장음표시 사용
31쪽
ctici dictintiir spinosiora multa pepererunt. Ergo et cenum,&copulatorii Deinde quot moui ambigue multa dicantur,
o modo quidque eorum duiidi, explanarIque porteat. tenenda sunt oratori saepe enim occurrui: sed quia tua n π -1tint, adhibendus erit in his explicandis
, ris erati ni nitor Et quoniam in omnibus tuae ra- mione tacentur. via primum constituendum est, quid a m Q iEuidque sit nisi enim inter eos qui disceptet,c5 uenit quid
it illud de quo ambigitur, nec recte disseri, nec unquam ad xltum perueniri potest explicanda est saepe verbis es nota de quaque re, atque inuolutae rei notitia definiedo a- Aunida est siquidem est definitio oratio, quae quid sit idiotasitur, ostendit quambreuistime. Tum, ut scis, ex- genere cuiusque rei videdum est, quae sint eius ge-
re o eris, si a Stamiae, siue partes,ut in eas tribuatur omnis ora . . a m Gio Erit igitur haec facultas in eo, quem volumus esse elo'. c. g υ uentcna Ut definire rem possis, neque id faciat tant presse, - αUI A PIT anguste, quam in illis eruditissimis disputationibus fie-
explanatius, tu etiam uberius,& ad comu- ieiudicium popularemque intolligentiam accominodatius. Idemque etiam, cu res postulabit, genus uniuersituri
o. -υm ecies certas,ut nulla neque praetermittatur, neque re 2 agitar su det, piruetui ac diuidet. Quindo autem, a VI quomo id faciat, nihil ad hoc tempus, quoniam ut supra dixi h . , i ydKζm me esse, non doetorem volo. Nec vero dialecticis ς modo sit instruct iis, sed habeat omneis pii Osophiae notos,
32쪽
' nihil de pietate, nihil de caritate patriae, nihil de bonis re bus, aut malis, nil de virtutibus, aut vitiis, nihil de osticio, nihil re dolore, nihil de voluptate, nihil de perturbam tionibus animi, de erroribus, quae saepe cadut in caussas, sed' - - ieiunius aguntur nihil inquam sine ea scientia, quam dij-- FGr
xi, grauiter, ample,copiose alteria loquor orationis etiam cendi volo,im prius habeat in gnam auribus eruditis quam cogitet quibus Verbis quid ique dicat, aut quomodo . Quem etiam, quo grandIO sit,- - . .' . . . .
quodammodo excelsitor ut de Pericle dixi supra nephPN sicorum quidem elle ignarum Iolo Uinia; profecto, cum, o II.6ob V., se a caesellibui bus eret agitu maias excellius, magni I xficentiusque S dicet,&sentiet. Cumque illa diuina gno 'uuerit, nolo ignoret ne haec quidem humana Lusciuile te- gθα--Πς t, quo essen; clui. cnsesci upta pius, quam legitimes timc sumtim controuersiarum piast I Cratrocinia suscipere, cum is legum, de ciuilis Iuris IgnaruseQ--. . . --π-
Tum populorum, S regum illultiiuinci quem laborem no fieret miru
bis Attici nostri leuauit labor, qui conseruatis, notatisque - temporibus, illi Jum illustre praetermitteret, annotii septingetorum mentoriam uno libro: colligauit Nescire aurem, quid antequam natus sis, acciderit, id est semper esse puerum. Quid enim est aetas hominis, nisi cum memoria rerum veterum cum superiorum aetate contexitur Commemoratio aute antiquitatis, exemplorumque prolatio sun ma cum delectatione 3c authotitatem orationi affert, dem
dem. Sic igitur instructus veniet ad caussas quarum habe t azbit genera primum ipsa cognita. Erit enim ei perspect umidisti . -
nihil ambigi poste, in quo non aut res controuersiam fasco. clat, aut verba Res,aut de vero, aut de Iccido, aut de nomi-
33쪽
Izae ne verba aut de ambiguo,aut de contrario. Nam sIquan-
- do aliud in sententia videtur et i aliud in verbis, genus est D Osuoddam ambigui, quod ex Irinerito verbo fieri solet in . A quo, quod est ambiguorum proprium, res duas significari' se videmus. Cum tam pauca sint genera caustarum,etiam arm c gumentorum praecepta pauca sunt traditi sunt, e quibus ea ducantu es, duplices loci,se rebus ipsis, alteti assumpti. Tractatio igitispreriam e Sicit admirabiliorem oratio---εε. uiem nam ipsae quidem res in perfacili cognitione versin-
retata tur . quid enim iam sequitur q0od'tudem artis sit, nisi or- diri yionem, In quo aut cocilletur auditor,aut erigatuc
Volci dit arati consequens iis, quaesumentur ad qu*quam SVS con
firmandaν post omnia perorationem instaint Intem re-- - stilluentemve concluderet Has pariet qucadmodu tractet Julas, difficile dictu est hoc loco nec enim semper tra- Eatit uno modo. Quoniam autem non que docea quaero α' sit.temporum Z 2 Ea apud omneis . nec contra Omneis, nec pro Ommbus,nec
M.t eodem modo dicendum arbitror. Is erit ergo elo NA uens, qui ad id quodcunque decebit, terit accommoda- 'γ te orationem. Quod cum stituerit, tum ut quidque erit dio G cendum, ita dicet: necutura Iemhe, nec gradia minute, nec sui. Narrationes credibiles, nec laitarico, sed prope quotidiano sermone explicatae dilucide Dein si tenues caussae,
34쪽
tum etiam argumentandi tenue sit inde in docendo 1 in i l ,- - - retullendo idque ita tenebitur, ut quanta ad rem, tanta adi orationem fiat accessio. Cum vero caussa ea inciderit,in qua vis eloqueriti possit expromi, tum se latius fundet orator: tumTeget, Tilectet animos, dic afficiet, ut volet, Id est ut caullae natura, dc ratio temporis postulabit. Sed erit du-O- , - spe di
plex omnis eius ornatus ille admirabilis, propter quem a I, II IS
cendit in tantum honorem eloquentia Nam cum omni pars orationis esse debet laudabilis, sic ut verbum nullum. re
minoi γ quasi astuos, partςs duae. Quarum alteram im α' uniuersi gene istiuaessione po quam vi supra dixi Uraegra', pci appellant εο ιρ. Alteram in augendis amplificandisque i ta
rebus, quae ab eisdem αυἱκirit est nominata. Quae etsi aequa di
biliter toto corpore orationis fusa esse debet, tame in com- -- Pantinibus locis maxime excellet qui communes appellati, eo in ,-- pri tinguia tu reciti debebunt. Ac vero illa pars orationis, quae est degenere uniuerso, totas caussas saepe continet- AL u.
Quicquid est enim illidis quo quasi certamen est cotro et Usti m 2 uersiae, quod gIlId. ινοι Meud id ita dici placet, vim EII
se genere dicatur: nisi cum de vero ambigitur, quod quaeri is, coniectura solet Dicetur autem QR Pcrip/tςxisiorum , O 'I duo. Ptele constituta sed aliquanto EeFtiouus: S ita de re commus re est enim illorum exercitatio eleg)nuatisde ab Aristo:
tele constituta sed aliquanto erimitus: Spita de re commuris dicentur, ut Si pro reis multa leniter dicantur,&inad-
dersarios aspere Augedis vero rebus, iotra abiiciendi, a ' Σ.- ω nihil est quod non perficere possit oratio: quod de inter mel et I Idla argumeta faciendu est, quotiescuque dabitur vel ampli fcadi,vel minuessi locus, pene infinite in perorado. Duo tac istant etia quae bene tractata ab oratore admirabile eloquen' H tiam faciant. Quoria alteria est, quod Graeci vocant, τι a. o. Ili Ir,
35쪽
ad naturam Sc ad mores Mad omnem vitae cosuetudinem accommodatum: alterum, quod iidem παθητικορ nominat, quo perturbantur animi, locitantur, In quo Vno regnat oratio. Illud superius, come, iucudum, ad beneuolentiam conciliandam paratum: hoc vehemens, incensum, incitatu, ia quo lauta eripiuntur, quodcu rapide fertur, sustineri nul-dria potest. Quo genere nos mediocres, aut multo etia Us imagos semper usi impetu , saepe aduersarios dentitu omni aeieci us Nobis pro familiari reo summus on respodit Hortensius A nobis homo audacissimus Catilina in senatu accusatus obmutuit. Nobis priuata in C,-- . - ' a 'gr/ iι xi Curio pater respondere Iuvito alledit, cu ibi venenis ereptam memoriam di- eo . ,-- 2 2'μ st. Quid ego de miserationibus loquar e quibus eo sumus pluribus, quod etiam si plures dicebamus, peroratiosa mihi tamen omnes relinquebant: in quo ut viderer ex
uere non ingenio , sed dolore altequebar. Quae qualiata cunque in me sunt, me enim ipsum non poenitet quanta sint, sed apparent in orationibus: etsi carent libri piritu illo; quem maiora eadem illa cum aguntur, quam cum
L, - si a nu, videri solent. Nec vero miseratione solum mens
EIIa dies & Limentatione compleremus forum sed etiam 2 π α ι si faciendum, ut irascatur iudex, mitigetur, inuideat, fa-
νγ ueat, contemnat, admiretur, oderit, diligat, cupiat, satieta: -- λι-v- - afficiatur qua in varie . . ad Z--- Nate duriorum accusatio suppeditabit exempla' mitio
iue V inckati, aut eniri potest, qui modus a me no tenta tus sit dicerem persectu stita iud irare,nec in veritate crime
36쪽
nec Vnquam S, qui atidiret, incendereturinlliardens aeti l perueniret oratio. Vterer exemplis Limesticis, nisi ea legitam 1es Vterer alienis,vel Latinis, ii ulla reperirem, vel Graecis, si deceret: sed Crassi perpauca sunt, nec ea iudicioru nihil Antonu, mes Cottae,nihil Sulpitii dicebat melius, quana scripsit, Hortensius. Verum hiemis quam quaerimus, quanta sit suspicemur, quoniam exemplum non habemus aut sic empla couimur, a Demosthene sumamus: quidem perpetua aienis ex eo loco,unde in Ctesiphontis iudicio de suis factis, cosutis, meritis in rep. aggrestus est dicere. Ea profecto oratio, in eam rinam, quae est insita in metibus nostris, includi sic potest, ut maior eloquella non requira tur , Sed ia ipsa forma restat,& character ille qui dicitur: -- ς
qui qualis esse debeat,ex ipsis quae supra dicta sunt, intelligin . sic
potest. Nai singulorum verborum, S collocatorum uri aemina attIgimus: quibus sic abundabit,ut verbii ex ore nul-TI II ης ium, nisi aut elegaruaut graue exeat ex omnique genere seu,
t anu transferunt a tumos de regili it ὀc moum illuc qui motus cogitationis celariter agitatus per se ipse delactat Et resiqua ex collocatione verboru quae sumuntur ta 3 - , quasi lumina, magnum afferunt ornatu orationi Sunt βψ -- em nim similia illis quae in amplo ornatu scenae, aut fori, appetantur insignia, non quod sola ornent, sed quod excellant Eadem ratio est horu, quae sunt orationis lumina,4 quo
damodo insignia, Maut duplicatur, iteranturque ver i III po ta
bararat breuiter commutata ponuntur aut ab eodem verbo Gia is , Hale ducitur saepius oratio aut iniciem conticitur, aut Initru T-- qtic, aut adiutactu demiteratum, aut idem, ext
resertur, aut continenter 2 Verbiinon in eadem senm. Attae
tentia ponitur,aut cum silvisiter vescatam verba,vel desit
37쪽
nunt aut multis modis contrariis relata contraria, aut cum, M. -- lxii λουIstis' et reditur, aut cum demptis coniun- oi e i distolate plura dicuntur, aut cum aliquid prae Atreuntes,cur id faciamus,ostendinatis: aut cum corrigimus prehendentes, aut si cst aliqua excla- vel conquestionis aut cum elusedem nominis casus saepius commutantur. Sed sententia Fum ornamenta maiora sunt, quibus quia frequentissime Demosthenes utitur, sunt qui putent idcirco eius eloquentiam maxime esse tali dabilem. Et vero nullus sere ab et ei,
cus sine quadam Gihormatione sententiae edicit r nec a--- quam et alcere , nisi omncs, aut certe plerasque ecte illuminare sententias quas cum tu optime rute teneas, quid attinet nominibus uti, aut exemplisetantummodo notetur locus. Sic igitur dicet ille que ex petimus, . triet saepe in ultis modis eandem nam rem, Le ri, a haereat in eadem commoreturque sententia δεῖ eti, Loc ana vi extenuet aliquid, peut irrideat, ut declinet 2proposito, deflect atque sententiam,vt proponat quid dicturus it,ut cum transegeritiam aliquid, definiat,ut se ipse reuo-
, ut inteiri illo urgeat, Vt irsusEuasi ad interrogat:
D. Q zuersarium conserat: ut sepe cum iis qui audiunt, nonnun Id
inducat, ut ab eo quod agitus Du uim
rq -Ghri hilaritatem ritumve conuertat, ut ente occupedi qu
im etiam cum aduersario quasi delibea et a limninum moresque describat, ut mutanuaedam eloquen-S tat opponi, ut comparet
38쪽
erceatili aliauid reticere se dicat, ut denuntiet quid caueat ut liberius quid audeat, ut irascatur etianpolithpsNunc ait Iachilum, ut O ted i execretur, ut iam ala fessi' D' i etiam dicendi tarn
cet, familiaris atque alias etiam dicendi ,
quali vite ute4t Ptur, breuitatem, si res utet aede elisin in SPVllo liguciet oculis, saepe hipryteret quam iterta possit, signitia tio saepe erit maior, quam oratio, saepe hila Tritas, saepe vitae naturarumque imitatio. Hoc in genere
gnitudo: sed gyTilii Pollocata, qua iacta, nexa vetera bis, deam laudem quam voltimus spirate non possunte De quo cum mihi α'inceps viderem esse duredum, etsi iras puebant etiam mella, quae lupra dixeraim, tametrii quae e tquuntur, perturbabar magis Occurrebat enim polle reperiri non invidos solum, quibus reserta sunt omnia, sed fautores etiam laudum mearum, qui no censerent eius viri esse, de cuius meritis tanta senatus iudicia fecillet coprobante populo Rom. quanta de nullo, de artificio dicendi literis tamulta mandare. Quibus si nihil aliud responderem , nisi me M. Bruto negare roganti noluisse iusta esset excusatio, cum amicillimo, de praestantissimo viro Sc recta, dehonesta petenti satisfacere voluissem. Sed si profitear, quod utinam pos Em, me studiosis dicendi, praecepta I quasi vias, quae ad eloquentiam ferrent, traditurum: quis tandem id iustus rerum aestimatos reprehenderet Fam quis nquam dubitauit, quin in republica nostra prima eloquen
tia tenuerit sempiari ista catis m
ris scientia' cum in altera gratiae, gloriae, presudii pluri- . αὐ- Samum esset, in altera Iersecutisenum . cautionumque prae imi e:
ceptio : quae quidem ipsa aur*lium abito grana tapete
39쪽
minibus domust laestet,&aliquae fortasse inessent in sermone nostro doctrinarum notae, cumque vulgo cripta nostra lagerentur, distimularem me didicille quid erat cur probatant nisi tu patum forti is profeceram. Quod cui πita sit tamen ea,quae H Aeti aiunt quant ea de crvidi adesi
verbis eniti minensi spinnumeradis , dunessendicto iv quae etiam si sunt,si
cuti mili Ontur, in magnificetius, tametocentur Et Crom v mId proprie in hoc . Gya, . Iam v omnium imasnsium artium, sicut arborum, a me a Gallit uanos delectas ' arices sirpesque non item sedes Astr et v. alia sine his non potest. Me autem siue peruagatissimus illi3--ta Erati υ ---versus,qui Vetat Artem pudere proloqui quam factites .disarax ΔΨ simulare non sint quin delecter: siue tuum studium hoc ad ea V ea
me volumenexprestit: tamen eis, tuos aliquid reprehensu V . . .. - Σros suspicabar, respondcdum fuit. Quod si ea,quae dixi, naetata vis T
D , --ta essent quis tamen se tam durum, agrestemque orae Α, re 'ret,qui hanc mihi non daret veniam, ut cunianeae strem ita artes, Sesa iones uaicae concidisssent, non me auadaZiae, I 0--, - quod facere non possum aut moestitiae .cti sist9,Iotiua
quam literis dederem quae quidem me aliterit iudicia,at-'que incuriam deducebant, nunc Oblectant domi nec ve-
to talibtis mediusbus,quales hic liber continet,sed multo
etiam' grauio i bus, maioribus: quae si erui persectae, profecto forensibus nostris rebus & domesticae literae respode- . - 'iunt. Sed ad institutam disputatione reuertamur. Collo a
in suum: aut ut conspk 'u cadat. C ,, petue J- s . pulsa primu videamus, quase sit, quod vel maxime Edemiliantiam,vt fiat quasi structura quaedam, nec
40쪽
M. T. CICERONI sti: Zamen fiat operose na esset cum infinitus, tum puerilis Ia- Ξ bor, quod apud L sicilitim scite exagitat in Albutio Scaeuo am lepide fexis compostae, ut tesserulae omnes Arte
vimento at e emblemate vermiculato. Nolo tam mi
USUI. co ructio appareat, sed tamen stylus exercitaῆ
facis hanc viam componendi. Nam ut in legesto 'a do oculus, sic animus in dioedo prospiciet quid sequatur, a
curtus authmicas voces efficiat, aut asperas. Qua uis enim suaves, grauesve sententiae, tamen sit inconditis verbis effe- runtur, offendent aures, quarum est iudicium superbist i-
s. i. IV Qq uita latina lingua sic obseruat, nemo vita ru s J miamicus sit, lavi vocaleis nolit conivns 2. isticus iit, qui VOcalcis nolit coniungere. In quo quidam ha reprehendunt, quod eas literas tan-
de industria id faciedum fuit, sed in populari oratione, quaist ' - . . - mos est Athenis laudari in concione eos, qui sint in praeliis Ris VP interfecti: quae sic probata est , ut eam quotannis ut scis it Iodie recitari necesse sit. in ea est crebra ista vocum cocursio, quam magna ex parte, ut vitiosam fugit Demosthe-. nes sed Graeci viderint: nobis, ne si cupiamus quide, disi ''trahere voces conceditur Indicat orationes illae ipse hori ridulae Catonis, indicant omnes poetae, praeter eos, qui vi. - Aa iversum facercnt, cepe hiabant,ut Naevius, Vos qui accoli
Iae Zai Histrum fluuium, atque Algidam de ibidem, Quam ris 'p
- lec quam nobis Grai, atque barbari orat Ennius seineli
Iurauio inuicte.Et quidem nos, Hoc motu radiantis Etesia μυω δ' 'i vada ponti. Hoc idem saepius nostri non tulissent, quos a. recHaudare etiam solent. Sed quid ego vocales sine vo-- , S . ., R GIAM1aepe breuIatis mustac uitrahebant, ut ita diceret,