Carmina illustrium poetarum italorum

251쪽

Exitium se fama canit praedicere vates Sic tres asseruere agi, qui dona ferentes Infanti extromis venere orientis ab oris. Id metuens horresco animis, & pectora diris Exagitor furiis caedisque accendor amore, Mensque mali praesaga pavet quin occubet optat Suspectus puer hic Ergo, mora tarda facessat, Ac ne noster honos, infractave gloria cedat Pulsa locori occiderit cum nox adoperta tenebris, Cumque suos Titan primos revocaverit ortus; Currite praecipites turritae ad moenia Bethles, Et quos infantes nondum altera viderit aestas, obtruncat omnes ferro nec parcite cuiquam , Sic venienti etenim est occvirisse iuvabit rSic cadet hic infans inter tot stragis acervos. Haec mihi visa salus nutantibus Unica rebus. Ite animo abscedat pietas . pudor omnis abesto

Quod Regi libet, uiceat, pro Rege vel ipsa

Aspi rnanda fides, temerandaque numina Divum. Dixerat interea tristis ruit aetheve ab alto Nox sopor humanos tramim cum permeat artus;

Et Phoebe radios tacite labentibus astris Exerit,is silet omnis ager, campusque quiescit. Tum celeris supera delapsu nuntius arce In somni adiit Josephum ac talibus ultro Anxius alloquitur Bethlen mora nulla relinque, Et natum cum matre cape in sepemflua Nili Ostia carpe viam recto quae tramite monstret. Nonne vides puero Iudaeae ab rege nefando I crod insidias structas, mortemque paratam pVade age , festina summi dominator Olympi, Qui nutu tractusque maris, terrasque jacentes Temperat, astriferumque globum qui numine torquet, Talia me Deus huc misit mandata ferentem. Heu Bethle infelix heu gens dolitura tuorum Infantii excidium, Solymae glomerata Tyranno

Pro tibi quae impendet tempestas proh tibi quantus Luctus adest, matrui non in foecunda caterval

252쪽

Quantus rima pavor corda hauriet, ampla ubi fuso

Sanguine natorum madosient compital tuque

Iordanis, rubras o ut miraberis Undas,

Cum rapido praeterlabere cadavera cursu' S: fatus pennis aethram secat Ocyor Euris i Haud mora , cum sociis Iosephus fessa grabato Membra levat pedibusque viam crudelia linquens Hospitia ingreditur monstrat quae regna Canopi. Nocturn e adspirant aurae, nec Cynthia lumen Pulchra negat visaeque levi indulgere susurro Convalles puero; atque immensa cacumina vis a Accii nare caput propriumque agnoscere Regem. Ut nova fulgenti Tithonia lumine terras S . rς rar, armati juvenes cum brachia ferro Corripuere viam , sub pectore iussa Tyranni

Servantes, animoque nefas crudele moventes.

Ergo ubi ad excelsam eventum est turribus Urbem;

Bacchantur puerosque omnes . quicumque reperti Occidunt, matrumque modis trepidantia miris

Pectora perturbant; qualis odora canum vis, Ino resiam si forte seram spelaea tuetur. Passibus insequitur rapidis, praedamque futuram Nambus indagat, rapidis laniatque prehensam Dentibus infrendens talem se turba ferebat Impia, vestigans atque interiora domorum AUUulsos matrum teneros complexibus ense: Truncabat natos e superat pietatis imago Nulla, Led infantum passim per strara viarum saecla catervatim exitio , mortique dabantur. Quis potis est digno strages intexere acerbas Carmine quas illo indignatus tempore Phoebus Igthere despexi r quis funera tanta relatu EXplicet, humectet lacrimis nec pectora obortis 3 Nec quicquam freti spoliantur prole parente S:

An re culos nati, matrumque ante ora cadentcsIFrheroas auras multo cum sanguine linquunt. Dirus ubique sonat vagitus ubique ululatus Femineus, clamorque virum,' velut ampla per arva

253쪽

Perfurit oceano surgens vesanus Orion Et ruit indomito distorquens flamine truncos, Surgentesque rosas, nascentesque atterit herbas;

Horeidus hinc illinc sic demetit ense satelles

Corpora natorum matern ex ubere a Pra.

At veluti violae, ferrugineique hyacinthi, Quos rota currentis protriverit incita hedae, Languescunt olli pulchrosque it pallor in artus Quin etiam extinξti aeternae stipendia vitae Concipiunt, puraeque petunt simplicis aurae Μunerari quippe volant celeres ante ora parentis Cuncta gubernantis illo flammantiaque axis Calcant templa oculisque queunt arsura supremum

Moenia despectare orbis is maxima Nerei Caerula fusti vagi, coelestia signa tueri. fortunati, primo sub limine vitae Queis datur oppetere .sceleris contagia nostri Effugerest hi quid ego hoc tenui si carmine possum,

Dum maria alta frement aether dum sidera pascet; Intonso Cilices dum celso vertice Amanus Dividet a Syria in curret Iordanis in aequor; Hic estor dicetur honos, semperquo manebit. Sed quid ego en illinc iratae ardentibus audent Militibus luctari obnixae pectore matres

Nec metuunt dirasque minas, ventosaque verba. At parte ex alia laniantes ungue capillos Stant aliae, atque udo singultibus interruptos ore cient questus, pariter dein talia voce Dicta dedere omne, figentes oscula natis ἔHeu nati, ah jam non nati quae vulnera saeva Cernimus immeritae poenae vestigia nonne Fulmineum fuit in matres convertere ferrum

AEquius δε nobis invisam abrumpere uitam 'Iam vobiscum una perierunt omnia nostra Gaudia : quid nobis superat quam funera praeter pSed tu, qui indigne , Herodes regalia praedo Sceptra tenes, Solymaeqne urbis moderaris habenas, Nullane res valuit scelerosam avertere mentem

254쪽

Nulla tuum potuit clementia flectere pectus, Ut matrum tenero velle miserescere partus pQuaenam te peperit Getula leaena sub antro

Deserto' quae te conceptum immensa Carybdis Expuit insani pelagi spumantibus undis,

Funera, qui nos natorum crudelia cogis

Cemere nostrorum nihil hi cruore: neque IIa Tam cnero potuit fraus subtergliscere corde. At nos quin morimur juvet o per tela, per enses Quasque subire vices Sed non moriamur inultae . I, e prius haec duro claudantur lumina somno, Quam dignam a supero repetamus judice mulctam. Quare hominum culpas librata lance rependens Magne Pater, sentesque adigen in Tarrara teloridi piae , uti nostros rex dirus ab ubere raptos Truncavit nato , segetemque excidit in herba Impius ut messori viden . ut spes ampla nepotum Procubuit, matresque velint fud si nec alvo

Progeniem ali justi tandem deprome furoris Signa Deus tua quidnam cessant fulmina perdant caput invisum ' o solio detrude Tyrannum In Stygias undas. Dirisque. Manibus urge.

Haec ubi dicta dedit turba externata parentum ἔDivum hominumque Sator de coeli parte serena Annuit , intonuitque polus laeva aequora Pontimo fremitu tremuere ingentia , Mundique tellus Audiit, stagnis frago est geminatus Avernis. Ipse autem Herodes parvo post tempore foedo Correptus morbo paullatim MVormibus artus Consumptus, dignas persolvit crimine poenas .

Ad Galilaum Galilaeam.

Tene adeo adsidue gravibus, Galilaee, cocendi Distinet implicitum Patavina Academia curis, Ut nos qui veteri tecum conjungimur usu

Dulcis amicitiae, penitus de corde fugaris' An

255쪽

An me eum indignatus abis, quod sexta recurrat orbita jam Lunae , cum a me tibi nulla papyrus Illita vel raptim ali me animo id fecisse maligno Ne credas, tantam ve meo irrepsisse repente Pectorei gnitiem, ut nostram non excoquat ulla Mentem cura tui . Tanto me crede coegit Ossicio cessisse labor, qui me undique torquet Improbus. jam nunc sensus mihi surpuit omnes. Sed tu , tu Antenorea accitus dum pergis in urbe Vera Syracosi reserare oracla magistri, Atque , ita sim felix . Megarae contendis alumno; id gestas oblita mei sic pectorat Forsan Expectas dum nostra suos tibi debita foetus Calliope mittat Lybica que is segnior Ursa Necdum lambendo primos formaverit artus Ergo, desidiae ut cesses mihi fingere crimen, Informe hoc habeas gracilis tibi munus avenae;

Vivere meque puta sub duro sidere, rerum Dum me non facias certum, Galilae . tuarum. At me o felicem, tam Ionga silentia nostrum

Si quamvis tenues c subigat te rumpere carment

Ad B Baptistam Detum.

Ipse licet verear, ne sicut Aranea rexit Stamina, nos itidem adversus funesta sepulchri

Jura reluctantes conemur inaniter artem Carminis , ad sero nec an meditata nepotes Hinc tamen aetherio saltem dum lumine Vescor, Mens mea praegestit nostrum procedere nomen, ora per bulgi mavult utcumque Vagari, Quam carie , Dete, ac tetris involvier umbris.

Cum foret idcirco quisquis sublimior Heros Materies humeris , nostris viribus impar pQuae jam certa diu steterat sententia menti

Versa retro atque alio infirmum convertere carmen

Decrevi; quorum si possem digna referrem Facta recensere illorum sat nomina duxi.

256쪽

Demens qui rebar me post per aeris amplos Nullo remigio alarum cucurrere tractus: Cum mihi vix ima concessum insidere valle, Alitis in morem implumis, quem saevior aura Dejecit patrio nido Iam radere terram Sat mihi celsa petant, quos pennis aequior armat, Et quibus adspirat vento fortuna secundo. Collige vel De te hinc prudens, per mollia campi Gramina, cur pergam vario contexere flore Serta mihi , aeternam frondem spectare nec ausim, Aerii prognata viget quae vertice indi. Dein tu , qui late flos alas suavis odores,Cujus, aura fovet nostrum fecunda Lyceum, Huc ades, di socii propere Ornar corollam

Ad Franciscum Marinotium.

Ni potero tererno constricta adamante subire Limina, quae numquam penetrare insania vulgi, Nec potuere atrae Francisce, oblivia Lethes Sat certe mercedis erit, si carmine laudo Quos ego, sic illis placeam, ut munuscula curent. Hoc ubi contigerit, valeant operosa potentum Atria, divitiaeque, trahunt quae pectora caeca.

Quin mihi post obitum violens insultet, inuris

Dispergat cineres, tumulumque injuria calcet Hinc tu, qui Cruscae, Marino Zi, adprime Lyceum Dotibus ingenii ad decoras, quacumque pererras Dum latos Sophiae carnpos, ne despice , gratia SQuae tibi Vocciosus nullo dat carmilia cultu; Cetera ut hinc series nostris cmorata libe is Ducti a virum, addisca non vilia temner dona.

Inibitum Petri Spini.

Musa , en tu rima genas, turbata capillos rPraeciae func flos praecipe diva modos.

257쪽

Τuque oculis fundens lacrimas, suspiria corde Huc age vocali, Phoebe superbe , lyra Huc celerate gradum, lugubre dicite carmen ἔQuale refert nato deficiente parens rQuale aut fagine densaeve sub ilicis umbia Daulias absumptum flens canit ales Ityn. occidit Aonides, vestrum decusa occidit ille, Cui nascenti hederi circumiere caput: Spinus Acidaliae matri gratissimus auras Luminis aetherii siccine deseruit 'Ah scelus indignum vidisti, Phoebe, cadentem

Spinum , nec Potera arte juvare tua pTu qui Paeonias cognoscere diceris herbas, Debueras medicas applicuisse manus. Ille tuam implorabat opem , Per tela, per arcus, Per caput intonsas ct sine lege comas a Spe sed opis miser ille tuae frustratus inani, Frigidus in parva nunc tumulatur humo . Forsan tunc aberas e forsan te Thessalis ora, Sive suo est Daphne te remorata sinu.

Auguror an potius cessabas lumina somno Languidus, ad rivos molle fluentis aquae Ah pereas indigne coli, pereasque novena . Si non fertis opem turba Heliconiadum. Ite procul vobis auri victricia serta Non bene conveniunt ducite fila colu Lanificamque manum gravidis imponite pentis Vos decet hoc, Musae, vile ministe Iium Vestrum erat immitem Parcam mollire precando, Atque adeo opposita sistore fata manu

Sed quorsum haec numquid fatis obsistere fas est pNum contra poterit ferre quis arma Deum omnia mors aequat truncat caput omne e Poetis

Non ideo sacris abstinet illa manus. Lege sub humana acuisti, pinera vacare

Humana nemo conditione potest.

Ultra bis septem numerabas lustra, dolendum

Non isti vi illi sat tibi, atque tuis.

258쪽

Sic mihi longa dies sit sic mihi euntibus annis

Inficiat veteres cana senecta comas.

Ergo tu Elysiis felix spatiaris in arvis;

Concinis, cantus gloria prima tua est. Tu Divum alloquio frueris, itaque Perenni Pasceri dulci Nectare, Ambrosia. Nos miseri exilio in terris agitamu P acerbo, Corporis ignavo carcere dum premimur. Interea effusi huc omnes properates Poetae. Certatim I in currite ad inferias Huc vos, Romani Historici vos currite, Grai; Spinus erat scriptor maximus historiae . Huc precor huc omnes pulla cum veste venitor

Dicite submisso tristia verba sono; Funebri fronde impliciti crines Cyparilii

Plangite compressa pectora vestra manu. Lumina quis poterit tanti de funere vatis, Quis poterit vestrum sicca referre domum pCernite crudeli consumptuna morte Parentem e Vos de more pio sol vir justa patri. Fundite odoratos quos terra abaea liquores Suggerit unguentum spiret urna Syrum. Vobiscum ala hos plenos afferte amaranto. Et caltha, myrto .sore Hyacinthe tuo; Ne Xaque circumdet tumulum colocasia acanthor Spargite puniceis lilia mixta rosiS. Oscula cum lacrimis candenti ferte sepulchro: Vergite fumoso cymbia plena mero. Ter circum lustrate rogum er diciteri amate Spine vale aeternum sit tibi mollis humus Atque aeterna quies animo, o carissime adempte

Spineri iterum o longum, pine, diuque vale . Ad Deliam. Ah qualis fiamma . ali qualis succenditur ignis Cordibus in nostris te quatiunt faces: Urop

259쪽

Uror o: remove ardentes, mea Delia, taedas, Ne sic vetano tactu, amore flagrem.

Adspice . fortunae immeritus quibus obruar undis, Mersetur quantis te vita malis lAd pice , quam longe patriis sejungar ab oris, E quam longinquos detur habere lares lTe tenet urbs ani Liguris quam proluit unda AEquoris, Iano quae sibi nomen habet:

Ipie colo, Antenor statuit quam Troicus urbem, Cum vestras figit, Dorica castra, manus.

Ah tibi quam moestas absenti saepe u relas Conticio ali lacrimae quam mihi faepe cadunt lSaepe mihi in somnis vultus offerre videris: Saepe mihi tales fundere ab ore sonos ἔIlla ego sum toties tibi decantata puella, Illa ego carminibus concelebrata tuis: Illa tua vita tibi carior, illa , medullas Quae tibi succendit lumine prima suo

Hosce oculos nostin' crine , frontem ira manusque

Ne dubita et propriis sensibus adde fidem. Sare age . parce metu tua sum tua Delia , qualis Iam Laertiadae Penelopea fuit, Qualis Iliacis sub muris pulchra moranti Laodamia fuit, Protesilae, tibi.

Jam id ius amator eas, hae dum fruar aura Ultra etiam, si post funera durat Amor Tempore non ullo alterius contangar amore Contra faxit Amor, me quoque nullus amQt. Interea cape destram aeterni pignora Amor IS; Pignora non ulla diminuenda die. Sic fata aetherias subito tenuaris in aura , Linquit optatus lumina nostra sopor

Quo fugis o omne invideo quo mea Delia y amato

Dum dare ter collo brachia conor abis 'Siccine me miserum responsurum improba linqu, Si cine me falsis Iudis imaginibus 8 Ite procul larvae procul ite insomnia .na ,

Satane lusistis ludii nunc alios . .

260쪽

Vobis milia sides estote ubi candet eburna Portat illic sedes regia vestra iacet Fallor an in dextra praesagus sibilat aure Tinnitus num mens undique laeta fluit pNum mihi veridicas porta umbras altera misit

Cornea num noctis somnia Vera monent pScilicet. Interea dominae properate , tabellae:

Visa mihi in somnis dicite vera fore. Ad illam.

Τ tua rura tenent oculis mihi LilluIa, nostris Carior aut 1 quid carius esse potest. Invida rura, diu nostrum tenuistis ocelIum: Reddite mi dominam reddite rura meam. Nempe isthuc veniens subito vestro aere fusca

Nubila Iuminibus depulit illa suis. Lillula ut aureolo tetigit pede gramina vestrae Affulsit vobis purior illa dies Purior Qvobis radios patefecit Apollor

Movit Warboreas suavior aura comas. Illius egressu risit De mater amoris, Laetior , nato, rura petamUS ait:

Rura petamus ait petiit quae Lillulara secum Illa palam abduxit retia nostra , puer. Abstulit illa arcum , pharetram , certasque sagittas ;Et tua flammatas abstulit arma De es. Sic Paphia cum matre puer te est usque sequutus, Felsineaque fuit quidquid in urbe boni. Nagna parum fuerat tibi Felsina e tura petisti, Scilicet ut quid sit discat arator, Amor. Scilicet igne tuo accendas ut rustica corda Nescia tam digna corda flagrar face. Ergo inter campos, interque virentia prara Consumis Iongos me sine vita dies' A ego . cur patior sine me te rure Vagari p