Domini mei ad brutas illas gentes fuerit vel unius diei honesta vita& bonu exemplum, quam nontinuae integi i anni lectiones dc doctrinae. Quid enim refert odori- commodis inbis seras rosas adplabem ore &lingua spargere, si mox spinosiis malorum o- perumaculeis illam pungitis dc vexatis 32 N ONNULI 1 dicunt quod vestra Sanctitas domine Episeope, satis boni facit: sed videte ut bene etiam illud faciatis. quippe reperiunmtur qui dc quod alioqui bonum est male faciant: dc vestra Sanctita. Id greg-Vestire debebatis,eos spoliatis: quod amarum est dulce, quod dulce est, amarum dicitis: mendaces dc falses diligitis : eos qui vera loquutur, 'dio habetis. aspernamini bonos, dc tuta ste plorosi6sque honore afficitis: vitiosis fauetis, dc vexatis honestos. Denique de alieno valde liberales estis, de vestro vero parcissimi. Quid
92쪽
Η I S T. N O V Ι Ο R B I sdicam amplius 3 Nempe hoc, vos multo ad remigandum intriremi aliori qua,quam ad id munus gerendum,aptiores esse: idque affirmare ausim, se vestri; Sanctitati plus esse: virium ad tractandum remum quarn virtutis ad gubernandum Episeopatum.
A LI I dicunt quod vestra Dominatio multo honore decorata ata :. Sed que honestata est. Sed mementote Senecam dicere , Stultorum laudem, ,, a sapientibus haberi pro argumento infamiae: quia quidquid stulti cogi se tant, vanum cit: quidquid loquuntur, falsum: quidquid damnant, lau-
- honestari ab iis qui ipsi honore digni sunt, is demum verus honos est: se summum vero es praecipuum decus, placere Iesu Christo. C L T E R V M accvi a nonnullis patientiam quam in tolerandis aerumnis meis adhibui, vestrae Dominationi plurimum admirabilem fuisse: sed, ut ingenue dicam vestra admiratio mi-- hi plurimum admirationi fuit. Nam rerum perperam gestarum ., poenitentia & dolor e sapientia oritur : sed bene & honeste facisorum, , immodica admiratio, non aliunde manat, quam ab exiguo iudicio dcis minore usu. Quappe vos id fugit, Nos cum Christo crucifigi oponere,
amisso hodiisin quantum ad hunc mundum attinet, si velimus in suturo una cum eo
P p μ q*i μ' sterna gloria perstui. Vos ignoratis luculentam illam Pauli Apostoli senatentiam in posteriore ad Timotheum epistola, Omnes qui pie vivere sui mun/ro ιst. volunt in Christo Iesi, in hoc seculo periequutionem passuros. Nescia*-o π i. quod corpori damnosum est, id animae esse ille: nestitis regnum V coelorum non acquiri cursu taurorum, non lusi 1 arundinum, non arca inclusbrum nummum & auri copia, non seruorum s inas exercenti- um ingentibus familiis squales vestra dominatio multos athuc habet )non dolis, non astu, non mendacijs: verum persequutione, infirmita- te, carcere, Vinculis, paupertate, fame, siti, infamia, ingratijs,exiliis, tota V mentis, variisque aerumnis, quae assidue vitam mortalium obsident&N exercent, in perueniri. Eas vero res si vestra Dominatio ignorat, quod
D secile equidem credo, annumerare vosmet potius bestijs quam hominibus potestic iM A praeterea simi quae a me dici possent, tum de vestra D minatione, tum de ipsis etiam Plaesidibus. Sed eiuscemodi rerum tanta est copia, ut verear, ne me de hs scribere agressum tempus ipsiim & charata deficerent. Quare verbum non amplius addam. Data Trugilli, xx. die Mah. Anno M. LIL
93쪽
DICEM. HISPANORUM FLAGITIIS OB
uiam ire studentem, mors intercipit, Iudicum one
C A P. XXI. M primo tui Gualtimatam, ibi tum praeses erat
licentiatus Ceratus. Is ille erat Ceratus qui in Dominicam Edictum regium de libertate Indorum tulerat, uti stiperius diximus. Eum tunc Caesar amotum Insula regendae illi prouinciae imposuerat: de quo vere hoc possum testificari, numquam in uniuersa India eo meliorem nec sanctiorem fuisse Iudicem: necui iusta edicta mandataque regia rectius obseruaret, semper procuran- Hispano iniuria ulla violarentur, aut habereno ne Indi ab quoquam Hispano
SAEPENU MERO suorum contumaciam arrogantiamque eX pertus quod indigenarum salutem procuraret,pertaesiusque , optare solebat ut Deus eum a tam peruersb hominum genere liberaret Dicebatque 3 ah, uis si Deus trahcere in Hispaniam ipsi concederet se Regem monere velle, ne deinceps facerdotem ullum transmittere in Indiam pateretur, propter flagitia eorum & intemperatissimas libidines. Sed morte praeuentus, quod in animo habebat praestare non potuit. J IT A QV E successor ei alter Mexico missus est, Doctor Chesada: qui
duobus post mensibus,quam Gualtimata venerat,Vita concessit.Quumque aegrotantem monachi aliquot con larentur, dicendo, Domine ludisibis meridiis
Praesidens esto bono hilari animo,ali que eiuscemodi pro tempore sub- hcerent ille excipiens, Ah qui fieri potest, inquit, ut is hilari animo sit, cui tot rerum ratio ipsi Deo reddenda est 3HOC dictum memorabile, huic loco inserere operς pretium visium est,ut inde sibi exemplum sumant iudices & Magistratus: id est, ut perinde iudicent de alijs, qualiter a Deo de se iudicium ferri volent: atque ita b ne subductis sui muneris rationib.ex hac vita exeant, ut in sutura seletanum nonplangant. l a INSI.
94쪽
1 IN SI G NE Ludovici, cognomento Diui, Galliae Regis , exemplum in eam sententiana extat. Is enim ςum sorte aliquando ex Psalmis Dauidis preces ad Deum conciperet, interuenit aliquis,qui pro xeo quodam capitalis ςriminis Fratiam petereti Rex, quasi aliud agens,an
in omni tempore; tum protinus reuocari iussit eum cui grati m conςess at , eamque irritam secit: memorabili edita sententia,Prinςipem qui punire potest ςrimen,nec punit,non minus cor in Deo reum esse quam si id ipse perpetrasset. Pietatis ς ῆς ppR non Levitiae, iusti tiam facere. Annal. Gall. 5ed inprimis memorabilis Olivari j Galli*C neeli xij castis&exitus,Iudicibus documento eisse debet. Is quum tristem in pios viros,qui Cabrexijs & Me indo-l j Prouinciae oppidis puram religionem ςxςrcerent, sententiam latam suffragio suo contra conscientiae iudicium,approbasset: ac postea veritatis cognitione imbutus sepenumero fassus esset cum lacrymis se merito ob id a Deo reiectum tamen in tumultu Ambosiano praecipuus inter eos Iudices sedit,qui multos pios ac strenuos vir0s,tyrannico perestinorum iugo
reluctante conscientia lamnarunt. In ijs quMm Pςtrus Campasn cus,litteratus adolescens, ad causam dicendam productus esset: Cancell rius, e. neqRe auinto nςque inteyxogato, Suspendite hunc homine fixi pendite hunc hominem. Quidὶsuspςndite,ait Cgimpagnacus.Facile tibi quidemid dictu est. At si tu,ex quo id sectis es promeritus,siispensius esses,iam ante triginta annos pauisses corvos,nςς tot scelerum minister fuisses, Recordare niecum,quid admiseris quum Pictaiiij Iuri ciuili opςram dares. Num te eo tempore Unum e contubernalibus tuis scelςrato interfecisse meministi Z atque inde in tantu patris odium Venisse,ut ex eo in comspectum suum venire vetueritὶ Ac rei a quidem Arquini licrius quidam, Olivarii turrisbci-us,perditus nebulo, prppter hoc faςinus Lutetiae suspensus fuerat. Ad haec vςrba adeo perculsum memoria facinoris Oliu rium fuisse constat,ut obruto inuexota & insania animo,sic inde graui morbo implicitus, horribilitex aduexsus D eum ipsum fremeret. Tanta intere aegritudinis & hQxxoxis vehementia,ut quanquam defecto corpore & assiduis morbis debilitato: phrenetici tamen instar aut robusti alisuiu dolςscentis, totum cubila Loncureret. Ita aegriniantem inuisiit Cardinalis Lotharingius sed Oliv xivs, quum suos eius aduentusxu tus augeri sentiret,secessere propere cubiculo iubens, ne ipsius quidem c spe stum pati potuit. Vt verbpaulo longius semotuni animaduextix , xum altius ingemiscens in has mces erupit, AH, M,Cardinalis tu nos omnm in aeternum exirium trahis. Tum accedere λd aegruna Cardinalis,& consistando ultro spiritus eius mitigare: Eum videlicet tentari, inqui , ab immundo spiritu sed in fide perstandum esse. Egregiς,inquit, gnςςllaclys, egregie, scilicet quasi haec tu credas. Inde aspectum eius auersatus,& nihil ςloquutus Vlxxa, p/uid post vita concessit. Inter lentos cruciatus,Ann* Burgii senatoris integerrimi cuius iudicio, Cardinalis praecipiti iussu rogatuque vi ,subscripsis t) moriem praesime deflebat. Haec est merces Iudicum , quibus Aulicae gy tipe fiamus, sua conscicntia potior est.
97쪽
Nbbilis re admiratione plena mero ini De Uini Mediolanensis
secundae sectiomsHispanorum tum in Niniuitas si uos 1 Mium inbidos crudelit de Hispania totiquieportata spolia Aduentu item Hiopanorixi in Novam Indiae continentis Hispaniam, l
eo1 -- contra incolas eius region1s u
99쪽
NIGRITAE IN SCRUTANDIS VENIS METALLICIS Iab Hispanis in Insulas ablegantur.
Ttritis,&pene absumptis continuo labore Hispaniolae Insulae incolis, Hispani aliunde mancipia conquirere coeperunt, quorum ministerio in perfodiendis montibus , Venisque metallicis perscrutandis uterentur. Itaque redemptis sua pecunia, & acclxis ex Guinea Qii taef Africae partis Prouincia mancipijs aethiopibus siue Nigritis, illorum porro opera Vsi simi, donec temporis flaccesse quidquid in ea Insilla metallicaru venaru inesset, exhaurirent .Nam Vt Lusitani cani Africae partem quam ipsi Guineam Incolae Genni aut Genna appellant) sibi iubiectam reddiderant; singulis annis aliquot incolarum centuriaSexteris nationibus diuendebant, quae mancipiorum vicem supplerent.