장음표시 사용
121쪽
hil audivit: mox momento 42. ad pristinam meditationem redit. Conticio, momento Ao. ct q. I. mentem Pomponii Romae degentis determinari a - mente Cai amici, etei inimici viventis tum P
Iterum Pomponius momento primo cogitati Deum c9πditorem tanquam ens praestantissimum, optimum,esse amore honore dignum Jecun do, tertio,quarto, quinto, ct sexto animadvertit, miratur,laudat,oe amat excellintissimam Dei n ruranu ,-ea meditatione Miatur, vehementer 'optans, ut ipsa. mens sua inde emersis occupata. At ver δ momento septimo amo, σποπo, sub oriuntur in eo cogitationes, sancta, excelse Dei maiestate indignae et decimo anxiae de meritapst sar undecimo triper ob ostensum Deum hen, gnum: duodecimo nascuntur vota remittendae Amius comumeliae Deo factae. Non dubito quin mo- amento primo in mente Pomponii operetur Deus Iegislator, fecundo ertis,quarto. ρπinto, semio, - Deus faedere gratia ipsi iunctus: momento autem septimo,octavo, θ' nono, Angelus malus , seductor ille humani generis et decimo Deur iudex, uari.' cimo, ac duodecimo,rursum Deusfoederatus. Superuset denique ostendendum, qstomodo haud rarὸ cogitatianer mentis determinent r.ere Θ corpore proprio, cum quo es arctissime o Deo juncta, flete a peregrinis, non tamen absque vorsiproprii et verum quia mentem. Philosephar noster
122쪽
'Doster haud dum considerat eeu corpus habentem, - idcirco reliqua ad sextam meditationem reiicimus , ubi opportunus erit de virtute corporum agendi in mentes disserendi locus. Caeterum,ut ne ista conjecturae de determL. natione cogitationum mentis unius per cogit tiones memis alterius absque examine praeviogeu
inepta prorsus,oe ridicula repudienturinro ΑΠ τem,ut duo haecce probσjecu perpendat: prius,res cogitantes simul conprehensas,no minus quandam inter se Rempubliotam, veluti ac focietatem comstituere,ac res extensa faciunt unum orbem; p sterius ,si corpus unum,molem per se otiosam, Oinumacem, credamus motu,quiete, figura, situ , O quantitate sua,vi legis a Deo factae is rerum primordiis agere in corpus alterum, nullam nos scire causam, propter quam infitiemur, mentem unam cogitatione sua pose de ire cogitatione
, TERTIAM. Post sam Cartesias probavit mentem humaa.
nam existere, Er ejus naturam in cogitando positam esse , transit ad demonstrandam Dei exA . sentiam, quam unisersae philosophia fundamem tum substernit: idque tantὰ libentius moneo ,
quantὸ inde consat certius, ncque o Gorem si'
123쪽
Amp7etatem, vel NumiπADpremi aInegationem, neque ulisim chari aut sapiantiam, aut religionem,trisycognitione Dei nitatur. Dei nomisse , exprimitur issita animo iden Entis optimi Io u perjectissimi uti tu Angustinus lib. I . DoΠ.Chrs.cap.6.monuit. No ait, revera instrepitu istaru duarum syllabarii ipse cognoscitur ; sed tamem omnes latinae linguae stactos, cum aureS eorum sontis iste tetigerit, movet ad cogitandam excellentissimam quandam, immortalemque naturam . Et cap. 7. Nam cum ille unus cogitatur Deorum Deusiab his etiam, qui alios, & suspicantur, & vocant, ct colunt Deos, sive in Caelo,sive in terra,ita cogitatur,ut
aliquid ,quo nihil melitis sit,atmie sublimius, illa Cogitatio conetur attingere. Benedictus de 'Lmfa nos quidem es instiatur Deum esse, reapsidorauem nat&ram divinam fusulit, dum per Deum nihil intellexit , praeter compagem omnium re . Fum finitarum: ργα cogitatio , tam es absurda , philosopivoque indigna , quam es impia . Fac enim esse in meras res per se mi as, quα omnes simulcomprehensa, ex opinione Spininae, Deum constituant: nonne erunt hac in cumpam innumerae imperfectiones inam rebus singulis, quae absolute non funt infinitae , aliquid dees Z undes quitur ego in Deo cumulum innumerorum defectuum, vel tonitarum imperfectionum. Falsisse Munn verὰ es, quod homo iste opinatur, ad essen- tiam entis absolute infiniti pertinere quicquid
124쪽
eMntiam exprimit, & negatIonem nullam involvit . In itum enim notat perfecfissimum, qΠos. Da satura es unum, unicunt: ubi namqne funires multa, ibi essentia unius defcit alteri, C.
corpori des esentia spiritus : ubi est defectus hi
imperfectio. Non ignoro Muophanen , Anax gora paulo antiquiorem, tradidisse : unum csse omnia, neque id esse mutabile,& id esse Deum, neque natum unquam,& sempiternum ,& coi globata figura: atque Zenoni, & reliquis sere Stoicis aethera videri Deum summum, mente praeditum,qua omnia regantur . Teste Cicerone lib. 4. quae s. Acad. Ouin aut non satis alsequor. mentem Peripateticorum,& Academicorum,aut ipsi quoque Deu cum harmonia mundi confunderunt. Idem lib. primo quaestionum Acad. Cartes ait imputatum, quod Deum in
nam,ac praetereunte momento cogitationem transformarit : oua sane opinio summae Dei maiestaties contumeliosisma, oe cum indignatione aὰ or- cum releganda: sed eam fovi se authorem , vix permittunt credere ea qua scribit pari. prima principiorum philosophiae I. 23. Et quamvis in nobis persectio quaedam sit,quod sciat mus: quia tamen in omni sensu passio est, ct pati est ab aliquo pendere nullo modo Deum sentire putanda est,sed tantummodo intelligere,-Velle: neque hoc ipsum ut nos, per operationes quodammodo distinctas, sed ita ut per unicam, semperque eandem,& simplicissimam actionem,omnia simul intelligat,velit,& oreretur. Non
125쪽
Nis opus est ut hoc loco reeenseamur armis
menta , quibus thilosophur Deum existere pro-havit, possunt enim 's is volumiae legi: σrn stro quidem judicis firma sunt omnia , nullaque
arte queunt eludi: alterum tamen, altero es clarius , percepi Dcisi i , e)que ad convincendor ἐmpiorum animos supremo de Numine aptius .
inanquam arduum fit ac laboriosum verit iis indagandastudium, tamen i menti fit iucundissimum, ubi non est irritum,' num , nihil est enim ei veritatis luce dulcius, te se Cyriis Lucullum. s resumma opus es diligentia,
prudentiaque, si verum a fasso discernamus: Agnum autem, quo alterum ab altero dignosiamur indicavit Cartesius hac IV Medit.es claram,d solis tamque perceptionem: qua in re veteres cum ipso consentire invenio. Perspicuitas illa. quam diximus ex Tullio rursus loquor) iatis magnam habet Vim,ut ipsa per sese ea, quae sitiat, nobis ita ut sint, indicet. Mox tamen verium, πο- praesigiis c undamur siubet:sed tamen,ait,uit maneamus in perspicuis firmius, & constantius, maiore quada opus est vel arte, vel diligentia, ne
ab iis,quae tiara sint ipse per sese, quasi praestigiis quibunm , ct captionibus depellamur. Deinde
126쪽
hren,inquis, clim duae causae perspicitis, Sc evia denibus rebus adversentur , auxilia totidem 'suntcoutra comparanda. Adversatur enim pri- miin, quM parum defigunt animos, ct intendun in ea,quae perspicua sunt,ut quanta luce ea circimfusarunt, possint agnoscere: alterum est , . quae fallacibus , ct captiosis interrogationibus circumscripti,atque decepti quidam,clim eas dis, , sollere non possunt,destiscunt a Veritate: Opor- tetigitur & ea,quae pro perspicuitate responderi rossunt,in promtu habere, de quibus iam diminus: & esse armatos, ut occiirrere possimus inerrogationibus eorum, captionesque discut
re profectὸ sunt ipse duo media, quibusque
AEthor passim monet, nos claram, disinctamque rerum perceptionem consequi:diligens nempe attento ad rerum ideas 'de finitio nominum, ad capti nes,confusionesque evitandas. yed forte non abs re erit de vulgato exiom te: qticquid clare,di disinese cognosicitur: illud verua es: nonnulla addere. Primim itaque ponimuwuδd norunt omnes, veritatem possim, cum in dionis tim in humanis libris, cum luce com-
parar,errores autem, mendacia, tenebris com
ferri . inde intellectum assimilari speculo rerum idea repraesentanti. Deinde certum es, tacemelae lucere,ac suose lumine commendare, eque s
colline, ct tenebris,nisi illius sensu dignosii:
Oc si quid Merebrumque, ct mentem tomostia .
127쪽
eereforther si quis maximὸ tam vellit ege' 'Iidus, tenebras pro luce ucemque pro tenet, is kabere , sultis tamen his placitis asentiri
Sed non re γπdὰ dum es iis, qui dicunt Pd Iasan esse,posse nos efugere errores,'indicando n&nquam iahis velimus ' si lubeat ad mamimo propo tam attendere tamdiu donec claὸ disineseque eam percipiamus. Lux sane accustio similis sidetur transcriptae in Medisum cὐpae,negasse virum bonum , ct morbos, ct mortem inter humanum gen s regnare, qu)d affirmasci posse nos tueri valetudinem, nisi laxu, γ inte perantia velimus labosactorς, neglectis rem diis possundare α '
P Laeet Uc paceis refellere sententiam . πο-- fae de sisentia corporum,quam in extensiore ρ stam e se , Cartesius is principio huius me itationis docet. Insfusus enim Philos has ste , quemadmodum unicam esse putavit subflautiam, eamque infinitam e q- prαter reliqum atm,m-ta sobis incognita,habent extensionem, ct crisationem, ita existimavit corpora,qua existunt momodificationes substantiae illius infinitae,vel iei, quotenat is nobis consideratur duhi auritiaeukX
128쪽
tensionis. Per corpus. ais, intelligo modum, quIDei essentiam, quatenus ut res extensa conside ratur,certo, & determinato modo exprimit. En
hic. pari.a. de . prima. stupd ineptam pariter, ct impium dogma,ut retundamus rimὰm extensisnem haud esse attributum Dei; deinde corpo νa non esse modos extensionis,ostendere oportet. Atque prius quidem quod attinet extensi nem non esse attributam Dei,sive Deum non esserem extensam et nullus,cui fana mens es, infiti hitur, omnem rem imper feram 3 Deo longe esse
removendam . As quid aliud nisi imperfewonem in extensione et idemus se existentiam eius , sive naturam istueamur P I Gm existentia extensionis plane est contingens,neque necessaria, quia non exsit visua essentiae:naturaverδ conssit is longitudine, latitudine, O profunditate, sese in posscssione partium extra partes: Deus tames neque partes habet, neque dividi potes, nam habere partes, ct posse dividi imper festione invo ivit sicuti per se patet,s ipse Spinosa agnuvit,qui propieres Use individua corpora statuit. Porr3 simitata est extensi is natura, ita quidem ut non omπem contineat perfectionem , abes enim ab eo cogitatio, res profect) extensione, haud parum prαstantior : ac quicquid es limitatum , idem imperferisum est. Posterius Usatum, corpora ποπ este modos extensionis, sed subsantists extensias, sise eXt προ
129쪽
l incitur . Nam ct mili sum infudi lamia, is
extra illam eripere nequeunt; cera ver3 non im .ielligitur ese nisi in se ipsa. Neque iuvat dic
re,ceram esse in extensione , potias enim advertimus extensionomese in cera anqua attributum, ex quo corporea ejus esentia constituatur. Rei coram.nonintelligimur instar adiuncti infibjecto, sed tanquam partem extensioris universe, certis modis imbutam, oe definitam, qui adfaciendam cerae naturam nece sarii sunt. Tandem advertimus, modum , quo utitur Canesius ad demonstrandam Dei existentiam sisedesumtum ex illis verbis Anselmi in cap.2.Pros Iogli,his verbis. Et quidem credimus Deum esis aliquid, quo nihil majus cogitari potest. Id quo majus cogitari nequit, non potest esse in intellectu lo. Si enim vel in solo intellectu est , , potest cogitari esse, & in re, quod maius est . Si igitur id quo majus cogitari non potest, est in solo intellectu,id ipsum, quo maius cogitari non potest est quo majus cogitari potest ; sed cerre hoc esse non potest. Existit ergo procul dubio aliquid,quo majus cogitari non valet, ct in inte, tediu,& in re.
130쪽
COUcis denique Philosophur, prster rete, .
Utanter, dari quoquz res extensias, aut m teriales , quaesint generis is prioribus diversissi mi,ctvu δ vocentur corpora: Θ corporibus auteesse unum, quod modo peculiari ad mentem pert nent, ct tanquam coniunctum cum easpectari δε- heat . Exsere corpora pr7mὰm Glligimur euideir , τοι speciebus eorum in mente nostra ex pressis; ut enim imago elpi ra tesatur de re depicta; ita idea de corpore, cuius naturam re proentat. Nam animo humano obversantur Iste cies solis, turboris, ferri , lapidis, M. quas u dem no pro arbitrio 3 nobistinguntur,aut anima
ipso Deo produci et animo insculpi . Alterum argumentum pro exi sentia comporumsuppeditant sensus, qui locupletes hoc δε- negatio testes sunt , nam arborem videmus, ventum audimus , florem odoramur , cibum gusta mus , lapidem tangimus; neque ea in re orga na sensuum recte sunt constituta, cipi possumus. Nam fecundum ipsum Cartesum isti nobis a Deo sunt sensus , ut illorum beneficio digno si mus,qua conservando corpori nostrosint ,