장음표시 사용
2쪽
F. Iohan. Bap. Irriguus Flor. Perennem prosperitatem exoptat.
cat 2. metaphy. I 6.quod certitudinem mathematicam non oportet incun
quq non habent materia: Ego tame breuitate perspicua magnope re letior,& methodo mathematicoru Vtcntes aliqua laude dignos esse reor, cum te
ste comentatore. I .de anima. I. mathema
ticae scientiae sint in primo gradu certitu
3쪽
dinis, & naturales sequntur eas . sapientia enitri in rerum causis rite ab intellectus perccptis potiusquam in longo verborum ambitu consistere mihi Videtur, ex quo eos peritos homines arbitror Caeteris praesere os,qui cuiusquq; rei definitione exactam si fieri potest) aut saltem notibnes aliquas atq; distinctiones, M per causas
adaequatas propria & inseparabilia accia detia seu proprietates probado cogrueliter assignant . Definitio enim declarat essentia rei,de qua philosophus loques. I. poster. 22. textu sic ait. Definitio aut est demostrationis principiu, aut demonstratio positione disserens, aut conclusio quudam dem5strationis, Distinguere autem ut idem Aristoteles inquit I O. Eth. cap. I. non est multitudinis imperit M I. polir. Cap. I. dicit. copolitum usq; ad incompinsitum diuidere necelle est. Ego itao; hac methodum in philosophia morali considerans istum aretalogiae libellum Composui, in quo unusquisq; poterit; verboru ambagibus, & quaestionibus deuitatis; non tum praecipuarum virtutu descriptiones, distim
4쪽
distinctiones, proprietates,& essectus breuiter facileq; cognoscere, Verum etiam ita mores suos componere,ut per uirtutes
bonus effici moraliter valeat,& beatus tadem diu initus fieri mereatur. Quoniam autem magnam felicitatis partem esse puto sublimium virorum beneuolentia saltes non amicitiam aliqua virtute pro merbiam sibi conciliare, ideo amplitudini tuae Inclyte Pr sul,hoc meum opusculu censui iure optimo esse dicandum . Na tu decus eximium es Augustinanς religionis,
cui Syxtus Quintus Pontifex O pl. Max. tota prς lettitia gestiente propemodu christiana republica cardineam contulit dignitatem, S sacra tua tempora iussit insignitiara in hac florenti urbe florentiae redimiri ac decorari. Quod factum e st in Saeti Spiritus templo cora Serenissimo Ferdinando Med. Ethruriae Magno Duce, astantibus Tusciae cue his fere proceribus ne singulos nunc enumerem) vij.idus Februari, M. D. XC. Ego itaq; una cu cae teris nostri ordinis patribus prae gaudio
exiliui, cum nunquam antea caenobi
5쪽
s istud in quo sui educatus & altus suerit
tantopere illustratum,cuius gymnasio me benignitas tua praefecit. Ne igitur ingrati animi vitio sim notandus, huius libelli
munus exiguum, claritati tuae offerre decreui, ex quo maximam capient, si recte animaduerterit eidem studentes utilitate. Nam quadraginta Motiones cuiuscunque praecipae Virtutis proposui, quarum una poterit ex toto vel ex parte per alteram ratiocinando probari, proprietates autem atq; estectus poterunt necessario per qualibet notionem recte arguendo concludi.
Vnde hac methodo syllogizandi utentes, si non demonstrationem exactam; habebunt stitem facultatem, per quandam similitudinem moralia demostrandi. Hoc autem est quod summopere quςritur in acquisitione scientiar, quq eonsistit in pauicis bene intellectis. Nam sapientia est habitus intellectus, M voluntatis. Quatenus enim Considerat altissima causam causarum lumine reuelationis, aut etiam, rutionis refertur ad mentem ,quq ab ea perficitur per considerationem rerum a m teria
6쪽
teria dc motu separatarum, quς Corrupti bilia sunt alterabilia, εἴ mutabilia . Nam
qu.e noli amplius mota mouent, non sint
physicς considerationis, sed methaphysicae potius contemplationis: sed quatenus sapientia mores hominum recte disponit, atq; instituit voluntatis habitus potest rite vocari de qua in hoc libello tractandum mihi esse proposui uscipiat igitur. Dignitas tua munusculum hoc ab exigua tenuitate mea sibi oblatum laeto animo,atq; hilari fronte, quod si eidem gratum fore cognouero sublimi feriam sydera uertice quem admodum Cecinit lyricus vates scribens ad maecenatem, prςsertim si amplitudo tua me in suorum clientu numeril referet,
, qui diuini numinis. maiestate ro gabo, ut eam Augustinianae Religioni Diutiusseruet incolumem. vale.
Florentiae, Prid. Cal. Nouembris,
7쪽
Caput Primum continens Notiones Virtutis. i
TTIRΥ vs est bona qualitas mentis . qua re V cte vivitur i, qua nemo male utitur, quam. Deus operatur in nobis sine nobis . :a Virtus est habitu electilius in mediocritate Pro portionali consistens, ad bene agendum perficiens
3 Ditus est habitus animae bonus impollutam into diritatem conseruans Ditis it turpitudinis habena. 4 Virtus est perfectio potentiae, recte ordinrtis actus su s. exoptimo rerum v la ad optimum finem 4 Virtus est directio mentis optime institute, qua sponte omnia bona semper bene fiunt. 6 Virtus est bonitas alliciens, de sua dignitate attrahens homines ad honesta volenda de peragenda, de turpia deuitanda . . 7 Virtus est re imen rationis, 3c voluntatis ab esecessit. defectu vitiorum semper declinans. s Virtus est rationis intuitus aiscreto iudicio dim- pans omne malum, de praeben ahimae bene operandi facilitatem . . . l; l: tri 's Virtus est aequbilitas vitae inter prospera, de adiuersa, tristia, Zc iocunda seruata, undique temper coni inopi rationi , . . ro Virtus est rectus liberi arbitrii usus optimo rationis discursu seni per quod mestus est eligentis it Virtus est acquisitio famae laudis atq; honoris. ia Animi quies, Dccus,et ornamentum .i3 Bene sentire de Deo , in 34 Concupiscenti eae iricundiae frenum. 3 Conformatio voluntatis humanae ad diuinam.
8쪽
E 6 Conseruatio probitatis. 37 Cordis securitas, ae mentis tranquillitas. 38 Detestatio malignitatis atque malitiae. 39 Dispositio perfecti ad optimum .ao Executio recta bonae intentionis. αi Laudabilis ordinatio morum . az Legum omnium fundamentum . . 23 Medium vitiorum utrinque reductum, Σ Mensura morum , & regula actionum , aue Moderatio a Sectuum,asi Optima institutio vitae, dc recta ratio, de dispositio agendorum , α, origo A eonseruatio nobilitatis, c. 28 Perfectio bonitatis humanae as Quae pe Tectum facit habentem, de opus eius bo-
3o nectitutudὸ induceus uoluntate semper in bonu, 3r Virtus est motus anime rationalis per conuenientia i dia tendetis ad 'ultimum beatitudinis fine. 3 et Virtus est animi affectio,ordinans actus potentia tum secundum Deum, ad uitam activam seu contemplativam.' 33 Virtus est honorabile bonum ex quo boni uiri no' minantur, dum sedulo cuncta rei dc publicae dc
sit atae opera benefaciunt, unde laus omnis me
T, virtus est facultas benefaciendi omnia in omniabus, voluptates cunctas vincens atq; dolores, ec caeteras animi perturbationes atque molestias ,3ue virtus est vis productiva & conseruatiua bona - rum affectiqnuia, artium,atque scietiarum,quae
36 Virtus est optima deliberatio voluntatis, per eIe- ctionem honestas, sibique congius lites actiones semper sequendas esse decernens.
9쪽
luntatem ad amorem, di intellectum ad notitiam summi boni. 33 virtus est recte agendi principium spectabiles essiciens eos in quibus inest, quae hominis , itam ab omnibus t Metur aduersis. ' - ' Virtus est perspicua ratio qua homines raudabiliter sciunt pareret. tque subesse,& reae impera
4: Virtus este; qua honitas assiduis actionibus aequisita attingens quod est praestantissamum secun
Caput Secundum continens Notiones Qualitatis.
Valitas est facultas, qua bene vel maIe as
a tis vel patietes boni uel mali dicimur. a Qu litas est accidens semper insequens formam substantialem. 3 Qualitas in accidentalis serma, qua mediante omnia entia secundum suam Deciem operantur. 4 Qualitas est medium quo sebstantialis forma vel compositum naturaliter vel voluntarie operatur. s Qualitas est princitium facile vel dissicile agendi. vel patiendi secundum naturam . ε Qualitas est νishnsita rebus, qua per successionem dc morum troprias operationes exercent. τ Qualitas est differentia specifica vel indiuidualis . qua in aliquo communi conuenientia distingutur. s Qualitas est proprietas superaddita substantiae ob eius complementum aqua sustentatur. φ Qualitas est naturalium rerum affectio atq; mobiliu contraria sibi semper nisi impediatur expellenaro Qualitas est determinatio subiecti per quam naturalia entia secundum suntlitudinem, & dissimilis . tudinem
10쪽
. redinem alterantur siue mutantur. . t i Qualitas est ens boni vel mali continA rationem, atque persectionem cito traseuntem vel diuturna.
2 Qualitas est persectio accidentalis substantiae quatenus aliquid agete vel pati posse dicitur.
Caput Tertium continens Notiones Mentis .
1 v I Ens e st Iux an Imae rationalis cui tota naturat, I hominis debet obtemperare . a Mens est perspicax hominis intelligentia , eu operatione cuius nihil communicat actio corpora Iis . is Mens est praecipua pars animae humanae, quae rationibus agitandis & exquirendis alitur,cum oblectatione solertiae. 4 Mens est vis Lation;s, quae cogitando semper aliquid agit aut inquirit, donee propositum sibi sinem adipiscatur .s Mens est portio supelior anime Intellective, abstrahensa sensibilibus phalas matibus species intelligibiles, ut faciat eas actu intellectas de cognitas. 6 Mens est intellectualis animae potentia, quq uarijs actionibus spiritualibus atque corporeis vitam ' hominis uniuersam gubernat.' Mens est incorporea substantia ,rerum omnium veritatem per causas naturaliter scire desiderans.s Mens est immaterialis anime potentia, qua bomo corporea transcendens, principia & causas rerum omnium optime contemplando rimatur.' Mens est sublimior pars formi substantialis eorporis humani quae dat illi essentiam vitam oper tionem & motum. ro Mens est animi praestantia qua prudens & sapiens humanum genus arte di rationibus vivit. Mens