장음표시 사용
31쪽
vis hominibus bonae voluntatis neces ta est: nam absque la veram animi tranquillitatem nemo aevotest. Priu, autem ab utraque parte diabolus hoc nec Deo suus honor creaturis deserietur, nec homines eram pacem obtinerent. Verum enimuero iam beneficio Dei ho die in nos collato, & Deo suus honor, & nobis no-
m, bolia, 'si ij. Jubi graeca exemplari
etiam Omnia constanter habent, is est, tu hominibus bona voluntas . Vnde factum es , ut lucduplex sit lectio . quidam enim legunt: In hominibus bona vol tas alij autem, hominibus bome omnes latini.Grςci autem utroque legunt stomus circa hunc locum, seper Lucam legat,bus bonae volutatismam ibi sc habet,In terra pax . In quibuoax; in hominibus. Et quare Gentiles pace non habent. qua- e Iudaei pacem non habent ρ ideo adiecit, Pax Iubus bonae voltuitatis. hoc est , qui suscipiunt natum Cluem
Heenes: sic enim habet,Gloria in excelsis o ' Pax hominibus bonae voluntatis.Verum idem ille Chrysosto
u, i melia tertia,quam conscribit in epistolam ad Co-t senses,&insomelia 16.a. ad populum A lienum lapit ut omnia oraeca habent exemplaria, In hominibus bona oluntas.Sim'iliter & Basilius in homelia,quam ctam Christinatiuitatem, habet Et in terra pax inter homines bona voluntas. Quia igi
. eorum lectionem incidat, eam ueta est in hominibus bona voluntas,' solet transferri beneplacitum . quasi iam in hominibus quod prius in eis non inuenerat . unde mansinum est iuxta han Graecorum lectionem, interii non nertinere ad homines,quasi qui bonam ha bet
a ad ceum, qui noritius iactus sit homuribus
32쪽
c b N e 1 o. . 3, per filium suum,per quem requies & refocillatio Deo in hominibus faeta est,& hqmines Deo redditi sunt beneplaceres,
grati & accepti. Hinc Esa. i 2.a.Confiteor tibi Domine,quoa niam iratus eras,conuersus est furor tuus,& coselatus es me. Ecce Deus saluator meus, fiducialiter agam & non tam bo. Vnde nominativus hic ἐυδοκία per appositione referretur ad pacem, perinde quasi percontanti,Vinde ista pax, quam nunciatis ,respondeant angeli,non est ex meritis vestris, sed haec
pax est pius assectus Dei erga homines. mod cnim Deo reis conciliati sumus,id non contigit ex nostris meritis, sed illius gratuita in nos beneuoletia. Hinc Paulus in epist. hodierna: Non ex operibus iustitiet,quq secimus nos,sed secundum sua
misericordiam saluos nos secit. Quamobrem hoc pacto oro dinandus est sermo: In terra pax, quae est bona voluntas Dei in hominibus,hoc est,erga homines. Alij autem utpote Latiis ni omnes,& aliquot Grςci legunt ut noster habet Latinus interpres: hominibus bonae voluntatis, ut non quibus iis, sed duntaxat bonae voluntatis hominibus pax facta deniicietur.
Siquidem exortum est in tenebris lumen non quibusvis , sed rectis corde: malevolis autem petra scandali, dc lapis offensionis,quia no est pax impijs,dicit Dominus. Herodes enim rurbatus est, & omnis Hieroselyma cum illo. Siquidem
in propria venit,& sui eum non receperunt:quotquot autem
receperunt eu , dedit eis potestatem tilios Dei fieri. Quare ijs qui bona volutate Christu natum siscipiunt,non persequuntur, pax apud Deum effecta ab angelis nunciatur, atque pu- PAblicatur. Hinc dicit Psalmista: Pax multa diligentibus legem a
Ex quibus omnibus satis manifestiam , quod pax illa, qua
Christus in sua natiuitate nobis c6tulit, non est pax exterior, . quae habetur eum mundo, & carne. Nam hanc & homine, malae voluntatishabere possunt: sed est pax interior bonae volu tatis, quam magna illa pax exterior de temporalis, quae fuit in aduentu Christi, pacatis omnibus gentibus sub imperio Romano,significabat. Qubd aute pacem exteriore cum mu'do & carne non cotulerit, vel ex eo manifestu est,quod dicit Mat.Io. d. Non veni pacem mittere, sed gladium: vetii enim separare hominem aduersus patrem suum,& filiam aduersus matrem suam,& nurum aduersus secrum suam,& ini-C . mici
33쪽
mici hominis, domestici eius. Christus enim venit,ut turbaret&dirimeret malorum, quam habcbat in peccatis,concordia. Hine ibidem subdit: Qui amat patre,aut matrem plusquam me,non est me dignus, & qui amat filium aut filia super me,
non est me dignus .Hoc autem facere non consueuerunt nisi homines peruersi & peccatores, quorum concordiam Christus dirimere venit. nec ilum eam, verum etiam,quam habent peccatores cum carne propria pacem. Hinc sequitur,ri
qui non accipit crucem suam, & sequitur me non est me dignus. Per crucem namque intelligit carnis afflictionem. Vim de ad Galat. 1. Qui autem sunt Christi, carnem suam cruci. fixerimi cum viiijs & cocupiscentijs eius. Prςterea venit Chii estiis etiam dissipatum quam habebant homines cum diabolo pace.Hinc Ioh. I L. Nimc iudicium est mundi: nunc princeps huius mundi ei j cietur foras. Quare Christus non qualia bet nobis cotulit pacem, sed duntaxat eam quae competit l, minibus bonae voluntatis. Id quod nobis omnibus maxima adsert consblationem. Nam si angeli dixissent, Et in terra pax hominibus strenuae actionis, iam non immerito terruissent infirmos,magna agere non valentes. Si autem pacem optata sent largas facientibus & dantibus eleemosynas,lam pauperes turbassent sibimetipsis non sussicientes. Si vero pace nunciassent praesidentibus,& hominibus in honore constitutis, timuissent subditi & humiles, ad hanc pace se venire posse de
sperantes. Vt igitur omnes c6solarentur,ut omnes accederet,' subsisteret nemo,oblata est in terra pax hominibus bonae vo- . luntatis. Nihil enim magis, quam voluntas nostra in nostra est potestate. Hanc aeque habet infirmus ut fortis, pauper ut diues,subditus ut praela; us:nec est qui non possit vellς & nolis le . Hanc solam ab hominibus exigit Deus, quibus suam est daturus pacem. Quapropter hoc verbum, verbum est totius spei,con lationis, & clementiae. t. Caeterum quae sequuntur in hoc cantico, creditur Hilarius addidisse, & Anastasius papa 1. ut ipsa in missa diebus dominicis & festiuis cantarentur, instituisse, quia est gaudii& exultationis canticum, & ad honorem & gloriam eius oradinatum,qui vi t dc regnat in Rcula siculorum. Amen.
34쪽
Mangelium iis missa aurorae destribitur nobis Lucae fecundo. .,
E T se turn est . ut discessumnt ab eis an dii
in caesum, pastores loquebantur ad inui-
in,J Hoc euangeli a antequam aggrediamur , lubet repetere ea, quae hac nocte in Bethlehem Dista sunt. Dominus itaque saluator ut sacra Euangeli j testatur historia) hodie in Bethlehem natus est: Creator creatura factus eist: qui Deus erat, essicitur homo: qui omnibus omnia dat, pauper essicitur: lui omnia vestit,nudiis stigori exponitur: qui omnia pascit, lacte materno alitur: immensus capitur, incorporeus carne vestitur.VerAEbum Dei corporis tegumentum induit: videtur inuisibilis polpatur inpalpabilis: comprehenditur incomprehensibilis: Mqui primo line matre natus est in caelis,hodie sine patre natus est in terris. O miracula, 6 prodigia, statres charissimi . Iura naturae mutantur in homine: Deus nascitur,nupta concepit sed virgo generauit materneta, sed incorrupta: semper clauosa, sed non inscecunda. Virgo sine viro grauidatur: viri nescia foecunda esticitur: virgo nesciens virum, habet filium. Attede igitur quam bene dixerit David Deu hodie fecisse mirabilia. Vbi enim plura vel maiora usilua sunt vel audita,vel visamagna mirabilia secit Deus in reru creatione,magna cum Istaelitis, verum ea nihil sunt ad haec nostra. Sed ad quid haec fia- tres charissimi,ad quid haec mirabilia facta suntὶ non eius,sed nostri gratia. Siquidem ille paruultis,ille insantulus natus est nobis,ut nos viri possimus esse persecti . homo nostri generis factus est,ut nos omnes diuinae naturae essiceremur conserintes .filius hominis factus est, ut nos silii Dei esse possimus.aeternus temporalis,ut nos omnesessi cercinuraeterni; immo
talis passibilis, ut nos omnes essiceremur impassibiles. dest dit de caelo ad terras, ut nos de terris eleuaret ad caelos: sile interris ut tu in caelis: nisi enim ille ad nos hac humilitate deincenderet,nemo ad illum ullis sitis meritis perueniret. Quata obrem ad imaginem & similitudinem nostram factus est.
35쪽
qui nos in primo homine ad imaginem & similitudinem sua
fecerat,viis inueniretur, qui peccando perierat. O immensa pietas, o ineffabilis humilitas,6 inenarrabile sacrametu.D minus factus est seruus, vi seruus efficeretur dominus. Rex regum subditus est essectus, ut nos omnes efficeremur rege a Dominus angelorum factus est homo, ut panem angelorum manducaret homo. Induit ille carnem,ut nos virtute Spiritus indueret. Et qui totum mundum vario vestit ornatu , pannis vilibus inuoluitur,ut nos stolam primam tecipere valeamus .
Eius per quem omnia facta sunt, manus pedesque abiectis lisantur insciolis, ut nostrae manus ad opus bonum exertae, nostri sint pedes in viam pacis directi. Ille pannis inuoluitur, ut tu mortis laqueis sis absolutus . Insuper cui caelum sede, est,duri praesepij angustia continetur , ut nos per caelestis r oni Oaudia dilatet .Qui panis est angelorum, in praesepio reclinatur,ut nos quasi facta animalia suae carnis stumento reis ficiat. Denique qui totius orbis est Dominus, velut peregrinus nascitur,ut nos caelestis patriae facetet esse municines.qui ad dexteram Patris sedet in caelo, loco Fet in diuersorio, ut nobis in domo Patris sui Delicium mansionum copiam prae- p. rvaret,eamque praeparatam nobis donaret. Hinc Ioh.1 .lad'mo patris mei mansiones multae sunt . apropter cum diues esset,propter nos egenus factus est, ut illius inopia nos ditaremur.Nostrum ergo paupertas illius patrimonium est,& infirmitas Domini nostra virtus est. Maluit sibi egere, ut omnibus abundaret . Nos illius infantiae vagientis fletus a
luunt,nostra lachrymae illae delicta lauerunt. Plus igitur D mine Iesu iniurijs tuis debemus, quibus redempti sumus, quam operibus, quibus creati sumus. Quid enim prodesset nasci,nisi & redimi prosuisset.Haec autem sunt,ob quae nobis in spiritu gaudendum est, & gaudium ab angelo nunciatum obuijs ulnis acceptandum . Habemus tamen proh dolor hile aliquid 'opter quod nobis est dolendum. quia sui Iohannes ait,primo cap. sui Euangelij)in propria venit,& sui eum non
receperunt. adeo namque ab omnibus est reiectus, ut in ii turio & casa vilissima natus sit, etiam domo carens, & non lum domo,verum etiam cunis,'ita ut in praesepio poni debuerit,inter duo animalia, nimirum bouem & asinum:iuxta
illud talae primo: Cognouit bos possessbrem suum,&asinus
36쪽
e o N C I o. 37 praesere domini sit. Unde quidam colligere nituntur ista etiam bruta animalia puerum Iesum ut Deum & conditorem situm coluisse. Sicut & asinam Balaam legimus esse locutam . Hinc Ambrosius mirum esse praedicat Dominum habuisse huiusmodi ministeria. Ecce enim,inquit, thronus Regis caelorum praesepe est, palatium stabulum, purpura ipsius pannus lacer,famnii ipsius Ioseph,& Maria, s & asinus. Atqui quod non honore merito dignatus est mundus, id ipsum glorificauit de caelo Dominus super omnes regum filios in terris. metsi enim terreno in diuerserio iaceat,tamecaelesti lumine suloet Ex utero funditur,sed coruscat e caelo.
C li nouum atq; .lendi est lumen illo ipse operante pioducunt, ut lumen verum sedentibus in umbra mortis nunciaci et natum,& velut in lingua sua laudarent hunc sponsum procedentem,quem sciebant ad hoc suscepisse mortalem hominem,ut faceret immortalem. Deinde angelus Domini apparuit pastoribus in regione eadem visitantibus, & vigilias noctis iuper gregem suum custodientibus, qui natum mundo selem iustitiae non selum claritate diuinae lucis, verum- etiam c testis sermonis voce astruxit. Apparuit inquam non dormientibus,sed vigilantibus,'nobis significaretur,qubddebeamus, si velimus esse digni caelesti vilione atque angelica visitatione, in praeceptis Dei vigilare . sed tu hoc negocio nec caelestis sermonis vox defuit: angelus enim dixit, Ecisce euangelizo. vobis gaudium magnum, quod erit omni po-
sulo, quia natus est vobis hodie saluator, qui est Chriuus
ominus in ciuitate David.Vemm ne parua videretur unius angeli authoritas,posteaquam unus sacramentum nouae natiuitatis aperuit,statim multitudo caelastium agminum, quae gloria Deo canere pacemq; simul hominibus bonae voluntatis des naret, adfuit. Tandem ad hunc magi ab extremo
terrae veniunt,commoniti requirunt,vocati munera offerusi
infantem natum necdum quideri videntes, sed flςlla indice regem adorare cupientes. Videtis igitur quomodo glorific uerit dec lo Dominus, quod merito honore non est digna'. tus mundus. His praemistis iam ad Euangeli j c textum a Vςedamus. Dicit itaque Eumelista:
Et facti e , t disces uni ab eis angeli in Gum, pastores loquebant; ad inuicem,J Pastores inquam in- . C s seli
37쪽
solita angeli claritate conterriti,sed dulci allocutione,& sce- lici nuncio inflammati,& angelorum conuentu simul ac con centu incitati recedentibus angelis loquebatur ad inuicem, non de rebus vanis & inutilibus,sed quomodo ad Bethlehemusque transeundum esset illis ad videndum Iesum. Hine sequitur
Transeamus usque Bethlehem,J O bonos pastores, ,
quilicet curae sui gregis impliciti fuerint, tamen in Bethlehem usque eundum esse decreuerunt, & statim eo sese rece-
perunt. orum exemplo edocti nihil nobis rei temporalis obsistere patiemur, quo minus ad Bethlehem usque perueniamus. Omnino enim mirabile quid ibi exhibitum est, a ue adeo res spectatu dignissima. Tu itaque quisquis es arti- l lex,qui quamuis manibus & labore tibi victum quaerites, &gregem tibi commissum, & rem familiarem tractandam ha- Deas,tamen pastores illos comitare,es interdum temetipsinni lin Bethlehem ad videndum lesum non tardes recipere. Vt au item eo vcnias,haud opus est,ut procul proficiscaris terra, ma ἐriue. Bethlehem postumus intra nos inuenire. Bene trauli-
mus ad Bethlehem dum earum rerum,quq ibi exhibitae sunt, cogitationibus nos exercemus: ubicunque tandem sue in nostro cubiculo . siue in agro , siue in templo hoc saciamus.
Quia tamen ecclesia illi rei potissimdm est deputata, id nos ibi semper questi diligentissime facere decet. Quisquis igi- tur es,vel haberi vis bonus Christianus, hoc age quotiescunque templum yisitas, ut te abire in gethlehem ,in est, in domum p. anis tibi persuadeas: panis, inquam, non qualiscunque,sed vivi. Quid enim nobis aliud est Bethlehem , quam ecclesia sancta,id qua panis vivus est, qui de esto descendit. In hac igitur semper res in Bethlehem exhibitae abiectis om
nibus carnis concupiscentijs toto mentis affectu nobis sunt tractandae , & totis animi viribus examinandae . Attollite ergo in templo existentes ocillos vestros & conuertite considerationem vestram ad Bethlehem & persuadete vobis id quod res est. Infantem quem ibuantasinu0lutum cernitisic positum in praesepio videtis esse magnu illum dominum, qui magnitudine sita implet coelum & terram, Qui sollam, luna stellas,coelum,terram,& omnia quς vs litam sunt. conla quo una vigorque.m in est, quae condita Nihilo -
38쪽
CONCIO. 3'Nihilominus tamen hunc esse, qui salutis vestrae gratia semetipssim exinanivit formam serui accipiens, & habitu inuentus ut homo: pannis inuolutus,&in Draesepio positus. Cumque huc cogitando perueneritis , ob naec & multa alia . in vos collata beneficia ei gratias repedite:eius humilitatem, caeterasque eius virtutes imitari stuarie: & ad impletionem praeceptorum eius vos totos conuertite. Sequitur, Et videamus hoc verbum. J Verbum utique aeternum. verbum iam inde ab aeterno e caelestis parentis corde genitum. Verbum de quo Ioannes ait, In principio erat verbum. Verbum denique,hoc est, Christu Iesum natum,per Verbum angeli nobis significatum. unde pastores stipis niodum honorarunt Chrinum,dum vocant eum verbum. siquidem verbo domini caeli firmati sunt: &spiritu oris eius omnis vi tus eorum. Omnia per ipsum facta sunt, & sine ipso lactiun .est nihil. Sequitur,
d factium est. J non quod verbum illud sit in sis I
esset factum . Ab aeterno enim secundum essentiam genitum est, non factum. Quapropter verbum illud non nisi secundum humanam naturam factum esse intelligi debet, Iuxta illud Ioannis primo, Et verbum caro factum est,& habitauit in nobis: quod olim in spiritu praecidit propheta B ruch,quando eum in terris visun dccum hominibus conue satum perhibet. Sequitur,
Q dfecit Dominus, Invisibile enim Dei verbum visibile istum est non ab homine ed a Deo.Sequitur, Et ostendit nobis.JGr ci hic habent est,no- .vfic est,sive mauis,notum fecit, indicauit,& aperuit nobis.
39쪽
sECUNDAE MISSAE IN FEs ToNATIVITATIS DOMINI Nos TRI IEs V CHRIsTI CAPUT SECUNDUM.
ET venerunt. J scilicet ad videndum Christum Do
minum, magno animi ardore accensi de vehementi animi affectu inflammati. Ad id autem cuius tam incredibili cupiditate tenemur, no segniter accedimus, sed supra quam dici possit properamus. Ob id ita secerunt & pastores. Hinc sequitur: Festinantes,J neque enim cum desidia, Christi est qua renda praesentia. sed cum alacritate,& flagrantibus animi dea siderijs adeundamon enim ociosi ac desides, sed virtutum operibus insudantes diuina contemplatione sunt digni. Hi ne dicit Dominus: Qu rite & inuenietis,pulsate & aperietur vobis: & omnis qui petit,accipit, qui quaerit inuenit,& pulsisti aperiettia . Quia igitur pastores adeo diligenter &sedulo Dominum quaesierunt: Ideo eum inuenire, simulque cum ipso Mariam & Ioseph meruerunt. Hinc sequitur:
Et inueneruot Mariana & Ioseph& insistem pos tum in praesepio.J Quod sic intelligendum est, Invenerunt
quidem recens natum puerum, quemadmodum eis angelus dixerat:sed in tanta paupertate & loco tam humili constitutum ut nuquam eum Mes iam verum seruatorem, & redem plorein credituri fuissent nisi id celitus audiuisi cnt,omnia l. signa sibi ab angelo pridicta comperissent. Inveheriit autem, sed non sine Maria matre eius. in apropter nec nos sine ea Christum inuenire poterimus. Sequitur:
Videntes autem cognoriei ut de verbo,quod dictum erat illis de puero hoc hoc est, videntes signa sibi ab angς
lo praedicta in puero hoc esse adimpleta , cognouerunt verbum,quod illis erat dictum de hoc puero esse antelligedum. Nam posteaquam oculis testibus iton esse vana, quq nunciar i angelus inuenerunt,ad firpatore credulitatem magis con. firmati sunt. Ita & nos quoque quq dicta sunt nobis de seruatore nosti o plena fide amplecti debemus. Nam si nihil offen. dit pios pastores quod inuenerunt puerum illum tam vel, paenter desistatum , parentes quoque ipsius coram mundo
40쪽
eontemptos & egenos homines: multo minus nobis idipsum offendiculo esse patiemur, qui fide a teneris imbibimus annis. Porro Graeci hic habent πιρ ί του ρκψ ,hoc est,notaim secerunt, vel diuulgauerunt,ut intelligamus illos quod viderant, alijs qui on viderant, praedicasse. Nam seruator noster volens suorum affectum totaliter a mundana
gloria alien re, non solum pauper in humilitate nasci, conuersiriq. voluit: sed etiam per pauperes pauperibus annunciarime fidei initium humanae aut gloriae,aut sapientiae,quae stultitia est apud Deum,sed diuinae grati et asscriberetur.Hinc sequitur:
Et omiu's qtii audierant,mirati sunt: le his quae dicta erant a pastoribus ad ipsos. J Vnde manifestum est,quod
pastores arcana,quae,diuinitus agnouerant, non celaverunt,
sed quibuscunqne potueruut,indicauerunt. Hinc docentur omnes ecclesiae pastores, Episcopi, presbyteri & c nobijs praesecti verbi Dei mysteria praedicare, & mirabilia, quae exscripturis didicerunt, suis subditis declarare. Nec selum hi, sed etiam omnes fideles,qui vel pauperculae sitae domus custodiam gerunt,etiam si solum unum aut alterum sibi habeat subiectum suς domui sellicita vigilantia pr esse debent. Eos autem qui nullum sibi habent subiectum securos esse non decet, cum vnu Buisque priuatus suae animi; sit pastor, quam debet caelesti bus laripturarum pascuis nutrire &ab insidijs &Iaqueis diaboli custodire. Pastores igitur tam admirabile factum,quod prius ab angelo audierant, & iam iam oculis suis viderant non selum Mariae & Iosepho, verum etiam alijs nunclauerunt & diuulgarunt hominibus, qui pariter de his, quae dicta erant a pastoribus ad ipsos de incarnationis mysterio admirati sunt Quis aute non merito demiretur angelos videri in terris,qui dicebant natum esse seruatore mundi 8 Quod ille qui omnia fecit,hodie natus est: Quod ille qui per Hieremiam dici sic αium & terram ego impleo, nunc caro sectus , in angusto est praesepio collocatus. Quod ille qui caelum & terram palmo
concludit, hodie in praesepio pontus est r Quod ille qui pretmagnitudine ambitu caeli non continetiu , pannis inuolutus Ual.
ini Quod ille qui portat omnia verbo virtutis sitae, parentis gestatur xltasPOI2d ille de quo dicit propheta David, A sae-C s culo