De deorum invocationibus quas in componendis carminibus poetae romani frequentant

71쪽

ipsae in locis ipsari uia sacri poetam doceant. Iam Ennium hunc somnum imitatum esse conStat, de quo Lucretius Iras sq. fCicero olim Scip. t et Fronto pag. st Naber loquuntur. Atque Homerus quidem ibi poesin eum docuisse videtur, ut auctor est Cicor et scholiusta ad Persium, qui ad huius pilogum adnotat:,Tangit Ennium, qui dicit se vidisse omniando in Parnasso Homorum sibi dicentem quod eius anima in Suo esset corpore. e Proportius porro c. III st hisco incipit: Visus oram molli recubans Heliconis in umbra, Cum me Castalia speculans ex arbore Phoebus Sic ait, aurata nixus ad antra lyr Q. q. S. Atquo etiam Horatius de eadem re cogitasse videtur . I st, G. Errat autem Petersius in prologomonis ad Ovidii Fusios, cum utrumque morem et Musa arcessendi et ad Musarum loca somno transgrediendi unam an illamque rem habeat duas esso ii, quos citavi, loci docent. Hinc etiam, ni fallimur, originem ceperunt loci ut in Vergilii est X v. l: Camenas diro , vel initium libri VIFastorum, quo Ovidius Iunonis sacrum adit ibique, quod scire vult, lauerit. Salis do hac re disputatum esse videtur, atque in ipsas deorum invocationes animus trahitur. Ac primum quidem Romanorum poetae, clam initio carminum epicorum precatione utuntur, valde a Graecis disserunt, id quod iam Lossingius noster animadvertit j. Qui Horatii locum interpretatus A. p. 1 6sqq i, quamquam de iis, quae poeta illis versibus dicero vult, certos allitur, recto vidit, cum exordium carminis epici ex propositione

argumenti et o invocatione numinis constet, Graecoriam poetas duas illas res in unam inter se coniunxisse, ut Homeri illud: ML 1 ιν αειδε, θεά vel in quolibet alio carmine, Romanorum eas plerumque distraxisse. Similem quodanunodo adnotationem Servius ad exordium Aeneidis fecit, nec vero discernit inter Graecoriam poetas et Romanorum In tres partes dividunt

i v recensionem exordii Messiadi sal opstochianae, quae est in pisi. XV sqq. edii Goschinnae III p. 66.

72쪽

poetae carmen Ulam: DI ODO Unt, D VOcunt, narrant. Plerum-

quo tumon duas re faciunt et ipsam propositionem miscontinvocationi, quod in latro ita opere Homerus fecit . . . . Lucanus tamen ipsum ordinem perVertit primum enim proposuit inde narravit, postea inVOea Vii. - Xemplum Usus graecanici exstat in priscis litteris Latinis, dico incerti auctoris carmen Priami Paelii . r. P. R. p. sisti: Veterem, Casmenae, a Scam rem Volo prosarisii Priami m. At quo otium postea apud Statium illum Graecorum morem invenimus, ut in Voculi et propositio inter se coniunguntur, velut illud Achilloidos initium docet: Magnanimum Aeaciden formidulamque Tonanti Progeniem et patrio Velitum succedere nolo,

Diva res stri . . .

Similitor sexordium Thebaidos canitur, quamquam XpreSSis verbis Musa invocatio versu domum is sequitur. Omnino autem posterioriam temporum vates aliam consuetudinem sequebantur, in epicis quidem carminibus Vergilius initio Aonoidis primum nobisciam communicat, quidnam canore Velit, ac lumb. 8 Usam adit, ut sibi favoni. Non aliter Lucanus, de quo iam Sol Vius i. c. obsorVavit: Polla por Emathios plus quum civilia campos Iusquo datum sceleri canimus; C Versia 6 :Sod mihi iam numen sc tu es, Caesari nec si te pectore

Vales

Accipiam, Cirrhaea velim socrofa moVontem Sollicitur doum, Bacchumque avertere Nysa: Tu satis ad dandus Romana in carmina virest Silius Italiciis Punica his verbis inchoat , Ordior arma, quibus caelo se gloria tollit Aeneadume, ac tunc sum Vocat, ut recte bolla illa ipsum canere donet. Aequa ratione res seiungit Valerius Flaccus, cuius initium Argonauticorum ita est: Prima deum magnis canimus freta pervia natis,

tum versu si Phoebo, mone P. q. S.

73쪽

EUndom USUID, Uaniquum rarissimo, otium in diductica poesi invenimus, volui initio Vergilii Georgicorum. At saepius hoc in genore et propositiones et invocatione inter se conitagiantur, ut Lucretii ober nat. l. I init vel Gruttii initium: Dona cano diviam, laetus venantibus artes

Auspicio, Diana, tuo louod vor ad locum illum Horatianum attinet, Art. p. 26: Nec sic incipies, ut scriptor cyclicus olim: Fortunam Priami cantabo et nobile bellum'. Quid dignum tanto foret hic promissor hiatu Parturient' montes, nascetur ridiculus in s. Quanto rectius hic, qui nil molitur inepte: Dic mihi, Musa, virum, captae post tempora Troiae Qui mores hominum multorum vidit et urbes', non illud monitum esse arbitror, ut a deo initium capere quivis poeta debeat, sed ut magniloquontium vile novo maiora promittuntur, Uam quae deinde praebeantur. Dilucida ros est; an aliud sibi vult illud Parturient montes Nec dubitandum est, quin futurum esset, ut Horatius Statii Achilleida aeque ac poetae cyclici carmen vituperasset, UamVi Sa Musis initium capiat. Nec vero infacete ossingius pro Uascribendi ratione, ut perperam illum Romanoriam morsem PSSQ demonstret, dicit: Es is aucti in dorsi, ut boson dors, miteinem stolgen Ich ungulangen, nil alsilenti die Muson singu-I E Graecorum poetis imperatorum Romanorum temporibus OppianuS hune morem imitatus est, qui . 22 l. I demum habet vfλαδι ποτνιιχ δὶα. Aliter initium lib. II Cynegeticorum:

Quaeritur, quisnam de Dianae manu venationis artes acceperit. 2 Futurum ex eodd. auctoritate servandum esse puto contra Benh-leium, nam causa cogitari non potest, cur codices optimi et plurimi futurum servens, nisi in rchetypo contra usum solitum scriptum fuisset. Quoniam autem omnia verba, quae in rario desinant, etiam in primo tempore futuri vim habeant, eo magis, si codices futurum exhibent, id

servandum St.

74쪽

rus en naclidem man Sehon Assos iis dio et gonon ornor go- nominen ut Das heissi anklops en naclidem man dio Thurschon au emachi hal. e Venimus ad invocationum formulas Satis notum est Protagoram eam ob causam Homerum Vituperasse, quod imperativo usus Musae praecepisset (αε δε), quod indecorum esset adversus deos. Singulare autem et contra opinionem

hoc iudicium suisse totius antiquitatis exempla docent, cum nulla invocationis sorma saepius a poetis adhibentur quam hic verbi modus nisi, quod per Se ipsum putet, haud raro pro imperativo coniunctivus scilicet adhortativus ponituri. Et principalem locum, ut iam apud Homeriam, per omnes aetates imporativi dice et dicito obtinuerunt, ut mox videbis Usitata doinde verba suerunt favere, donare, dure, deSSE, Andero. larissimo autem res putore mihi videtur, si deinceps enumero Verba, quae maxime inveniuntur:

75쪽

praemonstra Viam: Ucr. VI 2. da cursum VPrg. Op. I io. numen sis Liae Phars init. auctor sis Germ. Phaen init. causam do: v. Fast. I b . cui sus adde Ov. Fast. II 5b.

vultus advertito Stat Silv. s. 5. adrideat Culsi ecl. IV 2. adnuat Stat SilV. V l. d. adspirate Verg. Aen. IX Ps.flectito Sil. Ita l. Pun. XIV init. Sumite vires: Prop. II io, o pergite regite Verg. ecl. VI l .

exaudi me Procatio Terrae 3. Pro imperativo vel coniunctivo nonnumquam interrogationis forma adhibetur, ita ut poeta e Musa ianos ut, sisti Superorum Unc se adiuvet, Vel quid lanc canoro obstat,

Quis deus, o Musae, tum saeva incendia Teucri

Avertit puel Go. IV II: Quis deus hanc, Musae, quis nobis extudit artem

Quem virum aut heroa lyra vel acri Tibi sumis celebrare, Clio

76쪽

Sil Ilai Pun. V isto: Quis deus, o Musae, paribias tot sunstra verbis Evolvat Vergilii versum modo citatum hic orto in animo habebat. Non raro pro invocatione id invenitur, ut poeta cum Musis, quod canere Velit, communi sisti, qua in commiani catione tamen auxilii precationem inesse per se patet. Ita Catullus carmen si incipit: Non possum reticere, deae, qua meo ius in re

Iuverit . . .

Atque Horatius pronuntiat tantum c. I lo se Mercurium canere velle; attamen nemo dubitabit, quin et hoc loco Horatiano set illo Catulliano nominis vocation invocatio do contineatur. Aeque in bucolicis carminibus poeta Latini Graecos imitati nomine tantum vocant deos, omissa precatione. Iam Theocritus V o canebat: IH Mουσα με φιλευντι τολυ πλεον ν τον αοιδον Λάφνιν')Atque ita Vergilius ecl. III 6s: Ab Iove principium, MUSAe: of st:

quibuscum versibus conseras simillimiam locum Calpurnii ecl. IV 2 sq. Vergilius in Georgicis pronuntiando se Palem Pamet Apossimoni canere velle ipsa hac forma in illorum deorum a Xilium carmen dedicat l. III init: Te quoque, magna PaleS, et te, memorunde, cu PIDUS, Pastor ab Amphryso, vos, SilVae amneS ille LyeuPi. Pastor ab Amphryso autem Apollo est, cuius boves ad illum Thessalia fluvium vixisse traduntiar. - Non iam suum autem ultro sequitur invocatio nonnullis vorsibus intermissis Vol it

o. II init. Vorgilius dicit:

Nunc te, acche, Canum et v. eundem adit, ut novum carmen dicere ipsi praebeat.1 cf. inscriptionem, quae invenitur in asciat Atheni nsi in Arch. Zoilunge XXXII ab I et quam Michaelis ita togis:

77쪽

ouodsi quaeritistis, quidnam in Vocutionses plerunt suo MM- trivi e M , cum illud a diis petitum esse invenimus, ut in uniVersiam carmen propitii sint, tum illud, ut rem certam et Unam, Uam carmine celebraturus est poeta in memoriam eius ducant, ut recte facta canat. Eam vim habent invocationes initio Lucretii, Aeneidis Georgicorum, aliorum. - NonniamqUam platoni huic deorum precationi noVa additur, qua, ut versus pulchritudine ac lepore ornentur, petunt. Ita Lucretius Iris habet: Quo magis aeternum da dictis, diva, leporem iniquo Horatius a Phoebo c. I 6, 2b et spiritum poeticum et artem deducit, quibus coniunctis bonus poetae officiatur eventus magnaeque laudes Tibullus III eundem deum nominat, ut verba sua in ipsius laudes flectat, i. e. ut versuum pulchritudine carmen excellat, qua sibi laudem paret Denique Vergilius divum Augustum' e bio orat, ut acilem carmini cursum praebent.b insem huius rei cum faciamus, alitis poetarum USUS Omorandus est, qui non raro in carminibus invenitur. Ut enim deos aequiores sibi faciant, vel ut inam fore, cur alium deum pro Musis invocent, adferant, haud raro accidit, ut nonnulla verba exspatiundo invocationi adiciunt, quibus haec vel eiusmodi contineantur. Ita Lucretius Vonorem pro rerum naturae descriptione compellans ea de re hanc deum sociam scribundis versibus se cupere dicit, v quoniam per eum omne genus animantum concipiatur et quidquam diu in luminis oras exoriature Vergilius etiam Musarum invocalioni adicit: non omnia possiimia omnese

ecl. VIIIJ. Ovidius, cum universos deos initio Metamorphoseon vocet, adicit: nam vos mutastis et illae . Cur Erato idem pro Ario amatoria compellat Num tu nomen Amoris habese A. a. II ibi. Cur Phoebum pro Remediis , Quoniam modicae opis repertor esse Rem .sbi. Ad Mercurium precibus Horatius convertitur, ut is sibi modos praecipiat, quibus obstinatus pu- olla aures applicet e IIII si causa, cur faciat, est: nam te docilis magistro Movit Amphion lapidos ansendo. Cur Iuvenalis Calliopon, quae ei Musa est historiographiae, adopi,

78쪽

Incipe, Calliope, licet set considere non est

Cantandiam, res Vera agit tr.

Vergilius Aen. VII 6il hisce Musas adit:

Pandite nunc Helicona, deae cantusque nioVete Et meministis enim, divae, et memorare potestis lot similitor Ovidius Mot. XV 622: Pandite nunc, Musae, praesentia numina Vatiam (Scitis enim, nec vos fallit spatiosa Velia Si S - . . . Manilius initio . III Pierides precibus adit, ut per saltus adhuc inaccessos ipsum perducant nam se non bella, non Priamiam, non Thebarum XCidium, non Punica, non Argonautica canere, sed numeros et ignota rerum nomina Undique casus

se in animo habere ea de causa propitiae Musae oculos sibi advertunt Valerius Flaccus denique l. III v. si canit: Tu mihi nunc causas infandaque proelia, Clio, Pando virum tibi enim superum data virgo facultas

Nosse animo reriam JU Vin Q. q. S. Imprimis autem hac forma poetae hiantiar, iam Caesares ut numina carminum invocare audeant onmino hunc morem

non iam solitum fuisse haec, quae loquimur, docent. Vergilitas copiosis verbis Augustum adit, ut coeptis propitius adnunt Ne I initi, quoniam mox deorum concilia ut deus habiturus sit et a populo Romano divinis honoribus colatur adsuescat igitur iam nunc votis vocari Aeque Manilius, qui Augustum Astr. I lo ea de causa se compellare dicit, quod illi seo mundus concessus sit, ita quo etiam sibi animum virosque sacere possit. Inde a Neroni denique temporibus eo ventum est, ut otium hoc omittere poetis liceret.

79쪽

Tabula,

quae omnes e litteris Romanis locos collectos, quibus invocationes deorum inveniuntur, continet.

Nomina poet Roman IInvocantiar:

Musae

Livius Andron.(Baehr. F. P. R. JNaevius ibid.)Ennius ibid)

ami ibid.)Pompilius epigr.

Porcius Licinius Cornelius Severus

Varro Reatinus ib.

Incerti versus ibid.

Lucilius Varro, Menippeae Lucretius Catutius Tibullus Propertius Vergiliusfr l. OdUS. frg. I fi g. l. 22 Pug. 52 v. iii g. frg. 6

Alia numina

Varii loci, qui, quamquam invocationem non eontinent, ad nostram rem quodammodo SPectant.

80쪽

IIIlII VITISVer lilius Auctor Culicis IIoratius

Ovidius PriaPUANux elegia Manilius Grattius Faliscus Germanicus(Phaenom.)Phaedru S

Carm. saec. init

et Bacchia S)