장음표시 사용
321쪽
LIBER V. 4rps er collegas eosdem reficitis, etiam usu meliores fictos. me iam no eunde, sed umbram nomens P. Licinis relictsi videns. vires corporis affictae, siensius oculoru ais auria hebetes,memoria Iaba uigor animi obluctus. En uobis,inquit,iuuenem,filium tenens effigiem atq; imaginem eus, que uos antea tribunum militu ex plebe primum stoistis: hunc ego infitutu di ciplina mea, uicarium pro me reip. do dicos: uosq; quaeso Quirites delatum inibi ultro holanore huic petenti,ineisq; pro eo adiectis precibus mandratis. Datu id petenti patri, fliusq; eius P. Licinius Tri mico utari potestite cu ijs quos upra scripsimus, declaratus. Titinius Genutiusq; Trib. mit princti aduersius Falistos capenates api,dum bellum maiore animo gerunt quam costis,praecipitauerest in insidias. Genutius morte bonem temeritatem Iuras,ante signa inter primores cecidit: Titimus in editum tumulum ex multa trepidatione militibu scollectis, aciem restituit: nec se taure aequo loco boni commisti Plus ignominiae erat quam cladis acceptu. quae prompe in cladem ingentem uertit: tantum inde terroris non Romae modo, quo multiplex sima peruenerat: sed in crastris quos filii ad Veios . aegre ibi miles retentus a fugae est, cu peruasisset castra rumor, ducibus exercituqe caesio uictore Capenate ac Faliscum, Hetruriaec, omne iuuentutem haud procul inde abesse. His tumultuosiora Rome. Iam cactra ad Veios oppugnari, iam parton hostium
tendere ad urbem agmine instcto crediderant: concurrisum que in muros est,m matronarum quas ex domo conciuerat publicus pavor, obsecrationes in templis fictae: precibivis ab dijs petitum,ut exitium ab urbis tectis tentplis que ac Romanis moenibus arcerent , Veios que et auerterent terrorem,s sacra renouata rite, si procurata
322쪽
, DEC. PRIMAE prodigia essent. Iam ludi Latinaes instaurati erant: iunt ex lacu Albano aqua emissa in agros, Veioss fata appeo rebat. Igitur atriis dux ad excidiu illius urbulieriadaes
patriae, M. Furius Camillus dictator dictus,magistru equitum P. comeliu Scipione dixit. Omnia repete immuerat
imperator mutatus,esiastes,altim animu3 hominu, 'rt na quos alia urbis uideri. Omnium primum in eos qui a Veiis in illo pauore fugerat, more militari animaduertit, efficiis ne hostis maxime timedus militi esset. deinde inis dicto delectu in diem certa, st interim Veios ad confrinmandos militsi animos intercurrit: inde Roma ad scribendum nouu exercitu redit,nullo detrectante militia. pereis grina etia iuuentus, Latini Hernicis opera fiui pollicentes ad id bellu uenere. quibus cu gratius in senatu egisset dictator, satis iam omnibus ad id bellil paratis,ludos ni gnos ex senatusconsulto uouit Ueqs captis se acturum: aedemq; Matutae matris refictis dedicaturu,iam ante ab rege Seruio Tullio dedi G. Princtus cu exercitu ab umbe expe latioe hominu maiore q ste, in agro primil Neopesino cu Faliscis er Capenatibus flana confert. omnia ibi summa ratione colitios adla ortuna etiam,ut it,fecuri est. no praelio tantiι ludit hostes,sita cactris quos exuit: ingentis praeda est potitus: cuius pars maxima ad quaeis florem redam, est:baud ita multum militi datum. I nde ad Veios exercitus ductus, densior que castella asti: cr a procursationibus,quae multae temere inter murum ac uullum fiebant,edicto ne quis iniussu pugnaret, ad opus mio lites traducti. operum luit omnium longe maximum ac laborios imum,cuniculus in arcem bossium agi coeptus, quod ne intermitteretur opus,neu sub terra continuus latalor eos in conficeret , in partes sex munitorum num
323쪽
LIBER V. 3xtris diui t. senae horae in orbem operi attributae stat miscte ac die nunquam ante oras uam, quam in arcem uiam sicerent. Distuor, cum iam in manibus uideret uictoriam ese urbem opulenti finia capi:tantumis praedae fore, quamltum non omnibus in unum collutis ante bellis fuisseetinequa inde aut militum iram ex malignitate praedae partitae, timidiam apud patres ex prodiga largitione cuperet: Isteras adsienatum misi. Deum immortalium benignitate, fuisconsilijs, patientia militum Veios iam fore in potemte populi Romani. quid de praeda faciendum censtreis Duae senatum dictinebant fiententiae. sienis P. Licin . quem priamum dixisse a filio interrogatum strant:edici palam platacere populo, ut qui particeps esse praedae uellet, in eanra Veios ire altera Ap. claudij. qui largitione nouam,prora digam,inaequalem, confiultam arguens, si semel nefas ducerent captam ex hostibus in maris exhausto bellu pecuaeniam esse: autor erat stipendii ex ea pecunia militi nu Orandi ut eo minus tributi plebes consere eius enim doni societatem sim urus aequaliter omnium domos: non auiduin direptiones mangs otiosiorum urbanorum praerepturus fortium bellatorum praemia esse:cim ita firme eueniat, ut
segnior sit praedator, ut qui'; laboris periculis praeciae
pum petere pretem soleat. Licinius contra suspectam e inuisum semper eam pecuniam fore aiebat causasq; crinuis num ad plebem,sieritionum inde,ac legum nouarum praeis bituram. satius igitur esse reconciliari eo dono plebis animos exbrassis at exinanitis tributo tot annoru fiuccurori: sentire praedae fructu ex eo bello,in quo prope conrasenuerint. gratius d yre,laetiusq;,quod quisq; siua manu ex hoste captum domum retulerit, quam si multiplex auterius arbitrio accipiat. ipsim dictatore lugere inuidiam
324쪽
sit DEC. PRIMAT ex eo eriminas eo delegasse ad sinam: senatum quoq; debere reiectam rem ad se permittere plebi,de pati habeis re,quod cuis fors belli dederit. Haec tutior uisa sententia est,quae popularem senatum faceret. E dictum ius est: ad
praedam Veientem quibM videretur,in eastra ad Amtoὰ rem profici cerentur. ingens princta multitudo repleuit eastra. Tum dictator alicato egressus, cum edixisset ut arma milites caperent, Tuo ductu,inquit,Pγthice Apolisio, tuo, numine instinctus pergo ad deledam urbem vetatos:tibis hinc decimam parte praedae uoueo. te simul I uisno regina,quae nunc Veios colis,precor ut nos uictores in
nostram, tuanis mox futuram urbem sequare: ubi te diagnum amplitudine tua templum accipiat. Hic precatus, superante multitudine ab omnibus locis urbem aggrediatur, quo minor ab cuniculo ingruentis periculi sensius es, set.Veientes ignari sie iam ab suis uatibus,tam ab externis oraculis proditos,iam in parte praedae suae uocatos deos, alios uotis ex urbe siua euocatos hostium templa nouasq; sedes lectim,sies ultimum illum diem agere, nihil minus timentes,quam siubrutis cuniculo moenibus arcem iam plenam hostia esse,in muros pro se quilis armati discurrunt: mirantes quidnam id esset, quod cum tot per dies nemo stab stitionibus Romanis mouisset,lum uelut repentino icti furore improuidi currerent ad muros. I ncteritur huic loὰ eo mula: immolante rege Veientium, uocem arusticis dicentis,qui eius hostiae exta prosecuisset,et uictoriam disi,
exauditam in cuniculo mouisse Romanos mittes, ut adsoperto cuniculo exta raperent: Cr ad dictitorem ferrent.
sed in rebus tam antiquis si si ae similia ueri sint, pro ueris accipiantur,satu habeam. bee ad ostentationem scenae gaudentis miraculis aptiora,quam ad Adenipies affirmoreati
325쪽
LIBER V. 3*3rsines resissere ope pretium est. Cuniculas delectis ML
litibus eo tempore plenus in aede Iunonis, quae in Veientantia arce era armatos repente edidit. Cr pars auersos in muris inuadunt hones: pars claustra portarim reuellunt:
pars, ctor ex tectis saxa tegulael a mulieribus de struitibiacerentur, inferunt ignes. Clamor omnia uarijs terrentiuae pauentium uocibus, misto mulierum ac puerorum phaeratu,complet. Momento temporis deiectu ex muro undiaque armatis,patefctisq; portis,cum alij agmine irrueret, alij desierios scanderent muros,urbs hostibus impletur: ois innibus locis pugnatur. Deinde multa iam edita cede, senescit pugna: Cr dictator praecones edicere iubet,ut ab inisereri abstineatur. Is finis sanguinis fuit. dedi inde inermes coepti ex ad praedam miles permissu dictatoris di currit.
que eam ante oculos eius aliquantum lye, atq; opinione malar,maiorisque pretij rerum seretur: dicitur munus ad coelum tollens precatus esse: ut sicui deorum, hominumq; nimia sua 'rtuna, populis Romani uidereturi. ut eum in uidium lenire quam minimo suo priuato incomodo, publico, Romani populi liceret. conuertente sie inter hunc u neratione,traditur memoriae, rolapsum cecidisse: idq; orinim pertinuisse postea euentu rem coiectantibus uisium ad damnatione ipsius Camilli. captae deinde urbis Romanae, quod post paucos accidit annos,cladem. Atq; ille dies eaeae de hostium, ae direptione urbis opulcntifimae est consiumptus.Possero die libera corpora distitor sub corona uenis didit. ea sola pecunia in publicum redigitur,haud ine ira plebs. Cr quod retulere secura praedae,nec sic qui ad si natum,malignitatis autores quaerendo rem arbitrii sui relaeisset: nee senatui, sed Liciniae similae, ex qua filius ad senatum retulisset: pater tam popularis sententiae autor
326쪽
ιαε DEC PRIMAE siset, acceptum restrebant. Cum iam humanae opes albortitae, egestes a Veiis essent: amoliri tum deum dorina ipsosque deos, sed colentium magis, quam rapientium
modo,coepere.nans Diecti ex omni exercitu iuuenes, pure lautιs corporibus,cadida uecte, quibus deportanda Romam regina I uno asignata erat, uenerabundi templum iniere,primo religiosie admouentes manus: quod id signumore Hetrusco nisi certae gentis sacerdos attrectare non
fiet solitus. deinde cum quidam,sieu stiritu diuino dictus,
seu iuuenili ioco,Vιs ne Roma ire Iuno dixisset: nuisse ceteri Deum conclamauerunt.inde abulae adiectu est,uoriceni quoque dicentU,Ve Gauditam.motam certe sede sua parui molimenti adminiculιs, siequentis modo accepimus leuem,ac Iacilem translatu fuisseCintegramq; in Auentinuaeternam sedem suam, quo uota Romani dictatoris uocari uera perlatam ubi templum ei postea idem, qui uouerat, camillus dedicauit. Hic Veiorum occasius ut urbis opumienti finie Hetrusci notanta,magnitudincinctum uel uitiae tua clade indicantlarquod decem otites h emesq; contrinuus circunbessa, cum plus aliquanto cladium intulisset, quam accepisset,postremo iam sato quos urgente, operibis tamen,non ut expugnata est. Romam ut nunciatu mest, Veios capto :quanquam ex prodigia procurata frorant:cr uatu restonsa,CT PItbicae sortes notae, Cr quantum humanu adiuuari consillijs potuerat res, ducem M. Furium maximum imperatorum omnium legerant: tamen quia tot annis uarie ibi bellatum erat,multaeq; clades a . ceptae uelut ex insterato immesium gaudiu fuit. er priusquam senatus decerneret, plena omnia templa Romana rum matrum gratius dijs agentium erant. senatus in qu triduum,quot dierum nullo ante bello, supplicationes deis cernit. Adventus qgos dictatoris omniam ordinibuM OM
327쪽
LIBER V. 3 sulam e pulli celebratior, quam ullius unquam antea fuit:
triumphusq; omnem consiuetu in honorandi illivi diei violatam aliquantum excesiit. maxime constectus ipsie est, curaru equa albis iuncto urbem inuecti . parums id non ciuitate modo, ted humanum etia uictum. Iouis, Solns equis ea quiparatum dictatorem in religionem etia trabebunt. triaphims ob eam unam maxime rem clarior, quam gratior fuit. Tum Iunoni regime templum in Auentino locauit, dedicauits Matutae matris. ais bri diuinis,humanisq; rebus gestis,dictaturast abdicauit. Agi deinde de Apollinis dono coeptum. cui sie decimam uouisse praedae partem ci diceret Canullus pontifices soluessim religione populam censerent baud acile inibatur ratio iubendi referre praeaedam populum ut ex ea pars debita in sacru siecerneretur. eundem eo, quod leuisimu MLbatur,decurrum est, ut qui se domumq; religione exoluere uelleticu sibimetipse praeisdam aenim siet suam, decimae pretium partis in publicum
deferret :ut ex eo donum aureum dignu amplitudine temapti,de numine dei ex dignitate populi Romani feret. ea quoque col latio plebia animos a camillo alienavit. Interhaee pacificatum legati a Volscis,er Aequis uenersit. imis petratas pax, magis ut fessa tam diutino bello acquiesceis rei ciuitas,quam quod digni peteret. Vrijs captu,sex tribunos militu con utari potemte inbequens annus habuit,
duos P. cornelios, cosum Cr Scipionem, M. Valeriam Naximum iterum, C. Fabium Ambustum iterum, L. Furi 'riam Medullinum quintum, .seruiliu teritu. corneliis
Faliseu bellum, Ualerio ac Seruilio capenas sorte euenit. db ijs non urbes ut aut operibus tentatae sita ager est depopulatus praedaeos, rersi aventu, actuemusta felix arbor,niae
hilsrugistru in agro resida. Ea clades capenate populi
328쪽
,M DEC PRIMAE subegit. pax petentibus data. I n Falisicis bellum restabat.
Roniae interim multiplex sie ditio erat, ius leniendae cavo su coloniam in Volscos, quo tria milia ciuium Romanois ρrum scriberentur,deducendam censiuerunt:tri uiris ad id creati terna iugera,er septunces uiritim diuiserat. Ero largitio sterni coepta: quia stet maioris auertendae solam rium obieeium centiebant. cur enim relegari plebe in Volis iscos cum pulcherrima urbs Veij agerq; Veientanus in co lstectii sit,uberior ampliors Romano agros urbem quos urbi Romae uel situ,uel magnificentra publicorum,priua storums tectorum ac locoru praeponebant. quin illa quoq; iacitio mouebatur, quae pon captam utis Romam a Gallis ieelebratior fuit,trati nigrandi Veios. caeterum parte plata ibis,partem senatus destinabant habitandos Veios: Docti urbes communes reipub.incoli a Romano populo poste. Adversi re quae cium optimates ita tenderent, ut morituros sse citius diceret in cons ectu populi Romani, quam quicis iquum earum rerum rogaretur: quippe nunc in una urbe L:
tantum dissensioram esse, quid in duabus urbibus oretatis Elam ne ut quisquam uictrici patriae prorret nereis maiorem fortunam captis esse Veijs, quam incolumibus uertis pol ircino sie relinqui a ciuibus in patria posse: ut
relinquant patriam atque cives,nullam vim unquam fabis acturum:Cr T. Sicinium ti enim ex tribunis plebis rogatationis eius lutor erat conditorem Veios sequantur, restacto deo Romulo,dei filio,parete Cr alitore urbis Rome. Haec cum foedis certaminibus agerentur nam partem triabunorum plebis patres in suam siententiam traxerunt nulla res alia manibus temperare plebem cogebat: quam quod ubi rixae comittendae causa clamor ortus esset,prinis
clesbenatus primi turbae uirrcntcsse,peti, 'iri, atque
329쪽
conatus uerecundia irae obstibat. camillus identide omnia brus locis concionabatur. haud mirum id quidem esse: furore ciuitatem,quae damnata uoti omnium rerum potiorem curam, quam religione se exoluendi,habeat. nihil de collaritione dicere stipis uerius,quam decimae:quado east quisppriuatim obligauerit,liberatus sit populus. enimuero illud
se tacere,fuam conscientiam non pati: quod ex ea tantum praeda,quae rerum mouentium fit,decima designetur: uris bis,atq; agri capti,quae ex ipsa voto contineatur,mentionem nullam fieri. cum ea disceptatio anceps sienatui visa, delegata ad pontifices esset .adhibito camissio usum eo eis gio: quod eius ante conceptuem uotum Veientium fuisset, post uotum in potestite populi Romani ueniset, eius partem decimam Apollini sacrum esse. ita in aedimatione
urbs ager venit: pecunia ex aerario prompta, Cr tribuisnu militum conctularibus ut aurum ex ea cocinerent, negotium datum. cuius cum copia non est, atronae coetibum ad eum rem con ultandam habitis, Cr communi decreto pollicitae tribunis mwlitu aurum Cr omnia ornamenta sua, in aerarim detulerunt. Grata ea re ut quae maxime senari
tui unquam fuit .honorems ob eam munificentiam ferunt matronis habitum:ut pilento ad sacra ludoss, carpentismo princtos uterentur. Pondere ab singulis auri acceripto,aestimatos,ut pecuniaesoluerentur,crateram auream feri placuit: quae donum Apollini Delphos portareturi simul ab religione animos rennsierunt. integrant seditiorinem tribuni plebis: incitatur multitudo in omnes princiapes, ante alios in canari .eum praedam Veientanam puri
blicando sacrando ad nihil rediise . abbentes sto
330쪽
sts DEC PRIMA Erociter increpant: promtium, cum stultro iratis ostris
rent, uerecundiam habent. Simul extrahi rem ex eo a
no uiderunt, tribunos plebis latores Iegis in annum eosderesciunt: er patres hoc idem de interce1boribus legis unis nisi ita tribuni plebis magna ex parte ijdem restcti. corinutiis tribunorum militum patres summa ope evicerunt ut M. Furius Camillus crea tu .propter bella simulabit parari ducem sed rogationi tribunitiae aduersarius quaeis rebaturicum camillo creati tribuni militum confiulari pote, tite,L. Furius Medullinus stria C. Ae lius,L. lerius Publicola, S Pontamius,P. Cornelius iteru. Primeipio anni tribuni plebri nihil moverunt:donee M.Furius Camillus in Faliscos,cui id bellium mandatum erat,proficisceretur. dilberendo deinde elanguit res.G Camillo,quem aduersarium maxime metuerant,gloria in Faliscis creuit. Nam cum primo moenibuερ bones tenerent, tutifim id rati,populatione agrorum,ais incedijs uillarum coitagit eos egredi urbesses timor Iogius progredi prohibuit. lite stre passuum ab oppido castra locant: nulla re alta Mentes ea satis tuta esse, quam di cultate aditus, seris
confragosisq; circa,ta partim rectis, partim arduta vijs. caelo in camillus captiuum indicem ex agris secutim durucem,castris multa nocte motis, prima luce aliquanto superioribus locis se ostendit. tri triam Romani muniebant. alius exercitus praelio intellis stabat.ibi impedire opus conatos hostes undit ligais, rintus inde pavoris Falistis iniectu est,ut ejusa liga castra ua, quae propiora erant,
praelati,urbem peterent. multi caesi uulneratis priusquipauentes portis inciderent. castra capta: praeda ad quosiores redacta cum magna militum ira. sed seueritate ima per uicti eandem virtutem σ oderant er mirabantur.