장음표시 사용
11쪽
CAP. I. E dupi et tincturae genere apud antiquos, purpureo herbaceo. CAP. II. De Colore solici purpureo nigro . CΑΡ. III. De Colore simplici purpureo livido. CAP. IV De Colore Impliei purpureo violaceo . CAP. V. De Colore simplici pulpureo rubido Ur o. CAP. VI. De Colore snapi et purpureo caeriaeo saturatiore , sue ba-
CAP. VII. De Colore simplisi purpureo eaeruleo saturat ore , sive
CAΡ. VIII. De Colore simplici purpureo favo .
CAP. IX. De Colore simplici purpureo rubicundo . CAP. X. De Colore simplici purpureo candido . CAΡ. XI. De Coloribus fimplicibus purpureis generat m- CAP. XII. De D υigione Colorum simplicium purpureorum . CAP. XIII. De Coloribus purpureis mixtis. CAΡ. XIV. De Ostro. CAP. XV. De Coloribus herbaceis.
CΑΡ. XVII. De Colore puniceo, aut phoeniceo. CAP. XVIII. De Colore blatteo , vel blattae. CAP. XIX. De Diferimine Coloris coccinei , purpureor-- CAP. XX. De pr ma Causa tot colorum purpureorum. CAP. XXI. De secunda Caussa tot Colorum purpureorum. CAP. XXII. De Conchis purpurariis. CAΡ. XXIII. De Pisatione Conchartim purpurariarum.
CAP. XXIV. De Praeparatione Concharum purpurariarum CAΡ. XXV, De Tinctura Colorum purpureorum.
XXVII. De Mutatione versicolori Colorum purpureorum. XXVIII. De Splendore Colorum purpureorum. XXIX. De Immortalitate Colorum purpureorum . . XXX. De Moli tis Colorum purpureorum.
CAΡ. XXX I. De Mater a Vestium purpurearum . CAP. XXXII. De Discrimine vestium purpurearum. CAP. XXXIII. De Clavis purpureis. 'CAP. XXXIV. De Limbis purpureis. CAP. XXXV. De Claυis L mbis aureis.
CAP. XXXVI. De Claυ s Limbis eandidis , o coeciseis. CAP. XXXVII. De Vestibus p fctis.
CAP. XXXVIII. De Ratione ornand; Veses Clavis , aut Picturis. CAΡ. XXXIX. De Tunica laticlavia.
12쪽
CAΡ. XLIII. De Tunica palmata, m Toga pista. pag. LXICAP. XLIV. De Calceis . pag. LXII CAP. XLV. De Vestibus , Vexillis m litaribus. pag. LXVI CAP. XLVI. De Vesibus muliebribus m stragulis. pag. XVIII CAP. XLVII. De Signis Deorum, Encauso , Picturis purpureis. pag. LVIX
CAP. XLVIII. De Pretio Colorum purpureorum . pag. LXV CAP. XLIX. De Sumptibus in Coloribus purpureis condendis . pag. LXVIII CAP. L. De Pretio Coloris coccinei , herbaceorum. pag. LXXI CAP. LI. De Inventione Purpurarum. pag. LXXII CAP. LII. De Usu Purpurarum apud omnes ant quiores Natἰones ,
Romanos usque ad Regifugium. pag. LXXV CAP. LIII. De Usu Purpurarum apud Romanos a Regifugis ad Julium Caesarem. pag. LXXVIICAΡ. XIV. De usu Purpurarlim a Iulio Caesare ad M. Aureislium . pag. LXXIXCAP. LV. De Usu Purpurarum a M. Aurelio ad Gratianum Theo. dosum Magnum. pag. LXXXICAΡ. LVI. De Usu Purpurarum Gratiani Theodosii Magni temporibus. pag. LXXXIIICAp. LVII. De Usu Purpurarum a Theodosis Magno ad Imperii occidentalis ruinam . pag. LXXXVI CAP. LVIII. De Usu purpurarum ab Imperii occidentalis ruina ad Heraclitim . pag. LXXXVIII CAP. LIX. De Usu Purpurarum ab Heraclio ad decimum feculum. pag. XCICAP. LX. De Usu Purpurarum a decimo seculo ad Imperii orientalis
CAP. LXI. De Purpuris , Buce nisque hos tibus.
Ρ. LXII. De tentata Res tutione Purpurarum. CAΡ. LXIII. De me a Res tutione Purpurarum.
13쪽
De duplici t ncturae genere apud antiquos purpureo, o herbaceo Raefari breviter operae pretium est, plurima nova, de quibus altum in libris nostrorum hominum silentium, plurima etiam nova omnibus libris nostrorum hominum adversantia, in hoc libello esse invenienda : nos vero nerninem impugnaturos , caussam tantum nostram dicturos , lectores doctos judicaturos. Quod igitur faustum, felixque sit, initium rei facimus. Duplex omnino tincturae genus apud antiquos homines viguit: alterum conchis marinis, alterum herbis paratum : illud purpureum , hoc herbaceum nuncupatum : .colores ex illo profecti, purpurei: colores ex hoc profecti, herbacei appellati. Plinius Hist. natur. lib. Lanarum nigrae nullum colorem bibunt. De reliquarum infestu fu s locis dicemus, in cono liis marinis, aut herbarum natura. D. Cyprianus de disciplina, δc habitu virginis . enim Deus herbarum succis, concbliis tingere, m colorare lanas docuit. Utrumque genus plurimos colores edidit. Colores purpurei fuerunt novem simplices, & quinque mixti. Novem. colores purpurei simplices erant, niger, lividus, viola deus, rubidus, caeruleus saturatior, caeruleus dilutior, flavus, rubicundus, candidus. Quinque colores purpurei mixti erant rubidus violaceus, rubiduS Caeruleus saturatior, rubidus caeruleus dilutior, rubidus flaVus, rubiduS rubicundus. Colores herbacei plurimi etiam fuerunt. Nos de purpureis plurimum, quod opus est nostrum, de herbaceis minimum loquemur. l
De Colore simplici purpureo nigro . Color primus purpureus simplex erat niger. Aristo t. Ηist. animal. lib. V. c. XU.:
ra plura . Pelagiae magnae scabraeque sunt, forem habent pleraeque nigrum . . . Immo in plagis ad septemtrionem vergentibus purpurae plerumque sunt nigrad. V i- A truvius
14쪽
truvius Archites . lib. VII. cap. XIII. Incipiam nune de ostro dicere, quod carissimam , excellentissimam habet , praeter hos colores, aspectus suavitatem. Id
auteni excipitur ex conchlio marino, quo purpura inficitur, cujus non minores sunt, q&am ceterarum naturae rerum , cousiderantibus admirationes , quod habet non in
omnibus locis , quibus nascitur , unius generis colorem, sed solis cursu naturaliter temperatur. Itaque quod legitur Ponto Gallia, quod hae regiones sunt proximae ad septentrionem , es atrum. Plutarchus Catonem in ejus vita inducit purpura haenigra fere semper obsitum. Eπει πορφυραν εωρα την κατακορρ0s ερυθραν, και οξειαναγαπίομενην , αντος ε φορει την μελαιναν . Cum Cato G disset purpuram viυ de rubram , acutam, amabilem , ipse nigram purpuram induit. D. Gregorius Nys enus in Oratione S. Theodori ait Romanos Imperatores, ut se etiam Pontifices maximos ostentarent, hujusmodi obsoleta purpura indui solitos. Tom. II. Oper.
δυμα . Me etiam Imperatorum horum miseret quod satis magnam inter homines αἰ-gnitatem regium mperium obtinentes, Pontificis appellationem fbi sumpserunt, lugubrem obscuramque purpuram iccirco induuntur ad imitationem infelicium Poni fotivi, in dignitate Jplendida tri e circumgestantes indumentum. Cicero quoque hujusce nigrae, aut fuscae purpurae meminit in Oratione pro P. Sextio. Vesitus per nostra hac purpμra plebeia , ac pene fusca. Meminit etiam Columella Rei rusticae lib. II. cap. XLV. Sunt complura lactucae genera .... earum quae fusci ac veluti purpurei coloris.
De Colore simplic; purpureo livido. Color secundus purpureus simplex erat lividus, nimirum niger caeruleo mixtus. Μeminit Vitruvius citato loco. Progredientibus nter septentrionem , ω oce dentem invenitur conebvlium )li Diaum . Martialis lib. VIII. epig. XXVIII.
Te nec Fclaeo Hecuit IIvere veneno. Statius lib. I. Silvarum. Furpura saepe
Oebalis, m TFrii moderator I vel abent. Horatius lib. II. Ode V. Jam tibi lividos
Ρurpura quaedam apud antiquos in laude erat, quae Ferrugo ab ipsis a p. pellaretur. Virgilius Aeneidos lib. IX. :P ctus acu chlam dem, Ferrugine clarus Ibera. Et lib. II. ejusdem Aeneidos Ipse peregrina Ferrugine clarus o Osro. Iam vero haec purpura Ferrugo ipsa haec erat livida purpura. Servius ad memoratum Virgilii versum lib. IX. Aeneidos. Ferrugo coloris genus est, qui vicinus es purpurae subnigrae. Idem Servius ad lib. I. Georgices : Ferrugine te--. Ferrugo est purpura nigrior Hispana audiendi qui colorem ferrugineum, Vel
15쪽
vel purpurae Ferruginis, subrubrum fuisse autumant, nimirum rubiginosum, aut rubiginis ferri similem. Jam enisi audivimus Servium eum subnigrum , sive lio vidum, non vero subrubrum vocantem. Plinius deinde lib. XXIX. cap. VI. lacertas describit mirides ferrugineis maculis distinctas lacertarum maculae nobis liquidissime non subrubrae, aut rubiginosae, sed lividae apparent. Plautus in Milite AP . IV. Scen. 1V. ferrugineum colorem maris colori comparat. Falliolum habeas ferrugineum , nam is color thalassicus est. Nosque ipsi mare lividum
conspicimus, cum remis, aut ventis agitatur, ut etiam mox clarius enarrabimus. Observandum denique voces ferrugineus, & Ferrugo a voce Ferrum liquido descendere, non vero a voce Rubigo, a qua tantum vox rubiginosus proficisci videtur. Ferrum autem, si tersum & politum sit, quodque optime nos Italiferro imbrunito appellare consuevimus, colorem lividum, sive nigrum caeruleo mixtum clarissime ostendit. Immo Nonius ipse hanc coloris serruginei a ferro originem fere probat. Ferrug neum colorem ferri sim lem esse volunt. Vere autem ferrugineus color caeruleus es. Et licet ille ibidem ferrugineum caeruleum malit, imprudens tamen rem nostram confirmat. Ferrum enim ipsum tersum caeruleum est, quamvis atrore mixtum, & proinde est lividum, uti demonstravimus. Color quoque Venetus antiquorum non iam caeruleus, uti plerique sentiunt. sed ferrugineus, & lividus, uti haec purpura Ferrugo, sive niger caeruleo mixtus erat. Cresconius Corippus lib. I. Panegyrici in laudem Iustini II colorem Venetum non tantum assimilat vel Ferrugini, cujus colorem lividum vidimus, vel Ostro, cujus colorem subnigrum mox videbimus, sed etiam colori uvarum nigrarum, & olivarum, cum maturae fuerint. utumni Venetus ferrug ne dimes m Osero
Maturas uvas, maturas signat olivas .
Quis vero non viderit uvas nigras, & olivas maturescentes omnino lividas, proinde Veneti coloris λ Columella ipse lividas esse maturas olivas amrmavit lib. XIV. cap. XLVII. Oliυa livorem contrahit. Et lividas uvas maturas Hora
Corippus ipse eodem loco quatuor celebres partium Circi colores, nimirum album, rubrum, venetum , prasinum , quatuor anni temporibus ita assimilato urigas totidem , totidem posuere colores. Nam υἰr dis vernis campus ceu concolor herbis, Pinguis oliva comis, Luxu nemus o-ne virescit.
Russeus aestati rubra sic veste refulgens,
Ut nonnulla rubent ardenti poma colore.
equiparans candore nives, hiemisque pruinas bicolor miridi sorio conjungitur una. utumnἱ Venetus ferrug ne is ves Uῖνο
Maturas tivas, maturas signat olivas.
Ita vero eos ipsos colores quatuor eisdem anni temporibus assimilat Cassiodorus lib. IlI. Colores autem n vicem temporum quadrifaria divi one funduntur. Prasinus virenti verno, Venetus nubilae hiemi, Roseus aestati fammeae, bus pruinoso autumno dicatus es. Si igitur Venetum colorem Corippus autumno, CasLA a sodorus
16쪽
siodorus hiemi assimilat, quis etiam non videat horum duorum anni temporum pluvios, & turbidos dies, vere lividos, non vero caeruleos posse vocitari Τ Μare etiam remis aut undis ogitatum est lividum, & proinde ad significandum hunc colorem purpureum lividum, quem omnino ostendit, vocitatum fuisse purpureum ipsum mare ab omni Graeca, Sc Latina antiquitate non dubitemus. Cicero Academi c. lib. III. Mare illud , quod Favonio nascente purpureum videtur. Idem Cicero in Academicis apud Nonium in Verbo purpurascit. sv d mare, nonne caeruleum , aut eius unda , cum est pulsa remis , purpurascit ' Plinius lib. IX. cap. XXXVI. Sed unde conchi liis pretia Z Ωuid virus grave in fuco , color aufe-riss in glauco , irascenti similis mari Z Furius Antias apud Gellium Noe . Attic. lib. XVIII. cap. II.: Spiritus Eurorum vir des cum purpurat undas. Propertius lib. II. eleg. XVIII. purpureis agitatam fuct btis Hellen . Virgilius Georgices lib. IV. rEridanus, quo non alius per pinguia culta
In mare purpureum violentior incidit amnis. Et servius ad illos versus : Purpureum autem nigrum ex altitudine acci- p mus Nam Padus non in rubrum mare, sed iuxta Ravennam in .Adriat euna cadit. Et purpureum Graecum est epithetum. Mare rubrum etiam diast Homerus.
Unde apparet mctorinum hoc loco errasse , qui purpureum mare rubrum esse dixit , quod es iuxta Indiam. Et re quidem vera Homerus praeter ceteros Graecos pluries dixit, εις υδασι πορφυρεο πιν , in purpureis aquis , εις αλα πορφυροεσσαν, in purpureum mare , nempe in lividum mare, uti contra Virgilius aperte lividas Lethis aquas vocavit Aeneidos lib. V Ι :remis vada livida Gerrunt Et uti Catullus Carm. XVIII. lividissimas Benaci aquas nuncupavit: Verum totius ut lacus , putidaeque paludis Lividissima, maximeque est profunda vorago.
De Colore implici purpureo violaceo.
Olor tertius purpureus simpleX erat violaceus. Vitruvius eodem citato Ioco. suod autem s conchylium in legitur ad aequ noctialem orientem occidentem , nvenitur u olaceo colore. Plinius lib. XXI. cap. VIII. c sitim eo νεω)in amethsito, qui in viola, um purpureum , quemque ianthinum appellamus. Et sane adeo similis erat tertius iste simplex purpureus color violae martiae colori, ut ab eo ipso flore, qui ιον Graece Vocatur, nomen coloris violacei &ianthini traxerit. Immo ipsa viola martia procul dubio purpurea vocata fuit ad hunc purpureum violaceum colorem significandum , quem numeris omnibus absolutum praeseserebat. Cornelius Nepos apud Plinium lib. IX. cap. XXXIX. -- inquit , juvene m olacea purpura vigebat. Horatius lib. II. epist. I.
Lana Tarentino visus imitata veneno.
Uenantius Fortunatus Poem. VII. lib. VII. ureus ordo crocis , violis hinc blatteus exit.
17쪽
Idem Fortunatus Poem. VIII. lib. VII. . P rpura per violas , aurea forma crocus. Plinius idem lib. XXI. cap. VI.: Vistis bonos proximus. Earum plura σω - ως Durpureae, luteae, albae. Ex iis vero, quae sponte apricis m Cestis lori,
proveniunt, purpureae ... Graeco nomme a ceteris discernuntur , appellatae in tit
ab his ianthina vesis. Martialis lib. II. epigr. XXXIX. . . Coc tua famosae donas anthina moechae.1milis erat etiam tertius iste smplex purpureus color amethvsto, uuae
am lib. XXXIII. cap. XIX. initis ex hoc ordo purpureus dabitur, o ab illis
de oendentibus. Principatum amet si Indicae tenent Caussam nomianis Gerunt, quod usque ad vini colorem accedens, prius quam eum degustet, in viriam desinat ulgorque quidam in illa fit purpurae, non ex toto igneus, sed in vini colorem desciens . Perlucent autem omnes violaceo colore. Indicae absolutum s icis purpurae colorem habent, ad hancque tingentium ossicinae dirigunt vota. ocabatur etiam amethystinus, amethystinae-q'e vocabantur aliae vestes, quae hoc colore violaceo tingerentur. Juvenalis Sat. VII.
Purpura spondet Caussae cum , Apondent amet sina .. Μartialis lib. I. . epigr. XCVII.
met sin qtie muliertim vocat vestes.
Idem Μartialis lib. II. epigr. LVII. . et sinatus media qui fecat septa. . Venantius Fortunatus lib. VII. poem. III.
. . Miligat m nitidos amet sina vitta capilios. Hinc etiam ad hunc purpureum violaceum coloresta significandum procul dubio vocatae fuerunt purpureae hae ipsae amethysti a Plinio in laudato loco. Ii ex boc ordo purpureus dabitur . Principatum amethysi indicae tenent. Et ab Ovidio de arte amandi lib. III. . Paphias m rius, δίς purpureas amet sos. Flos etiam Amelli colore suo absolute referebat hunc ipsum violaceum puro pureum colorem, & proinde ipse flos, eo quod violaceus, purpureus dictus esta Columella, & aperte purpureus violaceu S a Virgilio. Columella lib. IX. ., melli radix, cujus es frutex luteus, purpureus sos. Virgilius Georgices lib. IV. Hi etiam sos in pratis, cui nomen . Mello ' 'Fecere agricolae, facilis quaerentibus herba. Aureus ipse, sed in foliis, quae plurima circum Funduntur, violae sublucet purpura nigrae.
De colore simplici purpureo rubido Uris. Varius purpureus color simplex rubidus erat, nimirum ruber nioritie muIta mixtus. Plinius lib. XXI. cap. VIII. Alium s colorem ) in puepuris se riis, dibapb que m Laconicis. Iam vero hae purpurae Tyriae & Laconicae rubidae erant, Sc rubidis fioribus papaverum concolores. Manilius Astronomicon lib. V. Liliaque
18쪽
m Liliaque , m Urias Mitata papavera luces. Nec non etiam rubido sanguini concreto, rubidisque rosis, Damascenas vocant, similes erant. Plinius ipse lib. IX. cap. XXXVI. Purpurae forem illum tingendis expetitum ves bus in mediis habent faucibus. L quoris hie minimi es in eandida υena , unde pretio ius ille bibitur nigrantis rosae color sublucens Color sanguinis concreti nigr cans aspectu, idemque suspectu refulgens. . . . Horem eum ex incipientes TVrii. Praecipuus hie . De , in Meninge Africae , oe Gaetulo littore Oceani , in Laconica Europae . Hinc Cassiodorus lib. I. epist. II. emphatice hunc colorem purpureum rubidum, obscuritatem rubentem, Jc nigredinem sanguineam Vocat. Color nimio lepore vernans , obscuritas rubens , nigredo sanguinea regnantem discernit, dominum conspicuum facit, o praestat humano generi, ne de conspectu principis polist errari. Rubida etiam sunt mora matura, R ideo ad purpureum hunc colorem bidum significandum , quem clare promunt, purpurea mora ipsa vocata fuerunt ab Ovidio Metamorphoseon lib. IV., quo loco enarrat sanguinem Pyrami & Thisbes rubido suo colore mora ipsa infecisse. , orei foetus aspergine caed is in atram Vertuntur faciem , madefastaque sanguine ra ix
Purpureo tingit pendentia mora colore. . . .
Signa tene caedis , pullosque oe luctibus aptos
Semper habe foetus gemini monumenta cruoris Vota tamen tetigere Deos, tetigere parentes, I iam color in pomo es, ubi permaturuit, ater. Uvas quoque nigras non viliter quam uvas purpureas vocavere antiqui homines, hac ipsa fgnificatione rubidi coloris, quem apprime ostentant. Virgilius lib. II. Georgicon. ae purpureae. Horatius Ode II. Epodon.
Ovidius lib. IV. Μetamorphoseon. Purpura fulgorem pictis accommodat uvis.
Et de purpureis collectae v tibus uvae.
Sunt auro similes longis in m e bus uvae.
Sunt purpurae. Tibi oe has servamus illas. Plinius lib. XIV. cap. II. Hie s vites ) purpureo lucent colore , illic fulgent roseo, nitentque τἰr dipitolinus in Μaximini vita. Pinta ab eodem vitis intra annum ingentes uvas purpureas attulit. Vopiscus in Taciti vita. Vitis quae uvas Am m neas albas ferebat , eo anno , quo ille imperium meruit, purpurascere plurima purpura coefit.
Hinc lapis etiam quidam Lapis purpureus, sive Porphyrites, sive Porphyras unde Italicum verbum Porsdo ab antiquis hominibus appellabatur' eo quod rubidum hunc colorem purpureum aliquot tantum maculis albis interlitum prae- seferret, uti quisque novit. Eminebat Constantinopoli ampla domus hoc uno Iapide constans, & id eo
Purpura, sive πορφυρα vocata , quam ita eleganter describit Anna Comnena Alexi ados lib. VII. H δε πορφυρα οικημα τι εστι κατα τα ανακτορα εξ αυτης τρος βασiaes της ποψου κινησεως τετραγωνον συμπληρουμιενων σχ: μιχτος. εκει
19쪽
οι ανεκαθεν ωνομασαν. Es autem Purpura aediscium quoddam prope imperiale Palatium ab ipsa basi usque ad tedii fuggrundia quadrata conseructum forma, hinc in oram idem desinens. Pr petitum habet mare versus in eum portum , in quo Iapidea visuntur boum leonum smulacra. Marmore solum consertinum est, parietes I tecti. Marmor porro istud nou iam es ex vulgatis , neque ex excellentioribas , quotquot sunt magis parabilia , sed ex illis , quae ab urbe Roma primi Imperatores transulerunt. Est is lapis purpureus totus, tantum puncitula alba aeremae specie eum percurrunt. Ex hisce lapidibus Purpuram hoc aedificium anti
In serviebat autem haec porphyretica domus Augustarum puerperiis, & hine Porphyrogenetae appellabantur Graecorum Imperatorum filii, non qui post comparatam a Patre imperii purpuram, sed qui in hac domo, quae Purpura, sive lapis purpureus vocabatur, nati essent. Eadem Anna Comnena Olympiados lib. VI.
μεν ). Ceteruru Imperator . . . . . gusam suam coniugem in dicata antiquitus puerperiis Augustarum aede in partus doloribus cum reperisset , s Purpuram autem ab antiquis temporibus hanc aedem vocant , unde Porph rogenetarum nomeu Orbe toto manavit. J Hic tamen, quamvis abs re fuerit, animadvertere liceat, Annam Comnenam relato loco adfirmantem , primos Constantinopolitanos Imperator β'Orphyreticos hosce lapides usque ab urbe Roma transtulisse, & proinde judicare fas sit, ipsum Constantinum Magnum hanc domum instruxisse lapidibus illis porphyreticis, quibus iam Elagabalus plateas Romani Palatii stravisset, quosque lapides Lampridius ipse Constantino Μaevus inde paucis ante annis eductos, quam ille historiam suam scriberet, adfirmat. Ita ille in Elagabali vita. Stravit s Elaga.
salus ) et ' saxis Laeedaemoniis ne Poγ reticis plateas in Palat io , quas . ton ἀnianas vocavit , quae saxa usque ad nostram memoriam manserunt , sed nuper eruta sunt.
De Colore sniplici purpureo caeruleo saturatiore, sive bacinthino.QUintus color purpureus simplex erat caeruleus austerior,& violaceo mixtus. Iulius Pollux Onomastici lib. I. cap. IV. το δε αιμα, ε τειδαν πυρι ομιιλη- ση , χ θαι τε, και εξανθει. και το θιεν ξανθιζεται, το δε κυαναυγες γιγνεται, τε δε αλλο ξις αλλην χροαν τρεπεται. Sanguis s conch liorum ) cum igni esserbuerit , diffunditur , m efforescit. Et alius quidem fit favus , alius caeruleus auferus , aliusque in alium vertitur colorem. Plinius lib. XXI. cap. XIII. Tertius es , qui proprie conch lii ἰntelligitur, multis modis. Unus in Heliotropis , natiqμo ex his plerumque saturatior. Enimvero Heliotropium antiquorum florem
20쪽
hujusmodi habebat caeruleum saturatiorem. Plinius ipse lib. XXI. cap. XXL mistron opii caeruleum forem. Hunc ipsum etiam Heliotropii florem uti caeruleum luridum, & violaceo mixtum ita describit Ovidius Μetamorphoseon lib. IV puellam Clytiam in hunc ipsum florem conversam enarrans.
partemque coloris Lur dus exsangues pallor convertit in herbas. parte rubor, violaeque simillimus ora Flos tegit. Illa suum , quamvis radice tenetur, Vertitur ad solem , mutataque servat amorem .
Quidquid igitur dicant nostri Bolanici homines, Heliotropium antiquorum
flos ille non erat, quem nos Itali Girabole vocitamus, quique non caeruleo, sed flavo flore coruscat. Quodnam igitur Heliotropium antiquorum ρ Certe Heliotropium, quod Graeci nominabant. Latini Intubum agreste appellabant. Vegetius Veterinariae lib. III. cap. LXII. Heliotropii unciam , quod ἰntubum agreste vocamus. Neque id ullo modo dubitandum, Intubum enim sive agreste, sive sativum oculis nostris testibus, & ad solem vertitur, & caeruleum florem habet saturatiorem, sive violaceo mixtum, uti diximus. Hac vero purpura caerulea fulgebat praecipue Regum Persarum diadema. Curtius enim eodem libro VI. modo caeruleum , modo purpureum diadema ipsum vocat. Ita ille de Dario loquens. Cidarim Persae regium capitis vocabant ἱ-gner hoc caerulea fascia albo disincta circuibat. Et mox de Magno Alexandro loquens: Itaque purpureum diadema disinctum albo , quale Darius habuerat , capiti circumdedit. Eadem caerulea purpura concolori caeruleo caelo inficiebantur etiam fina briae Hebraeorum juxta divinum praeceptum Num. cap. XX. Maimonides apud po-
chartum HieroZoicon pari. II. lib. V. cap. IX. Cum fimbriarum thecheletis hupurpuram ) infecturi sunt sanguinem του chil conchae purpurae
runt .... lanam in eum immergunt, donec fiat caelo concolor.
Hyacinthus, Vaccinium, Iris, Gladiolus, unus erat apud antiquos idemque flos, licet ipsi nostri Bolanici homines eos distinguere satius ducant. Primo enim Virgilius Graecum Hyacinthum Theocriti in suum Latinum Vaccinium perspicue vertit. Ita Theocritus Idyll. X. :
Ita Virgilius eclog. X. Et n grae violae sunt, vaccinia nigra. Clarius etiam Philargyrius antiquus interpres ad lib. IV. vers. CLXXXIII. Aeneidos: sui Graece H acinibus , Lai ne Vaccinium dicitur. Quoad reliqua vero duo nomina Iridis, 3c Gladioli clare Columella lib. IX. cap. IV. Caelestis nominis H acinibus. Nimirum Iridis caelestis nomine donatus. Clarius etiam Palladius Rei rust. lib. I. cap. XXXVII.: H acsnthus, qui Iris, vel Gladiolus dicitust. Hic vero flos quadruplici nomine ornatus apud antiquos, ille ipse flos erat, quem nos Itali Giglio paona ' appellamus' quique moenia Sabinianensium, qua ad meridiem vergunt, florido Vere sponte nascens caerulea purpura exornat, proximoque oppidi vico nomen etiam di contrada det Glatio impertitur. Remita esse ut probetur, audiamus sane descriptionem illius floris, quam nobis antiqui reliquerunt. Ita igitur eum describit Servius ad eclog. III. vers. CVI. Virgilii: H adinibus ubique nascitur, sos, qui natus es primo de facinthi sangui