장음표시 사용
561쪽
In Diuinationem ex PeGOmantia. 97
Qua ratione damnatur tamquam superstitiosi etiam diuinatores illi, qui ad diuinandum obseruant naeuos in quibuslibet partibus corporis, cum praesertim naeui ipsi obseruantur in corporibus impollutis, quasi maiorem accipiant vaticinij vim a corporum impollutione, quae nihil facit adnaeuos, qui eodem modo se habent in hominibus ante,& post pollutionem, S idem prorsus presignare deberent, posito quod essent euentuum sutur rum signa. Addo diuinationem ex naeuis, de qua multa scripsit Melampus Graecus author, & Cardanus in
sua Metoposcopia esse ex se prohibutam , & superstitiosam, si se extendat ad actus liberos, vel purE contingemtes, ut dictum est de aliis diuinationibbus;siue ergo observentur naeci in podibus, siue in manibus, siue in alijs partibus,eiusmodi obseruatio semper
erit vana,M superstitiosa, data vel nodata in hominibus corporis pollutione. Ad summum de naeuis concedendum est, posse unum ex alio diuinari, cum ex quodam naturae instituto possit unum in una parte alteri in altera
parte respondere; & illi Physiogno-
mi, qui has corrispondentias optime nouerunt, spectato vn 3 naeuo in una parte polluat statim etiam cum certi tudine de altero diuinare, idque manifestis euincitur exPerientiis, neque
in hac diuinatione crimen superstitionis agnosicitur. De hac re videri possunt Melampus okia Naeuis, Io: Baptista Porta lib. s. H gnam. O p. qq. & Cardanusis MuoposcPa.
562쪽
; 8 Animaduersio I lv. Theologica
THEOLOGICAlia Divinationem ex Meto. poscopia.
ssIGNANT Met poscopi singulas lineas frutisPla netis singulis spectato in ipsis lineis eo de
Planetarum ordine, cum similitudi. nem faciant mundi maioris cum mundo minore, qui est Micro cosmus, &homo; unde supremam, & proximam commissurae coronali assignant Saturno, alteram Iovi, icitiam Marti, & sic proportionaliter de reli. quis. At haec si ad retiantur, solum admittenda sunt in ordine adco noscendos, & diuinandos esse. ctus pure naturales, ad quos solum licite extenditur etiam diuinatio Astrologica, non autem ad cognoscendos actus liberos, & euentus somtuitos : Quapropter etiam Aristot. in in Quom cap. 9. I. de hist. animal. cap. 8. de fronte solum conside rat patuitatem, magnitudinem, rotunditatem, planitiem, contracti nem, rugositatem, &id genus alia, quemadmodum etiam faciunt pure
Physiognomi, qui ex illis ad summum
coniectant aliquos effectus naturales, ut etiam de alijs diuinationibus dictum est; & licet saepe colligatur ex fronte docilitas, tarditas ., sagacitas , insipientia , magnanimitas, iracundia, &similia, haec om- fnia ideo colliguntur, non quatenus includunt actus per illas facultates exercendos, sed in quantum eiusmodi externae frontis dispositiones reseruntur ad haec, vel illa animalia bruta, in quibus assectiones illae, & qualitutes magis apparent; & in quantum arguunt internas dispositiones cerebri , ex quo maxime pendet recta, aut parua operatio imaginationis, &phantasiae, & per consequens haec, vel illa ingenij qualitas, & hac ve Iilla inclinatio ad hos, vel illos mores,co tamen modo, quo supra dictum est, dum ageremus de diuiuanda bonitate ingenij,ex externa, & apparente capitis figura.
Igitur diuinatio ex Metoposcopia i ' 8
semper licita censenda est, in quantudicitur pars naturalis Physiognomi N in quantum solum versatur circa temperamentum corporis hum riam constitutione, & naturales inclinationes, quae ex illis proueniut, illicita vero,& superstitiosa semper habe-da est, cum ex externis lineis vult a cana cordiu venati, aut liber agenda perscrutari; sic enim eode iure damnatur, quo damnata est quaecunque alia diuinatio circa actus libe ros, & mere sortuitos, quin cumlaaec tantum vocetur antonomastice
563쪽
In Diuinat. ex mot. humani corporis. 99
Metoposcopia, haec semper intelligitur vetita, ac reprobata in iure Po-tificio;Q iidquid dicant aliqui potuisse Deum talia signa in frontibus hominum delineare , ex quibus panderentur, quae euentura essent; dato
enim quod Deus potuerit id facere, non suadetur proinde id de facto egiste; et si id egisset fortasse suisset
contra optimum hominis regimen,
quod instituit, ad quod spectat, ut
agenda ab homine non revelentur per exteriora signa. Peccant itaque peccato superstitioriis illi omnes, qui eiusmodi diuinationi incumbunt, maximh, cum astris,& planetis innetentes, ex ijs etiam iudicia serunt de libere agendis, cum id pertineat ad Astrologiam iudiciariam toties dam
ANIMADVERSIO L UT HEOLOGI GAIn Diuinationem ex motibus humani
I X motibus corporis humani, quicunque sint , vanum, ac superstitiosum est aliquid praenum clare, praesertim de euentibus libearis , ac sortuitis, ea tamen exceptione facta, nisi motus elusinodi sint cauta, vel essectus rerum, quae pra nunciantur, in quo casu tales motus vere possunt dici quaedam indicia naturalia ordinata ab ipsa natura ad coniectandum de suis causis, vel e Lfectibus. Cum hac exceptione, ac distinctione loquuntur Sanchez tom.
I. Decu. lib. 2. cap. 38. num. q. Ua
lentia a. 2. distisci. s. quaest. I 2. puncto 3. & FagundeL in primum praec plum Decalogi lib. I. cap. 39. cum asiserunt esse omnino illicitum motus
corporis humani ad diuinandum ;quae docti ina duplici potissimum ratione suaderi potest, prima, quia
saepe eiusmodi motus non ab impres.sione caelesti, aut a constellationestellarum dependent, ut supponunt Diuinatores, sed a libera hominis voluntate ; secunda, quia ex motibus corporum in aliis animalibus nulla firma de suturis euentibuS coniectura capi potest , ut infra videbimus', ergo a sortiori neque ex motibus corporis in hominibus; Si enim caetera animalia, licet quietiorem habeant phantasiam, ac proinde aptiora sint ad recipiendam caelestium corporum impressi9nem, dicuntur inepta ad praenunciandum de suturis euentibus, multi, magis id asserendum erit de hominibuSω
iod etiam dicendum est de ho- I di ominum vocibus, siue significantibus, N a sue
564쪽
1 oo Animaduersio I V. Theologica
sue non significantibus; cum enim hominum voces sint ex libero quod a placito institutae ad signis candum; non vero significationern habeant, vel a natura, vel a siderum motibus, aut caeli constellationibus, inde fit, quod nullo modo signa esse possint euentus suturi; quare diuinatio per illas non poterit non esse valde superstitiosa, ni si certo constaret Deum ta libus uti vocibus ad significandum aliquod futurum, quod praesertim Obseruant Valentia loco citato, AZOrius tom. I. lib. s. cap. I 2. experimento
namque saepe deprehesum est Deum usu esse humanis vocibus ad aliquid praenunciandum, quod praesertim demonstrat D. Th. 2-2. q. 9 . exemplo
Gedeonis viri Sacti, & exemplo Elie-Zer serui Abraham, qui aliquam de
suturis cognitionem acceperunt eX
vocibus humanis auditis, quam tamecognitionem a Deo precati sunt, & expectarunt; unde scith animaduertit ad hac rem Caiet. ibi. oportere pritis diuinum aliquod lumen, aut Praeceptum a Deo accipere ad hanc cognitionem ex vocibus humanis accipie-dam,& non ex sola facili credulitate, aut fiducia moueri ad aliquod coniectandum; Quare illi omnes dicuntur culpae superstitionis obnoxij, qui apertis primo mane senestris, primam vocem hominis transeuntis e
pectantes, ex illa, si istum aliquid pro. nuncia uerint, . sibi omnia laeta eo die praedicunt,& fausta; vel per totum annum, s id observent die Sacro Sancti Ioannis Baptistae, ut factuat muliercular: Illi etiam, qui faustas, vel infaustas nuptias praesagiunt ex prima aliqua voce humana audita; illiden que qui futurorum maritorum nomina diuinant ex eo quod prima vox, quae auditur sit Petri, vel Pauli, & inde virum sibi suturum Petrum, vel Paulum certo credunt. De his,& aliis eiusmodi pIuribus videri potest AZoilus loco citato. Addo denique esse omnino vanum, & superstitiosum eo se etiam ex alienis motibus fortuito contingentibus faustum aliquid, vel infestum sibi euenturum diuinare, ut ex bino occursu eiusdem personae in eodem itinere, ex Occursu desuncti,ex fractione corrigiae, vel ex alijs eiusmodi rebus casu contingentibus; haec enim omnia cum mere fortuito conistingant, nihil boni,aut mali ex sua natura portendere possunt, unde erit mera vanitas, & superstitio illa ob. seruare, quemadmodum henh tradunt Sanchea, Azorius, & Fagundezcitatis locis.
565쪽
In Divin. ex mot. alior. Animalium I o i
In Diuinationem ex motibus alionum Animalium. UI
R o motibus animalium hic intelliguntur operationes omnes, per quas diculur ipsa animalia quoquo modo moueri, sine sit volatus, ca-
tus, & garritus in auibus ; sue tripudium in piscibus, sue cursus, concit tiones , & agitationes in alijs animal, hus ; ex his enim omnibus solent quida diuinationes ferre de suturis eue tibus, quod tamen non semper est lucitum, o bene derrronstrat S. Th. 2.2. q. 9 .art. T. & ex ipso Lessius,Aetorius, Sanchez,& alij; quapropter tunc tam tum licebit ex eiusmodi motibus animalium diuin: tiones ferre de futuris, cum futura erunt effectus eiusde ea imis extrinsecae, cuius simi effectus m tua ipsi illorum animalium; eade namque dispositio caeli, quae disponit ad
pluviam, potest V. g. disponere etiam Corniculam ad crocitadum, & pisces ad gestiendum inlatitis motibus, excirendo nimirum in illis phantasmata
pluuiae, eorum q. commodorum, quae
ex pluuia illis proueniunt, & idcircbrecte possitnt, & absque ulla supersti.
tione etales motus, & cantus assumi ta-
quam signa ad praecognoscenda pluviam,& sic de reliquis; Cum enim revera illorum signa esse possint, nulla erit luperstitio ea coniectare; Cuius ratio a priori est, nam animalia, quae nullum habent dominium suarum actionum, sed instinctu quodam tacit mnaturali mouentur, habentia tantum animam,&potentias sensiti uas, organicas, & corporeas dicuntur omnino subiacere impressionibus corporum
et lestium, quorum dispositionibus facile conformantur; ac propterea cum ex talibus caelestium corporum dispo-stionibus multi pramoscantur euentus suturi,quorum illae eaedem dispositiones dicuntur causae,poterunt etiam
ijdem euentus praenosci ex motibus animalium illis caelestibus dispositionibus optigae consormatis ; ex qua consermatione fit, quod spiritus anum alium facile assciantur ex quacumque aeris mutatione, ip rumque cerebrum immutetur,sicque eoru phantasia facile eas mutationes percipiente. atq. per modum conuenientis, scudi leonuenientis apprehendente, Caomnia, quae praesentit, exterius quibusdam motibus edat, ac praesignificet; Vnde absque superstitione pol runt ex motibus animalium diuinari suturae pluuiae, tempestates, serenitates,venti,& id genus alia, quae causam possunt cum talibus motibus habere communem, ut recte tradunt etiam Caiet. a. a. q. 93. Valentia
566쪽
1or Animaduerso LVI. Theologica
ibidem disp.6. AZOr. tom. I. lib. s. c. I I. Fagunder. lib. I. in Decal. c. 39. δἐ Bal-deli .lib. q. disp. II. MotuS autem praecipuos, & singulares animalium, ex quibus licet diuinare reserunt AZ rius, & Baldellus, apud quos poterunt videri, cum ad rem nostram non spe
Illud tamen pro re nostra est animaduertendum, quod licet ex motibus, & operationibus animalium non si omnino illicitum aliquam conterctationem facere etiam de illis, quae pertinent ad homines, coli derata scilicet quadam tum in brutis, tum in ho minibus proportione quoad caelorum influxus uniuerse; tamen erit semper illicitum ita certo in hominibus illa sutura coniectare sicut in brutis; cum eiusmodi motus, &affectus non causentur in hominibus eadem necessitate qua causantur in brutis; neque e dem modo exeant in suos actus exte nos homines, sicuti bruta; poterit itamen, ut docent cum Caiet. Valentia,& Sanchez fieri aliqua tantum debilis, 5c incerta coniectura ex e adem causa commvns, quae licet sit eadem, potest tamen ex variis subiectorum dispoitionibus facile variati, quod satis est ad impediendam in hominibus omnino certam coniectationem; polIunt
autem probabiliter, ac sola quadam uniuersali ratione ex ijs animal tu motibus, aut vocibus, quae sunt signa a Dfectus irae in brutis similis aliquis ais ctus coniectari in homine, atq. ex hac coniectura potest fieri ulterius coniectura de rixis, ac bellis, quae ventura sunt; ratio est, quia idem fidei uaspectus potest easdem dispositiones cho. lericas in brutis, & hominibus causare, cum eo tamen discrimine, ut in hominibus affectus illi pendeant etiam a libero arbitrio, quod non contingit in brutis, & ideo dicetur coniectura illa quoad homines remotissima, Sparua ut nihil probabilitatis habens, ut n tant sanchez, & Ualentia. Et hinc manifeste colligitur esse superstiti
sam omnino diuinationem illam, quae extenditur ad praenunciandum ex his,
plusquam illa indicet, aut significent; quod praesen im affirmatur de euentubus futuris liberis, & occultis; secus si ea quae diuinantur fiant tantum cum dubio, aut cum maxima formidine, vel cum leuissima coniectura , ut iam diximus,& docte animaduertunt Le sius, bc Sanchez alligati.
567쪽
In Diuina t. ex Deo Quaesitam. IO3
ICET solus Deus fons to- qua re ego dicerem ablata Dei excitius veritatis veram om- citatione ad petendum tale donum,nium futurorum praesen- quaerere a Deo diuinationem futurosionem habeat, queatque rum peccatum, εἰ crimen esse habens pro libito, cui voluerit, reuelare; non malitiam, de deformitate eorum om- proinde putandum est, futurorum no- nium,quae dicta sunt, cum vere volenstitiam facile hominibus communica- diuinare sutura iniustus censeatur, su-re, cum id sibi retineat, tamquam spe- perbus, Sc temerarius, ut patet ex diciale diuinitatis priuilegium, iuxta il- ctis. Iud Isaiae i. An nunciale sutura, & Neque dicendum in aboleri ma IJ sciemus quia Di j estis. Multos tamen litiam huius criminis per id, quod di- Deus ipse voluit tum in veteri, tum in uinatio quaeratur ab eo qui illam dare nouo testinento Prophetas, quibus potest, nempe a Deo, a quo etiam pe- cx causa plura alijs reuelanda reuela- ti solent absq. peccato alia dona grauit, ut medus prophetijs eius voluntas tuita; nam ex morali Theologia cer- innotescciet, a qua pendent omnia, tum est non licere hominibus a Deo quae ventura sunt; at licet voluerit petere, quidquid Deus dare potest, Deus multos esse Prophetas, no pro- sic enim liceret petere etiam rem aliepterea licet a Deo reuelationis, seu nam, & alienam uxorem, quae tamen diuinationis donum absque instinctu neque ex lege Dei licet desiderare,& suasione ipsius Dei interius ad hanc cum omnia vota nostra debeant et se petitionem excitantis, exposcere; id iuxta legem iustitiae; ει licet Deus sit graue crimen esset ab . causa a Deo omnium Dominus supremus , posito ipso Divinandi munus petere, quod tamen quod aliquorum dederit crea- crimen reducunt Theologi aut ad cri- turae dominium, non potest illud au-men iniu stitiae, cum in petitione quae- ferre ut author naturae, &rectus uni-ratur quod proprium totius Dei est, uersorum prouisor ; Sic qui peteret aut ad crimen superbie,cum quaeratur ab ipso Deo diuinationem suturorum, a Deo quoquo modo participatio di. qus est illius propria, aliquid iniustum uinitatis, aut deniq. ad crimen te mea peteret, Sc sic peccaret. Verum ta-ritatis, cum in illa petitione quaeratur, men est, quod id praesertim intellige- quod est supra vires nostrae naturae.In dum est de dono diuinationis quaesito
568쪽
io 4 Animaduersio I VIL Theolooica
l Oa Deo in uniuersum; nam de aliquare in particulari petere a Deo notitiam, antequam fiat, non videtur esse malum, cum id tot Sancti egerint petentes a Deo exitus bellorum, morborum, vel aliorum eiusmodi malorum, idque eo intento, ut ad solamen populorum annuntiarent, quid futurum
esset; in quibus tamen petitionibus semper dici potest intersuisse diuinana excitationem, Deo ipso Sanctorum votis,& Cperibus semper specialiter adstante; atque ex hoc videtur omnis aboleri malitia in eiusmodi petitionibus. Ubi etiam animaduertendum, quod licet plures Theologi reducant hoc crimen petendi a Deo diuinationem absque iusta causa adtentationem Dei; quatenus spectare potest ad castiendum de Deo experimentum, quod habeat omnium re
rum scientiam, quemadmodum dic, tur tentatio Dei id omne, quod postulatur ad faciendum experimentum potentiae,sapientiae, bonitatis, volum talis, Sc. tamen cum petitio diuina tionis fieri possit absquc illo intento. non semper dicitur peccatum tentationis Dei; sic etiam si talis petitio esset appellanda tentatio Dei, qu tiescunque tamen fieret ex aliqua iu
sta causa, quae ex S. Th. 2.2. q.9 .art.
I. debet esse vel necessitas, vel utilitas in ordine ad Dei gloria; vel utraque, ut vult SuareZ hic cap. 3 .num. I 2. non esset dicenda Dei tentatio; plura enim habentur in sacris literis qu sita a viris sanctis miracula absque eo quod notarentur hoc crimine tentationis Dei, ut quando Abraham I . Genes quaesiuit a Deo signum de possessione terrae promissae, istin lib. Dd. cap. 6. quando Gedeon petijt signuin de victoria reportanda, &sic de caeteris; censentur enim in his casibus illae petitiones, vel necessaria vel utiles ad manifestadum Dei gloriam,& bonum commune procuraudum,
569쪽
In Diumat. quaesitam ex Angelis. I o s
In Diuinationem quaesitam ex Angelis. I 3 F
bus ad hoc orbis regimen spectantibus Angelis velut administris, & saepe etiam usus est ad ventura homini bus
reuelanda, at non propterea fas est ipsis hominibus Angelos consulere, aut de suturis euentibus interpellare, eam namque notitiam latur rum, quae ab Angelis sciri Deus voluit ex sublimiore conditione naturae, cui debita fuit multarum rerum naturalium notitia, voluit sciri ab hominibus, & idcirco, qui ea praeintelligere satagit Angelorum ope, co-tra Dei voluntatem peccat, nisii t
men id fieri, ut dixi de Deo, ex albqua iusta causa, ob quam saeph li. cituin suit aliqua particularia ab Angelis petere, ut factum est a Sanctis Patribus saepissime in Ueteri test, mento, quotiescunque Angelos consortes habuerunt in aliquod ministerium missos; & etiam plerumque fit a Sanctis viris , & animabus p ijs, quae ab Angelo Custode plura quaerere solent in ordine ad maius obsequium praestandum Deo in rebus agendis. Si quis vero peteret ab Angelis diuinationem euen-
tuum liberorum, vel occultorum,
quos Angeli ipsi dicuntur ignor,
re, non peccaret, quia supponeretur id fieri ex ignorantia, quatenus non sciret is eiusmodi rerum notitiam esse extra persectionem
Angelicam, cum sit propria solius Dei; Si verb pertinaciter sentiret
etiam Angelos cognoscere cogitationes hominum, & cordium arc na, tribuens etiam illorum naturae,& perfectioni, quod proprium est
solius Dei, erimine haeresis esset i retitus, cum extent fidei statuta in Sacris literis Concilijs, & Sacris Canonibus solum Dcum esse cordium
scrutatorem, scilicet, arcanorum cognitorem .
Uerum tamen est, quod sine peecato potest etiam Angelis concedi aliqua probabilis coniectura futurorum eventuum etiam liberorum, cum ipsi tanto praestent intelligendi acumine, ut ex inclinationibus, atque ex anteactis, & ex agendorum dispositionibus possint multa, & multa non sine ratione coniectare ἰ um
de ab ipsis quaerere aliquod probabile lumen ad diuinandum non est
contra rationem naturalem ; esset autem semper contra rationem idem quaerere a daemonibus , cum num
quam liceat cum ipsis habere comis mercium, neque illis in ulla re uti;
570쪽
io 6 Animaduerso LVIII. Theologica
licet ipsi quoque quoad naturalia easdem habeant intelligendi vires, sicuti Angeli; At de daemonum inuocatione, di pactis cum ipsis satis dictum est. Caeterum licet non sit
contra rationem naturalem quaere
re ab Angelis probabiles coniecturas, vel lumina ad diuinandum; potest tamen esse aliquo modo contra Lationem moralem, ex eo, quod semper in eiusmodi petitionibus, &ouaestis agatur contra decretum diuinae voluntatis, quae voluit sutura eiusmodi homines latere; velle autem inuestigare, quae Deus voluit occulta manere, quocunque medio fiat, semper malum est; nisi Deus ipse nos excitet ex aliqua iusta causa ad illud medium adhibendum haec est doctri na communis apud Theologos. Diuili od by Cooule