장음표시 사용
271쪽
I 213 PURGANTIA. 267tat, corium magis humectatur aqua, ut turgescens ingressum aeris inpediat et verum , nonnunquam adfusa aqua non subficit, adfunditur oleum penetrat illud per minimos poros , per quos aqua adeo subtilis non potuerat penetrare , ista obcluditur aer externo. 4 Oleum largiter epotum nunc a nobis Con' sideratum , ut solvens alvum, ipsum illud oleum alvi fluxus , aliis remediis non sistendos, sedat. Innumerae
dysenteriae longe mitius se haberent, ut dixi 'demonstravi nuperrime in binis dysentericis in noso omio, 1 edici hac ratione agerent. Vidistis in juvene dysenterico, quum valida febri laborans intolerabili
ventris dolore, post Copiosissimam alvum, quam antequam ad nos advenerat, habuit, inmisso nemate oleo-so epoto emulso, cataplasmate quoque emollientctventri tot circumdatori vidistis, inquam, simulis semel
totam dysenteriam curatam, febrimque continuam mutatam in tertianam, me ullis fere remediis sexto paro-xysmo in sanitatem integram abivisse. Si ibi purgans dedissem, qui a dysenteria aderat,
utique alvum enormem, pessimam, doloresque enor me produxissem. Dolor enim inmanis , qui aegro in intestinis aderat, oriebatur ex eo, quod acri dysenterica materies abraserat mucum naturalem tunicae illosae intestini. Acre purgans ultra datum crudeliter nudos
hos vilΙos adficiens, e undique adlicuis et humores, ut ubique ab acribus adplicatis ad nuda sensiliaque loca fit; ipseque demum sanguis ex nudis vasis prolectus his se miscuisset humoribus. Dum talis alvus prodit, continuo redditur stimulo , solent Medici aegro proponere , pessimam latitare materiem , eamque denuo post paucam ab Opiatis quietem purgante expellen dam essera iterum purgant Enectus fere pauper aeger
det materiem faetidan , putridam a sanguine, qui tem
272쪽
268 PATHOLOGIA. Pore quietis effusus ex vasis minimis in cavum intestini ibi putruerat. Horrore adfecti edici iterandum purgans dicunt, ne includatur intestinis pessimus hospes. Sic sensim omnia intestina depauperantur, done teneS- mi molestissimi , frequentissimi oboriantur is plures aegri tunc plane emaciat pereant. EX obposiIto eo, quo egimus, modo illico omnes sera conpescuimus dolores ultra Z horas oleum inventre mansit , posthac iterum materies naturalis stercoracea prodiit.
Verum , nolim credatis, sic os omnem Uraturos dysenteriam : Contrario enim modo agentem me Vidistis praeterito mense Junio in Custode aegrorum. Pari ratione internis externisque remediis ille tractatus post 24. hora quietis blandas tranquillitatis copiosissimam frequentissimam dejecit alvum, Cum sopitorum augmento dolorum. Concludebamus, in illo rem aliter se habera, ac in priori aegro in priori materiem pravam alvo penitus rivisse, superstitemque intolera-biIem dolorem minus malignitati materiae, quam nudis deberi papillis hinc oleos , mollientiaque omnia nudas has partes denuo oblinivisse , sanasse hinc
dySenteriam penitus curatam esse, cum omnibus suis 1equelis. At vero in posteriori hoc aegro conclusiimus, oleosis emollientibusque nimiam ademptam nervis sensiIlitatem; attamen copiam malignae materiae in intestinis restitisse , antiquos quae renovaret dolores hinc drachma hei ipsi datari unde foeda denuo alvus copiosaque. Hac operatione ad finem deducta menem oleosum , emoll. cataplasma, emulsum paregoricum, inUol Vens denuo adhibuimus. Conticuere dolores alvus post triduum bona rediit homo curatus est continuati per Ili ultos a curatione dies iisdem auxiliis. ob
273쪽
Oleum ergo alvum audit, alvum reserat prout est conditio' adsumentis. Inter olea potanda amygdalinum praefertur, quia minus uigratum verum , si lilii detur integrum , quid velim praescribere, oleum lini praefero tum propter miram, quam habet penetrabilitatem , tum praepter tardum rancorem Penetrabilitatem observavi saepius,
modo mihi inexplicabili saepius videram in urina sequente post enemata e solo oleo lini inJecta, guttas oleosas colle stas. Putavi vas fuisse inpurum cura sollicita vasorum habita est tamen idem phaenomenon. Quibus, quaeso, iis hoc oleum e intestinis in vesicam penetravit forte oleum amygdalinum Rusdem penetrabilitatis est; sed, quum non adhibeatur ad 8. O. unc in clysmatibus, ideo demonstrari non potest tantarum virium esse. Ergo saltem praeferendum illud, de quo id demonstratum habetur estque pluries mihi repetita haec Xperientia. et Praeferendum est oleum lini, quod longe tardius amygdalino corrumpatur hinc, si ratione purgantis eo utamur, perinde est , qualenam adhibeatur; si vero ad sistendam alvum, oleum amygdalinum, Par 47. horas in intestinis haesitans, facile ibidem rancescera priores potuisset renovare dolores : id quod ab oleo lini non ita timendum. Oleum olivarum quoque a dius, quam amygdalinum, rancescit. Redeamus in viam Uura pinguia, decocta mobqientia, horumve extracta, sive mucilagine , agunt pari , sed debiliori modo, quam exposita olea. Si his jusculis, aut decoctis quid is addatur , emolliunt simul atque stimulant, ut TEXTU vult. Sequuntur ex classes purgantium, quae a Prima mitissima sensim viribus agendi crescunt ad quintam classe sem usque sexta classis ex omnibus variis hisce sit
274쪽
27 PATHOLOGIA.plicibus conposita dicta respicit quae por quum ex Materie medica, hemia noctis, properabo ad soquentia. g. 214. Hormn delectus , e mitioribus , vel fortioribus: Dosis, maior, minor ;Formula, in pulvere , haustu, decocto , pilutis, condito; P aparatio, infundendo, coquendo, Xtrahenho, destillando; ortunitas, in principio morbi, aut ne sive ratio dandi prophylactice, aut therapeutice; ndicantur ut de omitoriis dictum es quare eadem ad purgantia adplicentur. Inprimis ero ex indole materio educenda ea enim si lyalina, vel acida, vel empyreumatica, et Uutinosa sit, prorsum alia ubique purgantia postulat. Varias adpellationes purgantia nacta sunt: e maxime obvias ex Eccvrotica p
I Gcoprotica; εκκοπροτικα , κοπρος stercus rest mitissimum genus, tantuni stercora educens ut multis hominibus est haustus aquae frigidae, ejuno ventri
275쪽
S. 1214 PURGANTIA. 27 Iculo sumtus pluribus aliis abaci fumus jejuno ventriculo per fistulam haustus vel haustu cosseae, seri lactis, potuit Thee, ioccoiadae ita , ut multis sit e Coprotico primus haustus, qui vel frigidus intestina simulat, conitringitque, ut faeces Xpellant, vel calidus intestina laxat, faece diluit, sicque exire conpellit. Fumus abaci nonnihil inviscatus, cum saliva deglutitus stimulo suo intestina ad deponendum incitat. Aquae minerales salinae id quoque faciunt. Hac ratione etiam a marinum, gemmae , fontium , montium est eccoproticon, quatenus mistum alimentis intestina stimulat ad excretionem. Ita vinum potest eccoproticum dici, quod epotum blando suo stimulo intestina conpellit ad excretionem. Omnia alimenta acriora hanc ob causam sunt occoprotica. Quare alimenta acriora, copiosius adsumta , vel stimulo nimio intestina constringunt, ut sistatur alvus; vel ita irritant, ut fiat diarrhaea materiae alimentosae
Vere itaque 1 PPoc RATE jam adfirmavit , alimenta posse vera pharmac fieri. 2 Purgantia per epicram quasi per adriistionem, aut adtemperationem GALENU I. . de Alim. ἐπικραπιν Xponit si cacochymiae curationem , Perquam paullatim evacuatur, quod vitiosum est , inque locum ejus , quod bonum est , reponitur. aeuconveniunt in multis chronicis 2 apta quoque sunt in morbis , ubi absolute purgandum est, . . in leo, in colica clausa, quando possumus ita de hora in horam purgans dare , donec fluat alvus in quibus morbis quandoque quintuplo decuplo plus requiritur, quam quidem alias. 3 Conveniunt, ubi vomitus nimius purgans dicit repetitis igitur vicibus, dum pars ad intestina sensim pervenit, ii alio sequitur m 4 Com
276쪽
s7 PATHOLOGIA. veniunt in hominibus vix ullis purgantibus mobilibus: larga nimium ossis audacter tunc data, omnia sursum deorsumque quandoque movet, torpus reddit aegrum. Hinc strenua dosis, sed per epicrasin data, semper scopo medico mihi satisfecit. 3 Minorativa vix differunt ab eccoproticis. 4 Laxantia quoque similiter agunt. 5 cholagogas χολὴ , Πιs , bilem ducentia r
hac classe posuere rheum, soli alexandrina, cassiam, tamarindOS, succum rosarum pallidarum &c. 6 Pateranagoga pituitam duceatia: . r. aloe , gummi maxime ferulacea, sapo Venetus, Pil. RUFFΙ cochiae, garicus.'. 7 Hydragoga aquam Vacuantia scammonium,gialappa , colocynthis , medianus ambuci cortex . tur-bith c. 8 Melan oga; quae bilem atram potissimum puragant, ut helleborus albus. 9 Panchymagoga conposita ex singulis quatuor ultimarum classium. CROLLI Us proposuit hac ratione suum panchymagogon , in Bastica sua binica. Tale quid etiam ' prostabat in Pharmacia iennensi. Extraium catholicum habet fere ea quae panChymagogon. An distinctiones ita ad amussim se habeant, ut praecise purgantia Cholagoga in nullum alium, quam in biliosum humorem , agant hydragoga nil nisi serosa educant &c., merito dubitabitis , quia hoc inpossibilo est. Tamen id verum fateamur, multum interesse, quid dederimUS. HIPPOCRATE , de helIeboro agens, hinc inde sparsim in operibus suis, ait, in ventriculo si ille maneat, is versus adliciat quas humores trabiliarios, Perque Vomitum eXpellat, tunc bene agere, ad saepe, ex ventriculo ad intestiua transire. - Videmus pas
277쪽
S. I 214. IURGANTia. 273 mos, conVulsiones, hypercatharses oriri ab helleboro lethales. Illuc remedium suspectum fere venenum nisi sapienti manu dirigatur unde HIPPOCRATES, CU-raturus DEMOCRITEM , quem insanire ab atra bile Abderitani ad 1PPoc RATEM scripserant, misit epillo-lam ad CRATAVAM, summum Boianicum jussit eum, quo in loco montium elleborum debeat quaerere, quomodo colligere quibusnam in vastis exacta
clausum , nequa Vis pereat, ad se tranSmittere. Verum perdidimus ea scripta, quibus vera praeparatio, dosis, dandi methodus Hippo CRATIS COIntineantur ut ultra. de hisce sciamus nihil. Id saltem tum ex cognitionemateriae medicae, tum e Antiquorum monumentis patescit, varia sua actione Varia humorum eductione, inmensum differre
Purgantia neque enim rheum aquas educit, quemadmodum scammoneum aut alappa neque manna, aut cassia, gluten adeo Xpellunt, quam aloeri neqUe Caeteris paribus cassa corpus fatigat, uti colocynthis. Ita, ut pro ratione morbi aut calidi, aut frigidi, pro ratione materiae peccantis , etiam purgans sit eligendum, praeparandum, exhibendum. Si homo purgandus putrida colluvie catens, non dabimus scammoneVm, Olocynthidem , quae etiam ex corpore non putrid .Putridos educunt humores ex manna , tamarindis, rheo,
cremore tartari, Paratum pharmacum prodest, in de
' Est etiam differentia in agendo fortiora , ut
colocynthis, scammoneum , a lappa ossimul unita, nam seorsim debita dolii Mpe violenter aguntJagusit saepissime ratione blandissima , ut homines Torin V. fero
278쪽
ο74 PATHOLOGIA. . 215. Promovetur' c. 'incerti passim vacil- Iani juniores Medici circa hoc. Rogant saepe numero aegri, quid debeant sumere OS purgans , non est lex universalis r jus solitum stimulo suo Juvat actionem purgantis; Sed quatenus pingue inpedit, ne nimios excistet cruciatus Calida autem haec, T. g. jus strum laetis, oportet adsumere, quum caeterum colici dolores excitentur, dum purgan in corpore est. De hac regeneralis regula nunquam statuenda. Vidi , qui vix Purgarent , si biberent , quia purgantis stimulus crequiescebat; si vero nihil sumerent, bene purgarentur. Hoc usu discendum, quando homine ita, quod XPerti sint, nobis narrant. In genere jus carnium est optimum consuetum nauit etiam bene habent a potu Theae, aut Cosseae. Verum, ut quae praxis doceat hue referamus, dantur casus, ubi pium purgantis actionem unice pro-
SYDENNAM Us in Johedula monitoria ait, in ilia..ca passione, si aeger purgantia evomeret, se dedisse
gutt. XXV. sui liquid anodym, dein paullo post
Purgan S. semo enim, inquit, tempore catharcticum sub laudant tutella adsumtum retinebatur, ac suo a dein defungebatur munere. Verum, si nodynorum virtute ac Vi jam penitus infractis, vomituritio ac dolor demum redierint, catharctico interim in corpore restitante, in hoc casu Ex ojectionibus per inferiora spe
Omnifer caligas Conspurcent, si non sint expediti rmitiora tamen, ut rheum, folia leXandrina, plura tormina Xcitant. Ita, ut purgantis Vim X
faciliori aut dissiciliori actione metiri non debea-
279쪽
omni inpraesentiarum abjecta , ad usum paregorici, suis
Pra descripti, revertenduria, idemque ouSque spei n-dum, quarta, Vel neXta qu3que hora , donec intestinis quies omnimodo inducatur, ac proinde motus eorum naturalis deorsum versus restituatur. Quo quidem tempore catharcticum, quod hactenus, ob contrarium intestinorum motum in Orpore sisteretur, jam operation in suam per sedes exseret quantumlibet e tant Iepetito narcoticorum usu, Plane contrarium effectum iri videatur.
Confirmat ea, qtiae hic dicit, exemplo contin gente , quo tempore hoc scribebat. DI UT HAII, Di sient de morbo colic Damnoniorum, jubet, purgantia opto ungere, sic enim facilius Bluto spasmo, purgans Operari probat e RIVERIO, cap. de dolore colico , qui dedit aloes SD, scammonigr. Q. laud. p. r. ij, mentur. l. obf. I. gr. V. Non solum pium , hac ratione datum, PromoVet actionem purgantis, verum etiam ipsa purgantia, una Cum pio data , quandoque operantur egregie, quum Caeteroqui tantum evom Erentur. Vidi tunc operari in incipiente leo purgans datum per epicrasim ex electi
ut omni quadrante horae sumeret unciam.
' Immo , narravi Vobis alia occasione casum desperatum , ubi pater edicus , instante, ut videbatur, morte, dabat quadruplam aut quintuplam dosin puero suo , ut cum minoribus torminibus moreretur , idque omni tritiori repetens cum aquais syriapo menthae vomitus cessat stercoreus' nemiaticus, mitigantur dolores, Persti alvo iam pro morte redit sanitas Dei.
280쪽
u's PATHOLOGIA. Non dico, omnem leum, vel hac methodo Vel methodo SYDEN Η ΑΜ 1 tolli absiti sunt enim morbi hi hisce similes plane inmorigeri. Decile agens docui, qui tunc agendum sit nempe primum per fumum nicOtianae ano ope apti instrumenti in ectum , dein per largum mercurii crudi haustum. Exempla bonorum effectuum tunc simul exhibui, vidimusque unam e rationibus, cur leus lethalis, hanc esse , quod nimis sero, vel nimis parce, haec remedia adhibeantur. ' Circa ea, quibus purgantia iuventur, aliud quid observandum. Dolores saepe tanti per abdomen, vel etiam citra odores contractam sicca adeo intestina, ut materies depellenda vix queat loco moveri. Eo in casu epithemata , Cataplasmata, unguenta emollientia, balnea similia calida mollientia, tum sedando doIores, tum humectando sicca intestina , egregie proin OUentactionem purgantis. Promovetur denique enemate stimulante crassa intestina. f. 1216.
' In leo id semper advertendum, quod quo diutius duret, eo fiat pertinacior unde praestaret, ea remedia adhibere , quae per se nunquam O
centis interim summae sunt emcaciae. Fumum ni cottanae quid nocebit adhibuisse , imo ubi leus formatus videtur Sane gangraenam natam fumus
ille, aut potu mercurius , sanabunt nunquam.
Habemus dum haec scribebantur iterum novum casum in noso comi civium , in quo puer a strangulata hernia illiacus, fumo abaci integre Citoque est restitutus et femina etiam hac methodo