Antonii Celladei Seu Rmi. P. Michaelis De Elizalde Societatis Jesu Echalarrensis ... De recta doctrina morum Prima pars divisa in quatuor libros. 1. Est præambulorum circa consueta probabilia. 2. De natura probabilitatis positivæ, & realis, seu consc

2쪽

ANTONII

SEV M' P. MICHAELIS DE ELIZALDE

Societatis Iesu Echalarrensis, primum in Hispania, deinde in L ollegio Romano Theologiae Professoris, & in provincia Neapolitan studiorum praefecti,atque in Curia in Congregatione pro immaculata Conceptione, atque in aliis REGII THEOLOGI,

DOCTRINA MORUM.

Prima pars divis inquatuor Libros.

I. Est Praeambulorum circa consueta probabilia. II De natura probabilitatis positivae, & realis, seu conseIentiae.. III. De illius sufficientia pro regula morum. I V De dubiis, deque illorum recta solutione.

inerem Appendix de natura opinionis. Cum Indicibus Quaestionum, M Rerum praecipuarum.

Nunc Iecmis in lucem predit

Addito quodam . nempe quastiuncula ad Logicana Moiae.

4쪽

QUAESTIONUM

ET PARAGRAPHORUM, QUAE

1N HAC PRIMA PARTE CONTINENTUR.

LIBER PRIMUS

Praeambulorum circa conssueta probabilia.

ibi d.

n iam declinandam , aut e contra iam nasum.

2. Consuam frigendi g. Coatroversia probabilium arrinse.

e. Divso operis. 4.ε. Cur tamen optu essentire possit confra tonsidium

ν. Eliam quia contra coortum iacitus s. 6. s. umi de nun in las operis Ierandus. g.

g. i. Atiqua fundam via. Ibia

1. Ilias ciameno. v I l. Uriam ergo proposita mis prosatilium miniam aurorualem tristias V vasis Docior sus in uoi νι morum. ibid. . i. proposta Ma Probaturum aquar, νιη praferrauiorem quem e gravem Romano poni es, o Concestis Generatibus. 23 a. Duod Auror gravis errare queat,sicis mero Romantis pontifex , non fugiat pro di mate. ibid. g. I furtiistit ti ruaru in doctrina morum es reti tu di is moram grusia tanquam M. et 4. Ampliarem Usam fuerunt aurori rem granus Aut ris , quam Romni Ponti filiis vel ficiles a. 28. s. Ergo O utitorisvi mdMιorum est major, doctioramatitem mano, , G doctissumorum missina. 29. 6. Mani prael, cur indoctu es t mutis expetis res, se doctιor ιιfiotis, qua ratam paradora , ct perturaces exissmara meant. ibid. . Colias a stiromatis Pontificii , O Avitoris gravis in concursu. VIII. Urrum corara timen natura, sit . quod haec Ῥιanaalilium se ipsampo seipsum tacti ierit, vicendo,quatumque a seramur, se manere probasdem' 32. 3. I. Ille Irum gna luas declaratur maru ex ce Ariautore ibid a. Eptamen acta loviria mentem, c facta sapum mammiam αι- adversariorem. 33. 3. Demonstrat o Lusca iontra praetorum ini Unit. bili sarem. - . Aliter etiam demonstratur. 3sI X. Utrum per sententiam gravium Aurarum usum probasitium approsum in mis Iotrinpruis aliqua rum quintilet labroram opiniones ιonsectansium. ibid. s. r. Contius affirmans, nihil uvari. 36. 2. Ra vira in exemplum adtacto res osci edemo

X. Ergo ex su Auroram requiritur de ipsa prolis lifare recte rudicare posse, n/ι hoc fruere possunt ipsius

Mordia scientia directa ex rus. o. g. r. Detiarasio O comprobatio comiti . . ibid. a. Ipsus moratis silentia virectae gnari neque t Indica re de pro usu raιιbus. At

5쪽

piniones esse probasias , or raras inanem redderet Theologiam Maratim. 44. s. r. v ιαν sequι. ibid. Mallor deuuratio, o confirmat s. ibid. 3. De ν/bus, de quisnu nulti sum adhuc opiniones. 46. XIl. III1- ergo nemo cordae creduI praeductor poliatione r. ibid.

XIV. Untim non ramici modo , sed is titium etiam Uriasur, Achina quas turas sanasilae putas, oppugnare, O quatere. . s. 2. Resonsis a mans. ibid. X V. Urrumst stimam prosub re alvuli sit regati, si tibique regula injuric is , Oc. me exceptione. 33. . r. Auroram mens circa justiti. ibid. Limitaris , O exceptio Ja roram prorsus tenenda. 3 3, Imonsiquens tamen est ιη via prolabotium. se,. 4. Ergo eriam in bella es rei scitiem exceptis. 6 . s. Ergo bellum non necespiars, ut uir At gustinus , sed

perinde quoad mores β, atque si admituretur Imru- αιι vaniori est simul, & non esti sq. s. i. R snsio ad quaestionem: 1o.

a. iasteνιον costaris, cli. 3. Cossario etiam ιum Protagora, ct Democrito. ca. α VII. Utrum o nia tradens, nos agere,consiler que posse contra propriam opinisnem .vel ontrad.

na ieri .et, vel sensim non habeat. 63. s. i. comissis, O illius prolutio. 64.

LIBER IL

De natura probabilitatis realis, & posti

m. I. I T Iram satis expitur prosasile remnis V d. ad Dadamenta gravia, O hoc gentis alia. ibid. s. r. Explicatiam, insussilentia. ibid.

1. Uluris deiuralia , ct confirmaris ex vos. o. o. . Data explicarisnu aliud ιnconveniens. i. II. Utrum erga male erram explicetur probabile re

.urrenda ad prudentes, o prudentiam. ibid. s. r. Recursus proposias non et do inalis. ibid. a. Major rei declaratra ex de trisne prudentiae. i. III. Untim aci resectenda , O inteν 'Malitia dia inguendi m ωνι auroratas Augustia. 3. s. a.in I ademicorum probast e. ibid.

a. Ulterior doctrina ιomprobatio. 76. V. Utrum detur aliquod prolubile etiam contra re

3. orum ton maris ex casu respecu de stupra- determaniatune, mentia meis. . In quo ergo consi Iprobasiluas opinionibus duri scibi d.

ritates.

Isai eιι- perlinet atia probabilitas pare comparatim , O au hontinem.

VIII. UIram an ommunis diatione fundamenta uis remque parto rarqueant esse graU/a neque quoad

F. I. Status quastum , O ditiarario. ibid

sis divis. ibid.

I X. Utrum erga in omni ιontradictione fundamenta ineramus partu nansnt simplicuergravia, sed Eum secundum qmd Oh QM, ignorantia. yI. s. r. Quid Tiaeatur iamdum. ibid.

6쪽

a. Quid in quemme videatur tenentam ibid. 3. Ga influt εω υ ibilior Probam. M . . Coruisses totiuι doctrina, ct co robatio. ratim VI. ureum euo probabile ab intrin*o βαπηdum se Fr, quo feri semper ege Aser. HI.

s. r. De tiones probabilia ex Aristotela. ibid. a. Deu raram ct confrmatis de Danu. II3.3. ulterior probatio. ΗΦ. . Major comprobario ex D. - . ibid. 3. Expluam inripartis dae urioin ii6. XVII. QV-- ritu probariis ab inrinseco seiam e is quoad m, cumfundamento tamen in re. I γ. XVIII. utrum ergo iliter probariis A extrinseco βυρον fundarar in Avitori te plerumquε υ a. II. s. t. Rud fir siendum. Min

3. I. Quid dicendum ibid. a. Auroram, O te ι equi ratio. m. Xα Ex his clare deducuntην gradu Amestritatu, σευ opiniones sint pretabe uia. Ira g. r. Durari s Axtis r. ibid.2. Deinctisne e monum. ibid 3. De iam conssctariis. 11ἱ

LIBER III.

De sumetentia probabilitatis ad mores ret . . I. V D mu probabile expluarum , β. vinis V probatisis fit recta regati mnum. ibid.

. I. Raraones .utitandi. ibid. z. Ad quastionem restondetur. sic 3. usterior obatis uncia ι.ε. ad argumema res Memn I III. Vuomodo ergo ex probastibis fora ri possit dia men consarena φ uri de uiua cerru me. vel incn titudine. s. t. Resemdetur ad grainanem ex D.IM . st . a. Impoωdeest per suum formara curam n --

ET PARAGRAPHORUM.

7쪽

INDEX

Cm si a toti vi doctri . XIlI. utrum rego, qui ait,ste agere posse iam pr 'iam Ῥιnionem cogatur miras dum pro 'Mnes comedere. J7 s. i. valia ergo regatur fateri. ibid.di. Ineptis distin fovitas occurritur. . I s. 3. Atia cinne is de mare; taliter, os astri. ibid. . Denuo contra eamdem rictionem. ret . s. Denuo ad dilogismum cogentem uteri tara ibid. c. Cui li trisntra vanionem suam, Itiet contra opimo rum omniam ibid. XI V. uirum ergo stritus tenetur Gedire contra Π priam vini em de pemto I 8. s. i. aliqua praemittuntur. ibid. l. Ad quae tinum restondetur. 1 9.

Quasa fialis removetur amoritate, o doctri S. Ignarii. ID. . Ibseluti veros uritus tenerin obedire. a8r. 6. Deilarana ulterior doctrina. ibid. X V. Unum ergo minus multo Confessari, at remeposse rara propriam opinionem' I . s. t. sensus qua'onu. IM. a. uuia ergo re 'Ondendum ex dictu. ibid. 3. UIterror iamprobatio doctrina. I8s. X v II uition ergo via O lex intratu si inrubusrammoda, o demerandast 18 . . I. Veritas vadetur esse incommoda. ibid.a, Ostendιtur, esse commodam , O demerandam. ibid.

X v I I. Ergo omniam horum determinaris O totius tonstentia di υνο o per verum, O fassum. isti. s. r. Declaratis, o explθιatio utiturus. ibid. . Diim confitensia divisa per verum, O falsam. IpsXVIII. R apstulatu dialorum curia Probabili , Fridultio ad pota. I s. s. i. Dua capvares coitus es de regula humanortim actuum. ibid. d. Ergo probabile consuetum non est regati xyn3. Ergo ratu humara , qua est regula, deserminare sese habes ad legem Dei an es quo saltem grada. I98.

. sinu est,sfere ριν ad legem se habet, O Me

LIBER IV.

De dubitatione, & dubio deque hujus solutione.

A. I. Iarorum mens. ibid.2. D stivis. O grana dubitari u ex D. πο .ros.

. Ad argumenta. 2or.

quanta. - .

s. r. 4rgumenta pro parte ne riva ibid.

a 4. 3. Istationabus magis ricta confirmantur. ibid.s De mentati, vocatique dubιωιsone. aos. . ad argumema. ibid. III. Utrum erga smilito μυere da surionem si etiam cum ratione, O quati uis an da Me M in

a. uuid tenendum. 2U .

3. Quae ser ergo dabitare A, vel non sit ra nolis. ara.

s. i. Iutorum mens , osen . 213, et. De AHorum sensu vile ιη in Iasio. 2I . 3. Omnis erga qua u.u dubi promusmesam. ais. . Ergo decem Ausores contra decem, mi cevium c tum conrra centum carnu paribus rem stam fuci a dati . . ibid.

arumantis prolatile. 1 s. t. rimo quaa ιοι probabue nuda est in nris v ruaris. ibid. r. Item quia hoc probabile aderat emam an da tam te. ibid. a. Sesuiu ergo per hocprosa te nata videtur ex inio Merariane natura diauatio . 213. V I. Utram per ipsum non misivire versarem μυ tur dabia ιons entia. ibid. s. i. Quod usura surarum. ibid. x. Quid Lundum p Uti de diligentia quaerendi. at VII. Utrum dabia cons mira recte sinantin per in dissectum pracdium , Ope prax , a vi expersem

g. 1. Quid aliquι existimare videarum. ibid. a. uuia Doctores tradiderint, O qaid si rem dum. ibid. 3. Ergo neque per proim, O experientiam sisi fi

ma. ibid. a. uuid tenendam. ibid.3, Res exista op monet aque , Om prolabitis. ibid. . di amni ergo aqualitate pars trusior es e genua ibid

8쪽

4. Ad argumensa. et XII. Utrum tamen indubia metior I condatu mis- nustum in marena jussi. ibid. s. I. Argumenta pro parte negat a. ibid. x. QMd lenendum. 234. 3. Inumn probabilium. ibid. . Commanis doctrina defensio, o declarario. 23s. XIII. Utrum ergo reaviti de possessione remur is taumater 'aur 1u uiam , ct m possessone mi ιι probante, m. s. I. Quia visum Thureis. ibid. a. Quid dtiendam. ibid. 3. Probario doctris, ibid. . Possessonu Iasstia , O aliarum diversirat. 23 . . Isturiones ad aliquot casM. 238. XIV. Utrum doctrina de tritiora parte teneat in rebus . iam cstilibus, o misi ossis. ibid. g. r. Res discatias. ibid. a. s. rem inper se dictilibus tenemur ad latius. 239 3 uald ιη rebas pers non do. illus. 2 ci. X V. utrum ergo pertiad. D dabia ransiensius irae per digiale. 2 I. s. r. Primum periculum. ibid. a. Aliud perutilam ex defectu certa menserae. 2 2.3. Atiud periculum ex mensura claudicanu. 243. XVI. Utrum Dubeja,su aquam, O bonum habearticum in dultis. ibid. s. i. Quidst Epiche, I assivum O bonum. 2 4. r. viserior rei explicatio. ibid. 3. Ex his ad quasvmm. I S. Appendix de natura opinionis 2 6. Qu. I. 1 y Dum assertam videatur opinaraque OV o minas probasilia. ibid. s. i. Reston Urmam. ibid.

x. iniersor comprobatis. a MII. Unum ergo i isti est viviri aeque o mi spνι- balatia. 2 8. s. a. sententia negans, O fundamenta. ibid. a. Semretina mans. ibid. g. Probatio conclusonss. .

a. Muta tenendam. ibid. 3. Atia in Aem. V. Utruis ergo opinari non sit in noti, e ubi δε Me,- rara suspι unae, o remere Iudicandi.

s. i. opinara radetur esse nosti tiberum. r. Declaratur libertas vantovis. 3. Suario argnmentorum. 4. Matirontatem S. P. Ignaris.

. Quid sit visara. ibid

a. alia explicario opinion s. 3. Fornudo mam opimonu aliter ex uatur. VIII. Utrum ergo omne menraliter enumrabiti reducatur ad necesse, vel DusUri. s. r. aliqua pra ittuntur. ibid a. Quomodo ergo opιvatio, οβ probabile reduratar n cesse, vel impossibile. 2 o I X. Utrum ergo ex dictit de natura .piniorus siquistis de novo non tuere o rars Iuxta aque, ct mimia probabile. 2 r. s. i. Sequet probatioui. ibid. L. Appellatio ad aliorum ineluctι est abs re. 2 i3. Ergo δε- m ωψ e melle , O non aliana, βὰ sua ratio data pro regula. ibid. . ali probationes e de laeti. 2 4

N I S.

4. Postrema probatis ex Ari steti.

s. solaria argumentorum.

10쪽

RERUM PRAECIPUARUM,

OVE IN HAC PRIMA PARTE

CONTINENTUR.

Absurda.

Aserta multa devoranda sequentibus aliorum opinionem suae contrariam. pag. 374. I7 . Absurdae reipontiones. II . .9-ιci. Aeademici , ae Demoeritus & Protagoras, nullam in rebus admittens veritatem erant probalistae. Oa. Q. Ariorati. Advoeati attendere debent ad veritatem non probabilitatem. Ist .

Appestatio.

Appellatio ad prudentes an regula morum. Is . Anum.

Arcta est 3c austera religio Christiana. Io. A nonus. Augustinus conlutans Academicos eonfutat proin babili lias. 74.

Autor prohibitus est edere librum famosi syllogismo. 9 Autores antiqui praeserendi junioribus. it4. Autores sunt ut Testes, quidam.aliis praeserendi. Ia34 Aasoris in. Autoritas cui adhaereo in communi , non potest deseri in partieulari. III. Autoritatis varii gradus. 124. Caramuel

Caramuelis Rudamenta de in impugnabilitate opinionis probabilis. charitis. Cliaritas emcit jugum Christia suave. ti. Cisolus. Circulus vitiosus committitur a probabilistis qui

autoritatem Doctorum sequuntur. Iclo.

Confisor.

Consetat an possit absiluere paenitentetm contra suam sententiam. 83.18 . Consessor stare debet pro jure teritae personae potius quam savere paenitenti in dubiis. 186. Uciemsa. Conscientia erronea excusat: non reddit actio

Consilium petitum a doctore an liberet a Glapa. Conseraudo. Consuetudinis vires. s. o.

Consul M. Consultor & Consessor non solum scire debene opiniones sed judicare inter Lepram 8e Leia

κινad Iona. Contradi toria an possint proponi intellectui ueprobabilia utrinque. u. si Fundamenta utrinque gravia esse non possunt Dei, ' - - . nisi sit accidens. . Ellum gerere mi odlibet semper posset Pim- Gravia esse possunt in sensu divisio. , ceps iuxta Probabillitas. o. Contradictoriae quo sensu esse possint probabit . ta P Non possunt ine simul probabiles probabilitate

conscientiae.

Quo sensu liceat sequi illas in praxi sine pecea- Eluduntur effugia dicentium probabilia esse ponse contradictoria pro conscienria. pr.99. Demonstratur contradictoria non posse esse proin

Bellum geri non potest ex opinione probabili,sii non liceat judicare ex opinione probabili. IS'

Zoecitas voluntaria probabiIta non vera sectantium. babilia pro conscientia.