Claudii Chiffletii I.C. Sequani Eorum quae de iure pars prior, in qua continentur, De substitutionibus lib. 1. De portionibus legitimis. Lib. 1. De iure fideicommissorum lib. 4. De secundo capite legis Aquiliae ..

41쪽

leges fiunt,& paenam merentur, nec interpretatione iuuantur,arg.l. qui testamentum.in fin de probata chis videamus quae sint, unde origo , & quam Variat fuerint,quomodo fierent,& qua: illorum paena legitima. Est igitur tacitum fideicomi nisibin,cum quid testator de bonis suis ei qui siue extra restamentum,

siue in testamento capere potest,extra testamentum aut codicillos clam committit, aut quolibet modo tacitc,relinquit,ut no capieti restituat. Oportet enim

de bonis sit testatoris,quod relinquitur.Nam si quis de suo tacite rogatus restituat, paenam non patitur, quia nihil contra leges faciat, Lita fidei.in fili. D. leiure fis. Posse autem capere exigimus eum, qui minister est huius clancularii fideicommissi, id est, qui secretum suscipit, ut loquitur Papinianus l. 3. D. de probat. Alioqui fidem tuam impune interponeret, ut id restitueret quod capere non posset. Nam ex

persona fideicommistari j non potest eripi, quod ex

restituentis persona iam est ablatum. At cum fideicommissarium statuimus in definitione, capere non posse,intelligamus oportet mortis temporc, non testamenti. Nam si ante capere potuit, licet exinde sit incapax fustus,nulla fraus legi facta videtur,l.3s.l. D. de iure fis. Ideoque relictum apud heredem in nebit,nisi in futurum casum incapacitatis fidem adcommodauit, i.in fraudem. .i.D. de his quae ut ind. aufer. Quod vero adiecimus, extra testamentum aut eodicillos, rationem habet. Nam qui in testamento δίcodicillis relinquit, palam reliquisse videtur.d. l. in princ. Potest quidem & intestamentis aut codicillis obiter recteq; fieri mentio relicti,ut cum dicit

42쪽

DE SV CCESSIONIBUS. 3r

Potest & in testamentis fraus ipsa ςoiuarcinari,arg. l. qui testamentum.in fi .de prob. Subicci praetcrca, uel quoli ci modo , σc. Vt omnes rationes fraudandi legem comprehcnderem , quod tam in testamentis, quam extra, fieri potest. Ad postremum adieci, uttion capicnti rejiituat. Nam si capere posiit,nihil nocet ςlam aut tacite relictum fuisse,i. i. C.de delat. lib Io. Origo autem tacitorum fideicommissorum est, a legibus aliquid prohibentibus donari, vcl relinqui. Cuiusmodi est lex Cilicia, qua certum modum d nationibus pra cribebat. Item Voconia,quae mulic-xibus hereditatem relinqui vetabat. Nam quod per

leges facere non poterunt, occultis artibus cxcquebatur. Cic.Σ.de finib. Quam multa inii te feri posent, quae timo posit reprehentire 8 Si te amicus tuas rogauerit, ut rellituus hereditatem filiae, lice usquam id scripserit, Erc. Hieron. in lib.de vita cleric. Perfideicommia legibus illudimus. Hinc factum cst, ut fideicommissi appellatio eleganter,&prouerbii specie, pro circuitu,& ii directa via capiatur, Arnob. IO;. duersus idolorum& simulachrorum cultores: per tramites ergo quosdam Cr per quaedam mei commissa, ut dicitur, uestras sumunt atque accipiunt cultiones. Fideicommissa autem tacita,aut in fraudem legufiunt, aut non. Illa poenam merentur, haec non itcna, d. l. I.C. de delat.1ib. Io. I em fideicommissa tacita, vel in fraudem legum caducariarum fiunt, haec fiscus occupat,ut statim dicemus:aut aliarum lcsum, Sc pro nullis habentur, mutilaque simi, quia legesca tescindunx. Porro fiebant tacita fideicommissa, duobus fere modis. Vel enim domestica cautione

fiebant, vel chirographo,t.in fraudem. Io .de leg.I.l. . in

43쪽

CLAVD. CHI FLETII I. C.

3. in princ. de iure fisc. l. in fraudum de his quae ut

indig. aufer.Possunt & alio tamen modo fieri,ut in specie d.l.qui testamentum. D. de probat. Distinguitur autem locis supra allegatis domestic. i cautio a

chirographo,id est, scriptura priuata a publica. Priauata scriptura erat, cum dicebatur in ea, sumptam

fuisse pecuniam de domo & ex arca, inde serui arc rit,l.Thais i.β. vlt. D.de fi d. lib.cuiusinodi est cai tio in auditorio Papiniani lecta, l. lecta. D. de reb.crcd.quae appellatur nuda pollicitatio de repromisi d. l. in fraudem.D. de his quae ut indig. aufer. Publica vero erat,cum chirographo debitoris, itemq; argentari in foro & apud mensam fiebat.Hoc modo nominum obligatio feri di contrahi dicebatur, illo non item. In hac scriptura, non erat necessaria

stipulatio,i. vlt.D.de instit. In illa scriptura solebat apponi d.l. lecta in princ. Denique, chirographum de nomine,& mensae obligatione video dici, l. qui tabulas. 17. g.vlt.D. de furt. Qtramuis chirographi legatum a legato nominis distingui videatur tui. seruum filii. . g. cum qui. de leg. i. Quia chir graphum est ipsa scriptura,nome est ipsa obligatio, ut ibi traditur. Ergo chirographum facti est & co Poris, nomen iuris, sed ex illa l. colligitur ex chirographo nomen nasci, ex nomine debitum,& aciionem ad persequendum. Itaque S ex arca nomina fiebant,d.l.Thais. i. .vit. lefid.lib. Et mensae ratio separatur a chirographo apud Gellium lib. I .cap.2.

id est,nuda mensae scriptura ἱ chirographo Sed n minum obligatio & mensae scriptura in usu csse desiit tit. de lit. oblig. apud Iustin. Hodie domestica cautio adhuc in usu cst.Sed in locum nominii oblia

gationis

44쪽

sationis successit ea, quae fit apud notarium publi

cum. Et vero, ut chirographi interuciatu fici, at taci tum fideicommissum , ita es reuinccbatur, eo nem

pe producto,d. l. 3.β.s .in s. de iure sis. Adscribat iis,gnem locum Fabij lib. 9. cap.2. in hanc rcm. Ream turbar quae subiecille marito uicebatur re)lumentum cI dicebantur chirographum marito expirante hcredes dedit mse: Cr verutu erat: Nam quia poe legcs institui uxor non poterat heres,id fuerat acium , ut ad eum bona pcrimctari

tum deicommissum pcrueniret. Et caput quidcin queri faciis erat i hoc dicercinus pulum ccs per se deperibat hcreditat. Ita ergo fuit nobis agedio ut iudiccsillud intclligeret factu, desutores non possentadprehendere ut dictum, o contigit utrumque. Scquuntur pamar dc praemia quibus tacilli fideicommissa leges prosequuntur. Vt enim pariis

adficiunt fidem in fraudem carum adcomodantes, quia aequum non fuisset eos sine paena telinqui,cum etiam praedonis loco habeantur,l.praedonis loco. 6.dc petit. hoe i. ita dc eorum delatorcs proniis mil-neratur ac inuitatur. Pamae autem duorum sut gen

xum,vel caducitatis , vel nullitatis. Ratione cadisi aufertur licredi secretum suscipienti omne emollia mentum siue fructus sint quandocumque percepti, suae usurae,i. cum quialia prin.D.de his que ut indig. l. quida chi. g.in iacit D. D.de usur.ubi rescripto D .Pij nititur Paulus,cuius auctoritate respodcrat alias P pinianus usuras .icberi,d. l. etina qui. Sed possca sic cessit Seucri decuctum qui citra distinctionem temporis fructus tantum, noncciana v suras deberi,bcni gne decreuit d.l. cum qui.Ratio vero huii disii est,

quia prae donis loco& mal fidei po sscssoris, habetur

licres tacitam fidem adcommodans d. l. praedon1 .

45쪽

Inter c tera vero Incommoda,& poenas,constituenda est priuatio benefici j quartae Falcidi quam fra . datori fiscus aufert, l. beneficio. D. ad i. Falcidiam. Quod intelligendum , ut in ea parte, qua fraudem adhibuit, Falcidia non utatur,l. heres D. de his quae ut indig. In eo praeterca punitur,ut nec iure adcressicendi gaudeat,l. si totam. D. le adq. her id. nec con fusae auiones per aditionem ei restituantur,d. l.cum qui.β. I.& l.indigno. D.de his quae ut indig. His a aem paenis subiicitur,qui sua sponte & volontate,no alterius arbitrio tacitam fidem adcommodat. Nam si patri vel domino obedions id fecerit, non nocebit ei propter parendi necessitatem. Ideoque & benesi cio Falcidiae utetur,l in fraude. 9.vit. D.de his quq Vt in dig.l. si tacitum. D. ad i. Falcid. Porro haec omni quae heredi auferuntur, & in quibus heres punitur,

d fiscu recta eunt,coq; nomine in rem actione hambet,l. Imperator. D. ieiure fis C tera vero test meto

relicta firma sunt, ab ipso fisco tanqua successore

praestantur,l. ii. D. de fid.lib.l. 3.β.cum ex causa. D. de iure fisci. Quia & omne aes alienum soluit,l. non possimi. D .eod. Non effecit autem Plancianu S. C. quo demum inductae sunt hae pqnae,ut qui heres erat, titulum dc nomen heredis amitteret, aut heres csse desineret i .ex facto. in fin. D. de vulg. Ideoque iura sepulchrorum quae sequuntur heredem , apud eum manciat, i. si quis.33. de relig.& sumptib. funer. ex exemplo S. C. Trcbelliani, quo non tollitur hered istius titulus, nec monumentorum iura in fideicona missariu transferuntur,ut iam diximus, i. quia perinde .ad S.C.Treb.Nullitatis vero paena esst,qua inutile, α irritum fit tantum,quod contra leges relictum est,

manetque

46쪽

DE SUCCESSIONIBUS.

inanetq; apud heredem, non autem fisco applicatur,

ut cxemplum suppeditat Theodos j constitutio, tua prohibet viduis mulieribus religionis defendenda

Praetextu ccclesiis relinquere , ne q0idem pcr tacita 1 deicomisa l.27.C.Theod.de Ep. de Cier. defert l, sic relicta heredibus ab i nic stato venientibus. Ante quidem Valentinianus prohibucrat l. ro. .cod: scd caducu introduxerat, quod ut apparet postea Theod. mutauit. Ad Valentiniani autem hanc constitutione respexerat D.Hieron. le vita clericonnon de lege con-

ucror es Dico quod meruimus Huic legem. Providus c- rupe legis fractio, Cr tamen ne sic quidcin rcfraenatur auaritia. Per cicommista legibus illudimus . Meminit de D. Ambr. in responibria Symmachi oratione. Pronia autem,quibus ad detegeda haec tacita fideicommisiata homines inuitabantur, varia crant. Nam si fidci- commissarius seipsum detulisset, edicto D. Traiani semissem relicti consequcbatur,t .edicto. in pr. D. de

iure fis Si vero heres ipse alius ue fuisset nihil enim

singulare in herede fuisse anima lucrio) tertiam bonorum partem cossequebatur cx legis necessitudine, l .vn.C. de his qui se defer. lib. Io. quae vulgare prae mi una dicitur.d. l.edictos. i.Tertia hanc initio principatus Nero ad quartam redegcrat. Sueton. in Nc-vone. Sed postea mutatus,& civium facultatibus inhians,ac delatoribus fauens ,reduxit legis praemium, id est,tertiam delationis de mutationis ii scalis nomine ars. d.l. i. C. de his qui se def. Videamus,an proprie substitutionis nomine censeatur fideicommissu . In qua questione mirum,quantum aestuent intc re tes,aliis cessentibus non esse proprie substitutioncm, aliis contra. Decius auctorcs refert in rubr. C. de

47쪽

,s CLAVD. CHI FLETII I. C.

impub.Neq; sine fiuge quςstio excutitur,vel propici libellum,in quo quis se dicit substitutum & herede,

cum sit tantum fideicommissarius, vel propter legcs municipales, quae cum strictam recipiant interpret tionem,si de substitutione loquantur,an etiam fideicommissa comprςhendant, utilis est inspectio. Mea haec sententia est, substitutum & secundum heredem

proprie intelligi, qui a testatore datus est in locum

deficientis,id est,qui est iterato institutus, ut definiatio ostendit, non autem qui a S .C. factus cst heres, ut fideicommissarius. Nam quamuis dicatur esse loco heredis , fit tamen adiuncta improprietatis nota. Dicitur enim quodammodo heres este, non simpliciter, l. si filius fun. β. I. D.quod cum eo. l.postulante g. i. D.ad. S. C. Trebell. Quin potius dicitur gerere similitudine n heredis.No. de hered. & Falc. 6.ino

dinatum. Ergo idem cu herede no censebitur.Quia idem & simile diuersa sunt,l.quod Nerua. D. le poscEt quod loco alterius est,no est illud ipsum,l.mercis D. de verb.sg. Esse autem inter substitutos,& fidei commissarios,disserentias insignes ostendimus supra ut merito discreverit Iust nianus, seu compositores virosq; tit.tam in libris D. quam Iust. & C. At vero cum post S.C.Treb. fideicommissarius heredis loco habeatur,cur in legibus municipalibus ea interpretationem non admittemus i C a pra sertim exinde tam in dispositione legis quam hominis, ea interprotatio admissa sit. Nam in S.C. heredis appellatio ad

fideicommissariu producitur. l. Ilcm veniunt. g. licet. D. depet. hered. Itemque in pactis &couentionibu s. l. sicut.β. I. D. luit, .mod.pig.vcllivpot. sol Vnde hodie putarem esse communem heredis appellationem

48쪽

DE SVC CESSIONIBUS.

Diri institutis , substitutis , quam fideicommissariis.

Feque nouum est,uerborii iuris significationes constringi,ahit ampliari,arg.l.verbis.& toto tit.de verb.

iig. Quod verum existimamus,dummodo statuti vellegis municipalis mes ea fuerit, ut nullum ius diuersum inter heredem & fideicommissarium statueret, argu . l. 3 g. i. D. de iniusto rupi.& irrito fac. testam. Alioquin ab herede fideicommittarium distinguemus, uenia inmodum & a substituto... De verbis directis se precariis. CAP. VIII. CV M forma substitutionum & fideicommissorua verbis pendeat,& ex horum differentia maxime discernatur,de iis non inutiliter hic qu remus. De utrisque ergo videamus, quibus appellationibus distinguantur, & quam varie iis utatur Iureconsulti. Fideicommissa cum sint a iure naturali, quia pudore continentur initio tit. de fideic. hered. apud Iustin. antequam essent ad iuris ciuilis necessitate redacta, solo nitebantur aequitatis vinculo, ideoque subtilit tes iuris non admittebant: quinimo verbis quibus cuinque fieri solebant,cum & nutu relinqui possent, i nutu. D. leleg. 3. quemadmodum & nutu adimi Lis iure. D.eod. Postea tamen aucto eorum usu,a Iure-

consultis verba quςdam , sed scrupulositate semota, sunt electa, illibus fideicommissum utiliter relinqui pollet.Non tamen necessitas imposita , quin & aliis verbis testatores, aliisque voluntatem suam in fideicommissis relinquendis exprimere possent. Quin &sine verbis, si de voluntate toto nutu constaret,fideicommistum valeret, d.Lnutu.Nam de nutus ad fide

49쪽

faciendam sussciens est. Cic. ad Atticum. . Quid opus est de Dγonilio tum italde ad mare,an mihi nutius tuus non facerctfd 'Quinimo & voluntatis argumentimiose exinde patet, quia conditio , Si uolucris, a nutu pendet, i. fideicommissa. in pr. de fid. liberi. Et ideo non probandus Hotomanus, qui semper verba exi- sit in fideicomissis. Sed tamen ut non omne Verbia, lic nec omnis nutus,gestus, factumve defundi i fidei commissum producit, nisi animum habeat nianifesta fideicomi ilum relinquendi. Itaque clauibus & anulo traditis a patre filiae natu maiori, pluribus filiis heredibus institutis, ex eo tamen nihil praecipuum inlicreditate patris consequi respondit Papinianus,l.cupater.β. pater pluribus. de leg.2. Porro verba,de qui-Dus supra, aut precaria dicuntur, aut inflexa , aut fi

descommissaria. Theoph. - αρακλιμα appellat. tit.

instit. qui testam .iut. da.possquasi dicat suasbria, siue cxhortatoria. Interpretes sua linsua obliqua vocant, idque sine exemplo legitimo, sed non sine exemplo auctorum. Verba enim precaria obliqua dicit Ammian. Marcel. lib. I s. s luano rogante uerbis obliquis, orantequeamicos agentes intra palatium. Et rectum obli quo opponit Lucret. lib. r. Recta aut obliqua percussus luce refulget. Precariis verbis opponuntur imperativa, inflexis directa. Haec etiam ciuilia dicuntur,l. verbis ciuilibus. D. de vulg. Imperativa sunt non tam qua modo imperativo sunt, quam quae vi & potestate imperant, ut illa, DO,lego. Aliter ergo Iureconsultis, aliter Grammaticis imperativa verba sonant. D irecta dicuntur,quia recta,& sitne medio,quod a testatatororclinquitur, ad heredem aut legatarium it. Vnde di

recta libertas dari dicitur a Iulliniano, clinat non ab alio

50쪽

at o seruum manumitti rogat testator, sed velut ex suo testamento libertatem ci vult competae, β. directa. Inst. de sing.reb.per fid .rel. Ciuilia vero ideo dicuntur, non latum quia ciuium Romanorum lingua,

id est,iatina fieri possunt, sed etiam quia ciuilium legum modo iis aliquid relinquitur. Vnde extat illae legati definitio apud Vlp.tit de legat. Legatum est quod

Icgis modo,hoc eit,impcrature testamento relinquitur. Hare autem verba precaria in usu maxime haberi ait Imp. g. vltitit.Instit .de sing reb.per fid. rel. Peto, rogo,uolo, mando idei tuae committo. Verbum igitur, peto precarisscst. Donat. in Terent. Petimus precari),poscimus impeririose,postulatimis iure. Sic initio tit de cod. apud Iustin. Lucius Lentulus,ex cuius persona fideicommissa ess, caeperunt petiit ab Augusto per fideicommissum. Nando etiam verbum precarium est. Nam Sc olim fideicommissa mandata appellabantur.His sunt 3c alia adiicienda, certus sum, l. alumnae.circa fi . pr.de adii K. leg. contentus ecto,i .cum quis decedens .3ν β. nuptura. in si de leg. . Susticiunt tibi uineae meae,Crc. l. fideicommissa.β. si quis ita. D.eod. cupio, opto,credo,exigo,derisDdero,scio. l. etiam. l.eo modo. de leg.1. Haec tria cu-rnulanda, deprecor, iniungo, impero. Sic cnim veteres nonnulli codices,non ut vulgo impetro,quod probat Alc.lib.7.parerg.cap. i3.Est enim imperandi verbum medium quodammodo,vel directum,vel precarium scilicet. Imperare enim esse rogare δί petereumpera lium,id est,precariu de rogitantium appellatio ostedit in t .medicus. D.de ope .liber. Sunt qui verbum.

iubeo, in ordinem precariorum annumerat,in eoque

Alciatu reprehendunt,qubd directum putauerit.R tiones utriusque partis, quia nullas qui paucas prO-