장음표시 사용
51쪽
Haec quidem hactenus. Restat, ut in sine huius commentalionis partis nonnullo loco Singulares adferam, quos haboni se Proportius et latius et auctor Culicis, et qui non praetereundi sunt. Properitia enim foedum Cynthiae tor do-
scribens ad Iunonis festa, UiUS CRUS Vero magiSVenus orate,
quod se viam Appiam fecit, nobilissimam illam viam, qua olo insignes clarissimorum virorum triumphos viderat, adit, ut sibi de illius triumpho inspiret c. I S, IT: Appia, dic quaeso, quantum te est triumphum Egerit effusis per tua saxa rotis. Quis alius ioota Ialo aliquid ausus est Iocus sane et
Alior locus est latii Silv. Ira, st, quem inclitus iniuria
ad Domitianum imporatorem rosei t. Dicit poeta: Ipse veni viresque novas animumque ministra,
Canitur auton Rutilius quidam, unus ex Statii familiaribus, de quo v. Zi legimus: nec tu, quando tibi Gallico, maiusEloquium, fandique opibus sublimis abundas, Sperno coli leniatore lyra. Ab ipso Rutilio Gallico igitur, quem celebraturus est, ut animum det, poeta petit atque v. di eundem hominem cum orereo Baccho adaequat Usque eo adulationum impudicitia por- venerunt Romani Conferatur de hoc loco Ruedigeri dissertatio: fouibuscum viris fuerit talio poetae usus consuetudo familia ritu se Marpurgi 88 3. Errat autem auctor cum dicat pag. 8
nullum praeterea exstare exemplum, quo demonstretur privatum hominem divinis honoribus coli Id lanium cortum esse arbitror in eiusmodi hominem a nullo, quantum scio, poeta munia illud, quod Musas atque Apollinem decet, delatum esse Allias genoris
enim ille Octavius est, qui initio Culicis compellatur v. yli:
Et tu, cui meritis oritur siducia tantis, Octavi venerande, meis adlabere coeptis Sancte puer tibi namque reli. Inquirere, quis ille sit, concedo opinioni doctiorum virorum. Octavianum hac voce nominari veri dissimillimum Colorum
52쪽
locos simillimos, praecipue Ovidianos, quibus homilios vivi ac privati divinis honoribus assiciuntur, nec Vero ut Valum nil inina invocantur, inckius pag. 8 asseri. Statius praeterea nonnullo alios locos singulares praebet. Silv I 6 Phoebum et Musas et Minervam dimittis, quae Vatiam
numina posterioribus temporibus in carminis Sum se re Vocaturum esse pollicetur; confra sit uam ubi Versuum Satiarniorum deum, et Genium mensis Decembris et Iocum ei protervos
Salosa' adit, ut sibi faveant: Saturnus mihi compede exsoluta, Et multo gravidus mero December, Et ridoris Iocus et Salo protervi Adsint, dum refero diem beatam Laeli Caesaris obriamque noctem l
53쪽
quibus carminum locis quibusque verborum formulis usi sint poetae Romani deos pro carminibus inVocanteS. Cum ad alteram huius libelli partem, quae est formalis,
animos advertamus, id nobis propositum est, ut primiam Uaeramus, quibusnam carminum locis poetae numina inVocare soleant, deinde quibus formulis usi in clientelam deorum se dederint atque ab iis carmina auspicali sint. Accedunt nonnulla alia, Xcursus, ubi versari sua numina vales existimaverint, inquirens, et tabulae, quae doceant invocationum apud UnUmquemque poetam si equentiam, denique index omnium, quibus
invocationes inveniuntur, OCOI Um.
Atque ad priorem quam diximus quaestionem ut progrediamur, Quintilianus materia disposition om proposuisse nobiS videtur, qui initio libri Chao prasebot: Quodsi nemo miratur Poeta maximos saepe fecisse, ut non solum initiis operum SUOriam Musas invocarent, sed provecti quoque longiuS, eum ad aliquem graviorem venissent locum, repeterent Voluet velut nova precatione uterentur mihi quoque profecto pol erit ignosci, si, quod initio, quo primum hanc materiam ineboavi, non feceram, nunc omnes in auxilitam . . . . deo in-Voceti te es. Quint X l, i j. Hunc igitur secuti rem ita dispo- Ualnus, Ut primum de initiis carminum agamus, deinde
54쪽
GO de aliis carminum locis, imprimis singularum partium nitiis i.
In priore quam diximus quaestione secernenda sunt ante omnia carmina minora, quae sunt lyricae et melicae oeseos, a maioribus, quae sunt picae et id acticae Magnum enim inter utrumque interest cum coria quaedam in hoc genere lex conflare videatur, ut plerumque initio et in graviorum capitum initiis invocaliones ad thibeantur, in illo magis ad liberam volun
talem, ut poetae auctoritas sors, sparsas eas invenimus neque ab eorum locorum numero, quibus in illo carminiam precationem. invenimus, mullum superari arbitror numeriam locorum eorum, quibus aliquo alio loco sub clientela Musarum deorumve carmina iudicant Ir.
Quod quam recte dictum sit exempla docent. Catullus quidem, ut a minoribus carminibus et lyricis incipiamus, opithalamium ad Viniam et Manlium ab Hymenaeo auspicatur c. I initio atque eum tutelarem carni in is deum pelii Tibullias initio carminis cuiusdam II b Phoebum adit, ut ipsi carmen, quod in eius laudem facturus sit, moveas. Non aliter Horatius multis locis, ut in arminis saecularis initio Apolli nomet Dianam compellat, vel III o Calliopen, III Is Mercurium, ut faveant nec latius, qui initio Vs et V 2 Silvarum e numinibus, ut novas carminum vias dirigant, petit Singularis est locus epistularum Horatii I 8, quo Musae mandatum dat, ut
ipsius vota Celso amico referat: Celso gaudere et bene rem gerere AlbinoVano, Musa rogata, refert Celerum natura fert, ut in hoc poeseos genere numiniam invocationes locum non habeant.
Aequa ratione poetae bucolici et ipsi lota carmina a diis inaugurant, ut Vergilius ecl. IV I: Sicelides Musae, paula maiora canamVS l
i Respicienda sunt ea fantum carmina, quae bonum fatum sine defectu nobis servavit e parvis enim fragmentis, quamvis invocationem contineant, non nisi rarissime concludi poterit, quo carminis loco ea
55쪽
et in iisdem pastores cantus suos suis a numinibus incipiunt. Ita Vergilii pastores cl. III o:
A Jove principium, Musae, JoVi omnia plena, Ille colit terras, illi mea carmina curael MenalcaS: Et me Phoobus amat Phoebo sua semper apud me Munera sunt lauri et suave rubens hyacinthus. Sequitur canius amoebaeus. Alii loci Verg. ecl. VI 2s X l; Calp. ecl. IV 2 Carm buc. insidi. Baehr P. L. M. IlI, p. 6θ)I 22 Nemes ecl. II. o. Adnumero huic serio nonnulla carmina, quorum ipsa invocatio argumentum est, ita ut per omnes Versus delam Uendam compellent atque etiam, ut propitius carminibus sit, petant. Sunt carmina Horaliana Iri et IV , quibus Musam, IV , quo Phoebum patronum poeseos praedicat. Adnotandum est in quarto carminum libro praeter haec quae modo laudavi carmina, nullum locum, qui ad nostram rem pectet,
Satirae modium fortasse locum inter minora carmina et maiora obtinent, itaque de hoc genere, quid mihi videatur, nunc dicam. Quorum carminum comica indoles fori, ut precationibus plerumque egeant accedit, quod ea, quam nos habemias, forma Romanis genuina atque ex ipsorum ingenio nata sit, ita ut,
praesertim cum Graecorum Xempla, quae Summae apud Romanos auctoritalis erant, deficiant, mirandum non sit in saliris graecanicas deorum invocationes admodum raro nos invenire; cum autem adsunt, non raro ironice versus dictus est. Persius
in epilogo quamlibet Musam iocans dimittit: Heliconiadasque pallidamque Pirenen Illis relinquo, quorum imagines lambunt
Hederae sequaces, ipse Semipaganus Ad sacra vatum carmen affero OStrum. Horatius unum locum exhibet I S. 53, quo parodia usus epistum fer sermonem proseri:
56쪽
Non aliter Iuvenalis ioci causa Sal. IV i: Incipe, Calliope, licet et considere non est Cantandum, re Vera agitur narrate, puellae Pierides prosit mihi vos dixisse puellas. Singulos igitur unus quisque poeta locos habet, qui numerus
pro multitudine salirarum non praebet proportionem. Sulpicia poetria in Satirae qua fertur hunc usum Satiricum neglegens, aliorum carminum modum secula est, cum
Musam set initio et in sine compellet vid supra pag. 23.
Minora carmina linquentes ut ad maiora procedamUS, transitum nobis praemonstrant Proportii libri, de quibus adhuc sub iudice lis est, et Ovidii Amores. Quorum quamquam singula carmina inter minora numeranda sunt, lamen libri ipsi ab auctoribus quasi tolum iudicabantur, id quod re ipsa, de qua loquimur, probatiar. Inlor multos constat inde a Lachmanni temporibus iam, qui in codicibus manu scripsis liber allor Propertii est, in duas distrahi partes vel libros esse necessarium c. -s, et lo- ii, ita ut eo ex tempore quinque plorum quo libri numerali sini. Nitebatur Lachmannus, ut nolum est, imprimis in vorsu II 3, 2bo in carmino II lo. At irtius hiculenter ex codicum inscriptionibus numerisque versuum solitum modum valde neglegentibus comprobavit non tam esse quinque libros unius operis quam duo Properti opera, quorum alteriam mono- biblos idem est a Lachmanni liber I allorum tetrabiblose libros II- Lachmanni continet Birili Das antiko Euchweson pag. li 3 sqq.) Meum autem non est longius de hae redisserere id quod prolaturus sum ex nostris de invocationibus deorum quaestionibus necessario sequitur, atque gaudeo novum
s lia iam Hipponax, corp. poes Graecae ludibundae d. ranii I, p. 32, contra Archostratus ibidem p. do invocasse non videtur. Sophistas pro Musis invocat Timon ibid. II p. 8s). De initio Batrachom.
57쪽
argumentum, ni fallor, illis dilectissimi magistri quae lionibus
Hae sunt invocationes Propertianae:
libor I monobiblosi: Vacat. libor I initio vacat quantum hodie habemus).
Sed tempus lustrare aliis Helicona choreis, Nunc aliam citharam me mea Musa doceti Surge, allima, ex humili iam carmine. Sumite vires, Pierides magni nunc erit oris opus. Habet carmen Versus viginti sex et invocatio in medio fere posita St.
liber IlIra Callimachi o Philota Manes invocat, ut in idem, quo illi, nemus ipsum ire sinant v l autem St:
Mollia Pegasides, vestro date serta poetae, Non facio capiti dura corona meo.
I In excursu pauca nulli adicere licosis. E. Rei schius, qui novi S- simus de Propertii librorum chronologia in studiorum Vindobonen Sium tona. IX l88i pag. s scripsit, iniuria eo offenditiir, quod, cum nonnulli8 locis Propertius de suis libris loquatur, c. II v. 3 tres libellos , quoSProSerpinae adportaturus est, nominet inspiciat ille carni inis III d, quo loco Callimachi libri, quibus ipsius Proportii simillimi sunt, libelli vocantur, et eiusdem libri carnainis 2 v. s. quo suos ipsin libros poeta libello vocat. Fallit ergo Boisellius, cum diosi pag. 5 nonnisi de libri8e Suis loqui Propertium. Cur vero carmen modo citatum IIII dei Chu-racter ines inlethungs edictites fragi e pag. sy , id quod ReiSehius earmini J Io abiudicat, non intellego nec magis concludere licet ex transitionis forma primi c. I lo distichi, qua est Sed tempu8 reli., in eodem libro antecesSisse plura alius generis carmina Nonne idem PrObare possent versus III l. 8 sqq. 8 cf. Verg. Ge. Irin ). quod vero vir illo doctus Horatii libros simile esse putat, claudiens comparatio; nam ex eo quod Epodo librum Marius Victorinus e Diomede grammatici quintum libium a qui epodon inscribiture voeant, non sequitur aliquo tempore,oratii libros a I usque ad X numeratos ESSE(pag. Iob), sed illos philologos neque atque Charisium suarum interpretationum cuUSa, cum aptius esset, hac numeratione forte usos esse liber, qui est quintus in serieruoratianorum; ideo expressis verbis addunt qui epodon inscribiture. Idem de decimo libro , i. e. arte poetica Vales. Analogo haberemus, si epodae carminibus antecederent numeraIenturque epodae: liber Ie carmina lib. II VI Cum autem podae Suam Semper
58쪽
Habet carmen versus quadraginta mediu in disti elium lorum Musarum invocationem habere vides i.
libor I i nobilem laudat Romam, quam canere in animo habeat; v. 6 legitur: Roma, fave sibi surgit opust Habet autem carmen centum et quinquaginta versus feritum igitur accidit, ut mediam fere partem deae invocatio contineat. libor I 6,is: Musa, Palatini referemus Apollinis aedem, Res est, Calliope, digna favore tuo Ad celebrandas quinquennales Apollinis ludos in memoriam
victoria Actiacae institulos compositam esse elogiam Pele censent viri docti sub sinem Propertii vilae scriptam esse apparet. Invocatio autem in exordio legitur carminis octoginta
libor I S, IT: Appia, die quaeso, quantum te teste triumphum Egerit rell,
quo de loco supra p. t actum St.
inscriptionem servassent neque unaquam solo numero , lib. V inscriberentur,
exemplum pro Birtio, non confra eum est. Sed aliud exemplum Properito simillimum Resi schius omisit, dico Martialis libros. Usque ad noStra tempora plerumque putabatur duo nos opera Martialis habere Monobiblon de spectaculis et Epigrammatum libro XIV. Ah hodie scimus epigrammatum libri XIII et XIV inscriptiones spurias esse, posteriore demum aevo adiectus, sed utrumque librum monobiblon ut illam in initio fuisse, quibus nomina,Xeniae et , Apos,horetae indita erunt vid. Fripillaenderi editionis Marti-ulis fom. I, p. IT). abemus igitur res monot ibi os, quae extra numerationem erant, et epigrammatum libros I-XII, et his duae e tribus mono- biblis tempore posteriore per errorem virorum doctorum Sub numeris XIII et XI adiectae sunt. Tertia vero de spectaculis monobiblos, une longe ante ceteros libros edita era atque in collectionibus operum epigrammatibus antecedebat, ut numero ornaretur, ideo fieri non potuit, neque atque in Proportio ita ut semper ut tonobiblos tradita esset. Ilaec hach nus reliqua Bel, chii ipso litii libro, cuius gloriae ille obtrectare studet, refelluntiar.I Quod carmen in codicibus ab insequenti egregatum , coniunctum auctoritate Muret e nostri temporis virorum doctoriim seiungendum esse cum alia tum haec eum c. I lo et IV l nato in satis docet, faut traditam lectionem cur linquamus non videum a Sam.
59쪽
Animadvertas haec Quinqii habes locoS, eorumque duo novissimi modo citati nihil haboni miri, nisi forte quod singulari versu IV , T sola Appiam viam ut numen quoddam poetis sacrum compellat. Tres auton loci I lo, III l, IV lmagnum inter se praebent similitudinem, cum in una quaquQelegia deus quidam versibus in media fore carminis parte positis invocetur, quod suis locis adnotavimus. E quibus duo carmina certum in in illo librorum locum obtinent III De IV l tortium inter secundi libri carmina invenitur. Atqui graves existunt causae, quas attulerunt et Lachmannus et nostris emporibus Biritus, cur a carmine IIIo novum, i. e. ex Lachmanni auctoritate fortium, sex Birti alleriam loli abibli librum incipere verisimillimum sit. Quibus causis a viris illis doctis ei latis novam, uti vides, adicere licet, ipsam quam dico compellationem Musarum, quae carmini initiali convenit neque urgeo etiam hoc simile esse, quod in nostro carmine I lo aeque atque in primis l. III et V numinis invocatio medios Versus occupat In quarto autem demum libro saepius quam in solo carmine initiali Musas illo ad loeutus est id inde nimirum suum habet explicatum, quod cum libri antecedentes quasi κυκλοι λεγιακοι sint uniformes, quartus liber diversi generis carminum collectio est neque cyclum efficit. Quae cum ita Sini, nonne suo iure illos oelos coniectavisse arbitraris V Denique apparet Properitum singulo carminum libros quasi singula
opuscula iudicaSSe, cum unum quemque sub deorum clientela haberet.
Idque porro praeclare firmatur Ovidii comparatione, in cuius Amorum primo cuiusque libri carmine vota poetae repetiantur,
ut Quintiliani verbis utar. In illo libri I, II Cupidinem vel Amorem compellat, libro III logiam, qua de principatu cum
Tragoedia certat et victoriam reportat. Quoniam hanc ad rem pervenimus liceat mihi anteeipalione usus de reliquorum poetarum usu frequentia brevi disSerVre. Vetustioris aetatis poetae omnino rarius hoc ornatu tebantur, nam Lucretius Rhibet duos tantum locos in dyd
60쪽
versibus, Catullus' et Tibullus ornos in OZi
Vergilius aequaliter per ecloga sparsas Septem compellationes praebet. Georgicorum autem quisque a suis tutelaribus diis liber incipit, quibus unus locus accedit, i. IV v. Zili sicut apud Propertium 3 Mirum in modum artem mulavit Vergilius Aeneidis nim cum duae partes sint aequabiles I-VI et VII-XII, priorem una invocatione initiali Iornaro sat habuit nam VI diis locus singularis, quo aliquid ultra humanam possibilitatem requirit, ut ait Servius, atque etiam non Musam, sed inferos deos vocata in altera quinque cumula Vit, quae sex omnes ad Musas directae sunt. Itaque singulae invocationes l. I-VI respondent versibus io oo l. VII XII boo'j in eclogis autem, cum in Sys versibus septem loco habeat, ii 8, in Georgicis quinque in l88 versibus continentibus et T.
Omnino, si omnes poetas aeque re SpicimuS, Singulae invocationes respondent vorsibus septingenis undeoctogenis iis . Horalius in quattuor carminum libris, qui doli versus continent, undecim locos exhibet, ita ut in versibus semel
Apud Tibullum vorsibus Gai, apud Propertium si
singuli loci respondent. Inter omnes poetas autem longe primum locum Ovidius obtinet, id quod iam supra nonnumquam monitum est. AmoreSexhibent locos quattuor, Ars amatoria tredecim, Remedia duo, Fasti viginti tres ad onus fabulandi minus aptum putavit, cum Metamorphoses tres tantum contineant. Ea autem carmina, quae epistularum formam habent, dicoHeroidas, Tristia epistulas ex Ponto, deos ad componendat Adnotandum est, cuia in in I, g, 68 tantum invocationes inveniamus, Catullum nonnisi severiora a mina, quae in carminum libro einerant, hoc modo ornasse videri, cuius reliquiis ea Armina adnumeranda sunt cf. Birti Buchwesen p. oi 2.2 Respondet hic usus Odyssea et Iliadi quas in illi libit imitatum