Nicolai Crassi iunioris, Veneti ... Antiparaenesis ad Caesarem Baronium cardinalem pro seren. Veneta republica

51쪽

iume respondendum arbitramur; propterea quod cotratura Ecclesiae nihil est actu ut ipse calumniaris Sed ad eas litteras veniamus quas ad Patriarchas, laetorosque Praestiles Ecclesiasticos, qui Venetae ditionis essent, Senatus dedit,&ostendamus, quanta eum iniuria rcprchea deris,atque exagitaris. illa quidem conciliandae benevolemtis est egregia ratio qua tibi vitai pro bEmunis exprobratio beneficiorum,& eorum praecipue, quae recenia, ede Apo stolica in Remp.prosccta dicis. Quid quod etiam Ducem,& Senatum arguis,atque condemnas animi partim memoris,atque ingrati crimine Quid autem diceres, nisi consignata publicis monumentix extarent,& celebris admodum esset apud Omnes eorum memoria, quae pro Catholicae fidei propagatione,&pro huius sedis amplitudine, Venetis sunt gestas etera omittamus, nequeenam contendum in praesentia volumus,&illud pugnare, viri superiores benes,

cij sint; si quidem pauciora non rependit Resp. quiuiua,

bis acceperit idque dissimulare hoc loco tuae ingenuitatis non erat. Sed videamus cuiusmodi sit ita,quod nobis obij, inde auxilijst Pio V. Pontifice, cum bello Turcarum premeretur,proximEallatis. Causa quidem communis agebatiis Christianorum omni u,quibus prospicere Summi Pomtificis partes erant:Sed praecipua caul Pontilicis no inlinquam Reip.si quidem Ueneta classe deuicta atque prossio

si Turcie in intima haec maria penetrassent quodpro in 'nienasiua benignitate Deus auertit quid Pontificiae ditionis oppidis factum esset immo vero quid Romae ipsi, aetorsque Italiae Has ergo clades anteuertere, de imminentem hostem arcere ab Italia nonne Pontificis intererat atque eo

magis, quo maior illi iacturasubeunda erat Non enim mittendi principatus periculum tantum impendebat, e quod multo pluris faciendum erat, litoritatis illius, ia-risdictioni quam habet visium mus Eectelia Pastor in Christianum gregem,quoves amigriusia teterrimam Duilii

52쪽

tem abducto,eius I reliquum fuisset ipsi Romno pontificΡDesine igitur obiectare Venetis ea,quae communibus viri bus , pio coni muni delensione in publico Christiana Reipub disci imine sunt peracta: quandoquidem neque vobis benefici loc Veneti ducunt id ex pro randum qu0 1 non exiguo d*01lim,vel trium innoruin curriculo circum scriptum est,sed longi sina tot annorum serie cotinuatum, suis vigilijς,impensis,& Iaboribus fieri,ut vos ab incursionibbus hostilibus,&periculis tuti, vel in utramuis aurem do miatis.Quod autem addis ob immensem Pentificas beneficen-Dam,ormunificam erga Venetos urgitatem Ecclesiam, Itidhuc

grusam noua, τι aeris adbem H Lenae reti sit nulla spes irationes,quae in Codicibus extant accepti, expensi ape tissime docent,virum ad id bellum pecuniae tantum contuleritis,quantum exsorinula 'detis debebatis Quod si tunc

propter inopia mirarii Pontificii aliquid tris alieni fuit ivobis constatum, miramur, id hactenus distatutum minime fuisse, cum praesertim ex ijs, qui Pio Quinto successi runt Pontifices aliqui, ut fama celebris est, ingentem aut vim aerario publico ingesserint. Certe vitio, aut curupi Reipublicae iam nunquam est , ut vos nominave-ura nondum expedieritis Impendia, quaesustinere ipsa coactasti vi expleret ea, quae istinc desuerunt, aequo animo tulit. Et quamuis a Pontifice non fuerit ad id fastigium evecta, quo Carolus Magnus , ita tamen ip si etiam animata fuit, ut quaeque grauissima imposita sibi pati non recusaret Et ille quidem quam firmissimis opibus innixus, ct sua amplitudine satis, superque tutus aduecus omnem vim, quae posset alicunde in serri, ab Apostolica sede impositum iugum ferendum praedicabati etiam vis ferendum Non tamen ipse vix serenda unquam tuliti quin immo cultus a Potifice summis obsequijs,gerere cuncta poterat arbitratu suo:Resp. autem, qui um agitur

longe alia ratione, multa gravia, multaque aspera perpessia

53쪽

suit,&clx serenda quidem tolerare potuit, quae vero nullo

modo ferenda sunt perpeti nullo modo dcbet. Dicis,a lutem, nasi interis romulatam in rivi Praesides fuisse iliata commanicarime decretum t immo no solum nobis ipsis, sed etiam bonis omnibus persuasti m est, ironi nes Inferorum Furiae in unum coissent . via diuino cultu hane urbem, imperiumque Venetum abducerent, non potuisse deterius ab illis consuli, quam fuerit a vobis consul tum Et audes dicere, ad animarum salutem decretum e communicationis a vobis promuIgatum esse Si de anima .rum salute solliciti essetis, temeth non conjceretis illas in tam apertum discrimen,&caueretis illud, quod in Augu-' stinus in primis cauendum praecipit e tam costes ealys vi

lmum Mi Mu. Equidem nihil hoc tempore agitur de iis, quae spectant ad aeternam salutem sed tantum de quibu1dam emolumentis de commodis vestri , qua ne imus, quo spiritu, quo elo ducti, non modo publicis omnium commodis ducitis anteponenda ,sed etiam, quod iactimix dignum,est, ipsi sternae saluti.&dummodo id quod inie ditis,obtineatis,tot animarum millia in perniciem trahere minim Eueremini Vtinam cogitatio cuit reret in mentibus vestris, profecto tam faciles non essetis ad excommuniacationis, aut interdicti sententiam proferendam. Quod aute praecipuis colume Iij exagitas Duce nostria si ma integritate,atque innocenti singulari praeditum,cuius eximia virtus, pietas erga Deum,&patriam multis claris smis documentis spectatissima est,quem Deus hoc tempore ad gubernacula Reip.destinauit, ut esseti qui pro tuenda ius dignitate,&salute iugiter excubaret, qui omnes mortus, conatusque aduersariorum acerrimi prohibe et mordituo id facis, aut maledicere potius,quam benedicere assu uelis Coniuina minime est, qui se, suaque defendit, sed su. Perbus,& iniurius est,qui tuta alterius invadit,cui conced

54쪽

re ignara , resistere autem constantiae, Si sortitudinis est. Quare illud ex diuinis oraculis,quod contra Duce in ipsium a trulisti,Sed s/Wu Verborum depuxit ιυ.vide, con

ravos ipsos potitis it. Nam ubinam sedes Ducum superborun , . nisi in ρὶ urbe, quam , Sibylla in sitis carminibus

μὰῶπιν appellauit; de de qua in Esaia scriptum est. Utere um et herm ra tuam. Et etiam in sacra Apscaly c., itipsi. Fiditum glorificolastis in decus, fuit titiis ini dis/issii r νυν ,si minx,quia in ea defluo duus de regi a se LGanon , se luctum non via o. quem locum ita explica uit Abbas Ioachimus.Sedet Gigredima per imperis gloriam, o vidua non es per Pontificis grauam, se iactum non vide re viai utrius prosectionis ingantium. Idem quoque recenset caulas diuini indicij his verbas.lesnambigo,quis si usum uo ira M. tax. Mi Zmasper re aram n ores, es Praesides o est, quod Mise itisim lam impediunt Mi rarita eram verbi. Dei.

Sed his omissis , exempla ponderanda sunt, ad quae nosti uocare instituisti. Primum est illud Bonifaeu Comi tis, quia D. Augustino petitus est anathemate Propterea quod hominem confugienteiri ad Ecclesiam, liminibus raptum,detruserat in carcerem Eiusmodi ne criminis a se Dux atque Senatus arguitur'Non certe, inquies.Cur ergo remisiurpasti a nostra caua alienissimam 'Vt ostendis in

ita gesta sunt,prout narrantur,expedita responsio, Bonit cium eo mitem pendere omnino solitum a nutu D. Augustini, cui non modo deuinctus erat quam familiarissimo ob sequio sed etiam eius monitis, ac praeceptis inibi mandum ita se tradiderat ut nefas existimaret, quicquid imperatum esset,ab eiusdem autoritate, consilioque discedere, quod cum . Augustinus non ignoraret,ut viri pietatem, di tot rantiam magis exerceret iure imperii, quod habebat in irsum uti libere voluit. amquam huius historiae fides nutu i aliqua

55쪽

aliquatenus. Hlla epistola, qui ascribitur Diuo Augu.

stino na ex illi, est,quar,non satis liquet, an a D. Rugustino M i, fuerit conscripta:id, luod etiam, ipse testaris. Et profecibad id persuadendum suppetit coniectura sane quaniel ficax, Nam cum Jheodosius una cum iij Arcadio,& Honorio via. . Augustis lanxisset, videbitores, qui ad Ecclesias confuge L ... ram,istico a latebris extraherentur,aut si quem Clerici de a. fendendum susciperent,debitum pro eo luerent. Maniis' ἔ, ' stum est id quod etiam tu refers, Augustinum vigore huius constitutionis compulsum fuisse dependere id quod debebat quidam Fastius, propterea quod ipsum coniugien te ad Eecte sat exerat .Quodsi debitores ab Eceles js abstrahere ius erat,quato magis homines sceleratos. morte di enissimos, cuius nodi erat ille,que Bonifacius abstraxerat' Hie obiacies sat scimus; exemplum D. Ambros j, s cundo loco a te propositum, qui ultionem impetrauita: I. Deo contra milites illos, qui osconium vi raptum ab altari diuulserant. At enim id ficinus perpetratum constat in

contumeliam,&contemptum Catholica religionis: Nam duces militum Arriana perfidia erant imbuti,ideoque E clesiam Catholicam contaminare, e violare aggressi, D. Ambrosium, somnes clericos, qui obiectis corporibus, D. r. i supplicem tegebant,ins Ienti iis habuerant. Tertiuexeptu de Andronico plside Petapolis in Aegypto miramur,quonii consilio a te lucii prolatii. ille non modo sontes,sed innocentes etiam exquisitissimis torquebat stipplici js,de inusitato quodam tormentorum genere utebatur,ut doloris sensum multo acerbiorem faceret,&, quod nefandissimum est,cium reipsti,tlim verbis in Christum conuicia iactauerat. Horum criminum compertus merito a collecta Synodo damnatus est, Sanathemate pereuntis. Praetermittere igitur poteras huiusmodi exemplum, sicut

etiam illa Imperatorum Philippi, Theodosij,& Biderici. quae tot inquod aiunt,coelo a te proposita distant Et quo-

56쪽

niam Dux ipse in suis litteri conquestu est, 'uidem .p

timo iure de austeritate Pontificis, quod legatum Rei p. feriori auditum di tramiserit,plus inquis, illi tributurii, quam oportuisset:Nam etiam in consi, ectuinis uni non admitte re eoatum potuisse Pontificem, exemplo Nicolai, qui prohibuit Lotharium Rege, ne Romam veniret :& Alexandri Tert ij, qui repulit legatos Regis Angliae .mistis ad ciccusandum Regem de nece illata Sancto Thomae Cantuariensi Archiepiscopo.Nolumus in praesentia disquirere, An.Pontifices hi, quos commemoras bene an male se gesserint Forthatrocitas criminum,quorum hi Reges arguebantur, eiusmodi seueritatem di igebat propter aliorum exemplum, Metia Nicolao Pontifici iusta metus causa Alexandro vero susipi, ei iraudis non deerat Quomodocumque res se habuerit, haec insuper tibi dicta sunto. Primum cum de iis, quae sp ctant ad summum finem Regiae potestatis,quod est bonum publicum,leges a Senatu incitae, editae tuerint, eas non eguisse Pontificis maximi autoritat qua comprobarentur, nec aliud opus fuisse, nisi ut de earumdem aequitate ipse doceretur,id quod orator Rei p. facturus aduenerat. Deinde etiamsi de his rebus Pontifex aliquid cognoscere, ut iudex clebuisset, illud conuenire inter omnes,iudices illos minime laudandos esse, quin immo reprehendendos, qui, tot satis perspecta. sententiam serunt celebrisque eit vox illa

ιι in statuit iraudis Huraparte, ne aequumstatu ut,

tuae s. Constituerunt id Ethnici, atratura tantii minQrmati, nos,qui Christianae religionis praeceptis instituti sumus,& aspiramus ad ea,quae naturam multum excedunt,deteriores illis apparere volumus, magis iam aprudentia,thmi iustitia remotis Maximus autem Pontifex, si quis alius, facilem cunctis aditum, atque aures praebere de-het. Primo quia Christi Domini patientiarn, bcnignita tem quammaxime reserti Deinde quia stipremum iudicem agit Namsi minores iudices per imprudentiant,aut incon

57쪽

sideransani risiquid egerint, potest id facit hie maiores eorrigi' emendara At sanari vix potest siquid perperam

statuat is, penes quem siumma est autoritas iudicandi. Qua pro pter non minis vere, quam grauiter a Leon magno Pontifice dictum est.2Vos, qui Sacerdotum Dammima Mai. μααὶ Himium iuri raraus, comιis rebus,civia spariis in praejudirium de re, quaeram sunt 'Mise audiam s. At, it cluis Iasas et eseria Pre siue avdux fuit. Quonam modo auditus' Ut iustis rationibus,quibus i secretusum

rat ligenter expetas, atque exa in inatis,prout res ea igibat,ab incepto desisteret Atqui Pontifex ipse apud se rem iamdudum constitutamin deliberatam habebat,idque pM Iani praedicar de denuntiare veritus non fuerat, antequaruaudiret reque vero audire sustinuit praeter oppido; Mica, potiora neglexit is haec aequo animo ferat,aut non vehementer cit postulete Liberis hominibus id concedi selet, ut si minus extera,voxialtem libera sit, qua possint animi sui sensum declarare: Unus est Batonius, qui ne hiscere quidqui ubet. Sed tacere, quae vera fiunt, nec possumus, nec debo. inus. Pontificiae amplitudini tantum deferimus, quantuin

Christiani, honunibus deserri debet Sed agit ut honor,gnitas, de existimatio Reip. que si priuatus quispiam ne in gere citra culpam non potest, quanto minus ii,qui publicam

persisnam gerunt δε in quos omnes oculos, atque ora con vertunti Agitur etiani salus cunctorum ciuium, quonam

eo modis inseruire, indigitare Principis munus est, quoa recusare non licet. Dux igitur iniuriosus non est in Pontificem si praeiudicia,quibus grauiter usus suit, ab iptas

et a de panodeste conqueritur ,si nimia ceseritate dicit, eum pricipitasse sententiam, videndum est,idne verre dis rit, an fauo,non illico reprehendendum ea tantum de cau.

n, quod dixit .sunt haec leuissima prς iis, quae D. Cyprianus in Steplianum Pontificem non modo dixit sed gessit; Et tamenta Augultipus p rs dicat non tileo acliaritate ipsum e

58쪽

e disse, tametsi agebatur eo tempore de rebus ijs, in q,ias Pontifex ipse habet praecipuum ius, lautoritate a nempe de sacramento Bapti lilii .l orto licere vi idque probare c5 tendis, nullo plane seruato iuris ordine Pontifici summo quamlibet seu tem iam ferre, id Φ definis Nicolai Pontineis autoritate.In compertis fortasse criminibus; at in iis,quidubitationem non obscuram habent,de anaha sua sunt eminime licet: multo minus ini)Mquae,iustae repreliensioni minime obnoxia, patent cui labet,&adsensum cxposita fiunt,cuius iodi sunt ea, se quibus Dux &benatus reprehenditur. Nicolaus sine Pontifex,quo tu autore usus ex cum D. Gr gori simitentiam quandam recitasset, haec eidem subhest. Sed quid hoc exempti senes admonemar, --proferendum fleotiam,mria raecipia sisse. e muri ne temwrdinis

alibi prosequituries quibus cocludere est,non semper silmnio Pontifici licere id quod tu vis P si quomodocunq; rem perspectam thabuerit nullo seruato ordine iudiciario, ad ea

communieationis semetiam procedere;Quodsi omnia D. tili ei licent sine ullo discrimine quidni etiam liceat a turplura peruertere.&quod iniquum est, id quai cuissimum reddere Sanctus ille Iob ea ut suum deuouebat his verbis. Si comen subire iud tum cumsise mea, O nec mea cum disse reut aduersus me Batonius autem Pontifici autor esse voluit ut ne mancipiorum quidem loco Ducem,6 Sena tum haberet. Sed iam ad eu locum venimus, in quo in via los Tragoedos initatus,vi est apud Horatium.

intendis,non licuisse Duel iudicare summum Pontifice caeci non penaenis, nisi longissimo verborum circuitu,& an staelu; ideoq; exaggeratione satis amplam instituis, atq; ita S H a datum

59쪽

datim pergis. Non licet tibi iudieare Clericulu,quomodo

Diaconum vel Sacerdotem 'Quomodo Episcopum'Quomodo vero Archiepiscopum , Patriarchas manc vero exaggerationem tam bellEfacta navitarique munis&a fio arena tergo automatibus diuinae scripturae, Iani horum

Patrum,quae contemptores acerbe damnant,dcexecrantur;

contempsisse autem Ducem minime demonstras .neque umquam demostrare poteris, quicquid moliaris Nam siqui. cumque non paret etiam contemnit, nulla erit iussio tam peruersi,&iniqua,cui non sit obsequendum:Sedine denihilo tu semper haesitas,&de more id, quod esset proban-duum,quasi certum assumis. Hoc igitur tamquam vallo sub lato,quod circumduxisti, exaggeratio tua quam facillitiae

corruet. id ais, non posse a iunimis Rei p. magistratibus

iudicari Uel minimum Clericulum' fatis inulta superilis ducta sunt a nobis in hanc sententiam,&firmissimis argumentis comprobatum,non ad alios,quam ad eos ipsos pertinere uniuersa iudicia;quamuis grauissima crimina tantiam sibi reseruauerint, pleravero Episcoporum iudicio permiserint,idque nulla necessitate,sed pietate adducti,ut Ecclesia Ricas personas magis honellarent neque vero principes ovium numero tantii in ut habendi sunt etiam ipsi Panores: Quid enim tam requens occurrit in carminibus om- nium poetarum.quam illud: . b. i. c., Et hi quidem vos omnes tam multis seculorum aetatibus piaecesserunt quot ab orbe condito numerantur usque ad Christum natum,cuius consilia non fuit recte constitutae uertere, letraher

Principibus aliquid ex eo quod haberent. uapropter net adhuc illis suum ius plane integrum,neque pastores e sese desinunt ex eo, quod iacti siunt oues, quemadmodum M vos, quod Pastores creati estis, non e eo simul oues esset desilitis: Nam potestates discretae sunti&aliud est vestrum Forum aliud vero Principunt,ut superili ostendimus mi iuui autem est,tatulat uni discrimeti vobis non videri, quι

60쪽

polleti, alioquὶ tant , Ingenisacie t nonnunquam secernatis ea,quae distingui vix possunt. Possumus equide exclamar Tempora mores P Gregorius Imperatores Domin nosse os appellabat,eidemq; omnia tributa fuisse, a stirina bat,de concessum a Deo,ut non sol im militibus, sed etiani Sacerdotibus do ruinarenturum uio Christum quoque ipsu

ita cum Imperatore loquentem inducit. Sacer sIes meost agminis1 mmisi. Vos autem, risti autoritate postliabita, aninii supra quam diei potest elati,& inflati recusatis omnino,& ijoicis Principuin imperia, neq; sustinere vultis,ut ali. qua vobis ratione praesint quasi turpe,atq; omnino indecor sit ij debita obsequia praestare, quibus diuino iussu pr2- sanda sunt,3 iacerdotes Christus voluerit instituereno ad

Decimen,&documentum humilitatis,sie contumaciabinaperbiae.

Caeterum iam peruenimus ad summum exaggerationissastigium. Audet ne,inquis,Dux vester Christi Vieati si iudicareὸ Ante quan aliquid respondeamus, quaerimus a te, An Apostolorum Principem Paulus iudicarit,qnando non modo ipsum commonefecit, sed etiae idem in aciem obstitit Iudicauit ne Ioannem Pontificem Sanctus Ignatius Costantinopolitanus Antiste propterea quod ei non paruit,& a

Pepta prouincia non destitit, licet anath a te intento ab ipso Pontifice,cuius haec sunt verba. Porrasit in mora interuallo derum omuer,' setritu epis vi ai consecras D abfa graisputantur ecci fas totius regie mi Fulgine te αμα non eduxeras, temet pseum ab onvictetissa abus iure Haecessi subduxeris; tamae Aia corpore. ruisses o in D-- Lmisu brimpia duos in Ues . Heu mera MLqua hiatus epi tomum acceperis in priuat s quadiu his . maius de retis nostris, me operientia colu .b Ericra uerosi erat cicer, M. Tu quidem fatetis, D. gnatium non peccasse, quamuis Pontilici non obtemperauerit; 'cau

sam affers, quod iura suet ecclesiae coseruare omino debuo: