Titi Liuii Patauini ... Decas prima 1

111쪽

res DEC PRIMAE turi sed actione,respectus rerum priuataeru, quae per olycere,oficients publicis coctilijs, Appius uicit:ac proape fui ut dictator ille idem crearetur. quae res litis alteraruisset plebe periculos imo tempore,cum Volsci Aequiser Sabini forte una omnes in armis essentsed curae luit cosulibus, Cr sienioribus patrum,ut imperium seuo uehemensuranctueto permitteretur ingenio. N. Valerium dictatore Volesifiliu creant. Plebs etsi aduersius sie creatu diffito videbat, tamen cum prouocationem fratris lege haberet, nihil ex ea familia triste, nec seuperbis timebat.edictu deriinde a dictatore propositum confirmauit animos, Seruilijstre confiulis edicto conueniens.=ed cr homini er poteytiti melius rati credi,omisso certamine nomina dedere. quantus nunquam ante exercitus, legiones decem el*ctae. ternae inde datae confiulibus, quatuor digitor usius. Nec poteratiam bellum disteret. Aequi Latinu agrum inuaberant.Or tores Latinora a fienatu petebant,ut aut mitterent subsiadium,aut stipsos tuendorum finium causa capere armas nerent. Tutius uictum est, defendi inermes Latinos, quum pati retractare arma. Vetusius conl*I missus est. is finis populationibus fuit. Cesscre Aequi campis, loco s magis, quam armis steti, uminis se iugis montiu tutabuntur. Aia ter coctui in Vollicos proficius, ne er ipsie tereret tempus, uotindis maxime agris boctem ad conserenda propius caser dimicandumq; acie excivit. medio inter cactra campo ante sevum qui s uallum infictis signis cocti tere, multituta dine aliquanta Volsci seuperabant. itaq; effus er contemraptim pugnam iniere. Co ut Romanus nec promouit acie: nec clamore reddi palyus,defixis pilis stire siuos iusit: ubi ad manum uenilbet hoctis,tum coortos tota ui gladijs rem

gerere.Vollici cursu er clamore Iesi cum se uelut stupentibi ο

112쪽

LIBER II. et sui metu intulissciit Romanis,postqui impresionem fietiissere ex aduerso factam, CT ante oculos micare gladios, haud secus quam si in insidias incidissent, turbati uertunt terga. Cr ne ad fugam quidem satis uirtam fuit, quia curissu in praeliam ierant. Romani contri,quia principio puis viae quieti steterunt,uigentes corporibus facile adepti fessos,Cr cactra impetu ceperunt:σ cactris exutum honem Velitras persicuti,uno agmine uictores cum uictas in uraebem irrupere. plusq; ibi sanguinis promiscua omniam gerinertim caede,quam in ipsa dimicatione A m. paucis data venia, qui inermes in deditionem uenerunt. Dium haec in Vol cis geruntur, dictator Sabinos, ubi longe plurimaera belli fuerat, undit fugais,exuitq; castris. Equitatu immisso medium turbauerat hostium aciem,qua, Min se cornua latita pandunt,parum apte introsum ordinibus acie siris induerant. turbatos pedes inuasit.eodem impetu cactra capri,debellaturas est. Post pugnam ad Regillum lacu non alia illis annis pugna clarior*it. dictator triwmphans urabem inuehituri superbolitos honores locus in circo in postemq; ad lectaculum datusfessa in eo loco curulis posita. Volscis deuictis Veliternus ager ademptus: Velitru coloni ab urbe misi er colonia dedum. cium Aequis post aliquanto pugnatum est, inuito quidem consule,quia loco iniquo fiubeundaem erat ad hostes. sed milites extrahi rem criminantes, ut diffstor,priusquam ipsi redirent in urbe, magistratu abiret: irritas, sicut ante eo ulis,promissa eius caderent: perpulere, ut forte temere in aduersos montes egmen erigere id male commissium ignauia hostiu in bois nam uertit. qui,priusqui ad coniectis teli ueniretur, obae pupesecti audacia Romanoraem,relictis castris, quae munitismis tenuerat locis, in aduersas uatis desiluere. ubi satatis

113쪽

rro DEC. PRIMAE tu praedae,er uictoria incruenta fuit. I α trifriam re bello

bene gesti,de domecticarum rerum euentu nec patribus, nec plebi cura decesserat. ntita cum gratia, tum arte pro parauerant foeneratores,quae non modo plebe, bed ipsi etiam dictatorem studrarentur. Nans Valerius pori Vetusi j co ulta reditum omnium actionu in sienatu prima haisbuit pro uictore populo,retulitq; quid de nexis fieri plataceret. quae cum reieri, relatio esset, No placeo,inquit, coiscordiae autorioptabitis mediusfidius propedie, ut mei similes Romana plebs patronos habeat. quod ad me attinet, neq; fructrabor ultra ciues meos, nos ipse 'ustra dimistor ero. discordiae intectinae, bellum externu, fecere ut hoc . magistratu egeret respub. pax foris parta est, domi impeta ditur. priuatim potius, quam dictator seditioni interero. Ita curia egressus dictatur a be abdicauit. apparuit causa plebi,fuam uicem indignantem magistratu abisse. Itaque

velut persolum fide, quoniam per eum non fletisset quin

praestiretur,decedentem domum caem suoreae laudibus pro ecuti sunt. Timor inde patres incesit, residinus usexercitus 'ret, russus coetus occulti coniuratioticis fetarent. itaq; quanquam per dictatorem delectus habitus esisset, tamen quia in consulum verba iurassent,sucrumeto leaeneri milite rati,per causam renouati ab Aequis belli educi ex urbe legiones iussere. quo Acto maturata est seditio. erprimo agitatum dicitur de confiuium caede, ut soluerentur saeramento. doctos deinde nulli scelere religione exolui, sieinio quodam autore iniussu consillum in Sacrum montatem siec is=c trans Aniene amnem tria ab urbe milia pasta surum. ea frequentior sma est, quum, cuius Picto autor

est, in Auentinum fecesionem Actam csse. Ibi sine ullo duce, sic o 'ssaque communitis castris, quieti rem nuta

114쪽

LIBER II. I tam niyi necessarium ad uictuam sumendo, per aliquot dies it; neq; lusiti,nes lacessentes best tenuere.pavor ingens in

.se urbe,metus mutuo bustensa erant omnia. timere relicta, ab suis plebes uiolentiam patrum, timere patres reseident v, bin urbe plabe ncerti manere eam, an abire mallent. quatieb, diu autem tranquillam, quae siecesserit,multitudinem Jresis quid uturum deinde, sit quod externu interim bellum exiis A flat nAlim profecto,nisi in concordia ciuivim spem reliis is quam ducere ea ii per aequa,per iniqua reconciliandam ci tutati esse. Placgit igitur oratore ad plebem mitti M eneae, mum Agrippa, facundum virum,σ, quod inde oriundus, et crat,plebi charu.ri introimspus in cui prisco illa dioedi, horrido modo nihil aliud, quam hoc narrasse fretur.

, T empore, glio in bonane non,ut nunc,omnia in unu contid sentiebant: sed ingulis membris suum cuis confii Itu, fuisses strino lucrat:indignatas raeliquas partes, sua cura, siuo Iaaeta bore ac naninerio uentri omnia quaeri: uentrem in medio ia . quietura nihil aliu quam datis uoluptatibus frui conspiah rus inise ne manus ad os cibum 'rrent: nec os acciperetis dataminec dentes co jcerent. hac ira dum uentre fine dota , mare uellent, se una membra, totumq; corpus ad extreisio mam tabe Gnisbe. inde apparuisse,uetrιs quos haud segneminifierιu esse:nec magis ali,quam alere et ,reddente ino omnes corpori partes hunc,quo uiuimus uigemu3q diuisse pariter in uenus muturu coiecto cibo sanguine. como

his p rando bissc qμam intestina corporis sieditio simitu esset hi, ir mi impurei lexissee metes hominii. Agi deinde dei ἡ cordia corpii , co J mq; in coditiones:ut plebi sivi via iis, bisurus set sacrosancti,quibus auxili j Iulio aduersius co

se siles esset ne ue cui patrιὶ capere eu magiseratu liceret.itatus' tribuni plebe: j creati du0, C. Licinius,e L. Albinus. Hi tres

in colleg

115쪽

rat DEC PRIMA Eeollegas fibi creaveru in bis sicinia fulsiesieditionis durore,de duobus qui fuerint,minim couenit. Sunt qui duos tantiu in sacra mole creatos tribunos esse dicat, ibis sacrata legem latam. Persiecesione plebis Sp. Casius, Cr Ponhurimus cominius constulatu inierunt.bH con ulibus cim Laritinis populis ictumfoedus. ad id feriendu eoissul alter Rotaniae mansit,alter ad Vollicum bellium misius. Antiates Volscos fundit fugatq; compulsios in oppidum Longula peris

secutus,moenibus potituriinde protinus Muramitem Volscoru cepit.tum magna ui adortus est Coriolos. Erat tu mineastris inter primores iuuenum cn. Martius, adolesces Cr consilis er manu promptus,cui cognomen postea Coriolano fuit. Cum fiubito exercitum Romanium Coriolos obstidentem, atque in oppidanos, quos intus clausios haribebat,intentum sine ullo metu extrinsecus imminentis besii volscae legiones profectae ab Antio inua Uet,eodenis tempore ex oppido erupit et hostes orte in stitione Mar

lius uidiis cum delam militum manu non modo impetum . erumpentium retudit,sed per patentem portam ferox irrupit,caedeq; in proximo urbis Acta, ignem temere arreptuimminentibus muro aedificiis inieci clamor inde oppidarinorum minus muliebri puerilis ploratu ad terrorem, ut solet,primo ortus,CT Romanis auxit animum, Cr turbam uit Uoscos:utpote capta urbe,cui adferendum opem v,

nerant. Ita fusi Volsci Antiates, corioli oppidum cariptum. tantumq; sua laude obstitit famae confulta Martium: ut,nisi foedus cum Latinis columna aenea insculptum mori numento esset, ab Sp. Casio uno, quia collega abfuerat, ictum: posthumu cominiu bellu gepisse cum Volscis,meis moria esisset. Eode anno Agrippa Menenius moritur, uir omni uita pariter patribus ac plebi charus, post fieri cessionem

116쪽

LIBER II. iei cessenem curior plebi actus.Huic interpreti arbitros cor cordiae ciuium,legato patrum ad plebem,reductori plebu Romanae in urbem,su plus uneri defuit.extulit eu plebs, fretantibus collatis in capis . consules deinde T. Gegarali niasP. Minucius Sem. Eo anno, cu Cr foris quieta omniab bella essen Cr Dira sanari dis ordi Eiud multo grauius ridum ciuitatem inuasi caritas primm annonae ex incultu pcr secessenem plebis agris ames deinde, quatri claua i solet uentrumq; ad interitu struitiorum utiq; Cr pleos Ea ese ni coctules prouidissent,d 1la pagini ad frumen' tum coemendium no in Hetruriam modo dextris ab hostiad litoribus, Leuo, per Volscos mari usque ad culmus, sed , q* itum in Sicilia quoq;. adeo finitimorum odia longin, erili coegerant indigere auxilijs. Frumentum ciam cumu, i coemptum esset, naues pro bonis Tarquiniorum ab Aria, stodemo oratino,qui haeres erat, retentae sunt. in Volscis mptinos Genu quidem potui periculam quos ab im, potu hominum ipsis rametatoribus fuit. Ex Hetruscis frui rixatum TFberi ueni eo s stentata est plebs Incommodo bello in tam arctis commeatibus uexati frent, ni Volscosi, iam mouentes arma pestilentia ingens inuasi fiet. ea cladei conterritis bosium animis,ut etiam ubi ea remqῖset, temtare aliquo tenerentur,er Velitris auxere numerum cola, horum Romani, Cr Norbae in montes nouum coloniam,

, q*α arx in Poptino esse miserunt. M.Minucio deinde,et, Asepronio cosulibus,magna uis fruineti ex Sicilia aduea, ci: intus insenatu,quiti plebi daretur. Multi uenisei Vpu premendae plebis putabant,recuperandi, tur qua, extora secessene ac ui patribus esent. In primis Martius i coriolanus hostis tribuniciae potestitis,si annona,inquit, , Ructa talantitas pristinum reddat patribus. cur ego pla

117쪽

xi DE C PRIMA Ebeios magi atus, cur Sicinium potente uideo sub iugo Lmissus, tanqua a latronibus redeptus ego ne has indignita Lites diutius patiar,quam nec te os Tarquiniiι regem qui Lito tulerim, Sicinium stram secedat nunc, avocet plebem, L

patet uia in Sacrum molem,aliosq; colles: rapiat stumeta ex agris nostris, queadmodum tertio anno rapuere: utat tur annona, quam furore suo βcere. audeo dicere,boc marila domitos ipsos potius cultores agroru fore,quam ut ammati per fecesionem coli prohibeant. Haud tam facile diactu est faciendumne fuerit, quam potuisse arbitror feri ut coditionibus laxandi annonam,er tribunitiam potestitem CT omnia inuit a iura imposita patres demerent s i. Et senatui nimis atrox ut alientelia est, Cr ira plebe proope armauit. Fame ii se sicut hostes peti,cibo uictus sta dari peregrini stinetum,quae sola alimeta ex ins eruato fortuna dederit,ab ore rapi,nisi cn. Martio uincti deae dantur tribuni,nisi de tergo plebis Romanae suti fiat. eu sibi carnificem nouum exortum,qui aut mori aut seruire iubeat. In exeutem e curia impetus fctus ese ni peropo portune tribuni die dixissent. ibi ira est suppressa. se iuditacem quissse dominu uitae,necus inimici factum uidebat. contemptim primo Martius audiebat minus tribunitiis. auxilij,n5 poenae ius datum illi potestiti: plebiss, non putatrum tribunos esse. sed adeo coorta erat infissa plebs, ut unius poena defungendu est patribus. restiterat tame ad

uersa inuidia,usis sunt qua sevis qui';,qua totius ordinis uiribus. ac primo tentata res est,si disto β' clientibus abriperrendo singulos a concionibus, cocilijss, dicti cererem possent. uniuersi deinde processere quicquid erat paresi, reos diceres) precibus plebem exposcentes: unam sibi riis μωhun striatorem, innocentem absoluere nollet, pro

118쪽

' nocente donaret. se cum die dicta no adesset, perseuerais tum in ira Oh Gnatus abbens in Volscos exulatum abjK:ρ minitans patri hostilass iam tum spiritus geres. Velinis, 1 te Volsci benigne excepere benignins in dies colebant, i quo maior ira in suos eminebat, crebrae nu'c querela, uc minae percipiebantur.Hostilio utebatur Accii Tulli . α longe a tu princeps Volsci nominis era Romanias semo: t per insi tu Lita cum alterum uetus odium, alterum ira reta ccns tumulare conlilia eo runt de Romano bello. haudis sese credebant plebem suam impelli posse, ut toties inflin citer tentata arma caperent. mulitis sepe bellis, pestilentiato bremo amissa iuuentute actos stiritus es. arte agena , si in exoleto iam uetu)tite odis,ut recenti aliqua ira exa a certaretur animi. Ludi yrte ex instiuratione magni Roα,a me parabantur. instaui ada haec causa uerat ludis. Maneu sinum quidam pares liae nodum comisso spectaculo ii sub lurca caesam medio egerat circo. capti inde ludi,uelutu tares nihil ad religione pertinui siet. haud ita multo postis T. Latinio de plebe homini somnium fuit . Visus I upiter

, in Eurarentur hi lud periculam urbiseriiset, ea consura, libas nuntiareL Quanquam haud sane liber erat religioαν ne anima uerecundia tamen inui titis magistratum tis i in morem uicit, ne in ora hominum pro ludibrio abiret. in

, gno illi ea cunctatio stetit. silium nanque intra paucos, dies a rasit. cuius repentinae cladis ne causa dubia e et, o aegro animi eadem illa in sonitus obuersanhecies, uila ejia rogitare,satin' magnanistreti numinis baberet mercedes maiorem in Ere,ni eat propere ac nutiet consulibus. idii r, praestentior res erat: cunctantem tamen , ac prolat α

119쪽

ris D E c. PRIMAE eniimero deorum sed admonuit.=jus litar malis praeteritis instantibu s, coissilio propinquorum adhibito, cum

uisu utque audit π obuersatum toties somno Iouem, nisnas irasi coelestes repraesentatus casibas suis exposuiset, issensu inde haud dubio omnium qui aderant, in forum ad consules lectica deferturi inde in curiam iussu cositum

delatus,eadem illa cum patribus ingenti omnium admis tione enarrasset,ecce aliud miraculum . qui captus omni

bus membris delatus in curiam esset, eum functum oscio redibus suis domum redisse, traditum memoriae s. Ludi quam amplifisi ut fierent,senatus decreuit. Ad eos ludos

autore Accio Tullio HS magna Volscoru venit.priusqui mitterentur Indi,Tullius,ut domi compositu cum Murritis uera ad cosulas uenit. dicit esse quaesecreto agere de repub. uelit.arbitru remotis,Invitus,inquit,quod sequiussi,de meis ciuium loquor. non tamen admissum quicquam ab iis,criminatum uento,sed cautum,ne admittant. Nimio plus quam velis,nostrorum ingenia seunt mobilia. multis

id cladibus sensimus,quippe qui non nostro merito,sed

fra patientia incolumes simus. magna hic nunc Volsco multitudo est,tudisunt, lyectaculo intenta ciuitas eri meis imi quid per eandem occasionem ab Sabinoram iuuetute in hac urbe cominis sit.horret animus,nequid inconsulte, ac temeresia haec nostra, vestras causa prius dicenota uobis consules ratus suis. Quod ad me attinet, temαplo hinc domum abire in animo est,ne cuius icti, dicti ueςontagione praesens uiolantiaec locutus abhi. constules cuad patres rem dubium sub autore certo detulisent, autor magia ut sit) quum res ad precauendum uel ex supera euomouit. fctos senatusconsulto ut urbem excederent Volsci, praecones dimittuntur, qui omnes eos proscisci

ante

120쪽

φ ente noctem iuberent. Ingens pauor primo discurretes ad sim res tollendas in hostilia perculit: proscisceribus deis inde indignatio oboro ut consceleratos coiminutossi' es ludis,hjus diebus, coetu quodammodo bonuntum deoae rum s abaectos esse. cum prope continuato agmine irent, praegressus Tublius ad caput Ferentino , ut quisq; uenia ret, Mores eorum excipiens,querendo,indignados,er ' res ipsos sedulo audientes secunda irae uerba, Cr per eos multitudinem alium in subiectum uiae campu deduxit. ibi V in concionis modum oratione exorsus Veteres populi Ro inani iniurias,cludos gentis Volsrom,lit omnia, inquit, ' obliuiso mi alia, hodiernam hanc contumeliam quo tan deni animo stransqua per nos bram ignonuniam Iudos com ta ere an non sensistis triumphatum hodie de uobis esss uos omnibus ciuibus,peregrinis, tot Anitimis populis Deo Paculo abestes luisse s ue1bras coiuges,uestros liberos tra ductos per ora hon nusquid eos, qui audiuere uoce praera conus quid qui uos uidere abeutes quid eos,qui huic ignominioso agmini uere obuh,exintimase puniusnisi aligae' prolicto nefas esci s si intersimus Dectaculo, violaturi' filius ludos,piaculus merituri:ideo nos ab sede piora,coe' tu, cocilios abigi quid deinde illud non succurrit uiuere' nos,quod maturauimus procis res haec pro βρω, et no suga est.Cr hanc urbe uos no hostium ducitis, ubi si unum' diem morati esciis,morsedin omnibus fuit. Bellum uobis indictum est magno eorum malo,qui indixeres uiri estis. I α ersuastonte irarum plencer incitati domos inde diis

gresibunt. instigandoq; s os quis p e populos escere, ut

omne Volscum nome deficeret. Imperatores ad id be lumis de omni populorum sententia lecti Accius Tullius; σε cn.Martim exul Romanas, in quo Aiquam plus stet re