장음표시 사용
421쪽
AD Tertium fie proreditur . Videtur , quod nuru lux deleatur de libro vitae. Dicit enim Aug. inuo. de Civ. Dei , c II. in Dr. m. a. 3 quoa ' scientia Dei , quae non potes falli , ιμεν υλω es r est a praescientia Der non potest aliqui1 subtrahi ,1 militer neque a praedestinatione . ergo nec de Iibro. unae pinest aliquis deleri.
per modum eius, in quo est : sed liber vitae est quid aeternum , & immutaDile. ergo quicqui' est in eo , est ibi non temporaliter , sed immobiliter , & imaelebiliter .
Iiquis non potest de novo iuribi in libro vitas. ergo neque inde deleri potest. Sed . Contra est , quod disitur in Psal. 68. D notur de libro viventi-. Respondeo dicendum , quod indam dicunt, quod de libro vitae nullus potest deleri secundum rei v xitatem ἰ potest tamen aliquis deleri secundum opinionem h-inum . Est en- consuetum in stripturis , ut aliquid dicatur fieri , quando itinotetat ; & heundum hoc aliqui dieuntur esse striptr in libro vitae, inquantum homines opinantur eos ibi scriptosvropter praesentem iusshiam , quam in eis vident rsed quando apparet vel in me simulo, vel in futuro , quod ab Lae 'stitia excideriue , dicuntur indoedeleri . Et sic etiam 'exponitur in glo. c redan. , deletio. talisia super ituro Ps. 68. MDσπων de I sem
Sed quia non deleri' de libro vitae poniter inter praemia iustorum , secundum illud Apoc. 3. v cciis sis , vestetur vesImentis albis , oe non delebs momen eius de libro visae c quod autem sanctis r Promittitur , non est solum in hominum opinione Ipotest dici , quod deIepi, vel non deleἀ de Iibem υμνα , non forum ad opinionem hominum inferendam es, sed etiam ρυ--m ad rem . Est enim liber vitae conscriptio ordinatorum in vitam aeternam , ad ordinatur alituis ex duobus sciliced ex
422쪽
desinatione a ina , & haec ordinatio nunquam descit; & ex gratia: qu*unque enim gratiam habet, ex hoc ipso est dignus vita aeterna ; & haec ordinatist deficit interdum , quia aliqui ordinati sunt ex grlitia habita ad habendum vitam sternam , a quata neu deficiunt per peccatum mortale. Illi igitur Fqui sunt ordinati ad habendum vitam sternam ea
sdestinatione divina , sunt simpliciter scripti ita libro viis; quia sunt ibi scripti , ut habituri vitam pernam in seipsa , & isti nunquam delentur de ii m viis . Sed illi , qui sunt ordinati ad habendum vitam sternam non ex pretdestinatione divina , felselum ex gratia, dicuntur esse scripti in libro viis , non simpliciter , sed secundum quia , Dia sunt ibi scripti , ut habituri vitam sternam non in seipsa , sed in sua causa ; ia tales possunt deleri de libro
viis , ut deletio non reseratur ad notitiam Det ;quasi Deus aliquid prςsciat , postea nesciat , sed arerem scitam , quia scilicet Deus scit aliquem prius ordinari in vitam sternam , & postea non ordin ri , cum deficit a gratia. Ad primum ergo dicendum, quod deletio, ut diactum est In coriari non resertur aΔ lihi ura viis ex parte prsscientis , quasi in Deo sit aliqua mut bilitas, sed ex parte prescitorum , qus sunt mutabilia. Ad secundum dicendum , quod , licet re& im Dinsint immutabiliter, tamqn. in seipsis mutabilem lanti Et ad hoc pertinet deletim libri viis.. Ad tertium dicendum , quod eo modo , mo alia
quis dicitur detexi de libro vitet, potest diei , quod
ibi seribatur de novo vel secundum opinionem. h minum , vel secundum quod de novo incipit habem ordinem ad vitam stesnam peT gratiam - Quoaetiam sub divina notitia c-prehenditun, Met uom.
HInc habes pr-o : qumnodo ex ratione intellugas psalmum kxagesimumoctavum et Deleantur de libro visentium , & Ap Hypsis tertium : Noo delebo n-en eius de libro mitae , & si qua sunt hujusmodi. Secundo vides: quom iso ex his bene μα- satia , & applicatis declaretur vicissam Angelica doctrina prisens, atque cotam etur coneIusio,
423쪽
3 6 QUAEST. XXV. ARΤ. I. QUAESTIO VIGESIMA QUINTA.
De divina Potentia , in sex artisulas disis. Post considerationem dis ins prsscientis , & --
luntatis , R eorum , qui ad hoc pertinent , renat considerandum de divina Potentia. Et circa hae quaeruntur sex. Primo . Utrum in Deo sit potentia. Secundo. Utrum eius potentia sit infinita. Tertio. Utrum sit omnipotens. Quarto. Utrum possit facere , quod ea, quq sunt Prsterita, non fuerint. Quinto . Utrum Deus possit sacere , non facit, vel pretiermittere, que facit. Sexto. Utrum quq facit, ponit facere meliora.
AD Primum sic proceditur . Videtur , quod in Deo non sit potentia . Slaut enim prima materia se habet ad potentiam , ita Deus , qui est gens primum , se habet ad actum e sed prima materia secundum se considerata est absque omni achrergo agens prunum, quod est Deus , est absque p. tentiati
tex. I9. m. 3. quatore potentia meliον es eis. eius. Nam forma est melior , quam materia, & Elio , quam potentia activa ; est enim finis eius et sed nihil est melius es , quod est in Deo ; quia quicquid est in Deo , est Deus , ut supra ostensui est c q. 3. t. 3. ergo nulla ροtentia est in Deo -
sed operatio divina est eius essentia . cum in Deo nullum sit aceidens r essentie autem divine non est aliquod principium. ergo nulla potentia est in Deo.
T'. a. q. quod stientia Dei , & voluntaς ei sunt causa rerum et causa autem , & principium μdem sunt is eruo non oportet in Deo assignare potentiam , sed solum scientiam, & voluntatem.
sed contra est , quod dicitur in Ps 88. Potens esca
424쪽
Domine, o veritas tua in eireuits ruo. 'Respondeo dicendum , quod Δμlex est potentia, scilicet passisa , quae nullo modo es in Deo , 8c
ctisa , quam oportet in Dect fiamme ponere . Mani festum est enim, quod unumquodque secundum quolest actu, & perrectum , secundum hoc est principium
activum allauius . Patitur autem inaumquodque , secundum quod est deficiens, & imperfectum. Oste sum est autem supra, a. quod Deus est purus actus , & simpliciter ,, & uniis versaliter persecius , neque in eo aliqua impersectio locum habet. Unde sibi maxime competit esse pri cipium activum , & nullo modo pati . Ratio autem
aritvi principii convenit potentis activs : nam potentia aetiva est principium agendi in aliud; potentia vero passiva est principium patiendi ab alio , ut Philomphus dicit quinto Metaph. c te. II. ro. 3. ' relinquitur ergo , quod in Deo maxime sit potentia
Ad primum ergo dicendum , quod potentia actia is non dividitur contra actum , sed fundatur in eo. Nam unumquodque agit , secundum quod est in chi et potentia vero passiva dividitur contra Mium . nam unumquodque patitur , secundum quod est inpotentia . Unde haec Potentia excinditur a Deo ,
Ad secundum dicendunt , quod quandiscunque actus est aliud a potentia , oportet , quod 'actus sit nobilior potentia et sed actio Dei non est alsia, ab eius potentia , sed utrumque est essentia, divina quia nec esse eius est aliud ab eius essentia ; unde non oportet , quod aliquid sit nobilius , quam P
- Ad tertium dieendum , quod potentia. ire rebusereatis non solum est principium actionis , sed e iam effemis . Sicligitur in Deo salvatur ratio tentiae, quantum ad hoc, quod est principium eis ctus , non autem quantum ad hoc , quod est primcipium actionis , quae est divina essentia , nisi sorso secundum modum intelligendi , prout divina esse
tia , quae in se simpliciter praehabet , quicquid per
lectionis est in rebus ereatis , potest intelligi & sub ratione actionis , & stib ratione potentiae , sicut e iam intelligisur & sub ratione lapposui habentis naturam , di sub ratione naturae . Sic igitur in Deo silvatur ratio potentiae , quantum ad hoc, quod in Principium eis s. lAd quartum dicendum . quod potentia non ponia
tur ita Deo , ut aliquid si erena a stientia ,&-
425쪽
Iuntate securulum rem , sed soluin secundum rati nem , imirantum scilicet. Potentia importat rati nem principii exequentis id , quod . Voluntas imperat , S ad quod scientia dirigiti. quae tria Deo secundum idem conveniunt. Vel dicendum , quod ipsa scientia , vel voluntas livina , secundum quod est principium cssectivum, habet rationem potentiae . Unde consideratio te tiae , & voluntatis praecedit in Deo consideration mPotentiae , sicut causa praecedit operationem , &
HInc habes primo : quomodo rationem reii cias haeresim Dasidis de Dinando . ponentismum esset materiam primam'. Nam, mat i a prima est potentia passiva . Seeamda habes : quomodo ex ratione ostendas , I catholicum sensum Epbes. I. Confortammi in potentia missuris erus , scilicet D mini , I haeresim hanc per Apostolum ibi iuste se damnatam. Consule p. a. a. 8. Graio vides ζquomodo, M. I
- Utrum potentia Dei se in ita .
A D secundum sic proceditur. Videtur , quod p. tentia .Det non sit infinita . Omne enim in nitum est imperscinam secundum Phil. in 3- ΡΛν sic. texi 6 v. 6ω Θ 63. sed potentia Dei non est imperse sta. ergo non est infinita. - Σ.i Praeterea . Omnis potentiae manifestatur pee infectum ,i alias fimstra esset .. Si tuitur potentia Dei esset in iis , msset facere effectum infinitum ;quod est impossibile. Q Praeterea . Philosophus: probat in octavo Physi. rum . c. rex. 79. eo. q- , si potantia alicuius worporis esset infinita , moveret in instanti et Deus autem non movet in instanti , sed movet creaturam spiritualem. per tempus , creaturam vero CONDI Iem per locum , & tempus , secundum August- -- isper Genes ad literi. cem mc2a. Σ3μι 3. avita cima in elua potentia. infinita. ...
426쪽
sed Contra est, quod dicit Hilarius 8. de Trin rate , c non precia a med. ω Dam. lib. F. ea. I 8.
quod Deus es immense υ--is , visens , potens e omne autem immensum est infinitum . ergo virtu
divina est infinita . . 'Respondeo dicendum, quod, sicut iam dichim est c are. pyaee. secundum hoc potentia activa inveniatur in Deo, secundum quod ipse actu est γ esse a tem eius est infinitum , inquantum non est limit tum per aliquod recipiens ; ut patea Per haec , quae supra dista, sunt , c ρω. 7- a. de infinitate divinae essentiae ageretur . Undo neeesse es , quod ad iis potentia Dei sa infinita . In omnibus enim agentibus hoc invenitur, quod quanto aliquod agenu Periectius habet formam, qua agit, tanto est maior eius potentia in agendo. - Sicut quanin est aliquissmagis calidum, tanto habet maiorem potentiam ad Glisaciendum . Et haberet utique potentiam infinio tam ad calefaciendum , si eius calor osset infinitus. Unde, cum ipsa essentia Divina, per quam Deus axit,
sit infinita, sicut supra Uensiim est, cloco proximeritato sequitur, quod eius potentia sit infinita .: Ad primum ergo dicendum , quod Philosophus
laquilux de infinito, quod est ex parte niateris non terminatae per formam , cuiuisiodi est infinitum quod congruit quantitati . Sic autem non est in nita divina essentia , ut supra ostensum est , c loci eis. J & per consequens nec eius potentia . Unde non sequitur, quod sit impersecta.- Assi secundum dicendum , quod potentia agentis univoci tota manifestatur in suo emetu . Potentia enim generativa homisis nihil potest plως , quam
generare hominem e sed potentia mentis non uni-
voci non tota maiasestatur in sui effectus produm ne r sicut potentia Solis snon tota manisestatur in modumone alicuius tantinus ex putrefactione gen rati. Manifestum est autem, quot Deus non est gens univom in Ninis enim; aliud potest eum eo eonvenire NeqRem specie, neque in genere; ut supra ostensum est. c S s. 3. Unde relinquitur , quoi effemis eius seniper est minoT, quam potentia eius , Non er' - Oporim, moi m hisestetur infinita potentis Dei in noe, quod producat effectum infinitum. Et tamem miliui effectum produceret, non esset Dei potenti istrarquia Rustra est , quod ordinatur ad finem; quernnon attingit: potentia autem Dei non ordinatur ad
effectum , sicut ad finem , sed magis ipsa est finiet.
427쪽
Ad tertium dicendum , quod Philos in 8. Phyllidic rex. 79. D. 2. J probat, quod si aliquod corpus h
beret potentiam infini am, moveret in non tempore. Et tamen ostendit', quod potentia motoris comti est infinita , quia movere potest tempore inunIto . Relinquitur ergo Omndum eius intentionem , quod potentia infinita corporis , si esset inoveret in non tempore , non autem potentia incorporei motoris. Cuius ratio est, quia corpus movens aliud Corpus est agens univocum . Unde oportet , quod tota potentia agentis manifestetur in motu . Quia igitur quanto moventis corporis Mentia est major, tanto velocius , movet , necesse est , quod si infinita , moveat improportionabiliter citius , quod est movere in non tempore e sed movens Incorporeum est agens non uni vocum . Unde non oponet, quod tota virtus eius manifestetur in motu ita , quod moveat in non tempore . Et praesertim , quia, movet secundum dispositionem suae voluntatis . . i
HInc habes prima' quomodo ex ratione reprodis haeresim Ioannis Usicles c Alphonsus Castra adv. haer. Futura contingentis dicentis , quod
tentia Dei , & actualis ereatio sunt eiusdem mens rae. Ex quo nimirum sequi videtur , quod potentia Dei non sit immensa . Mensuratur enim secundum istum aequaliter cum actuali creatione : & actualis creatis, cum omnia ereata etiam simul si1mpta sint
finita ; non est infinita . Imo , cum nullum tum esse . possit infinitum sire liciter , licet ponet creari aliquod infinitum secundum quid φ Ptia Dei secundum istum non esset simplicIter infinita , etiam quod eiusdem mensurae ab eo poner tur cum creatione potentiali . Seeundo bara 2 3-- modo ex ratione eadem ostemas , haeresim nanciuste ab Innoeentio in Concilio generali eo a mnatam de sum. Tri. & fid. cath. -mitremus, . semplieiteν eonfitemuν , quod Deus inmensus . : Sive enim accipias ly immensss pro tu stantia Dei , sive pro potentia , nihil refert in Intentum , quoniam in utroque sensu seqvitur me Di Dei esse infinitam. Nam, quicquid. est in Deo, Deus. ergo si Deus immensus, Se eius potentia
428쪽
AD Terthim sic proceditur. Videtur, quod Deus non sit omnipotens . Moveri enim, & pati aliquid omnium est: sed hoc Deus non potest . Est enim immobilis, ut supra dictum est c a. a. 3. q. 9. I. non igitur est omnipotens.
non potest Peccare, neque seipsum negare, ut diciatur a. Timoth. a. ergo Deus non est omnipotens.
suam parcendo maxime , Ο miserodo manifesat . Ultimum igitur , quod potest divina potentia , est parcere, & misereri. Aliquid autem est multo maingis, quam parcere, & misereri , sicut creare alium mundum, vel aliquid huiusmodi. ergo Deus non est,
fecit Deus sapientiam huius mundi , dicit Glossa isc oe in Ambros in hune Ioc. to. s. J Sapientiam hu--s mundi Deis Deus fluitam Uendendo pus iis , quod tua impossibile iudicabat. Unde vide, tur, Post non sit aliquid iudicandum possibile, vel impossibiale secundum inferiores causas , prout sapientia huius mundi iudicat , sed seeundum potentiam divi nam . Si igitur Deus sit omnipotens, omnia erum. possibilia. nihil ergo impossibile . Sublato autem impossibili, tollitur necessarium. Nam quod necesse est, esse , impossibile est non eme . Nihil ergo erit in , cessarium in rebus , si Deus est omnipotens : hoc autem est impossibile . ergo Deus non est omnip
Sed Contra est , quod dicitur Lucae I. Non eris impossbiis apud Gum omne verbum. Respondeo dicendum , quod communiter confitemittir omnes, Deum esse omnipotentem a sed rationem omnipotentiae affigilare videtur dissicile. Dubium enim potest esse , quid comprehendatur sub ista di stributione, cum dicitur, omnia possie Deum. in Sed, si quis recte consideret c cum potentia die tur ad possibilia cum Deus omnia posse dicitur , nihil rectius intelligitur , quam quod possit omnia
possibilia, di ob hos omnipotens dicatur . Possibi in
429쪽
autem dicitur dupliciter , secundum Philosophum s. Metaphystic. c-I7. tons. 3. Uxis modo per respectum ad aliquam potentiam; sicut quod subditur humanae potentiae , dicitur esse possibile homini .
Non autem pote it dici, quod Deus dicatur omnipotens, quia possit omnia , quae sunt possibilia naturae creatae ; quia divina potentia in plura extenditur . Si autem dicatur , quia Deus sit omnipotens , quia potest omnia , quae sunt possibilia suae potentiae, erit circulatio in manifestatione omnipotentiae a hoc enim non erit aliud , ouam ditere , quost Deus est omnipotens, quia potest omnia, quM potest. Reli quitur isitur , quod Deus dicatur omnipotens , quia
por62 omnia possimilia absoliata , quod est alter mo- s dicendi possibile. Dicitur autem aliquid possibile , vel impossibile absolute ex habitudinei ι termino. rum. Possibile quidem, quia praedicatum non repugnat subiecto , ut Socratem sedere . Impossibile vero absolute,. quia praedicatum' repugnat subiecto , ut hominem esse asinum. Est autem considerandum, quod, cum unumquodque agens agat sibi simile, unicuique poteutiae activae correspondet possibile, ut objecium proprium s cundum rationem illius: a s , in Do fiandatur pintentia activa. Sicut potentia calefa iva resertur, ut
ad proprium obiectum, sta esse ' omne t cales ctibile. Esse autem divinum super quod ratio divinae potentiae fundatur , est esse infinitum. , non I, mitatum ad aliquod Renus entis , sed praehabens in se totius esse perfectionem . Unde quicquid iratest habere rationem entis , continetur rub possibilibus absolutis, res ini quorum Deus dicitur omaipotens. . Nihil a1nem opponitur rationi eratis , nisi nonens ia Hoc igitur repugilat rationi possibilis absoluti, quod subditur divinae omnipotentiae , quod implicatini se esse , & non esse simul . Hoc enim omnipotenιis non 'fubditur , non propter defecti ima divinet. potentis ; sed quia non potest habere rationem factibilis, neque possibilis . Quscunque initur contradictionem non implicant , Rib illis possibilibus com tinentur, reoctu quorum dicitur Deus. Omnipotens. Ea vero, quq contradictionem implicant, sub diviana omnipotentia non continentur; quia non possunt habere possibilium rationem . Unde convenientius d eitur , quod ex non possunt fieri, quam quoa Deus, non posui facere. Neque hoc est eontra verbum
mna verb- . Id enim , quod contradictionem im-
430쪽
lactus preest iIlud concipere . t Ad p rami ergo dicendum, quod Deus dicitur mnipotens secunctum tentiam activana , non secundum potentiam passivam , ut dictum est. art. r. hujus quaesionis 1 γ' in i ob unde quod non potest movexi, & pati, mu repivinat omnipotentiqAd secundum dicendum, quod peccare est deficere a persecta actione ; f aL ratiora ' unde posse ecare est posse deficere in agendo, quod repugnat omnipotentis. Et propter hoc Deus peccare non γ test, quia est omnipotens. Quamvis Philosophus diis eat in o. Topie. c ea; -3. m. I. quod potest Deus,& studiosus prava agere. sed hoc intelligitur vel sub conditione, cuius antecedens sit impossibile, ut puta , si dicamus , quod potest Deus prava agere , siveIit . Nihi I enim prohibet conditionalem esse veram, cujus antecedens, 3e consequens est impossibia 1e. Sicut si dicatur, si homo est asinus, habet quatuor pedes . Vel ut intelligatur , quod Deus potest aliqua agere, quς nunc prava videntur, qui tamen, si ageret, bona essent. Vel loquittae sectatuum communem opinionem Gentilium , qui homines dicebant transferri in Deos, ud Javem, vel Mercurium. Ad tertium dicendum, quod Dei omnipotentia o stenditur maxime in parcendo, & miseranda ; quia per hoc ostenditur, Deum habere summam potestatem , quod libere peccata dimittit. Eius enim, qui superioris teqi inuingitur , non est libere peccata condonare- vel quia parcendo hominibus , & miserando perducit eos ad participationem infiniti boni, qui est ultimus effectus divinet virtutis . Vel quia ,
ut supra dictum est, c-ai. a. 4. J essectus divuns misericordis est fundamentum omnium divino rum operum 2 nihil enim debetur alicui , nisi propter id , quod est datum ei a Deo non debitum . hoc autem maxime divina omnipotentia mani-sestatur, quod ad ipsum pertinet prima institutio omnium honorum .
Ad Marium dicendum , quod possibile absolutum
non aieitur neque secundum cauta superioret , neque securistum caulas inferiores , seu secundum se,psum . Possibile vero , quod dicitur secundum ali quam potentiam , nominatur ponibile secundum proximam causamia unde ea, quq immediate nata sunt fieri a Deo solo, ut creare, iustificare, & huiusmodi, dicunrux possibilia secivisam causam superiorem. us autem nata sunt fieri a causis inferioribus, disia euntur possibula secundum causas inferiores . vim secundum condicionem causis prodiamet effectus h bet