장음표시 사용
331쪽
LIBER V. s*' Obsidio inde urbis, er munitiones, er interdum pero ὸ cfionem impetus oppidanorum in Romanas stitiones praelias pari feri:Cr teri tempws, neutro inclinata stercum frumentum, copiaes aliae ex ante conuecto largius obse iis quam obsidentibus suppeteret. uidebaturq; αqsse diuturnus uturus Iabor ac Veiis fuisset: ni fortuna imperuratori Romano sim in cognitae rebus bellicta uirtutus ecime Cr maturam uictoriam dedisset. Mos erat Faliae scis eodem magis, o liberorum Cr comite uti: mutq; plaures pueri, quod hodie quos in Graecia manet, unius cura
demandabunturi principtam liberos sicut serest, qui scruentia uidebatur praecellere, erudiebat. Is cum in pace impituisset pueros ante urbem luctus exercendiqcausa proaducere nihil eo more per belli tempus intermFo, dum modo breuioribus, modo longioribus spatijs trahendo eos a porta luctusermonibusq; uariatus logius solito ubi res deis dit, progressus interstitiones eos bonium, canras inde Romana in praetorium ad camillum perduxit. ibi sceleripo sucinori scelestiorem sermonem addit: Falerios se in munim Romanis tradidisse: quando eos pueros, quorum parentes capita ibi rerum sint, in potemtem dediderit. Quae ubi cantalius audiuit: Non ad fimie inquit tui nec populum , nec imperatore sicclesius ine cum scelesto ni nere uenisti. nobis cum Falscis, quae pacto sit humano,μα cietas non est quum ingenerauit natura, utrisq; est erit sunt er bessi icut pacis iura:iustes ea no minus quam sortiter didicimus gerere. arma habemuε non aduersium eam aetate, cui etiam capita urbibus parcitur, sed aduersus ara mutos,Cr imos, qui nee laesi nec lac iti a nobis eastra Romana ad Veios oppugnarunt. eos tu, quantum in tes Gnosioscelere vici linego Romanta artibus,virtute, orax γ per ar
332쪽
t pcre, armis, sicut Veios uincam. Denudatum deinde e manibus post tergo illigatis, reducendum Falerios puraru tradidit: virgasque cis, quibus proditorem ageret in umbem uerberantes, dedit. Ad quod Dectaculusi concursu populi primum Acto, deinde a magistratibus de re nova uocato senatu, tanta mutatio animis est iniecit, ,ut qui moredo ei ferati odio iraque Veientium exitum pene quam Carapenatium pacem mallent,apud eos pacem uniuersa posceraret ciuitas. Mes Romana, institia imperatoris, in foro crcuria celebrantur: consiensius omnium legati ad Camialum in calli u,atq; inde permissiu canassi Romam ad senaritiam, qui dederent Falerios, proficiscuntur. introducti ad senatu in locuti traduntur.Patres conscripti, uictoria cui nec deus nec homo quisqui inuideat, victi a uobli Cr imis peratore utam dedimus nos vobH:rati, quo nihil uictori pulchrius est, inclius nos sub imperio vectro, quam Iegiabus nolim uicturos. E uentu huius belli duo salutaria exeapla prodita humano generi fiunt. uos fidem in bello,quam
praebentem uictoriam maluistis: nos side prouocati uictoriam ultro detulimus sub ditione uestra stamus. mittite qui arma, qui obsides, qui urbem patentibus portu accipiat: nec uos ei nonne,nec nos imperi uestri poenitebit. comisso Cr ab hostibus, Cr a ciuibuε gratiar ultri Faliscis in pipendium militum eius anni, ut populus Romanus tria
buto uacaret, pecunia imperata. Pace da exercitus Rotimum reductus. camillus meliore inulto laude, quam cum
trismphantem albi per urbem uexerant equi, insignis iuripitiasdes hostibus uictis cum in urbem redisset: tacite eritus uerecundiam non tulit senatus, quin sine mora noti liberaretur: crateramq; auream donum Apollini De
333쪽
33et L I B E R V., situ misi toga una naue, haud procul freto siculo a pirarutis Lipares in excepti deuehuntur Lipares.mos erat cim Micatri uelut publico latrocinio partam praedam diuidere. Forte eo anno in summo magistratu erat Timasitheus quidam Romanii uir sinatior quam μου, qui legatorum nomen,domans Cr dcum cui miteretur, Cr doni causam
verim ipsie, multitudincin quoque, quae siemper firme παgenti est jinlita, religionis iustae impIcuit: adductosq; in publicum hostilium legatos cum praesidio etiam nauium Delphos prosecutus, Romam indesilites restituit. hostitium cum eo fienatu confiulto est fetum: donaq; publice
data. Eodem anno in Aequis uarie bellatim adeo ut in inricerto fuerit Cr apud inos exercitus,er Romae, uic flent, victi ne essent. Imperatores Romanι uere ex tribum: mirilitum c. Aemγliu Spuriim Posthumilis. primo rem commmuniter gesserunt: usis inde acie honibus, Aeni liu praeis dio Verruginem obtinere placuit,Pos humium fines uarishre. ibi erem incomposito agmine negligentius ab re beta negoti euntem adorti Aequi terrore iniecto in proxiis mos compulere tumulos . pauors inde Verruginem etiam
ad praesidiis ulterum est perlatus. Posthum ius fiuis in tutatum receptis cum concione aduocata terrorem increpararet, ac fugam: Vos esse ab ignauifimocr fugacifimo
hoste: conclamat uniuersius exercitus, merito se ea a
dire, cr fieri adnugis flagitiu: sita eosdem correcturos esse,neque diuturna id gauditu hostibus ore poscetes ut coasistim inde ad castraho lium duceret in const)ectu erant posita in plano nihil poenae recusabunt, ni ea ante noractem expugnasbent. Collaudatos corpora curare, pararatosq; ebe quarta vigilia iubet. Cr hones nocturna fugam ex tumulo Romanora ut ab ea Mia, quae strebat Vermoti
334쪽
33α DE c. PRIMA Enem,excluderent, fuere obuii: praeli s ante lucem Gedluna pernox erat com y est: Cr haud incertius diurano praelium filii. Sed clamor Verruginem perlatus, cum
castra Romana crederent oppugnari, tantum iniecit parinoris,lit nequicquam retinente atq; obsecrante Aemγlio,
Thusculin palati fugerent.inde ama Romam perlata est Posthmium, exercitumq, occi um. Qui ubi prima lux metum insidiarum effusie siequentibus Iustulit: cum perea quitasset aciem pronussa repetens tantum iniecit ardoris, At non ultra fustinuerint impetum Aequi. eaedes inde fuisgientium, qualis ubi ira magis quam virtute res geritur, ad pernicie hostium Acta est.tristems ab Thustulo numtium nequicqua exterrita ciuitate literae a Posthumio tui reatae equunturi uictoriam populi Romani esse: Aequora exercitum deletis. Tribunoru plebH actiones quid nonis dum inueneranimem, Cr plebs continuare Iutoribus Itagis tribunatum, Cr patres reficere intercessores legis diris
nisi fiunt. sed plus suis comitijs plebs ualuit. quem dolata rem ulti patres fiunt, senatusconsulto Acto ut consides,
inuictus plebi magist, sus, crearenturi annum post quinis tamdecimum creati consides L. Lucretius Flauus, Seruius Sulpitius Camerinus. Principio huius anni 'ociter, quia nemo ex collegio intercessurus erat: coortis ad perfrenis dum legem tribunis plabi ,nec begnius ob id ipsium con uis libus resistentibus, omnis ciuitate in unam eam curam eonuersa, Vitellium coloniam Romanam in seuo agro A eis qui expugnant. colonorum pars maxima incolumu, quia nocte proditione oppidum captum liberam per auersa urbis *gam dederat,Romam pemgere. L.Lucretio conrasuli ea prouincia euenit.is cum exercitu pro fictim acie hopei uicit: victors Romam ad maius aliquanto certamen
335쪽
LIBER V. rasredijt. dies dim erat tribunis plabis biennij superioris A. Virginio,Cr ch . Pomponio: quos defendi patrum confiensu ad fidem sienatus pertinebat. neq; enim eos aut vitae ullo crimine alio, aut gesti magilli utus quisquam arguebat, praeterquam quod gratificantes patribus rogationi tribunitiae intercesissent. uicit tamen gratia senatus plebis ira: er pesimo Geplo innoxii denis millibus grauia aeris conisdemnati sunt. id aegre pusi patres. camissus palam sceleris plebem arguere quae iam in Γuos uersa non intelligeret se prauo iudicio de tribunis intercesionem sustulisse intercessone sublata tribunitiam potemte euertisse. Nam quod illi speraret diraenatam licentiam eius magistratus patres laturos aligi eos. i tribunitia uis tribunitio auxilio repelli nequeat,aliud telum patres inuenturos esse. con ulcis inae crepabat, quod Ade publica decipi tribunos eos taciti tualisbent, qui sienatus autoritatem secuti essent. Haec propratum cocionabundus in dies magis augebat iras hominum. senatum uero incitare aduersius legem haud desistebat: ne aliter descenderent in forum cum dies strendae legis uenis set, quam ut qui menanissent sibi pro aris,'cius, Cr deum templis, ac solo in quo nati essent, dimicandum fore. nam
quod adsie priuatim attineat, si suae gloriae sibi inter dimicationem patris meminisse sit fas, sibi amplum quos esse
urbem ab sie captam frequentari: quotidie sie frui monimem gloriae fiuae: er ante oculos babere urbem latam in triumpho suo:insistere omnes uestigiis laudum suarum. sed ne fas ducere destriam, ac relictam ab diis immortalibus in coli urbem: Cr in captiuo solo habitare populum Roamanum: er uictrice patria uictam mutari. Ilis adhortuisitonibus principis concitati patres, sines iuuencis, eum
ferretur lex, agmine Acto in forum uenerunt: disipatis pertri
336쪽
3 4 DEC PRIMAE per tribus. βuos quisque tribules prehen antes orare eam lacrγmis corpore: ne eam patriam, pro qua Artifime stollesimes ipsi ac patres eorum dimicassent, desererent:
cupitolium, aedem Vestae, caetera circa templa deorum ore pentantes:ne exulem,extorrem popul Rom. ab solo patrio, de diis penatibim in bonium urbem agerent: eos rem adducerent, ut melius fuerit non capi Veios, ne Romnia destreretur. Quia non ut agebant sed precibus, Cr it ter preces multa deorum mentio erat, religiosum parti maximae fuit: ex legem unam plures tribuε antiquarunt,
quam iusserunt. adeoq uictoria laeta patribus fuit, ut postero die restretibus con ulibus senatu icon ultu feret, ut agri Veientani sieptena iugera plebi diuiderentur: nee patribus similiae tantum, fied ut omnium in domo liberorucapitum ratio haberetur : vellenis in eam spem liberos tot iere. E o munere delinita plebe nihil certatum est, quominus confiularia comitia haberenturi creati confiules L. Valerius Potitu M . M anlius, cui Capitolino poneafuit cognomen. Hi con ules magnos ludos strere quos M. Maerius dictator uouerat Veienti be o. eodem anno aedes Iurinonis reginae ab eodem di latore, eodemq; bello vota deae dicatur: celebratamq; dedicationem ingenti matronarum
studio tradunt. Bellum haud memorabile in Algido cum Aequis gestura est, usis hostibiis prius pene, quam manus costrerent. Valerio, quod perseueratior caedendis in fuga fuit, triumphus: Manlio ut ouans inguederetur urbem, decretum est. Eodem anno nouum bellam cum Volsinienis sibus exortum: quo propter finem, pellitentianis in disgro R omano ex siccirite caloribusq; nimijs ortam, exeriseitus duci nequiuit. ob quae Volsinienbes Salpinatibus adisiunctis siuperbia elati ultro agros Romanos incursavere. bellam
337쪽
LIBER V. DF betam inde duobus populis indictum. C. Iulius erector deincesti in eius locum M. corneliusfiustectus. quae res postea religioni fuit: quia eo lustro Roma est capta: nec deinde unquam in demortui locum censior si dicitur. Uulibusq; morbo implicitis placuit per interregnum renouari aurispicia. inq; cum ex benatusconsulto con ules magiitratu
se abdicallent: interrex creatur M. Furius camillus: qui P. corneliam Scipionem, is deinde L. Valerium Potitum interregem prodidit. ab eo creati siex tribuni mιlitu conis
silari potestite: ut etiam sicui eorum incommoda ualetu do fuisset, copia magis bratum reipublicae esset. calendis
quintilibus magiIbat occepere L. Lucretius, Seruium sulpitius, M. Aem lius, L. Furius Medullinussieptimum, Agrippa Furius,c. Aeni lius itera. Ex his L. Lucretio,
Cr c. Aemγlio Vol mira es prouincia euenit: Sulpinates Agrippae Furio, Cr Seruio Sulpitio. Prius cum Vohiniensibus pugnatum est. bellam numero hostium ingens,certarimine haud sane asperum fuit fusa concusu primo acies in , fugam. millia octo armatorum ab equitibws interclusa pois sita armis in deditionem uenerunt. Eius belli fina escit, ne se pugnae committerent Salpinates: moenibus armati se tutalantur. Romani praedas pasim Cr ex Salpinati disgro, cr ex Volsiniensi, nullo eam uim arcente, egerunt: donee Vohiniensibus 'lis bello,ea conditione,ut res potapulo Romano redderent lipendiumq; eius anni exercitui protiret in uiginti annos induciae datae. Eode anno M. v Icaeditius de plebe nuntiauit tribunis: st in Nova uda, ubi
nune sacellum est supra aedem Vestae uocem nodus silentio audis clariorem humana: quae magistratibus dici tuis beret, Gallos aduentare. Id cui fit propter autoris huis militatem stretii: er qμod longinqua, s ignotior gens
338쪽
33 6 DE c. PRIMAE erat. Neque deorum modo monita ingruente flos reta: sed humanam quoque opem,quae una erat, M. Furium ab urbe amouere. qui die dicta ab L. Apuleio tribuno plebis propter praedam Veientana filio quos adolescente per idem tempns orbatus, cum accitis domum tribulibus, erellantibus, quae magna pars plebis erat percunctatus unia
mos eorum, restonsium tulisset: st collaturos quanti dramnam esset: abfioluere eum non posse: in exilium abft: precatus ab dijs immortalibus, si innoxio fibi ea iniuria fieret, primo quoque tempore deoderium fui ciuitati inis gratae Acerent. absens quindecim milllibus Brauis aeris Damnatur. Expulso ciue, quo manente, si quicquam bum norum certi est, capi Roma non potuerat: aduentante βαtali urbis elude, legati ab clusinis ueniunt, auxilium adriversius Galilos petentes. Eam gentem traditur Ama dulceis dine frugum, maximes uini noua tum uoluptate captam,
Alpes transiyciagrosq; ab Hetruscis ante cultos posedibisse. er inuexisse in Galliam uinum illiciendae gentis causa
Aruntem clusimum', ira corruptae uxoris ab Lucumone, eui tutor is fuerat ipsie, praepotente iuuene, CT a quo e peti poenae,nisi externa vis quaesita esset, nequirent. ne transeutibus Alpes ducem, autorems clusin oppugnanis
di fulse. Equidem haud abnuerim: CIulium Gallos ab Arante, sim quo alio clusino adductos. sed eos qui oppugnauerint clusium, non fuisse qui primi Alpes transis
. rint, satis moti ducentis quippe annis ante, quam cluae sum oppugnarent,urbenis Romam caperent,in Italiam Galli tran cenderunt:nec cum bis primum Hetruscorum, sed multo ante cum ijs,qui inter Apenninum, Alpes que incolebant , saepe exercitus Gallici pugnauere. Thus ora ante Romanum impertu late terra maris opes patuere. mari
339쪽
marisupero instros quibus Italia in uti modo cingitur,l quantam potuerint,non una utit argu mento: quod alterurius crum communi uocabulo gentis, altera Adriaticum mari ab Adria Thuscorum colonia uocauere Ilassicae genrates. Graeci eadem TFrrhena m,atque Adriaticiam vocant. li in utrunque mare uergenteis incoluere urbibus duodenis terras,prius cis Apenninrum, ad instrum mare postea tias Apeniniam totidem,quot capita originis eia colonijs missis: quae tris Padiam omnia Ioc excepto Venetoriam anagglo, qui ilinum circumlunt maris, ad Alpes tenuere. Alpinis quos ea gentibus haud dubie origo est, maxime Rhetis:quos Ioca ipsa ejerarat,nequid ex antiquo, praeα
tersonin linguae,nec eum incorruptum, retinerent. De
transitu in I taliam Gallorum haec accepimus. Prisco Tarquinis Romae regnate,celtarum, quae pars Galliae tertia est,penes Biturigessiamma imperi) fuit. V regem Celtico dabant. Ambigatus is fui uirtute fortunas cum sua, tuent publica praepollens:quod in imperio eius Galla adeo stug ,hominu s fertilis luit, ut abundans multitudo uix regi uideretur posse. Hic magno natu ipse iam exonerare praegrauante turba regnium cupiens,Bellovesiam ac sigonesium sororis filios impigros iuuenes missurumst ese in quas dii dedisent augurijs sede osterit. quanta ipsi uetilent nu merum hominum,excirent, nequa gens arcere a
venientes posset. Tum Sigoveso fortibus dati Heronei saltus. Belloveso haud paulo laetiorem in Italiam uiam dijdabant. Is, quod eis ex populis abundabat, Bituriges,
Arvernos, Senones, Heduos, Ambarros, carnutes, Aura
lorcos, excivit. profectus ingentibus peditum equitumscopijs in Tricastinos uenit. Alpes inde oppositae erant, inexuperabiles uisus haud equidem miror, nulladum
340쪽
DEC PRIMA Euia quod quidem continens memoria sit, ni de Hercule fibulis credere libet) superatas. I bi eum velut septos insoti altitudo teneret Gallos, circulemrenis qua nor per iuncta coelo iuga in alium orbem terrarum transiret, religio etiam tenuit:quod allutum est,aduenas quaerentes agrum ab Saluium gente oppugnari. Masilienses eranthii,nauibus a Phocaea pro βcti. id Galli fortunae suae omen rati adiuuere, ut quem primum in terra egrest occupauerunt locum,putentibus HIuis communirent. ipsi per Taurinos saltusq; Iuliae Alpis transcenderunt: fusis que acie τbustis haud procul Ticino flumine,cum, in quo consi derant,agram In ubrium appellari durisbent, cognomine an ubribus pago Heduorum ibi omen sequentes loci,condidere urbem, Mediolanum appellarunti Alia subinde manus Germanorum EIitovio duce uestigia priorum securi, redem saltu Auente Belloveso cum transcendisset Alpes, ubi nune Brixia de Verona urbes sunt,locos tenuere bui,considunt. post hos Salluvij, qui prope antiquam gentem Leuos Ligures ncolentes circa Ticinum amne potiere Apenninum.deinde Boij,Lingontas transgre', cuiam inter Padum atque Alpes omnia teneretur, Pado raratibus traiecto,non Hetruscos modosed etiam Vmbros aragro pellunt:intra Apenitium t ensese tenuere. Tum Seranones recetiyimi aduenarum ab onte flumine usque ad Athesim fines habuere.bae gentem clusium,Romam queinde uenisse comperio: id parum eortam est, solamne, an ab omnibus Cisalpinorum Gallorum populis adiuta. Clusini nouo bello exterriti, eam multitudinem, tum formis
hominum inusitatas cernerent, Cr genus armorum: a
direnis sepe ab ijs cis Padum, ultra que, legiones Heatrascorum lusus:quanquam aduersus Romanos nullum eis