Libellum de restitutione purpurarum

발행: 1784년

분량: 144페이지

출처: archive.org

분류: 미분류

21쪽

ne, postea de Aiacis, sicut et am Ovidius docet. EB autem quasi l lium rubrum Esignans primam Wacinthi litteram. Ita vero Ovidius immutatum referens in hunc ipsum florem puellum Hyacinthum Metamorphoseon lib. X.: Ecce cruor, qui fusus humi signaverat herbas, Desinit esse cruor , Urioque nitentior ostro Flos oritur , formamque capit quam lilia , s non Purpureus color his, argenteus esset in illis.

Ipse suos gemitus foliis inscripsit, ai ai

Flos habet nscriptum . Iam vero eadem magnitudo, & eadem figura liliorum alborum, color caeruleus saturatior, sive violaceo mixtus, qui maximus est Iridis caelestis color, nonnullae lineae florem transcurrentes, & fabulosas litteras ai ai referentes, folia ipsa tam floris, quam plantae longa, & acuta, & proinde simillima gladio, &simillima Υ primae litterae Graeci vocabuli 4 ακινθος, hae omnes eaedem promprietates sunt, quae a Servio, δc ab Ovidio antiquo flori Hyacintho tribuuntur, ouaeque in hunc florem, quem G lio paona o appellamus, adamussim congruere

videntur.

Jam vero hic, quem descripsmus, flos Hyacinthus colorem caeruleum saturatiorem , sive violaceo mixtum ostendit, testibus oculis nostris, testibus antiquis seriptoribus ipsis . Columella lib. X. Vers. C. eum Vocat aperte caeruleum : caeis ruleos bac nthos . Virgilius vero eclog. X. vers. XXXIX. nigrum hyacinthum non secus ac nigras violas refert, quasi huic flori colorem caeruleum austeriorem, aut violaceo mixtum donaturus: Et nigrae Niolae sunt, o vaccinia n gra. Hinc idem hic flos Hyacinthus ratione coloris hujus purpurei caerulei saturatioris purpureus appellatus fuit ab Ovidio laudato loco reserente puellum Hyacinthum in hunc ipsum florem conversum :formamqtie capit, quam lilia, si non Purpureus color his, argenteus esset in illis.

Et ab eodem Ovidio Metamorphoseon lib. XIII. Aiacem in hunc ipsum florem

conversum enarrante:

rubes laque sanguine tellus Purpuretim viridi genuit de cori ce forem. Ita etiam ipse Ovidius Tristium lib. I. eleg. I.:

Nec te ptirpureo velent vaccinia succo .

. Manilius Astronomicon lib. U. vers. CCLXVIII. Pallentes violas, purpureos bacinthos. Euphorion:

πορφυρε 1 Υακινθε σε τουνομια φασιν αοιδοι. Purpureae bacinthe, te nomine vocant Poetae. Lucianus in amoribus: Υακινθοις το καλον ανθουσιν ομοια πορφυροντες. Cincian;

perinde ac pulcbre forentes bacinthi purpurascentes. Immo hanc ipsam purpuram caeruleam saturatiorem antiqui homines ab hoc eodem flore Hyacinthinam appellare consueverunt. Persius Sat. I.: Heio aliquis, cui circum humeros bacinthina laena es. Venantius Fortunatus lib. IV. Vitae B. Martini: tibi lana bacinthina ccirrit. C Terin

22쪽

Tertullianus in libro habitus mulierum : Par etes Uri s , Ο Η acinth nis . . . pro pictura abutuntur. Vopiscus in Bonost Vitar Tunicas palliolatas bacinthinas sub- feriens. Lex Theodosii a Iustiniano relata in Codicem suum ad titulum: suae res vendi possunt. Fucandae , atque distrabendae purpurae vel in serico , vel in la- , quae blatta, vel oxy blatta, atque bacinthina dicitur.

CAPUT VII.

De Colore sniplici purpureo caeruleo dilutiore, stae moloch no. SExtus color purpureus simplex erat caeruleus dilutior, sive caeruleui rubicundo mixtus. Plinius laudato pluries loco : Ilus s color in malva ad purpuram inclinans. Quis vero nesciat flores notissimos ubique vias centis malvae hocce colore caeruleo dilutiore, sive mixto cum rubro, laetissime perfusos Z Nec alius erat profecto color molochinus antiquorum , quam iste purpureus caeruleus dilutior, ita dictus a malva, quae μολοχη Graece dicitur. Nonius : Molochinum a Graeco color es fori similis malvae. immo Nonius ipse referre non dubitat' hunc Caecilii, versum molochinas vestes nuncupantem :i Carbasina, molochina , ampelina . Et etiam Plauti versum molochinarios huiusmodi purpurae caeruleae dilutioris infectores vocantem : pant molochinari , petunt fullones. Non me latet Verbum 1μαλακος solere verti mollis. Animadvertere tamen

hic liceat, hanc ipsam vocem μαλακος ab ipsa malva, quae Graece etiam dicitur, proficisci. Dein de quoque observandum mollissimas fuisse purpuras omnes, uti cap.. XXX. enunciabimus. Fieri igitur facile possit, ut vox μαλακος a , quae eadem malva est , proficiscatur , & non iam mollem, sed purpureum, immo hunc ipsum purpureum colorem caeruleum dilutiorem, qui floris malvae similis sit, sgnificare videatur. Muratorius pag. DCCCCXXXIX. n. VI. sui Thesauri Inscriptionum hanc epigraphen nobis refert: P. AUCTIVS

Ρ. F. LYSANDER VESTIARIVS TENUARIVS MOLOCHINARIUS. Hi ne

idem Muratorius subdito Vestiaritis Tenuarius is dicebatur, qui Ceses tenuiores consciebat. Molochinarius, qui eiusnovi vestes molochini coloris parabat. udi Nonium &c. Caecilium &c. Plautum Sc. -- malυ a Graecis μ αλαχη malache oppellata es: quod nomen aliis Graecis es μολοχ' moloche. Proinde non uno errore labitur Udorus lib. XIX. cap. XXII. Originum, dum scribito Molochinia υes s. quae malvarum famine conscitur.

CAPUT VIII.

De Colore simplici purpureo favo . SEptimus color purpureus smplex erat flavus. Iulius Pollux relato loeo. τομεν ξανθιζεται. Sangu s conch liorum at quando favescit . . Plinius vero loco eodem colori violae serotinae, seu autumnalis comparat. AI us s color ) in viola serotina conchyliorum veget spma. Quae at tumnalis, aut serotina viola flava

erat, cum Plinius ipse calthae concolorem faciat lib. XXI. cap. VI.: Calathia

23쪽

na viola ) munus autumni, caeterae veris. Prox ma ei caliJa es concolori amisplitudine. Indubium autem est, calthae florem esse flavo colore nitescentem, tum testibus oculis, tum teste Italo nomine di Florrancio quo caltham indigitamus, testibus denique ipsis antiquis scriptoribus. Virgilius eclog. II. .' Mollia luteola p ngit vaccinia caltha. Columella lib. X. vers. XCVII. Candida leucoia, entia lumina calthae. Immo ipse Plinius lib. XXI. cap. XI. assimilat violam ipsam serotinam flammae colori, quem flavum videmus, 3c a quo ipsa viola nomine Graecophlox, nimirum flammea etiam nuncupabatur. Florum prima ver nunc antium Tiola alba. Pos ea quae appellatur Purpurea. Proxime fammea , quaeim puelox vocatur. Columella eodem lib. X. vers. CI. hanc violam auro ipsi, quod flavum est, assimilate quae frondens purpurat auro ,

Ponatur viola.

De Colore smplici purpureo rubicundo. OClavus color purpureus smplex erat rubicundus. Aristoteles Histor. anim.

lib. V. cap. XV.: δ' ερυθρον μικρον .... αι δ' εν Τοις αιγιαλοις, και περ ι τας ακτας το φλεν μεγεθος γινονται μικραι. το δε ανθος ερυθρον εχου ν .... εν δε τοις νοτιοις ερυθραι , ως επι το πλειττον. Purpurae quaerim forem habent aliquantulum rubrum. suae vero in sinibus degunt, aut circa littora, magnitudine parvae sunt, habent autem forem rubrum ... In plagis vero ad meridiem vergen

tibus purpurae plerumque rubrae hunt. Vitruvius eodem lib. VII. cap. XIII. suod et ero s concbνl um ) meridianis excipitur regionibus, rubra procreatur potestate , m deo hoc rubrum Rhodo etiam insula creatur, ceterisque huiusmodi region lus, quae proximae sunt Solis cursui. Haec vero purpura rubicunda a Graecis purpura οξυς,

silve ac Uta vocabatur, eo quod rubicundus color ceteris naturae coloribus sit vere acutior, & vividior. Plutarchum iam audivimus in Catonis vita vocantem πορφυραν κατακορως ερυθραν, και . Furpuram valde rubram, acutam. Legem quoque Theodosii audivimus, a qua nominatur purpura, quae blatta, veloxyblatta dicitur. Addatur denique Cedrenus in Vita Tiberii II.: των μισρων φορουντων στι λας συάλη τας απο βλαττιου οξεος . Factionibus Circi ferentibus solas purpura acuta virgataS.

Meminit I. C. Ulpianus purpurae cuiusdam, quam Buccinum vocat. Ita ille in L. Si cui lana D. De Legatis III. ppellatione purpurae Buccinum ' Hi acinthinum continebitur. Haec autem Buccini purpura haec ipsa erat rubicunda purpura, cum concha illa, cui Buccino nomen erat, & quae nomen huic ipsi purpurae praestabat, colorem coccineum praeberet , qui proses o color erat subicundus, uti cap. XVI. probabimus. Ρlinius relato lib. IX. cap. XXXVIII. Buccinum dat aufer talem Ilam, nitoremque, qui quaeritur, Cocos . Flic tamen observandum, ceteros quidem omnes purpureos colores fuisse immortales, ut cap. XXIX. palam siet, hunc vero rubicundum colorem Buccini vocatum, celer. rime evanescere, extingui consuevisse. Plinius eodem loco . Rubetis color ni. B a grante

24쪽

grante deter or. Buccinum per se damnatur , quoniam fucum rem ttit. Locus etiam Quintiliani huc reserendus. Ait itaque hic egregius Rhetor lib. XII. cap. X. Rhetorices, orationem floridis argutiis plenam placere, cum primum audias, uti vestis infecta coloribus non purpureis placet.' eandem deinde orationem minus placere, si cum altera matura oratione comparetur, uti etiam minus placet Vestis coloribus non purpureis insecta, fi cum purpurea tantum lacerna comparetur: s lacernae enim tunc temporis omnes purpureae erant, uti plura etiam unius Martialis carmina undequaque hoc libro relata satis probant ) ipsam denique Orationem ad severum examen revocatam, & frigiditate argutiarum detecta, eo inenarrabili modo deformem visum iri, uti Buccini purpuram, cum haec illum

suum colorem rubicundum, quem parvo tempore ementita fuerit, tandem omni no dimiserit. Sed evanescunt haec , atque emoriuntur comparatione meliorum, ut lana tincta fuco citra purpuram placet: at si contuleris etiam lacernae, conlipe Iumelioris obruatur, ut Oet idius ait. Si vero iudicium his corruptis acrius adhibeas, ut Buccini purpura, iam illud quod fefellerat, exuat meutitum codorem, qua --ἡam vix enarrabili foeditate pallescat.

, De Colore fimplici purpureo candido. Nonus color purpureus simplex erat candidus. Plinius lib. XXXVII. cap. XIX.

albicante purpurae deiecita. Codinus in cap. II. Oiliciorum Ecclesiae & Aulae Constantinopolitanae nuncupat λευκον βλατιον, purpuram candidam . Plutarchus in Alexandri Magni vita hunc Regem assirmat in Perside magnam purpurae rubicundae , & candidae vim reperisse: Oπου φασι και τορψυρας Eρριιονιος ευρεθη-

fere annis repositae, servantis adhuc recentem forem , colorem suum. Cuyus res caussanu ese dicunt, quod purpurarum rubicundarum tinctura melle paretur, tinctura autem purpurarum candidarum oleo albo. In bis enim purpuris, cum tempus niem orato aequale habuerint, purus, o lucidus splendor apparet. Albinovanus bis reperitur vocasse purpuream nivem, quae candida sit, in Elegia in obitum Μaecenatis. Purpurea sub nive terra latet. Brachia purpurea candidiora nive. Horatius lib. IV. Ode I. vocavit purpureos etiam candidos cycnox. Purpureis ales oloribus.

Denique Ovidius, & Catullus purpuream nuncuparunt ipsam candidissimam Iucem . Ita Ovidius: Laetaque purpurea luce refulsit humus. Catullus Epithalo Pelei, & Thetidis.

25쪽

XIII

Satagunt commentatores, & Grammatici, ut haec translata verba esse nobis fidem faciant. Nos credimus haec propria, δc candorem nivis, lucis, olorum candido colori hujus purpurae ab hisce scriptoribus propriissime comparatum . Si qua enim purpura candida non fuisset, nae infelicissime scriptores isti candidam. nivem , candidam lucem, candidos olores cum purpureis coloribus, quorum dullus candidus esset, comparassent.

CAPUT XI.

De Coloribus simplicibus purpureis generat m . Novem igitur fuere purpurei colores marinis conchis producti, quos simplices vocamus. Primu S erat niger. Secundus erat lividus, ferrugineus, venetus, aut niger caeruleo mixtus, similisque colori livido ferri tersi, olivarum maturarum, uvarum nigrarum, & mari S a ventis, remisque agitati. Tertius erat

violaceus, similis violaceo colori violae martiae, amethysti, & amelli. Quartus erat rubidus, similis colori rubido papaverum, sanguinis concreti , rosarum nigrarum , quas Damascenas Vocant, mororum , uvarum rubidarum , & lapidis purpurei, sive Porphyritis. Quintus caeruleus saturatior, sive caeruleus violaceo mixtus erat, similisque colori caeruleo saturo sereni caeli, heliotropii, hyacinthi. Sextus erat caeruleus dilutior, sive caeruleus rubro mixtus, similisque colori caeruleo dilutiori florum malvae. Septimus erat flavus, similis colori flavo violae serotinae, calthae, flammae, & auri. Octavus erat rubicundus. Nonus denique erat candidus, similis candori nivis, & lucis, Sc cycnorum. Nulla profecto res nos fallere potuit in definiendis, metandisque hisce novem purpureis coloribus simplicibus. Nos antiquos Scriptores audivimus assirmantes, eosdem novem purpureos colores similes omnino fuisse relatorum natu ἀralium corporum coloribus. Immo asseverat Ρlinius antiquos purpurarios artifices, cum purpura S conderent, eorundem naturalium corporum colores suis hisce

factitiis purpureis coloribus quam vividissime imitari, & exprimere,& fere cum

natura ipse certare consuevisse. Ita ille lib. XXXVII. cap. XIX. Indicae amet si absolutum felicis purpurae colorem habent, nae hancque tingentium ossicinae diis νι sunt Gota. Et lib. XXI. cap. VIII. Luxuria usibus quoque provocaυst eos fo-Ves, qui colore commendantur. Hinc purpureorum colorum ,& florum , corporumque,

quae diximus, concolori similitudine descripta, haec addit. Paria nunc componuntur , natura, atque luxuria depugnant. Colores igitur florum , & corporum, quos retulimus, archetypa sunt, & novem simplices factitii purpurei colores, quos descripsimus, imagines erant. Si imagines periere, supersunt adhuc ea aris chetypa , quae de Veritate purpureorum novem colorum simplicium, de quibus

hactenus verba gunt sacta, nihil nobis dubitandum esse spondeant. CAPUT XII.

De di sione Colorum simplicium purpureorum. Aepiuscule nominat eodem loco Ρlinius colores purpurae, & colores conchPlii, uti duos colores omnino distinct os, & diversos. Ita ille lib. VI. cap. XXIX.

26쪽

XXIX. de Tyro loquenς. Nunc omnis eius r; ) nobditas eoncblio, atque purpura constat. Et lib. XXIX. cap. XXXV. Sed quota haec portio es reputantibus pVrpuras , conchylla, margaritas J Ita pariter lib. VIII. cap. XLVIII. Vidimus iam viventium vellera purpura, cocco, conebvlio infecZa. Et demum lib. XXXVII. cap IX. Gat a b G s TVrium, atque conob lium tingit. Ita etiam Suetonius in Vita Caligulae cap. XVII. Puer s, ae se,n nis faso as purpurae, ac concblii diseribuit. Sed huiusmodi distinctionem declarat ipse Plinius lib. XXI. cap. VIII. asserens primum purpuram Tyriam, aut Laconicam rubidam , N. purpuram violaceam, aut amethystinam vocari proprie, & peculiariter purpuras, aut purpureo

colores. Hos colores an madverto tres esse principales. Unum .... in purpuris TFriis, dibapbi que, o Lacon eis. . sum In amethgso, qu n viola, um purpuresm, quemque iant b num aphellamus. Asserit deinde Plinius eodem loco, purpuram caeruleam saturam similem heliotropio , purpuram caeruleam dilutam similem flori malvae, 8c purpuram flavam similem violae serotinae, proprie& peculiariter vocari consuevisse conchylia , aut conchylii colores.' tertius es, qui propr e conchulsi intel gitur , multis modis . Unus in heliotropio , ct in aliquo ex hj plerumque saturatior . .inius in malva ad pur uram inclinans . I us n m ola serotina eonchνl orum vegetissimis . Immo Plinius ipse huiusce distines ionis duas adfert caussas, nimirum infessionis discrimen , R discrimen coloris. Illi duo purnurae colores abundantioribus succis, hi tres conchylii colores parcioribus tingebantur. Rursus illi cluo pulpurae colores ob ipsam medicaminum copiam austeriores, hi tres conchylii colores ob medicaminum ipsorum parcitatem dilutiores, & laetiores erant. Ita ipse Plinius lib. IX. cap. XXXVIII. Concbarum ad purpuras conchylia, s en redit constans colorum purpurae, Sccolorum conchylii distinctio J eadem qu dem es materia, sed di lat temperamento. Ita deinde Ρlinius eodem loco describit illarum duarum purpurarum rubidae, &

iolaceae tinfitiarann. Bucc num . . . Pelag o admodum alligatur . . . ita sit amethysicolor ex m us ille. At Dr us Pelagia primum satiatur ... mox permutatur in Euc e no . Demum ita eodem loco enarrat horum trium conchyliorum tincturam, nimirum caerulei saturi, caerulei diluti, & flavi. In concisitata vese cetera eadem uene buce no ... d m d a med cam na adduntur. Sis glau iur laudatus ille pallor saturitate fraudata, tantoque dilut or, quanto magis vellera esuriunt. Erant igitur colores rubidi, Sc violacet austeriores colores, majori succorum copia com

positi, S. fere plenae & absolutae purpurae. Erant tres colores caerulei saturi, caerulei diluti, & flavi, minori succorum copia producti, Sc sere semiplenae, aut i mnei sectae purpurae. Factrum igitur, ut antiqui ad hoc non minimum discrimen demonstrandum, illos duos primos proprie vocarent colores purpureos, istos vero tres postremos proprie colores conchyliatos nominarent, licet utrique, utpote iisdem marinis conchis educti. colores purpurei generatim nominarentur, &essent. Sed de hoc ipso colorum purpurae, & colorum conchylii discrimine plenius in cap. XXV. ag tur. An autem purpuris, sue conchyliis reliquos quatuor purpureos simplices colores, nigros, lividos, rubicundos, candidos antiqui contribuerint, omnino latet, cum eos Plinius ne quidem commemoret. Ueri autem smile est praeteriisse Plinium quatuor illos nurpureos colores, quod sere essent rariores, & obsoleti 'nigri quidem, & lividi, eo quod inamoeni rubicundi, eo quod facile evanescentes' candidi, quod proprii Persarum, & Indorum, & in Romano Imperio

27쪽

inusitati , & sere nulli essent, ut cap. XX. videbimus. Cum tamen Plinius unos

colores caeruleos saturos, caeruleos dilutos, & flavos conchylii colores nuncupet, eosque unos dilutiores, & parcioribus succis conditos astirmet, pro certo est habendum, quatuor reliquoS memoratos colores iam purpureos, non conchyliatos ab antiquis vocitari, & haberi consuevisse. Cum igitur antiquos scriptores invenerimus reminiscentes colores conchyliatos, nae intelligamus unos colores caeruleos, aut flavos, non Vero ceteros purpureos colores, qui hac peculiari significatione nullo modo continerentur. Ita locus Plauti intelligendus Ρseudoli. aE . I. scen. II. Neque ia exandrina belluata cono liata tapetia. Ita etiam Cicero Phili p. II. Conc bl alli Gn. Pompeii per seromatis servorum n cellis lectos seratos Utaeres. Seneca ep. LXII. Demetrium virorum Ut mum me, cum circumfero , relictis conchFliatis cum illo seminudo loquor , illum admiror.

Juvenalis Sat. VIII.

Idem Juvenalis Sat. III.

Horum ego non fugiam concisi a PSuetonius in Caesaris vita . Usum conch liatae vesis adem i. Ita denique ceteri omnes

scriptores intelligendi, qui colorum conchylii meminerint, quosque brevitatis gratia

PraeterimuS.

De coloribus purpureis mixtis .

O inque porro erant colores mixti purpurei, uti cap. I. diximus.

Primus autem color mixtus purpureus ex colore amethystino violaceo, 3cex 1 yrio rubido componebatur, & iccirco color Tyrianthinus, aut Tyriamethystinus vocabatur. Plinius ipse lib. IX. cap. XL. XLI.: Sed alia sunt e sne initia, iuvatque ludere smpendio m lusus geminare miscendo terum a adulter a naturae. . . Non es satis ab Iulisse gemmae nomen amethinum e rursus absolutus inebriatur Urio, ut si ex utroque nomen improbum , s Uriam etho nus ) fmulque luxuria duplex. Vopiscus in Carini vita : Inscriptum est AEdhuc in choraulae pallio Drianthino .... Mesalae nomen O uxoν s. Martialis lib. I. epig. LIV.

Sic interposius vir o contam nat tincto b ea Lingonicus Urianthina bardocκcullus.

Observavimus superiore capite colores caeruleos saturos, caeruleos dilutos.& flavos, proprie colores conchyliatOS, aut conchylii vocitatos fuisse. Secundus igitur mixtus color ex Tyrio rubido, 3c caeruleo saturatiore componebatur, quemadmodum tertius ex Tyrio rubido, & caeruleo dilutiore, & quartus tandem ex ipso Tyrio rubido, 3c flavo componebatur. Plinius eodem loco: cum confecere conchi lia, transire melius tu TFritim putant. Si enim cum Tyrio rubido miscebant antiqui colores conchylii , qui erant caeruleus satur, caeruleus dilutus, 3c flavus, hos tres colores mixtos descendere necesse fuit, nimirum rubidum caeruleo saturo mixtum , rubidum caeruleo diluto mixtum , rubidum deni que flavo mixtum, uti diximus. Quintus denique color purpureus mixtus ex ipso Tyrio rubido , & ex colore coccineo, qui rubicundus est, uti cap. XVI. videbimus, componebatur. Plinius

28쪽

nius eodem loco: su n terrena miscere , coccoque tinctum TFrio tingere, ut feret H ginum. Color igitur Hysginus, de quo plurimi scriptores meminere, quos consulto praeterimus, color erat ex rubido, & rubicundo mixtus, & fere interutrumque medius. Sed iterum de hisce mixtis coloribus purpureis cap. XXV.

loquemur.

Si igitur observatum est, colores purpureos fuisse novem smplices,& quinque mixtos, iam clarissime patet, purpuram non fuisse peculiarem colorem aliquem, quae vulgaris omnium nostrorum hominum est opinio, sed potius tincturae genus, quo fere omnes iidem colores producerentur, qui herbis aut vegetabilibus produci consuevissent.

CAPUT XIV.

De Ostro. NON imus inficias Ostrum fuisse plerumque nomen cuilibet purpureo colori significando commune, nomenque ipsum ab οστρεον, quod concham marinam significat, esse profectum , ut ait ipse Vitruvius lib. VII. cap. X.LII.: Quod ex conchartim marinarum testis eximitur, ideo oserum es vocitatum. Non id tamen semper accidit: immo plerumque ostrum uni colori purpureo rubido significando proprie assignatum observavimus. Considerandum enim est primo nomen ostri unis purpuris Sidoniis, Tyriis, 8c Punicis tantum adtributum fuisse, quae procul dubio rubidae erant, uti cap. V. vidimus. Pauca haec testimonia veterum pluribus omissis suffecerint. Propertius lib. III. eleg. XIII.: Et Dros Osrinos praebet Cadmea colores. Idem Propertius lib. IV. eleg. III. . Nam mihi, quo Poenis tibi purpura fulgeat o Iris.. Ovidius Heroidum epist. XII.: Rideat, m TFrio i aceat sublimis in Viro . . Idem Ovidius Μetamorphoseon lib. X. .' Desii t esse cruor , Urioque nitentior ostro

Flos oritur.

Statius Sylvarum lib. V. . Vc te S donio melatam molliter ostro. Silius Italicus Ρunicorum lib. VIII. Et princeps TFrio vesem praetexuit ostro. Alcimus Avitus nuncupat quoque ostrum Sidonium, & ostrum ipsum sidos nium a purpura distinguit, quam forsan purpuram violaceam intelligit. Ita ille Poematum lib. VI. . Nee te Sidon um his cocti mur cis o trum Induit, aut rutilo permulcens purpura fuco.

Considerandum est secundo, Corippum in Panegyrico I. in laudem Iustini II. enarrare, in quadam veste ejusdem Justini homines pugnantes auro, sanguinem vulnerum ostro pictum d

Effigies auro, sanguis depἰngitur Myro. Cum autem sanguis concretus sit rubidus, rubidum quoque esse debebat o

strum o

29쪽

XVII

strum , quod ostrum ipsum sanguinem significare , & exprimere deberet . Tertio loco hic Virgilii versus ex lib. II. Aeneidos est observandus: Ipse peregrina ferrugine dives, ostro. Minus propriam enim & Virgilio indignam Virgilius ipse partitionem hie nobis

obtrusisset, si nomen proprium peculiaris purpurae, quae Ferrugo Vocabatur, ut cap. III. vidimus , cum nomine Ostro coniunxisset, quod appellativum, ut aiunt Grammatici, & commune coloribus omnibus purpureis designandis fuisset. Sed neutiquam putandum divinum Virgilium ita pueriliter errasse, potiusque dicamus Virgilium eundem, quemadmodum serruginis nomine peculiarem purpuram lividam intellexerit, ita nomine ostri peculiarem aliquam purpuram intellexisse, &praesertim rubidam Tyriam. Et re quidem vera eodem laudato loco Corippus ipse Ferruginem, Jc Ostrum coniungit, sed sui ipsius,& eiusdem Virgilii sententiam ostendens, alteram purpuram lividis olivis, alteram vero purpuram rubidis uvis aequiparat, & proinde clare Ferruginem purpuram lividam, Ostrum purpuram Tyriam rubidam esse declarat: futumni Venetus ferrugine dives , ostro

Mattiras tivas , maturas signat olivas .

Nonius denique in notis ad Turpilium Poetam in Veliterna Comoedia ostrinum colorem subrubeum , sive rubidum clarissime nuncupat. Osrinum ab O tro colore, qui est Iubrubeus.

De coloribus herbaceis. QVemadmodum vero antiqui homines plurimos colores conchis marinis producebant, ita quoque plurimos cudebant colores herbis, & vegetabilibus.

Ρr imum itaque eosdem fere omnes colores, quos e conchis marinis eduxisse hactenus vidimus, herbis, & vegetabilibus fingebant. Plinius lib. XXII. cap. II. Jam vero infici Ceses scimus adm rabili fuco ... transalpina Gallia he,

his serium, atque conchy litim tingit, omnesque alios colores, nec quaerit in profundis murices .... tit inven at, per quod facilius matrona adultero placeat , corruptor insidietur nuptae. Stans sicco carpit, quota frugi mundos exculpat. Idem Plinius lib. XXI. cap. XXV I. siseinthus in Gallia eximie provenit. Hoc hi pro cocco g num tingitur. Flurimas vero rationes herbis simulandi purpureos omnes colores,sve simplices, sue mixtos, quos diximus, diligentissime tradunt Plinius ipse in sua Daturali Historia , Vitruvius in Architectura, Iulius Pollux in suo Onomastico , aliique antiqui Scriptores, qui consulendi. Ut vero hi colores memoratis purpureis similes, qui herbis conficerentur discrimine aliquo notarentur ab iisdem coloribus, qui vere conchis marinis comis positi fuissent, hi purpurae maritimae, illi purpurae tantum colores dici consuevere. Iulius Pollux Onomastici lib. VII. cap. XIII. O κανδυς ο μεν βασι-

λειος αλι πορφυρος, ο δε των αλλων πορφυρους. Vestis autem regia ex purpura ma- ritima erat, aliorum vero e purpura tantum. Multa loca, quae expresse mentionem faciunt πορφυρας θαλαττιας purpurae marinae , habes apud Bochartium Hiero. con Par. II. lib. V. cap. XIV. Verum post hos omnes colores purpureos herbis, ut ita dicam, recusos

30쪽

plurimos alios etiam colores herbis essingere solebant antiqui homines. Nobis autem , utpote de coloribus tantum purpureis tractaturis, uti diximus, suffece ut horum colorum floridissimus catalogus, quem nobis praebet Ovidius de Arte

amandi lib. III

suta de veste loquar ρ Nec mos , f*menta, requiro , Nee' qtiae bis Urio murice , Iana , rubra. . Cum tot prodierint pretio leviore colores,

suis furor est census corpore ferre suo '

eris ecce color , tunc cum fine nubibus aer , Nec tep dus pluvias concitat aufer aquas.

ycce tibi similis , qui quondam PhrFxon, Hellen Diceris Inois eripti se dolis.

Hic undas imitatur, habet quoque nomen ab undis. Crediderim Mnapbas hac ego veste tegi. Ille crocum fmulat, croceo velatur amistu , Roscida luciferos cum Dea iungit equos. Hie Paphias mFrtus, hic purpureas amet flos , Albente te rosas , Threiciamque gruem. Nec glandes, . a lli , tuae , nec amradata desunt. Et sua velleribus nomina cera dedit. suot nova rerra parit fores, cum vere tepenti

Vitis agit gemmas , pigraque cedit hiems , Lana tot, aut plures succos bibit De numero autem colorum plurimorum , qui praeter colores purpureis similes, ) herbis conficerentur, deque eorundem conficiendorum ratione, iidem scriptores, quos supra retulimus , consulendi.

CAPUT XV I.

De Colore cocc neo.

CEleberrimus vero colorum, qui herbis conficerentur, procul dubio er i cocincineus. Color is e cocco, unde nomen accipiebat, producebatur. Coccus iuxta antiquorum sententiam nihil aliud erat, quam granum quoddam, quod magna copia nascebatur in Africa, in Galatia, in Lusitania. Plinius lib. IX. cap. XLI. Coccum Galatiae rubens granum , ut dicemus in terresr bus , aut e rca Eme-kitam Lusitaniae n maxima latiaee es. Et in lib. XXII. cap. II. Iam mero Uοι meses se mus admirabili fuco. tque ut fleamus Galatiae, fricae , Lintaniae gra-n s Coccum Imperatoriis dicatum paludamentis tingi. Theophrastos in Hist. Plant.

lib. III. cap. XVI. Dioscorides lib. III. cap. XVI. Pausanias lib. IV. cap. XVIII. lib. X. Strabo lib. X. plurimum de Cocco loquuntur, ad quos mi με facimus lectores . Iuxta vero recentiores observationes Coccus granum non est , sed Galla ex ilice quadam prognascens, aut potius quidam vermiculus, qui, ubi interierit, distenditur, grandescit, fitque Galla ovis refertissima , e quibus ovis plurimi rubicundi vermiculi progignuntur, qui ab Arabibus Chermes vocantur, & e quorum rubicundo sanguine color iste coccineus formari solet. Percrebrescit, & viget adhuc huiusce coccinei coloris artificium, isque ipse est color, quem nos Itali

SEARCH

MENU NAVIGATION