장음표시 사용
431쪽
Mi eontingentiam , vel necessitatem , ut supra duest. c I4. a. I 3. a. In hoc autem rein putatur stulta mundi sapientia , quia ea , quet sunt impossibilia naturq , etiam Deo impossibilia iudic bat. S sic patet , quod omnipotentia Dei impossibialitatem, & necessitatem a rebus non excludit.
APPENDIX. HIne habes Irimo: quomodo ex ratione reprobeshqresim Bee nitarum blasphemantium , quod Deus non sit omnipotens,& Rabbi Μονβs c Direst. Inquisit. a. panis ignorantissime dicentis , Deo aliqua esse impossibilia, ut quod accidenst sit sine su tecto . Seeunco habes : quomodo per rationem mstendas, hanc rite damnari in Gen. I . Ego Deus omnipotens symbolo fidei, Gedo in Deum omnia potentem, & in de sum. trin. & fid. cathol. firmiter credimus , Re. quod Deus es omnipoιens . Matth. 19. omnia Deo possibilia sunt. Tertio vides : qu modo ex his, &e.
Utrum Deus pupe Deree, quod praeterita :ison fuerint
AD Partum sic proceditur .. Videtur, quod Deus ponit facere, quod pretierita non fuerint. Riod enim est impossibile per se, magis est impρssibile, quam quod est impossibile per accidens : sed Deus potest facere id, quod est impossibile per se , ut cscum illuminare, vel mortuum resuscitare. ergo multo magis potest Deus facere illud, quod est impossibile per accidens . Sed prsterita non fuisse est impossibile per accidens : accidit enim Socratem non currere, eme impossibile ex hoc, quod pretieriit. e go Deus potest facere, quod pr terita non fuerint. a. Ρr erea. Quicquid Deus facere potuit, potest ,
cum eius potentia non minuatur ; sed Deus potuit facere, antequam Socrates curreret , quod non cur reret. ergo postquam cucurrit , potest Deus facere , quod non cucurrerit. 3. Pr terea. Charitas est maior virtus, quam vi
ginitas et sed Deus potψ reparare charitatem anus 'sam.
432쪽
sam . ergo I virginitatem. ergo potest facere, quod illa, quq corrupta suit, non fuerit corrupta. Sed tan ra est , quod Hieron. c-2. Eu foebium de eustodia Virginitatis aeiquantuItim a priueip. tom. I. dicit : Cum Deus omnia possς , non potest de eorrupta facere incorruptam . ergo e dem ratione non potest facere de quocunque alio freterito, quod non fuerit. Respondeo dicendum , quod , sicut supra dicturn est , c arri, maee. . quaes. 7. art. a. ad I. sub omnipotentia Dei non cadit aliquid , quod contradictionem implicat . Praeterita autem non fuisse con tradictionem implicat . Sicut enim contradictionem implicat dicere, quod Socrates sedet , & non sedet. ita quod sederit,& non sederit. Dicere autem, quod sederit, est dicere, quod sit m teritum . Dicere a tem , quod non sederit , est dicere , quod non fuerit : Unde praeterita non fuisse non subjaeet disina potentiae. Et hoc est, quod Augustinus dicit contrax austum. c I. 26. e. in mine. D. 6. Quisquis ita disie: β Deus omnipotens es, faciat , ut, quae facta sunt, facta non fuerint, non videt hoe se dicere . se Deus omnipotens in , faciat ut ea, quae vera sunt , eo inso, quod vera sunt, falsa βnt. Et Philos dicitin 6. Ethic. c e. a. in Mn. to. s. J quod hoe solo privatur Deus, ingenita Deero, quae sunt facta. Ad primum ergo dicendum , quod licet prsterita non sinisse sit impossibile per accidens , si consider tur id , quod est praeteritum , idest cursus Socratis ;tamen , si consideretur preteritum sub ratione pri- teriti, ipsum non fuisse est impossibile , non solum Ur se, sed absolute contradictionem implicans ; &1ic est magis impossibile, quam mortuum resurgere, quod non implicat contradictionem , quod dicitur impossibile secundum aliquam potentiam, scilicet naturalem . Talia enim impossibilia divinae potentiae subduntur. Ad secundum dicendum, quod, sicut Deus, quantum est ad persectionem divinae potentiae , omnia Palest , sed quaedam non subiacent eius potentiae , quia deficiunt a ratione possibilium : ita si attendatur immutabilitas divinae potentiae , quicquid Deus Iratuit , potest . Aliqua tamen olim habuerunt mistionem pin bilium, dum erant fienda, quae iam deficiunt a ratione possibilium, dum sunt facta. Et siedicitur Deus ea non posse; quia ea non possunt fi
xi. Ad tertium dicendum , quod omnem corrupti
433쪽
liere correpta: hoc tamen ab ea removeri nou vota erit, quod corrupta non fuerit : sicut etiam ab aliis peccatore auferre non Potest , quod non peccaverit, & quod charitatem non amiserit, iAPPENDIX. EX artic. habes primo : quomodo ex ratione mstendas , plenum esse ignorantia errorem illum Eenanitariam , quo dicunt , Deum non esse omnis potentem, nisi ad omne facinus improbis se impurusorem , & actorem praebuerit . Sicut enim hi nouintellexisse per hoc se monstrant , quid est efie mmnipotentem; qui ponerent vel Deum , ex quo est omnipotens, posse facere Proerita non fuisse ; ves Deum non esse omnipotentem, nisi possit lacere pret . terita non fuisse : ita isti Per hoc , quod dicunt , ut audisti, semetipses declarant ignorare , ruid sit omnipotentia. Mitto, quod utrique conre ictoria ponunt . Quemadmodum enim implicat , praeterita non fuisse, ita implicat contradietionem , Deum esse Deum , & ipsum Posse peccare . Natura siquidem bonitas est Deus, & peccatum bonitas non est, immo oppositum bonitati. Si ergo Deus posset peccare , seu praebere se adiutorem ad peccandum , tunc Deus non esset Deus , di per consequens nouesset ipsa essentia bonitatis , ε Deus esset Deus, &simul non esset Deus , esset ipsa essentia bonitatis,& simul non esset, quia procul dubio implicat con tradictionem. Seeundo videre potes: quomodo, Sta
ARTICULUS V. II Utrum Deus posse Deere, qua non faeis.
AD Quintum se proceditur. Videtist, quod Deus
non possit facere, nisi ea, quet facit Deus mnim non potest facere, quae non prficivis ordinavit se facti m et sed non Prisciuid , neque prsordinavit se famirum , nisi ea , Rus facit . ergo non potest facere, nisi ea, qus faeid. i. Pisterea. Deus non potest sacere, nisi quod debet, & quod iustrum est fieri ; sed Deus non debet facere , quq non facit ; nec iussum est ut faciat , ut non facit- ergo Deus vini potest facere , nisi qui
434쪽
3. Pr terea . Deus non potest facere , nisi quod bonum est, & conveniens rebus factis : sed rebus factis a Deo non est bonum , nec conveniens aliter esise , quam sint . ergo Deus non potest facere , nisique facit. Sed Contra est , quod dicitur Matth. 26. An non possum rogare Patrem meum, exbibebis mihi modo plusquam duodecim legiones Angelorum 8 Neque
autem ipse rogobat , neque Pater exhibebat ad repugnandum Iudetis . ergo Deus potest facere , quod non facit. Respondeo dicendum quod , circa hoc quidam Rupliciter erraverunt. uuidam enim posuerunt Deum
agere , quasi ex necessitate naturae ; ut , sicut ex Mctione rerum naturalium non possunt alia provenis
re , nisi qus eveniunt , utpote ex semine hominis homo , ex semine olivet oliva; ita ex operatione divina non possint alis res , vel alius ordo rerum es- fluere, uisi sicut nunc esti. Sed supra ostendimus , c I9. art. 3. Deum non agere quasi ex necessitate naturs , sed voluntatem eius esse omnium rerum caulam , neque etiam ipsem voluntatem natii-raliter , & ex necessitate determinari ad has res . Unde nullo modo iste cursus rerum sic ex necessitate a Deo provenit, quod alia provenire non possent. Alii vero dixerunt , quod potentia divina determinatur ad hunc cursum rerum propter ordinem sapie
tiet , & iustitis divius , sine quo Deus nihil opcr
tur. Cum autem potentia Dei , γε est ejus esse tia, non sit aliud, quam Dei sapientia , convenienter quidem dici potest , quid nihil sit in Dei potentia , quod non siit in ordine divinae sapientiae ;nam divina sapientia totum posse potentiae comprehendit. Sed tamen ordo a divina sapientia rebus inditus, in quo ratio iustitiae consistit, ut supra dictum est , c q. 2I. a. a. non adaequat divinam sapientiam sie, ut divina sapientia limitetur ad hunc ordinem. Mainnifestum est autem, quod tota ratio ordinis , quam sapiens rebus a se factis imponit , a fine sumitur . Quando igitur finix est proportionatus rebus propter finem factis, sapientia facientis limitatur ad aliquem determinatum ordinem . sed divina bonitas est finis
improportionabiliter excedens res creatas. Unde dia vina sapientia non determinatur ad aliquem ordiauem rerum, ut non possit alius cursus rerum estium
re et unde dicendum est simpliciter, quod Deus ores alia facere, quam quae facit.
435쪽
quibus est aliud potentia, & essentia a voliintve, 8: intenectu, & iterum intellectiis aliud a sapientia, &voluntas aliud a iustitia , potest esse aliquid in potentia, quod non potest esse in voluntate iusta, vel intellectu sapiente; sed in Deo est idem potentia, &eisentia , & voluntas, & intellectus, S sapientia, &ωstitia . Unde nihil potest eme in potentia divina , quod non ivissit esse in voluntate iusta ipsius, & i
tellectu sapiente eius . Tamen , quia voluntas non determinatur ex necessitate ad haec , vel illa , nisi
forte ex suppositione, ut supra dictum est, s q. I a. 3. neque sapientia Dei, & iustitia determinatur ad hunc ordinem , ut supra dicium est , c-ωνβ.
are. nihil prohi t , esse aliquid in h'tentia divisna, quod non vult, & quod non continetur subo dine , quem statuit rebus . Et quia potentia intelliingitur, ut exequens, voluntas autem, ut imperans ,
A inteylectus, di sapientia, ut dirigens, quod attri-huitur potentiae secundum se conlideratae , dicitur Deus posse secundum potentiam absolutam . & h iusmodi est omne illud , in quo potest salvari ratioentis , ut supra dictum est . au. 3. 'us qu. Quod autem attribuitur potentiae divinae; secundum quod exequitur imperium voluntatis iustae , hoc dicitur Deus posse facere de potentia ordinaria. Secui dum hoc ergo dicendum est , quod Deus potest alia facere de potentia absoluta, quam quae praescivit, &Praeordinavit se facturum : non tamen potest esse , quod aliqua faciat , quae non praesciverit, & pra-dbnaverit se facturum; quia ipsum facere subiacet pr scientis , & praeordinationi , non autem ipsum posse , quod est naturale . Ideo enim Deus aliquid facit , quia vult; non tamen ideo potest , quia vult, sed quia talis est in sui natura. Ad secundum dicendum, quod Deus non debet aliquid alicui , nisi fibi . Unde cum dicitur , quod Deus non potest iacere, nisi quod debet, nihil aliud significatur , nisi quod Deus non potest facere, nisi quod ei est conveniens , & iustum , sed hoc, quod dico conveniens , & iustum , potest intelligi diam
citeν . Uno modo sic, quod hoc , quod dico conveniens , de iustum , prius intelligatur coniungi cum hoc verbis , es Q ita, quod restringatur ad standum Pro praesemibus , ia si e reseratur ad potentiam : iasse falsum est, quod dicitur; est enim sensus : Deus non potest facere , nisi quod modo conveniens est , Ω iustum . Si vero prius coniungatur cum hoc vRμho, pores c quod habet vim ampliandi , postmo
dum cum hoc verbo , es , sisntiabitur qu dam
436쪽
praesens, ia confusum ; erit locutio vera sub hoe lenis: Deus non potest facere , nisi id , quod si s . seret, esset conveniens, & iustum. Ad tertium dicendum, quod, licet iste cursus rum sit determinatus istis rebus , quae nunc sunt rnon tamen ad hunc cursum a ditur divina sapie tia, & potesta . Unde, licti ims retat , quae nunc sunt, nullus alius cursus esset bonus, & conveniens; tamen Deus posset alias res facere, di alium eis im-rponere Ordinem.
EX artic. habes primo quomodo ex ratione r licias haeresim Petri Abasardi c Alphons C Br. iav. haer. Deus 4. dicentem , quod Deus non potest facere nisi ea , qus facit . Secundo habes et quomodo ex 'eadem ratione ostendas, hanc iusted vinari Matth. An non possum rogare patrem meum , γ exhibebit mihi modo pi quam duodecim' Legiones Angelorum 8 Nec tamen ipse Christus hoc Patrem rogabat, nec pater eas legiones ad eximendum Christum a Iudaeis exhibebat. Item Matth.I'. munia apud Deum po bilis stini. Quae scilicet tiare implicant contradicitonem: cuiusmodi non est, quod Deus possit facere , quae non facit. Tertio vides a quomodo, Sta
AD Sextum sic proceditur . Videtur, quod Deus
non possit meliora facere ea, quae facit. Quicquid enim Deus facit , potentissime , & sapientissime tacit: sed tanto fit oliquid melius, quanto fid p tentius, & sapientius, erini Deus non potest aliquid facere melius, quam facit. a. Praeterea. August. contra Maximinum c Iib. 3. d. p. adm. ro. 6. Iic argumentatur. Si Deus potuit, di noluit gignere Filium sibi aequalem, invidus fuit: eadem ratione , si Deus potuit res meliores sacere quam fecerit, & noluit, invidus fuit: sed invidia est omnino relegata a Deo . ergo Deus unumquodque fecit optimum. non ergo Deus potest aliquid facere melius, quam secit. m. I. S a. Prae-
437쪽
. s. Praeterea . Id, quod est maxime, & valde M. tium , non potest melius fieri e quia maximo nihil est maius: sed, siaut August. dicit in E h. c e. Io.
eam. 3. bona Dur 'nguia, Deus feris, sed fia
mia universa vaede bona ς quia ex omnibus eonvis Aestatis admira si puleisitudo. ergo bonum niversi nore potest is liis .fieri a Deo. 4. Praeterea. Homo Christus est plenus gratia, &veritate , & Spiritum habet non ad mensuram ; &sic non potest esse melior. Beatitudo etiam errata diricitur elle summum bonum ; & sic non potest esse melius . Beata etiam Virgo Maria est super omnes choros Angeloriun exaltata ; & sic non potest esse melior. non igitur omnia , quae fecit Deus , potest
Md Contra est , quod dicitur ad Ephes 3. quod
Detu meo omnia faerea abundantius , quam pet mus, aut intelligimus. Respondeo dicendum , quod bonitas alicujus relin duplex . Una quidem , quae est de essentia rei , sicut essie rationale est de egentia hominis; Arguam tram ad Me bonum Deus non potes farere aliquam rem meliorem, quam ipsa sit licet possit facere MIiquam aliam ea meliorem : sicut etiam non intest facere quaternarium maiorem; quia, si esset maior, 3am 'non esset quaternarius, sed alius numerus . sic
enim se habet additio differentiae substantialis in dea finitionibus , sicut additio unitatis in numeris , ut . itur in 8. Met4, c ter Io. m. 39 'Alia bonitas est, quae est extra essentiam rei ; sicut bonum hominis .ea ossae virtuosum , vel sevientem . & feeunaeum trio bonum potes Deus res a sos tua farem meliores . Simpliciter autem loquendo
guaIibet re a se facta potess Deus facere aliam me-
Ad primum ergo direndum , quod , eum dicitur Deum posse aliqvid facere melius, quam facit, si lymestur sit nomen , verum est: qualibet enim re potest lacere aliam meliorem. Eandem vero potest facere meliorem quodammodo, & quodammodo non ,
sicut dictum est. c in e m am. Si vem ly melius sit
adverbium, S importor modum ex parte facientis , sic Deus non potest lacere melius, quam sicut facit ;quia non potest facere ex maiori sapientia, & bon late. Si autem importet modum ex parte facti , siepotest sacere melius; quia potest dare rebus a semctis meliorem modum essendi quantum ad accide talia, licet non quantum ad essentialia.
Ad secundum dicendum, quod de ratione filii est, quin
438쪽
quod sequetur patri, cum ad persemim venerit; non est autem de ratione creaturet alicuius, quod sit m Iior , quam a Deo facta est . Unde non est similis
Ad tertium dicendum , quod Universum c suppositis istis rebus non potest eme' melius propter dein Ontissimum ordinem his rebus attributum a Deo , in quo bonum Universi consistit. Quorum si unum aliquod esset melius , corrumperetur proportio ordiatius. Sicut, si una ehorda plus debito intenderetur, corrumperetur citharae melodia . Posset tamen Deus alias res sacere , vel alias addere istis rctus Letis :& sic esset illud Universum melius. Ad quartum dicendum, quod humanitas Christi ex noc, quod est unita Deo; & beatitudo creata ex hoc est Duilio Dei, & Beata Virgo ex hoc, quod est mater Dei , habent quandam dignitatem tam ex bono infinito , quod est Deus: S ex hac parte non potest aliquid fieri melius eis: sicut non potest aliquid melius esse Deo.
HIne habes primo: quomodo ex ratione consum das haeresim Petes Abanaesi c Alph. Castrua . Mν. Deus blasphemantis , Deum non posis
facere res aliter, quam faeit. Hanc Urie. haereti co attribuit Pater Dominicus Bannes I. q. 23. gr. senuit , inquiens , auod dimina potentis adequam Bu efectibnu, quos seis ita, . nec rises, nec me-ι-οροβο facere. Petrus Abai estis, subdit is Minter, fesistitus es hune errorem. Seeundo habes: D mdio ex eadem ratione , quae, ut vidisti ex arti. cul. Praecedentibus pendet , ostendas, hanc ture esse damnatam in symbolo fidei. Credo L. Deum omnia SI enim omipotens. erio eius potentiae non adaequatur his emctibus ita P ut non possit Ium , & meliores incere etiami eosdem, se adumtamen quin non impIieat contriumlamem , -- Iuc Me dictum est . Damnati mem quoque in dinae naeresis vide ex Eph. 3. Deus potens ess omnλαμ- .cera abundanestas , quam velimus, aut intelligimus.
r patet in argumento Ad contra. Terris vides ,
439쪽
Da disina Beatitudine, in quatuoν arxieulas divis. U Ltimo autem post considerationem eorum , qus
ad divinae essentiae unitatem pertinent , considerandum est de divina Beatitudine . Ee eirea Me quaeruntur quatuor.' Primo . Utrum beatitudo Deo competat. Secundo . Secundum quid dicatur. Deus esse, be tus , Utrum secundum amim intellectus. Tertio . Utrum ipse sit essentialiter iaatitudo e iuslibet beati. Quarto . Utrum in eius beat dine omnis beatitudo includatur.
AD Primum M proceditur. Videtur, quod Maiia
tudo Deo non conveniat . Beatitudo enim seis eundum B t. in de Consola Pras. a. partim aprine. es flatus omnism bonorum aggregatione peris θλιs: sed aggregatio bonoruisi non haber locum in Deo, sicut nec compositio . eris Deo non convenit
. 2. Praeterea. Beatitudo, flve felicitas est praemium' irtutis , secundum Philos tu i I, Ethic. c rex. q. paut, . a primio. s. sed Deo non convenid praemium set nec mexitum .i qmo nec beatitudo. GJ .co est, , quod dicit Apost. zr 'ad Timoth.
in . suem suis rimporibus ofender Deus beatus , I24ι, potem. Mai regum , dr Dominus sempnan.
Respondeis direndum , quod beatitudo maximeteo competit hiI AEnim. aliud sub nomine beatutudinis intelligitur , nisi bonum persectum inte.
ctualis naturae , cuius est suam sumetentiam cogno. scere in bono, quod habet, & cui competit , ut ei contingat aliquid vel bene, vel niale, & sit suarum operationum domina. Utrumque autem istorum exin
cedet citare Deo convenit, scilicet perfectum esse ,
440쪽
QUAEST. XXVI. ART. I. Usia intelligentem . Unde beautudo maxime convenis
. Ad primum ergo dicendum , quod aggregatio b inorum est iu Deo, non per modum compositionis, set per modum simplicitatis ; quia quae in creaturis multiplicia sunt, iin Deo pretexistunt simpliciter , M ueste , ut supra dictum est. cart. q. Ad secundum dicendum , quod esse praemium Virrutinis accidit beatitudini , vel felicitati, inquantuni aliquis beatitudinem acquirit et sicut esse terminum generationis accidit enti, inquantum exit de pote ditia in actum. Sicut igitur Deus habet esse, quamvis non generetur ; ita habet beatitudinem , quamvis
ΗIne habes primo: quomodo exi ratione ostendas , iure a sacris literis beatitudinem attribui Deo. I. Tim. ult. Deus beatus , or suus potens. . Ex .rati ne quoque habes inteIliuentiam hanc sanam , quod1y solus potest. etiam referri ad ly beatus, ut dicatue Deus solus, idest solum beatus . Solus enim ipse est naturaIiter beatus, ut patet in ad Deundum alii vero per meritum bonarum operationum gratia formatum . Haec naturalitas significata est in conelusionae per ly maxime, est dicatur beatitudo maxime , idest naturaliter competit Deo ι 8Secundo vides et quomo
. Unum Deus di id r. beatur secundum intellectvm - , .
AD Secundum sic proceditur. Videtur, quod Deusi non dicatur beatus secundum intellectum. Be . titudo enim est summum bonum: sed bonum dicitur in Deo secundum essentiam. Et bonum respicit esses cundum essentiam, secundum Boet. in lib. de he
ergo & atitudo dicitur in Deo secundum essentiam ;& non secundum intellectum. i. a. Praeterea. Beatitudo habet rationem finis. Filii autem est obiectum voluntatis, sicut & bonum: ergo atitudo dicitur in Deo secunduppi voluntatem , di non secunduin intella tum s ' 3 Sed