장음표시 사용
211쪽
α os D E c. PRIMA Elsulem appellari. O uae refillitur interpret tis duod bu teri poribus nondum consul ivit ali sed praetorem appellari mos lucrit. Hae colu lares leges fuere. I nfiitutum etiadb ijsdem consulibus, ut senatusconsulta in aedem cererita ad aediles plebis deferrentur: quae ante arbitrio consulim supprimebantur vitiabanturqΜ. Duellius deinde tritabunus plebis plebem rogauit:plebras sciuit: qui plebem fine tribunis reliquisset,quis magi arum sine prouocautione creasset, tergo, ac capite puniretur. Haec omnia lit inuitis,in non aduersantibus patricijs transacta:quia noridum in quenquam unum seviebatur. Fundum deinde crpotestite tribunitia,O plebis Iibertate, tum tribuni agis gredi singulos tutum maturares iam rati, accusatorena primum Virginium,CT Appium rem deligunt. cum die Appio Virginius dixi fiet: Cr Appius stipatus patricijs iuri uenibus in torvin descendiset: redintegrata extemplo est omnibus memoria foedifimae potesti tu, cum ψ satellitras eius uidi bent. Tum Virginius,Oratio,inquit, rebuη- dgbijunuenta est . itaque neque ego accusando apud vos em tempus term a cuius crudelitate uometipsi armis uindieasta nec istum ad caetera scelera impudentium iri defendedo se adqcere patiar.Omniu igitur tibi Ap. clauadi,quae impie nefaries per biennium alia super alia es ausus,gratia acio. uniu3 ii tu criminta nisii te uindices, ab libertate in seruitutem contra leges vindicius non dedilbe, in uincula te duci iubeo. Nec in tribunitio auxilio Apis pius, nec in iudicio populi ullam si em habebat: attamen Cr tribunos appellauit: nullo morante arreptus a muto re,Prouoco, inquit. Audita uox una vindex libertatis ex eo infla ore, quo vindiciae nuper ab libertate dictae erant,
silentium scit. Et dum pro sie qui Aue dcos tandem esci
212쪽
LIBER III. aeser non negligere humana stemunt: σβperbia crudeliritatis es beras,non leues tamen venire poenas: prouocare
qui prouocationem sustulisbet: er implorare praesidiam populi,qui omnia iura populi obtrit et: rupis in uincula egentem iure libertatis, qui liberum corpus in seruitutem addixisset:ipsius Appij inter cocionis murmur fidem pora
puli Romani implorantis uox audiebatur. Naiorum merita in rempub.domi milities commemorabulsuum instinlix erga plebem Romanam studium, quod aequandarum legum causa cum maxima osensione patrum consulatu abistsuas leges, quibus manentibus lutor earum in uinacula ducaturi caeterum sua propria bona malas cu causae dicendae data acultas si tumst experturum. in praefientia se communi iure ciuitatis ciuem Romanum die diri pota uiare,ut dicere liceat,ut iudicium populi Rom.experiri. non ita se inuidiam pertimuisse,ut nihil in aequitate cr misericordia ciuium suoru stet habeat. quod si indicta caussis uincula ducatur: iterum se tribunos plebis appellare,er monere,ne imitentur quos oderint. quod si tribuni eoruem foedere obligatos se fleantur tollendae appellationis causa,in quam constirasse decemviros criminati sint: die se provocare ad populum: implorare leges de prouocatione,Cr confiulares,er tribunitius eo ipso anno latus. quem enim prouocaturum , si hoc indemnato indim causa non
liceat cui plebeio, cr humili praesidium in legibus 'redi
Ap. claudio non sit se documento futurum, utrum novis legibus dominatio, an libertas firmata sit: er appellatio prouocatios aduersus iniuriam magistratuum octenturi tantum inanibus literis,an uere dura sit. Contra ea Virgiηius,unum Ap. claudium crIegu expertem,er ciuilis Crhumani foederis ese diebat.rsicerent tribunus homines, o cane m
213쪽
3 DE c. P R I M A Eeastellum omnium scelσ-: ubi decemvir ille perpetuus, bonis,tergo,sanguini ciuium itinctus,uirgus, iecuress ori tmnibus minitans,deorum hominins contemptor,cariis deibus non lictoribus stipatus, iam ab rapinis er caedibus .animo ad libidinem uerso, uirginem ingenuum in oculis populi Romani uelut bello captam, a coplexu patris abα dreptam ministro cubiculi fui clienti dono dedoeit ubi Guis Edeli decreto, nondus uindiciis dextrei patris in filiam harmauerit:ubi tollentes corpus seemianime uirginis,stono risum, auunculums in carcerem duci iusfierit, stupro intero rpellato magis quam caede motus. Cr illi carcerem aedificari et tin esse,quod domicilium plebs Romanae uocare fit solis eius. Proinde ut ille iterum ac sepius prouocet, sic se iter si ido sepius iudirem illi βrre,ni uindicias ab libertate in Dis hvitutem dedoeit.si ad iudicem non ea pro damnato in uin ieula duci iubm. Vt haud quoquam improbante,sic mari hgno motu animorum, cum tanti uiri supplicio siuamet pie ibi iam nimia libertas rideretur, in carcerem est coniectus. ι tribunus ei diem praedixit. Intre haec ab Latinis Cy Ηπα , nicis legati gratulatin de concordia patrii ac plebis Roα imam uenerunt donums ob eam Ioui optimo maximo coa
ronum aureum in cupitolium tulere parui pondoeis,prori ut res haud opulentae σant, colebanturs religiones pie imagis quam magnifice. Iisdem autoribus cognitu est, Aea quos Volscos siumma ui bellium apparare. I tas partiri prouincias conbides iusi. Horatio Sabini, Valerio Aequieuenere. cum ad ea bella delectum edixissent, fluore pleo ibis non iuniores modo , sed emGitis etiam stipendijs pars magna uoluntariora ad nomina danda praesto fuere: eoq; . non copia modossed genere etiam militum ueteranis admi ipis firmior exercitus uit. Priusquam urbem egrederetur, i
214쪽
LIBER III. auleges decet mirales,quibus tabulis duodecim est nometi ni aes incibus in publico propobuerunt. Sunt qui iussu tribuisnori aediles functos eo miniderio scribat. c. claudius, x v li: qui perosus decemvirorum Istricra,Cr ante omneis statris piis superbis insinus, Regillum antiquum in patrium se
contulerat: ta magno iam natu cum ad pericula eius deprei canda redisset, cuiuη uitia fugerat, sordidatus cum gentia i libus,clientibus 9 in foro prchensabat singulos:orabatqne Claudiae geli eam in tim maculam vellent, ut carcere Cr uinculis viderentur digni. viris honorat imae imaginis Aturuem ad poneros,legumlatorem,conditorems Romani iurn iacere vinctum inter jures nocturnos ac latroanes. auerterent ab ira parumper ad cognitionem cogitata,' tionems animos:er potius unum tot claudiIs deprecaritati tibus condonarent,quam propter unius odium multorum, preces asternarenturi sie quoq; id generi ac nomini dare: t nec cum eo in gratiam redise,cuius aduerse fortunae uelit: succur sim: uirtute libertatem recuperatam esse, clementia, concordiam ordinum stibiliri posse. Erant quos moueri, rei sua magis pietate,quam eius pro quo agebat causa.sita, Virginius sui potius ut moererentur orabat, filiaeq;: neci l gentis claudiae regnum in plebem sortitae, bed necessarii riorum Uirginiae trium tribunorum preces audirent: quii ad auxiliam plebis creati, ipsi plebis fidem atque auxia lium implorarent. I uniores hae lacrγmae videbantur. Inqueste incisa, priusquam praedicta dies adeset, Apri pili sibi mortem consciuit. Subinde arreptus a P. Numitorio Sp. Oppius inuidiae proximus, quod in urbe fuerat, cara iniustae uindiciae a collega dicerentur. plus tamen βα, cti iniuria Oppio, quam non prohibita inuidiae scit. teri, II productu , quis ii, er X X. enumeratis stipendijs,
215쪽
octies extra ordinem donatus, donas ea gerens in constectu populi,scissa ueste tergum laceratum uirgia octendit, , nihilum deprecans,quin si quam siuam noxam reus dicereposet,priuatus in se iterum seviret. Oppius quos ductus in uincula est,er ante iudicii diem finem ibi uitae ncit. Bona claudis Oppiis tribuni publicaucre. collegae eoru exilii causa μlum uerterut,bona publicata sunt. er M. claudius usertor Virginiae die dimi damnatus G remittente
Virginio ultimam poenam,dimillius Tabur exulatu ab qt: manesq; Virginiae mortuae, quam uiuae feliciores per tot domos ad petendus poenas uagati,nullo relicto fonte tanadem quieuerunt. I ngens metus incessierat patres, vultussiam ijdem tribunorum erant, qui decet irorum fuerant, cum M. Duillius tribunus plebia inhibito salubriter modo nimiae potestitis: Et libertatis,inquit,nostr Cr poenarsi ex inimicis satis est itaq; hoc anno nec diem dici cuiquam, nec in uincula duci quenquam sum passurus. nam nes Meutera peccata repeti iam obliterata placet,cu noua expiata
sint decemvirorum supplicijs: cr nihil admilbum iri,quod nim tribunitium deisderet , spondet perpetua consul amboru in libertate uestra tuenda cura. E a primu moderatio tribuni metum patribus dempsit, eadems auxit con*lum inuidiam:quod adeo toti plebis fuissent,ut patrum siluis libertatus prior plebeio magictratui quam patriario cura fuisset: σ ante inimicos satietas poenaru suari cepisset, quam obuium ituros licentiae eorum confiules apis pareret. multiq; erant, qui mollius consultum dicerent, quod legum ab ijs Iutarum patres autores fuissent. neque erat dubium, quin turbato reipub. stitu tempori succi buisiit. conbulas rebus urbanis compositis, fundatoq; plebo stitu in prouincias diues abiere. Valerius aduera
216쪽
: l sus coniunctos iam in Algido exercitus Aequoriam Voti, ii scorums fustinuit consilio bellum. quod si extemplo rem fortunae com sisset, haud scio an qui tum anim ab deisi cemuirorum insilicibus auspici s Romanis bombus que i erant magno detrimento certamen jtitutu fuerit. castrisi mille passurum ab hoste positis, copias continebat. bonesi medium inter bina castra statium acie instructa complea: bant: prouocantibusq; ad praelium restonsum Romanus: nemo reddebat. tandem Iatigati stando, ac nequicquam: expedido certamen Aequi Volscis, postquam concessi sum propemodum de victoria credebant, pars in Hernia; eos pars in Latinos praedatum abeunt.resin quitur magis, castris praesidit ,quam satis virim ad certamen. Quod, ubi sensit confuLreddit iliatum antea terrore, in braι hasi acie ultro bonem lac it. ubi illi conscientia quid abesset, virum detrectassere pugnam, creuit extemplo Romanisi isnimus,crpro uictιs habebant pauentes intra vallum. cui per totum diem stetissent intenti ad certamen, nocti cessol rcer Romani quidem pleni spei corpora curabant: haudi quaquam pari hostes animo nuntios pasta trepidi ad reael vocandos praedatores dimittunt, recurritur ex proximul locis,ulteriores non inuenti. Vbi illuxit, egreditur cactris Romanus, vallum inualiurus, ni copia pugnae feret crpostquam multa iam dita erat,nes mouebatur quicquam
ab hoste, iubet signa inferri cosel. motas acie indignatio Aequos Cr Volscos incesit: si uictores exercitus uallaenipolim quam uirtus Cr arma tegerent. igitur Cr ipsi effluis gitatum ab ducibus figium pugnae accepere. I amq; pars egressa portis erat: deincepsq; alis seruabant ordinem, in suum quilis locum descendentes, cum con ut Romanus
prius quam totii uirib*ssulta constaret hostium acies, iniso a tulit
217쪽
D E c. PRINAE tulit signa: adortuus nec omnes dum eductos, nec qui
erant, satis explicatu ordinibus, prope fluctuantem turis xbam trepidantium huc atque illuc, circumstectantiums life ac ruos, addito turbatis mentibus clamore atque impeis rtu, invadit. Retulere primo pedem hostes. deinde cum . animos collegistit, Cr undis duces uictu ne cessuri es rsent, increparent , restituitur pugna. Conctui ex altera rparte Romanos meminisse iubebat: illo die primum libra tros pro libera urbe Romana pugnare,sibimetipsis uictuis pros,non ut decemirorum uictores premum essent: non iAppio duce rem geri, sed consule Valerio a liberatoribus populi Romani orto iberatore ipso: ostenderent prioria Qbus praelijs per duces, no per milites stetisse ne uincerent: a turpe es, contra ciues plus animi habuis quam contra
hostes, ex domi quam foris sieruitutem magis timuise. lunam Virginiam fuis, cuius pudicitis in pace pericuislum est: unum Appium ciuem periculose libidinis: at si
fortuna belli inclinet, omnium liberis ab tot milibus bois istium periculum fore. Nolle ominari quae nec Iupiter,nec in ars pater passuri sint ijs austicijs conditae urbi accide ire. Auetini Sacris montιs admonebat, ut tibi libertus par ta est paucis ante mensibus, eo imperium illibatum restrrent: onenderentq , eandem indolem millibus Romanis post exactos decem iros esse,quae ante creatos fuerit nec aequatis legibus imminutam uirtutem populi Romani es. Haec ubi inter signa peditum dicti dedit, aduolat deinde ad equites. Agite iuuenes liquit, praemie uirtute pedite, ut honore atque ordine praemiis. primo concurseu pedes mouit hostem, pulctum uos immisis equis exigite e capo: non fuctinebunt imperiu,er nunc cumntur magis quam resinunt. concitant equos,permitantin in honem ped
218쪽
LIBER III. austri iam turbatum pugna: er perruptis ordinibus elati ad noufimam aciem, pars libero spatio circunuecti, iam fuisgum undis cap sentes pleris a castrιs auertunt, praeisterequirantesque absterirent. peditum acies Cr con=ul ipse, utaq; omnis belli fertur in castra: capitas cum ingeti caeis de maiore praeda potitur. Huius pugnae ama perlata non in urbem modo , sed in Sabinos ad alterum exercitum, in urbe utitia modo celebrata est:in castris animos militum
ad aemulandum decus accedit. Iam Horatius eos excurae
ctionibus fusciendo,praelisss leuibus experiundo, assueis fererat Aibi potius fidere, quam meminise ignominiae deiscemuiroru ductu acceptae, paruas certamina in summam totius profecerant stet. Nec cessabat Sabini feroces ab re priore anno benegoti lacessere atq; instire, rogitantes quid latrocinii modo procursantes pauci,recurrentes que tererent tempus s Cr in multa praelia paruas carperent summi univi bellis quin illi congrederentur acies inclinandums semel fortunae rem dareis Ad id quod uastontes
tu colle tum animorum erat, indignitate etiam Romani accedebantur. iam alterum exercitum victorem in urbem
rediturum, sibi ultro per contumelias boncm instultare. quando aute fies tum non sint, pares hostibus fore s ubi haec fremere militem in cantis consevi sensit, concione adis vocata, Quemadmodum,inquit, in Algido res gesti sit, bitror uos milites audiibe. quale liberi populi exercitu deacuit esse, talis Ast. cosilio collegae, virtute militu uictoria parta est. Quod ad me attinet, id confiiij animique habituri rus sum, quod uos milites mihi es ceritis. C trahi bellu salubriter,ermature perfici potest si trahendi st,ego ut in dies stes uirtus, uestra crescat, eade qua innitui disciplina uicii. ct iu satis animi est,decemiq placet,agitedu cla
219쪽
ais D E c. PRIMAE morem,qualem in aciem sublaturi estis,tollite bis indicem voluntatis virtutus vestrae. Ponquam ingenti alacritate clamor est flublatus:quod bene vertat, genurum se illis morem,posteros die in aciem deductura affirmat. reliquii diei apparandis armis con plura est. Postero die simul instrui Romanam aciem Sabini uidere, er ipsi iam auidi certaminis procedunt. Praetum uit, quale inter fidentes
sibimet ambos exerciti. uetern perpetuaes alterum gloαariae, alterum nuper noua victoria elatum. consilio etiam Sabini uires adiuuerrinam cum aequasent aciem, duo σαtra ordinem millia, quae infiniarum cornu Romanorum in ipso certamine impresionem acerra tenuere. quae ubi silaus ex transuerso signis degrauabant prope circunum tum cornu,equites duarum legionusexcentifre ex equis
desiliunti cedentibu3s iam sivi prouolant in primum : βα-ls er hostist opponunt: Cr aequato primu periculo,
pudore deinde animos peditum accendunt. uerecundiae erat,equit suo alienos Marte pugnare:peditem ne ad
pedes quidem degresso equiti parem esse. Vadunt igitur in prAium ab sua parte omisam, er locum ex quo cesseaerant,repetunt: momentos non restituta modo pugna,sed inclinatur etiam Sabinis cornu. eques inter ordines pedis
tum tectus se ad equos recipit: transvolat inde in partem altera fiuis uictoriae nutius mul ex in hones ii pauidos, quippe fiso suae partis validiore comu,impetu aci no a liora eo p io uirtus metu enituit. conbul prouidere oamnis,laudarefortes,increpares bibegnior pugna esset. eis uti fretu Hiis uiroru, opera edebit:titus hos pudoriquitum alios laudes excitabit.Redintegrato clamois re undis omnes conixi hone auertui:nec dein Romana
rissustineri potuit. Sabini usi pasta per agros cadra hosti ad
220쪽
LIBER III. kr Rad praedam relinquunt. ibi non sociorussicut in Algido res, sed sium Romanus populationibus agrorum amisas recipit. Gemina uictoria duobus bi ariam praelijs parta, maligne senatus in unum diem bupplicationes consulum nomine decreuit. popuIus iniussu Cr altero dies eques Vt supplicat . et haec uaga popularus supplicatio studijs
prope celebratior fuit. conbules ex composito eodem bi duo ad urbem accessere, senaturas in Martium campum euocauere. ubi cum de rebus ab se genu agerent, quaesti primores patrusenatu inter mιlites dedita opera terroris causa haberi. itaq; inde coctulas,ne criminatioi locus esset, in prata Flamini ubi nunc aedes Apollinis est circu tum tum Apollinarem appellabant auocauere benatu. ubi cuingenti consiensu patrum negaretur triumphus,L. I cilius
dissuactum prodeuntibus,maxime c. claudio vociferante, de patribus no de bonibus coctules triumphare velle gratitiumq; pro priuato merito in tribunu,non pro uirtute honorem peti.nunqua ante de triumpho per populum actu, semper aestimationem arbitriumq; eius honoris penes fieri
natura fuisse. ne reges quidem maiemtem summi ordinis imminuiδα ne in omnia tribuni potestatu suae implerent, ut nullum publicum consilium sinerent esse. ita demum liaebe in ciuitatem fore, ita aequatas Ieges, si sua quisque iura
ordosuam mala, titem tenea in eandem fiententiam mi eu er a caeteris senioribus patrum cum essent dicta,omnes tribus eam rogationem acceperunt. Tum primum sinea toritate sienatus populi iusu triumphatum est. Haec uiactoria tribunorum plebus prope in haud salubrem luis xuriam verti constiratione inter tribunos acta,ut ijdem
tribuni rejiceretur: er quo sua minus cupiditas emineret, o I consulib