장음표시 사용
1쪽
utum est Regis authostate, ne quis ii os,quo
no. Theologo: item, Lilurus de natiuitate D.nostri Is Christit emareti meandam impiinumant cliuendat, e twAntomo Tilenio, . cui specialiter indultam est priuilegium. Poenaci ii s oui contra fruerit,est in tacti uae aestimata, ut in singulos Ebros renorum pretio mul- tetur de libri impressi , aut inter promercales h biti fisco applicentur. Datum Brumilis 23.No
2쪽
Patri,ac domino imprimis venerabili,d i mino Thomae a Tieli, Mechliniano,ins, gnis monasterij S. Bernardi supra Scaldam siti Abbati vigilantissimo,Henricus
ViΑ vigilantis umecclesiae veteris Susit,reuerede Pater, pastorem egisti. eaque qua optime rexisti,' tim gelia,qua in tuis erudiendis adhibebis subditis partisn bono exemplo,quod eis praebuisti,singularis vita: idcirco inutactissimo nostro regiplacuit,dum persuam Curia tuam uis fingularium virtutu certioUMm esset,le egregio illi S. Bernamῶ monasterio praeficere,ut is ibitata diligentia, O honesta conuersatione praesses. Id quod iam quan diligentissime himselum in tuo, verum etiam in albs m, naueras tua iurisdictionisubiectis cum maxima ex queris asiabadia ut ab omnibus mirum in modum diuinis i igitur'mem iste libellus de natiuitate Domini noctri Iesῖ Chriari consiriptus, propter te ab omnibus ametum,.desideretur, eum tisi,sae utissime Parer,dedico. Datum Mechisia,decimo to cale
3쪽
. Pio Lectori Henricus L lenius s- D-
minigrata, accepta que cognouero,optime Lector, properiem plura in lucem dabo: habeo namque penes me Ena asiones Euangeliorum dominicatium a prima dominica Aduentiu et que ad dominicam Septuage L lmaesimisi modo elaboratas, quaspraelo committere fla- tiui,modo vos tam dilbentes praestetis emptores,ut ego nihil inde detrimenti patiar.Deinde anno futuro, fauente Deo mamrationes Euangeliorum dominicalium a Septuagesima usque adfestum Pascha eodem studio exo natas in omnium studioserum gratiam imprimi cu - bo: sic deinceps,quoussuefuerit per Tei gratiam om inium finis. Bene vale, his meis sadoribus fruere. iMechlyniae, decimo quinto calendas Decembris, anno a
4쪽
ENARRATIONIS EVAN-. gelij primae missae in festo Na
angelium mi segallisantus daescribitur nobis Lucaesecundo,
A e et v M est autem in diebus illisJ Anno nimirum ηα .imperij O litani. Qua-uis enim Euangelista non dicat quo mino. vel imperij vel aetatis: notam tamen, qua in huius cognitionem peruenire licet,ce tissimam tradit, dum ait eo tempore natu, quo A ugustus decretum dedit,ut describeretur uniuersiis orbis .Hoc autem ut discimus ex veteribus historijs,contigit anno imperii Caesaris Augusti z. quem I dephus tunc monarcham fuisse,ac s7. annis ac medio imperasse resere. Sequitur,
Exiit edi tam a CArri Octavianus autem iste dictus
est Caelar a fio praedecessere, videlicet Iulio, cuius filia uxor Octaviani erat.Iulius aute iocatus est Caeci vel quia ex mortuet matris sitς utero per scissione aperto extractus est,uel quia cum cesarie natus est, vel quia hostium caesor filii victoriosus. Vnde nomen hoc Caesar succetares eius sibi retinuisse leguntur: quemadmodum & Octauiano succedentes nomen Augusti ab illo sibi retinuerunt. Sequitur, Augusto J Iste Octavianus adeo auxit rempub.& Romanum imperiu,omnesque opes Romanoru, ut cognominatus sit Augustus: na victoriosiuimus & sortunatissimus erat . Vnde tempore Traiani Imperatoris clamatu est in Senatu: Nullus f xlicior Octauiano : nullus melior Traiano. Sequitur, Vt describeretur.J Dauid aliquado populum Hebrariam curauit describi & numerari, ut videre est secudi Resum vitimo, V vehementer,ob hoc,peccato stiperbiae deliquit: quarere grauiter a Domino piinitus est. An autem hic etiam umili facto peccarit Augustus,quorsim attinet nos homine ethni-Cum excusare. non peccauit tame,sed taniam eo fecit animori per singuloriam hominum capita accepta &congesta pe- Λι cuniam
5쪽
ε DE NATIVIT. CHRISTI cunia, commodius resna sua per torum orbem in pace tueretur. Et quamuis census ille omnem mouerit Iudaeorum ad
uersus Romanos indignationem,ut videre est Matthaei vigesimo secundo,dum dic unt: Licet cessim dare Caesari,an non8 tamen iteque ob hoc peccato obnoxius esset Augustus : quia& 'aulus ait ad Romanos 13. Reddite omnibus debita: cui tributum,tributum, cui vectigal, vectigal: cui honorem, honorem.QSid multa8 nihil aliud respexit hic Augustus,qu mtemporalem rUnorum suorum administrationem: quamuis interim per ipsum implere voluerit omnipotens Deus, quod ab aeterno praedestinauerat fieri debere in fili j sui natiuitate: vi videlicet Christus hac occasione non lumin Bethlehe, verum etiam pacatissimo tempore nasceretur,ut inferius latius explicabitur. Sequitur,
Vniuetitis orbis.J Na scire cupiebat Augustus, quot prouinciae, quot ciuitates,quot castra, quot villae, quot denique homines sibi essent subiecti: ut quilibet censum penderet, tributum exolueret, quo se Romano subditum imperio.
Verum hic quaestio est,an ergo simpliciter loquendo sib-
si ierit Octauiano vniuersus orbis 8Respondeo quod non.Gothis enim non imperabat Augustus, non imperabat Armeniis .Quamuis autem hi Auginio non subsuerint,tamen quia principales sub se habuit uniuersi partes, recte ab Euangelista uniuersus orbis sub eo descriptus asseritur,vi Euanselista doceret Iudaeos adesse iam tempus aduentus Christi, quando princeps prouinciarum facta ust sub tributo,ut illis praeceperat futurum Hieremias Threnorum 7. Siquidem iam ablato de Iuda sceptro, penes R omanos erat omne imperium, tum Iudaeorum tum pene orbis uniuersi. Nec hoc sislsim voluit docere Euangelista, veriam etiam impletas esse prophetias de pace,quam praedixerunt prophetae tempore aduentus Christi in carnem futuram. Siquidem multo iam tum tempore multa,magnaque bella gesserat Romanuer uniuersum orbem:sicut multi veteres narrant historici Titus Liuius, 3 nonnulli alij. Duodecim autem annis ante natiuitatem Christi tanta pax facta est, ut sub ipsa Christi natiuirate totus orbis sub unico describeretur Imperatore
Augusto: quod insistitae pacis & concordiae signu extitit,adeb
6쪽
ut eo ipsb impleta sit propberia, quam habemus Esaiae 1. a. de Christo,hoc modo: Et iudicabit gentes,& arguet populos
multos,& conflabunt gladios seorin vomeres, & laceas silas in falces: non leuabit gens contra gentem gladium nec exemcebuntur vltra ad praelium . Idem & Micheas consimilibus verbis commemorat capite quarto suae prophetiae. Rursus Esaias capite suae prophetiet Ii.b. sic ait: Habitabit lupus cum agno,& pardus cum lioedo accubabit. Vitulus, & leo, &ouissimul morabuntur,& puer paruulus minabit eos. Haec est admirabilis it scriptio regni Christi. Ipse nato exurget aureum seculum: quia gentes serae & barbarae, leposita saeuitia de crudelitate,sane immis studi js in vilitate fidei cospirabunt cum simplici & humili populo Dei. Nam per lupos,pardos, leones intelligutur suriosi ex quorum numero suit Paulusi qui
deinceps inter omnes Christianos habitarunt: non enim sermonem hic esse de leone, lupo,pardo , quales vulgus intellia git,indicat illa clausula,qiue in Esaia quibusdam intermedijs seqititur: Quia repleta est terra scientia Domini,quae causam continet dictorum,quam certum est non habere locum, nisi praecedentia omnia figuratio capiantur. Haec igitur omnia de illa uniuersali pace praedicta sunt,quam scriptura huiusmodi verbis circumscribit. Huius pacis mentionem facit & propheta David psalmo b. dicens: Venite & videte opera Domi ni,quae positit prodigia super terram,auserens bella usque ad
finem terrae arcum conteret,& confringet arma,& scuta comburet igni ac ad quem finem, subditi vacate & videte quoniaego sum Deus : exaltabor in gentibus, & exaltabor in terra. sed quis iste est Deus p minus,inqui virtutum nobiscum,sisceptor noster, Deus Iacob non enim ut repellat,sed ut susccipiat venit.Praeterea psalm.7 i .In diebus eius orietur iustiti . α abundantia pacis.In hac autem pace tanta natus est Chiustus, cuius quod Luem signum dare potuisset certius, quis uniuersum orbem uni subiectum esse domino, iuem ipse per suos praesectos curarit describi ΘRogabis forsitan, quare Christus voluerit tempore tantadi
acis nasci'd praefigurandum,qubd haec ei nascedi in muno causa sui ut veram pectoris,eternitatisque pace omnibus in se credentibus daret,& genus humanum ad sapernae pacis dona reduceret,n terrena caelestibus, homines reconcia
7쪽
liaret, & eos tandem in aeternae scelicitatis patria collocaret. Nascebatur,inquam,Christus, ut pacem,sine qua nemo videbit Deum, mat, racem quarint,pacem praecipit, pacem secum attulit, pacem mis Apostolis reliquit , pacem largitur,&in pace la nabitat,hoc tantae pacis tempore,ut per hoc quia pacem magnopere quaereret ,&amare edoceret, & quia pacis, charitati the sectatores semper inuisere dignaretur,ostenderer,v t nos essemus selliciti seruare unitatem spiritus in vinculo pacis. Vos itaque charissimi, dum auditis Christum pacatistimo tempore natum, ut ipse inter Deum & homines pacem conformaret,inter vos etiam pacem mutuam conseruate,odium
ex animis vestris procul abiicite, vobis mutuo si quid delicti sit,ex fraterna charitate condonate in honorem pacifici pia ri Iesu,& in suam cuiusque animae salutem. Sequitur,
Haec descriptio ptima fiet, est a praeside Syriae Cyria
no:J no quod antea nulla facta sit. Plures enim vel Ioseph testatur suisse factas: sed quod nulla antea tam seneralis sire rit habita . Nam ista, quam Octauiamis fieri iussit loquendo de generali orbis descriptione, suit prima:hanc .enim alia talis non praeces it: vel secundum alios dicitur prima quantum ad alias partes eiusdem descriptionis: quia ibi fuit primo inchoata ista descriptio, ut inde circulariter in alijs de- nunciaretur fieri prouincijs.Quia enim Iud a in medio terret habitabilis dicitur inesta, decretum erat,vt haec descriptio
in ea inciperetur,& deinde per circumstantes regiones compleretur. Haec igitur descriptio primo incepta est fieri a prae-nde Syriae Cyrino nimiru in Iudaea. Sub Syria enim coprehedebatur Iudaea tanqua pars eius,nec tum temporis proprium habebat praeside:Herodes enim rex Iudaeae erat, non praeses.. Est & alia ratio,ob quam haec descriptio incepta est in Iudaea,nimirum vi mysterium filii Dei iam incarnati agnosceretur. Nam scriptum erat Psalmo 86. iuxta Hebraica lecti nem: Dominus narrabit scribens populos,iste natus est ibi,Sci cantabunt quasi in choris omnes sortes me; in te: hoc est Dominus comemorabit & recensebit,dum describeret populos, quod insistas ille natus est ibi,& catabunt quas in cnoris om nes angeli mei in te: quod factum est quando cecinemni, Glo ita in excellis Deo,& in terra pax hominibus bonae volutatis.
8쪽
Hinc Esaiae nono laetabuntur coram te,sicut qui laetantur in messe:sicut exultant victores creta praeda , quando diuidunt spolia. Dicitur autem cum nasceretur , descripsisse populos, quia ad hoc apparuit in carne,ut de cunctis per orbem nationibus electos in unitatem fidei colligeret,& nomina eorum, ut promisit,in aeternum in caelis conti riberet.Hinc Lucae io. Gaudete quia nomina vestra scripta sunt in caelis. Econtrario de reprobis dicitur: Deleantur de libro viventium,&cum iustis non scribantur. Qua autem non est inuentus in libro vi- inscriptus, ut dicitur Apocalypsis et .missus est in stagnum
ignis. Ex quibus manifestum est, qudd descriptio illa, quam Augustus fieri curavit, fuit figura huius descriptionis, qua Christiis electos in libro conscripsit vitae. Sequitur, Et ibant omnes 4 Faciunt quod factu necessarium fuit.
Obediunt Caesari,sed non contra Deum. Nam de lex ipsa dicit reges & regna esse Dei ordinatione . Et Petrus etiam dyncolis,modo contra Dcum nihil iubeant,nos cupit obaudien tes. Sequitur,
Ut profiterentur,J scilicet propria nomina, & cognomina. Nam homines sita sbi nomina dabant omnes , & sese Romano subiectos esse imperio confitebantur. & hoc Imperatori soluendo censum, secundum illud Matthaei 11. Red dite quae sunt Caesaris,Caesari,& quae sunt Dei, Deo. Dabatur autem in pro sessione denarius in sedecem nummorum pon diis,& Caesaris imaginem de inscriptionem habes. Sequitur, ἀSinguli in suam ciuitatem,J nimirum de qua quisque erat oriundus,& unde duxerat originem, quamuis alibi natus suis let. Hoc enim insinuatur dum assignatur ratio, ob quam Ioseph venit in Bethlehem, eo quod esset de domo & familia Dauidmon autem dicitur,eb quod natus esset in Bethlehem. Quamobrem cogebatur quisque ad suae prosapiae traducem& patriam sese recipere: non autem ad eum locum, in quo quisque natus erat. Hinc scsuitur.
Alcendit autem & Iosjh a Galil inde ciuitate Naa
zarethi In qua verbum caro factu est , & habitauit in nobis. siquidem ciuitas haec Nazareth et is conueniebat compti ni. Hinc Esaiae tr. secundum aliam literam: Egredietur virga ide radice Iesse , & Nae eus de radice eius ascendet. Vnde Matthaei secundo . dicitur dictum esse per prophetas,quo- ῆ
9쪽
niam Nazareus vocabitur. Sequitur,
In Iudaeam in ciuitatem David,quae vocatur Beth
hei Bethlehem autem vocatur ciuitas David, non Alum quia in ea natus & educatus est David, ut manifestu est primo Regum decimo sexto: veriam etiam quia inde originem traxit. Nam erat & eius pater Isai Bethlehemita. Porro hoc magna recogitatione dignum est,quὁd diligenter adeo describit Euangelista unde exierit Ioseph, quia a Galilaea de ciuitate Nazareth abi jt in Bethlehem Iudae. Siquidem alia quoque erat Bethlehem in tribu Zabulon, ut ex eapite decimo nono Iosue liquet apertius: ad cuius disserentiam hic Euangelista Bethlehem hanc dicit in Iudaea sitam, ut sic melius cum prophetia quinto capite Micheae descripta conueniret, quae nc habet: Et tu Bethlehem Ephrata, parii lus es in millibus Iuda: ex te mihi uredietur, qui sit dominator in Israel,& egressiis eius ab initio a diebus aeternitatis. hoc est,oppidulum licet sis paruulum,haud quaquam tamen
ignobilis eris o Bethlehem Ephrata: digna siquidem es, quae
omni laude extollaris in astra: quia ex te quantumuis paruula & eontempta prodibit mihi qui sit dominator in Israel, Megressus eius ab initio a diebus aeternitatis. Quare diuinitus constat este procuratum, ut ad suam quisque ciuitatem pergens ibi nomen suum profitereturi. quatenus parentes nostri Seruatoris illo generali edicto compulsi de Nazareth in ci-
, uitatem Bethlehem venirent, ut ea occasione Christiis in ea nasceretur.quod ita futurum ab aeterno erat ordinatum,temporaliter promissum,& prophetatum. Sicut i3itur mcdrator Dei &bonianum tempora natiuitatis, quae voluit, praecidit, imo ipse ea qualia voluit este, donauit, ut sopito turdine bellorum,noua pacis tranquillitas totum illustraret orbem : ita etiam locum natiuitatis,quem voluit,elegit, deo ut nihil horum sortuito contigerit: sed omnia diuino consilio procur in sint . Quamobrem laudabiliter parentes nostri Scruatoris fecerunt,quod edicto Caesaris quavis gentilis & ethnici obedierunt,erudientes nos,ut i n om ni timore su bditi smus dominis non tantum bonis & modestis, sed etiam dyscolis, de
prophanis.siquidem hinc perjicitis, quomodo octavianus Augustus nesciens diuinae dispensationi inseruierit. Edicto nanque promulgato data est Minoe dc Iosepho occasio ve- mead
10쪽
niendi Bethleb quo quicquid adhuc reliquiarum Dauidicae
stirpis superfuit, pedem conserre cogebatur. Hinc sequitur,
Eo quod esset de domo & familia David. hoc est, eo q
qubd Ioseph non lita ex tribu Iuda esset,verum etiam genus diiceret e progenie &stirpe Dauidis, ex cuius semine promissus fuerat Cnristus.Vnde liquet Mariam quoque eiuC. dem propaginis se lem sacram extitisse, & de eadem tribu& familia titisse. Quia lege cautum erat, ne quis ex alia tribu quam sua uxorem sibi adscisceret, S ne mulier nisi suae triabus viro nuberet: Sequitur, Ut profiteretur, non igitur animi causa, sed ut Imperatoris edicto satisfaceret, in Bethlehem ascendit. Hinc discumus omnes quanto studio debeamus superiorum nolliorum mandatis,in nis maxime rebus, quae pietati non officiui ob dire. Secundum illud primae Petri secundo, c. subiecti igitiuestote omni humanae creaturae propter Dominum: siue Regi uasi praecellenti : siue ducibus tanquam ab eo missis, ad vin-ictam malefactorum laudem vero bonorum. Deinde ibidem paulo post: serui subditi estote in omni timore dominis, non tantum bonis & modestis,sed etiam dystolis. Sequitur,
Cum Maria.J Nam voluit & ipsa quantuuis partes vicina Imperiali edicto obedire, vi posset cu filio dicere illud Mati.
3.d.Sic decet nos implere omnem iustitiam. Sequitur,
Despons sibi uxore,J non solum per verba de futuro,
quasi ibi duntaxat fuisset de suturo matrimonio pollicitatio: verum etiam per verba de praesenti quae eos vere coniuges efficerent, fuerat legitima coniunctio . Hinc & ipse angelus beatam virginem vocat coniugem Matth. r.dicens: Ioseph fili Dauid noli timere accipere Mariam coniuge tuam: Quod enim in ea narum est, te Spiritu sancto est.Vnae manifenum est,qubd persectum inter Ioseph & Mariam extitit coniugium. Perfectum quidem non significatione, sed sanctitate. Persectum etiam secundum triplex coniugij bonum,scilicet fidem, prolem, & sacramentum . Prolem agnouimus ipsum Dominum: fidem,quia nullum adulterium:raciamentu,quia nullum diuortium.Solus nuptialis concubitus ibi non truit,&ob id persectum non extitit significatione, sed bene sanctitate. Alioqui famae beatae viminis,ipsa apparete utero gra uita, non fuisset satis prospectum atque prouisum: puella enim