장음표시 사용
471쪽
ICm Plautis forte euenit. Prius ad Priverniam profictus, extemplo acie conflixit. haud magno certamine deuicti hostes:oppiduam captium,redditiamq; Privernatibus,prossidio ualido imposito: agri partes duae ademptae. I nde utactor exercitus Sutricum contra Antiates ductus. ibi in via utrinq; caede atrox praelium fuit. Cr cum tempestas eos neutro inclinata ste dimicantes diremilbet, Romani nihil eo certamine tam ambiguo Di, in posterim die praelium parant. Volscis receiibentibus quos viros in acie amisybent, haudquaquam idem animus ad iterandum pericuisium fuit. nocte pro uictis Antium agmine trepido, saucijsae parte impedimentorum relicta,abierunt. Armorum magna ius tum inter caesa corpora bonium, tu in castris inis venta est. ea Luae matri darest cos .dixit vires hostiuusque ad oram maritimam est depopulatus. Alteri cos. A ditio ingresso Sabellam agragm,non castra Samnitis, non lagiones usquam oppositae. βrro, igni que notitiatem agros legati Samnitiam pacem orantes adeunt. a quo
reiecti adsienarum, porestite ficta dicendi, positis sero.
ribus animis pacem sibi ab Romanis, belli que ius aduerasus Sidicinos petierunt. quae beeo iustius petere, quod is amicitiam populi Romani secundu suis rebus,non aduerasis, ut campani uenissent: cr aduersus Sidicinos siti meret arma, uos semper hones, populi Romani nunquam amiscos qui nec,ut Samnites, in pace amicitiam, ne ut camapani, auxiliam in bello petilbent: nec in fide populi Roα
muni, nec in ditione essent. Cum de poctulatis SamnitiuT. A dilius Pr. senatu m confiuluisse reddendum que his foedus Patres censiuissent, praetor Samnitibus respondit: Nec, quominus perpetua amicitia esset, per populum
Romanum petilbe: nec contradici quin, quoniam ipsos
472쪽
tii tegro reconcilietur. Quod ad Sidicinos attinet, nihil inis, tercedi, quo minim Samniti populo pacis belli s libreum, arbitrium sit. Foedere icto cum domum reuertissent, exa, templo inde exercim Romanus ductum, annuo stipendio, c trium mensiumst elo accepto, quod pepigerat con sul,ut tempus inducijs daret, quoad legati redissent. Suisti mites copjjs ij dem, quibus uti aduer us Romanum bellus fuerunt, contra Sidicinos prolicti haud in dubia spe erat, mature urbis hostim potiudae. Tam ab Sidicinis deditio, prius ad Romanos coepta fieri est. deinde postqua patres ut serum eun ultimaq; tandem nec itate expressum albernabantur .ad Latinos iam sua sponte in arma motos jam t. ne campani quidem adeo iniuriae Samnitium, quam beneficij Romanorum memoria praesentior ei uobis se ari vis abctinuere. Ex his tot populis ingens exercitus duce
Latino fines Samnitium ingressus, plus populationibus quam praelijs cladium fecit. CT quanquam superiores corritiminibus Latini erant: haud inviti, ne sepius dimicandu foret,agro bonium excesseere. Idstatium Samnitibws datatum est Romam legatos mittendi. qui cum adissent sena tum,conquesti eadem sie foederatos pari,quae hostes essent pasi,precibus infimis petiere,ut satis duceret Romani uiae ctoriam, quam Samnitibus ex campano Sidicinos hoste eripuissent: ne uinci etiamst ab ignauisurus populis βαnerent. Latinos campanos que, si sub ditione populi Romani essent, pro imperio arcerent Samniti agro: sin
imperium abnuerent, arm S coercerent. Aduersitos haec
restonsium anceps datum, quia lateri pigebat in pol stite sua Latinos iam non esse , timebant que ne aramdo abalienarent. campanorum aliam conditionem
473쪽
ese, qui non foedere, sed per deditionem in fidem uenilis
sent. itaque campanos, seu velint, seu nolint, quieturos in foedere Latino nihil esse, quod bellare crum quibus ipsvelint,prohibeantur. Quod responsium, sicut dubios suis imites quid nam Acturi Romanum censerent, dimisit: in campanos metu abalienavit: Latinos, uelut nihil iam non concedentibus Romanis, Irrociores fecit. Itaque per speciem aduersus Samnites belli parandi crebra concilia indicentes, omnibus confulntionibus inter se principes occulte Romanum coquebant best . huic quos aduerosus seruatores suos bello campanus aderat. Sed quanquaomnia de indu a celabantur, privss quam moverer tur Romani, tolli ab tergo Samnitem honem uolebant: en per quosdam priuatis hostilijs nec itudinibussconiunctos indicia coniuratismi eius Romam emanarui.
iusius ante tempus consulibus abdicare se magi ais, quo maturius noui confiules aduersus eandini molem belli crearentur:religio incesti ab eis,quorum imminutum ima perium esset, comitia haberL itas interregnum initum.
duo interreges verunt,M.Valerius ac M.Fabius. crearavit consules T. Manlium Torquatam m. P. Decium murem. Eo anno Alexandrum Epiri regem in Italiam
classe appulisbe constit.quod bellu ,si prima satis prostera Ailbent, haud dubie ad Romanos perueniset. Eadem aetas reril magni Alexandri est,quem sorore huius ortum, in alio tractu orbis inuictum bellis iuuene fortuna morbo extinxit. caetera Romances desectio socioru nominis Latini haud dubia erat tame tanqua de Samnitibus, no de
se cura agerent: dece principes Latinoru Romam euocauxerunt,quibus imperarent quae uellent. Praetores tu duos .
Latini habebant L. Annium Setinum er L. Numitium circeiensem
474쪽
circeiensem,ambo ex coloniDRomarus er quos praeter Signiam Velitrass er ipsas colonies Romanas, Volscietia exciti ad ama erant.eos nominatim euocari placuit. Haud cuiquam dubium erat super qua re accirenturitas concilio prim habito praetores quam Romam proficisceo rentur: euocatos se ab senatu docent Romano: er qua actum iri secum credunt, quidnam ad ea restonderi placeat,restrunt. cu aliud ali, censierent,tum Annius: Quattquam ipsie ego retuli quid restonderi placeret .mmen marigis ad summam rerum nostrarum pertinere arbitror,quid agendum nobis, quam quid loquendum sit . facile erit, explicatis confli1s, accommodare rebus uerba . Nam si
etiam nunc sub umbra foederis aequi seruitute pati post uomus: quid abest quin proditis Sidicinis non Romanorum solum, sed Samnitum quos dicto paremus s restonde
mimos Romani :nos ubi innuerint,posituros ama. Sin autem tandem libertatis de diderium remordet animos: sifoedus est: si societas aequatio iuris est: si consanguineos nos Romanorum ese,quod pudebat, nunc gloriari licet: si socialis illis exercitus is est, quo adiuncto duplicent uires suus,quemfecernere ab se C O s s. bellis proprijs ponenae 'dis sumendius nolint:cur non omnia aequantur s cur non ulter ab Latinta C o s. datur ubi pars uirium,ibi er imis
peri, pars est. Est quide nobis hoc per se haud nimis diu plura:quippe cocedentibus Roma caput Latio essesta ut amplum uideri posbet, diuturna patientia βcimus. Atqui siquido unqui consociandi imperj,uburpandae libertatis .
tempus optanis:en hoc tempus adest,Cr uirtute utar et deum benignitate uobisdatam. Tentastis patientia negando militem. quis dubitat exarsibe eos, plus ducento. annorum morem solueremissi pertularat tamen hunc
475쪽
4 4 DEC. PRIMAE dolorem. bellum nostro nomine cu Pelignis gesimus, qui ne nostrorum quidem finium per nos tuedorum ias antea dabant, nihil interceserunt. Sidicinos in fidem receptos, campanos ab se ad nos descit siexercitus nos parare admirersus Samnites foederatos buos audierunt: nec moverunt se ab urbe.unde haec illis dirim modestia,nis a conscientia uirium Cy nonrarum et uari s Idoneos autores habeo, quaerentibus de nobri Samnitibus ita restonsium ab senaα tu Romano esse: ut facile appareret ne ipsos quidem iumponulare ut Latium sub Romano imperio sit . uctu ate modo ponulando eo, quod illi uobis diciti concedunt. Si quem hoc dicere metus prohibet: en ego ipsie a lente no populo Romano modo benatuque,sed Ioue is fio,qui capiatolium incoli profiteor me dicturum uto nos in foedere, ac societate et e uelint, cos. alterum ab nobis benarus partem accipiant. Haec ferociter non seuadenti solum, stapollicenti,clamore Cr asensu omnes permisierunt,ut ag ret dicereis, quae e repub. nominis Latini des sua uis derentur.Vbi est Romam uentum,in capitolio eisenatus datus est. Ibi cu T. Malius C o s.egiJet curis ex armoristate patrum: ne Samnitibus foederatis bellum inferrent: Annius, tanquam uictor armis capitolium coepisset,non legatus iure gentiu tutus loquereturi. Tepus erat, inquit, T. Manli,uosq; P. C. tandem iam uos nobiscum nihil pro imperio agere, cum forentisimis deum benignitate nunc Latium armis uirus, Samnitibus bello uictis, Sidiscinis, Campanis Es focijs,nunc etia Volbris adiunctis,uideretis colonias quos utarus Latinum Romano praetuliseimperium. sed quoniam vos regno impotentisnem ut λα ponatis,no inducitιs in animum nos quoqui armis pose sumus asserere Latium in liberrum,co junguinimi E
476쪽
LIBER VIII. 47sboc dabimus, ut conditisnes pacis feramus aequus utri :quoniam uires quos aequari dijs immortalibus placuit.
C O s. rem Roma,alteru ex Latio creari oportet fieri
tus parte aequam ex utras gente ese: unum popula, una reii feri. Cr ut imperii eadem sedes sit,idems omnibus nomen quonia ab alterutra parte cocedi necese est quod utrisque bene uerta sit haec ane patria potior er Romani
omnes uocemur. Forte ita accidit, ut parem ferociae huius Cr Romani C o s. T. Manliam haberet: qui adeo non tenuit iram, nisi tanta dementia P. C. cepithe ut ab Setino homine leges acciperen gladio cinctu in senatu uenturuse esse palam diceret, Cr quecunq; in curia Latinil uidi αset,sua manu interempturuψ couersus adsintilluchri Iouis, Audi Iupiter haec scelera, inquit, audite ius fsq;. Peregrinos C os s. ex peregrinu senatum in tuo Iupiter avgurato templo captus, atque ipse oppressus uicturus esshaeccine foedera Tullus Romanus rex cu Albanis patriabus utaris Latin haec L. Tarquinius uobiscu postea Dciis no uenit in mente pugna apud Regil in Iacaem adeo er cladium uectruru ueteru,Cr beneficiorum nonrori erga vos obliti essiss cum cos. voce βubsecuta patrum indignatio esset,proditur memoriae: aduersius crebram implorationem deum, quos testes foederu saepius inuocabat Cos s.uocem Antiij sternentis numin. I ouis Romani audita. certe cu comotus truse ab uestibulo tepli citato gradu proriperet: lapsus per gradus, capite grauiter osensio impactus imo ita est saxo,ut sopiretur. Exanimatu autora res quoniam no omnes sunt,mihi quos in incerto relictust cui inter foedou ruptorum temtione ingenti stagoore cocli procella effusam. nam er vera esse,CT apte ad rea
praesentandum iram de scrupossunt.Torquatus mi us
477쪽
4 6 DEG PRIMAE ab senatu ad dimittendos legatos,cum iacentem Annium vidisset,exclamatim ut populo patribus 9 audita uox pariter fit:Bene habet. dij pium mouere beau. est coele ne numen,es magne I upiter. Gistustra te patrem deum homiis nurus hac sede sacrauimus. Quid cessatis Quirite uosspatres coscripti arma capere dijs ducibusscstratis legiones Latinorsi dabo: quemadmodu legatu iacente videtis. . Assensu populi excepta uox coctulis tantu ardoris animis fecit, ut legatos proficiscentes cuma magistratuu magis, qui iussu coctulis prosequebatur,q ius gentium ab ira imis petus hominu tegeret. consensit ex senatus beau: co ulcis duobus scriptis exercitibus per Marsos Pelignossprincti,adiuncto Samnitium exercitu, ad capuam, quo iam Latini soci s couenerant,castra locant. I bi in quietextris co uti eade dicitur uisa steries uiri maioris et pro
humano habitu augustiortis,dicentis: Ex una acie imperatore,ex altera exercitu dijs manibus matri Terrae debereutrius exercitus imperator legioneshostium seuperseis se deuousbet, eius populi partius victoriam Jre. Hostibi nocturnos usus inter se coctules cotulerunt: placuit verrucandae deum irae uictimas caedi niui ut si extis eadequaesomno visa uerati portenderetur,alteruter confida Ata impleret. Vbi responsi arusticum infideli iam animo
tacitae religioni cogruerunt, tum adhibitis legatis tribuanus,Cr imperijs deum propalam expositis,ne mors maluntaria consulis exercitu in acie terreret:coparant inter se, ut ab utra parte cedere Romanus exercitus coepityen
inde se consul deuoueret pro populo Romano Quiritiabus . Agitatum etiam in consilio est, visiquando unquas ero ullum imperio bellum administratu esset: tunc utidsciplina milita ris adprilicos redigeretur mores. curari acgebat
478쪽
LIBER VIII. 47 deuebat, quod aduersius Latinos bellandum eratilingva,
i moribus,armorum genere, institutis ante'omnia militrariis A bus cog ruentes milites nutilibus,centurionibus centuriorio nes, tritam tribunis copares collegaes ijsdem praefidijs, sepe iisdem manipulis permini fuerant. Per haec nequo
errore milites caperentur,edicunt consules, is ordinem in bonem pugnaret. Forte inter caeteros tum
s ram praefictos, qui exploratum in omnes partes dimisi erot: Τ. Manlius Cos. filius super castra hostium culmis suta turmalibus euasi ut uix teli iactu abstitione proxiis ma abesset. ibi Thusculani erunt equites, praeerat Gemitinius Metius, vir tum genere inter suos,tum factis clae . . is ubi Romanos equites,insignemq; inter eos praecedenteo consulis filium nam omnes inter sie utis illustres uiri no i ii erant cognouis:Unansidit, turma Romani cum Latiis, i iis socijsq; beau gessuri estis quid interea confiitis,quid
duo exercitus consulares agent Aderunt in tepore, Man
lius inquit, Cr cum illis aderit Iupiter ipse foederam a uoi bis uiolatoriu testis,qui plus potest pollets. si ad Regilisi hini lacum ad satietate utaram pugnauimus: hic quoque efficiemus pro 'cto,ne nimis acies uobis, er collata signa nobiscu cordi sint. Ad ea Geminius paululum ab suis equo prouectus, Vis ne igitur dum diestiti uel qua magno conatu exercitus moueatis,interea tu ipsie congredi mecum: ut nonro duorum iam hinc eventu cernatur quantum eo, quo Latinus Romano praestet f Mouet strocem animum iuuenis seu ira, seu detrectandi certaminis pudor , seu inos exuperabilis uis fati. oblitus itaque imperij patrij confiuolares edicti, praeceps ad id certamen Qitur, quo uinceaei re an uinceretur, baud multum interes cl. equitibus criteris uelut adstestaculum summotis, si ulla quod uacui interiace
479쪽
interiacebat campi,aduersos concitat equos: Cr cum inβ
stu cit idibus cocurrissent, Manli, cui is super galeam
bonis, Meth trans ceruicem equi elapsa est. circumactis deinde equis cum prior ad iterandum ictum Manlius conburrexisset, spiculum inter aures equi fixit. ad cuius vulneris bensium cum equus prioribus pedibus erectu marigna ui caput quateret,excusit equite quem custide paramas innixum, attollente se a graui cactu Manlius ab imgulo,ita ut per citis ferrum emineret, terrae astixincto αlijsq; lect i ad suos revectus , cum ouunte gaudio turma in canra,ais inde ad praetorium ad patrem tendit: noras acti futuris aus an poena merita esset. Vt me omnes, inquit, pater tuo sanguine ortu uere ferrent, prouocat sequesb ia haecstolia capri ex hoste caeso porto. Qi 'd ubi
audiuit con ut, extemplo filium auersutus, concione clesico aduocari iusit. quae ibi frequens couenit. Quandoquiudem, inqliit, tu M. Manli nes imperium consulare, nec male tem patriam ueritus, aduersus edictum nostru ex. litra ordinem in hostem pugnant: er quantum in te lui di isciplinam militarem, qua 1tetit ad hanc diem Romana res, soluisti: mes in eam nec intem adduxisti, ut aut respuablicae imbi,aut mei meorus obliuiscendum sit:nos potius nonro delicto plectemur, quam restub. tanto suo damno nostra peccata luat. triste exemplum, si d in posterum dulubre iuuetuti erimus. Me quidem cu ingenita charitas si berum, tam Decimen istud uirtutis deceptam uana imagine decoris in te mouet: sed cum aut morte tua sancienuda flat consulum imperia, aut impunitate in perpetuum abroganda: nec te quidem, is quid in te nostri sanguinis . est, recusare cenistam, quin disciplinam militarem culpa tua prolapsum poena renitus. I licto deliga ad palum. Exanima
480쪽
LIBER VIII. 47' Exanimati omnes tam atroci imperio nec aliter quam in se qui districtam cernentes securis,metu magis quam modenia quieuere. Inq; uelut emerso ab admiratione animo cum silentio defixistetissent: repente postquam cera uice caesa luctus est cruor,tum libero coquestu coortae uoraces fiunt,ut neq; timetis, neq; execrationibus parceretur: stolijsq; contectum iuuenis corpus, quantum militaribus studijs simi s ulliam concelebrari potes structo extra uarulam rogo cremaretur: Manlianas imperia no in praesenαtia modo horrenda, ed exempli etiam tristis in poster essent. Fecit tamen atrocitas poenae obedientiorem duci militem: Cr praeterquam quod custodiae uigiliaeq; Cr ordo stitionum intentioris ubique curae erunt: in ultimo etiam certamine, cu descesium in aciem cist, ea si eritas proluit. luit enim ciuili maxime bello pugnus ilis. adeo nihil a pud Latinos dissonum ab Romana republica, praeter animos, erat. cIγpeis antea Romanis usi sunt: deinde postis quam stipendiarii ncti sunt, scuta pro clγpeis fecere: Crquod antea phalanges si les Macedonicis, hoc postea manipulatim silaum acies coepit esse. postremo in plures ordines instruebantur. ordo sexagenos milites,duos cenαturiones, uexillarium unum habebat. Prima acies hamisti erant manipuli quindecim, dii tes inter se modicum statium: manipulus leueti uicenos milites, aliam turbam scutatorum habebat. leues autem, qui hamin tantumgriaequς gererent, uocabantur. Haec prima frons in acie florem iuuenum pubescentium ad militiam habebat. Ro . bustior inde aetas totidem manipulorum, quibus princiapibus est nomen: hos sequebantur scutati omnes,insignia
bus maxime armis. hoc X κ κ .manipulorum agnim antea