장음표시 사용
271쪽
a . IOR. LOCCgNItris publici, populo nonnunquam indulgeri possunt ut in cap. IX. de Repub Apum finsius ostendi cum modo tamen , ad quem Lip sius eos recte restrinxit. Sed quid si ludi lascivi, & quidem concessi sint, quem modum voluptatis in reliquis eius partib9 serv are pOpulus soleat, si una pars ipsi concessa, atqu inde licentia facta sit, res ipsa loquitur, & testantur alibi lupanaria, alibi alea, alibi obscaena aut vana spectacula, malo more indulta, aut legum vim superantia. Vere Tul- Iius lib. IV. Tusc. Quaesti a vi visitae modum apponit, is partem suscipit vitiorum , quod cum Vsum per se odiosum ent, tum eo moles/us et quia sunt in lubrico, incitamque semel in proclive labuntur, sustinerique nulgo modopossunt. Vide eundem lib. II. de Finib. b. e. m. P.m. 32. edit.
Sua retin/re privata domin, de alienis cerrare regiam laudem esse. Haec ex Annal. Taciti lib. XV. 1, 6. sumta sunt rubi Tiridati tribuuntur λ qui regno profugus, haud modica ambitioni suae quaerebat. Ad dicta vero verba sic notat Lipsius: Improbe dictum νideatur, sed in tempore utiliter. Mox addit, Optabiliuw
272쪽
e idem , magnitudinem suam justitia tueri, ut Chauci apud Tacitum Germ.' . Sed optabiliuι. qui enim semper po fit λ inquit. Inter impotentes, re validos falso quiescas. Ubi manu agitur , modestia re probitas nomina superiorissent, velut Cheruscis apud Tacitum Germ. 36, a. accidit. Sed nec Tiridatis, nec quorumcunque aliorum institutum laudari potest, qui imperii fines quocunque modo proferre,
ad rationem Status facere, credunt. Utiliter
quidem in tempore fit, ait Lipsius , num ideo juste Z nisi artem aliena ad se, per arma, licet iniusta, transferendi,& iniqtiam belligerandi causam, etsi quaesito colore tectam, appellare velis justam. Tiridati qui per arma fortunam, per fortunam dominationem quaerebat, ita videbatur. Ita Ludovico XI. Regi Galliae , de quo Commaeus lib. IV. hi t. suae, eum exstincto Carolo, Duce Burgundiae, domum Burgundicam tota delere voluisse, hoc solum obtentu di Id longe utilissimum fore Galilae is quae per eam familiam propter eius potentiam
multis annis adflicta fuerit. Certe, ait Co minaeus siquis humana tantum intueatur re etiavilia , graves erant ρο magna , quas adferebat, rationes; adaequitatem mihi res icienti longὸ H-
versum videtur Sed ubi iuris usurpandi facultas deficit, species aequi sub praetextu utilitatis, ad aliena inique obtinenda satis esse ivide-
273쪽
2ός - IOA. Lo CCENUtur; velut amici Antiochi apud Livium lib. XXXV. iactant: initium semper per j- Ἀμ-sa impetrandi seri, aut perjuris deciem. Ex IV. Politis. IX. g. D. s IV. Politic. XIV. g. G. instrum potentiam suffectam habes, aut vim
metuo, nec legibus in eos Me turba facile
vindicare potes , potius turbandos aut clam to
lendos videri,quam ut te perdas sunt ipsius Lip sit verba. Verum,uti recte & prudenter sentit Gellius Nost Attic 7, . Humana vita ne gotia, actiones s o cia vel occupandi, vel di ferendi, vel ulciscendi, non sunt similia pugnae gladiatoriae. Nec gladiatori ad pugnandum composim sors eri, aut occidere, s occupa Uerit, aut
occumbere, si cessaverit. Hominum autem vita non mm iniquis neque tam indomitis necessitati- έω circumscripta esst, ut idcirco prior injuriam
facere debeaι; quam, nisi feceris, pati possis. As sentitur his Grotius de iur. b. e. p. 2. I. II. IS. Ut vim, inquit , patiposse , ad vim inferendam
jus tribuat; ab omni aquitatis ratione abhorret. Ita vita humana eis, ut plena securitaου nunquam nobis constet. Λώe uae incertos metus ά dipina providentia σ ab innoxia cautione, non avi praestriumpetendum e t. Et mox: Metin rei inis
certae jus ad vim dare non pote I. Aliud tamen
274쪽
sentiendum erit, si iusta sit metus causa, &discrimen insidiarum hostilium certum ac praesens, facultas nocendi promta, & iniuria manifesta. Hic, si non alia expediendae salutis via pateat , lex ipsa naturae ac vis necessitatisse suaque legitimὸ tueri, & malo imminenti rite occurrere suadet, imo imperat. Ea mente Legati Bataviae in orat. ad Elisiabetham Angliae Reginam, apud Grotium hist. Belg. lib.
VII. Non puniendis tantum injuriis se oraeUertendis maxime, regimen Principibuου er arma earlituου dat
Ex IV. Politie. IX. g. U. Societatem alteriin palam induere, ad alterum per occulta s magis fida inclinaru Tacitus
Annal. n. I 3, 2. de Ita Ze Adiabenorum rege
scribit: quod sociemtem Meherdatis palam induerit, in Gometen per occultu π magis fida inclianarit Haec vetin calliditas Lipsio dicitur, olim etiam Philippo Macedoniae regi adversus GraecoS, Romanis adversus socios, aliisque non semel usurpata. Adhuc a multis inter arcana Politica ponitur: cum aliis pacisci Scaperte facere videri, praesentis sorte periculi vitandi causa; sed ad alios occulta via propendere, aut se illis clam adjungere: quibus se magis obligatos esse putant: ut ut horum
275쪽
JoΗ. LOCCENHocculto favore, & si opus sit, auxilio proteis gant ar contra apertos hostes,quod nostriSue-ones etiam in bello Germanico satis experti sunt. Verum non calliditas aut securitas unius vel alterius partis, sed publicae conven. tiones & pacta dant legem locietati, intemerate servandam.
PUm multos aliquos re grandes peccavisse, quos citra inpiatam grandem haud tostis, hie illud suadeam,non earptim aut per intervalla, sed omnes tolli uno velut ictu quod fecit Domitianus ille tyrannus, de quo sic Tacitus in Agricola 44., c. Iam non per intervalia σθiramenta temporum, sed continuo π uno veluti Rempub. exhausit. Hoc tyrannicum Lipsius svadet Principibus, Specie quidem acerbiuae, revero mitius, ut ibidem addit. Nam repeti-αm istum s frequentem vindictam paucorum odium reprimere, omnium irritare. Proinde vult semel incidi quicquid incidendum eri, er tum malagmata adhiberi bina, beneficiorum, re derivationis poena in ministros. Nonne hoc idem
est quod Machiavellus consulit suo Princ, pi cap. VIII. Injuria simul omnes s semel unt Fundenda , quo minuου gustentur minusque ossen
276쪽
dant. Beneficia vero sensi unt insistanda, quo melius sentiantur. Ad quae verba sic notaria, Conringitis : Licet Machiave in velit ad Ta-νannidem servandumsatius esse semel re circa initia defungi ipsa crudelitate,quam perfletuam exercere; tamen ista doctrina multis modis laborat. Quidni laboret Θ Quum non solum c tinua saevitia sit, sed etiam pro prudentia aut virtute habeatur. Ut Mithridates faviris quasi virtute utebatur, ubi Florus de coscribit , dum uno edicto &stato die omnes civitatis Romanae homines qui in Asia erant CL M. occidit, teste Plutarcho in Sulla cap. XLVIII. Illud vero tyranni,qui optabat populo Romano unam esse cervicem,ut omnes uno ictu tolleret, Lipsum suaderePrincipi λ In malam rem abeat haec doctrina, cum laniena Parisiensi, Carolo R. Galliae suasa Quod autem Lipsius vult odium inde natum
beneficiis mitigari,idem esse videtur, quod cruentos ictus alteri inferre, ut commodiorem eum curandi sanandique occasionem habeas.
Nam si iuste plectas, quid opus est invidiam meritae poenae beneficiis mollire 3 si injuste recrudeliter, hoc Tyrannorum est,ut docet Aristoteles lib. V. Politi c. cap. XI. Ericus XIV. RexSvetiae grandibus & eminentioribs, quos suspicabatur adversus se coniurasse, sublatis, odium ex ista saevitia etiam beneficiis in pro ε'
pinquos occisorum collatis vel poli' oblatis, in
277쪽
fro I. R. LOC CENII in speciem lenitum ibat. Reipub. quidem interesst, vera delicta de delinquentibus eis nim loquitur Lipsius non impunita abire,
sic tamen, ut metus ad plures, poena ad pauciores perveniat, nec remedium ipso morbo asperius sit.
Conciliatio pe, ut liberim dicam, corruptis es, quum caulide inclinas re asticis ad ια, eorum animos operinque, qui alieni juris. Oartem nimis hodie Principibus recusam, qua una ferὸ in ausis plerasque res ut ille defortuna ait ex libidine sua agitat. uam valde etiam attollit Tulliin, reproprium hoc esseprsedentia statuit , conciliaresibi animos hominum re ad usus suos adjungere: quod duplici via fit, asionis re Doni, rarenter ilia, hae altera creberrime ; ut hodie corrupti depravatiqueis mores one, admiratione divitiarum. Istius corruptionis finem hunc subiungit: Prin-eipem oe omnia eμου venalia haberi; arcana pa-ee besioque reserari. Ηaec Lipsius quibus adiungit deceptionem, cum inducis alium is
tua commoda errore aut mendacio. De dece
ptione ins suo loco, ubi de fraudibis agetur. Quod autem Lipsius dictam Concilia
278쪽
ANIMADvERIIONIS POLITICAg et Ilionem valde attollere Tullium adfirmat , ita est, sed attollit virtutis, non pecuniae aut doni via. Verba Tullii ossic. 2, .na. haec sunt: Proprium hoestatuo virtutis conciliaresibi animos hominum re ad usus suos adjungere. Statim addit: Male se res habet, quum, quod virtute emi debet, tentatur pecunia. E st autem hoc ortificium, nimirum tenmrepecunia, vel corruptionis, ut Lipsius vocat, via vetuS: velut ex Assyriorum regis archi pincerna Ra face 2. Reg. I 2, 3I. & Vencingentorige apud
Caesarem lib. VII. belli Galli liquet, qui civitatum a se alienarum Principes donis re pollici--ionibus asiiciebat; ut alios jam sileam. Ex lib. IV . Politie. cap. XIV . f. a . T Rinilegia s legessubditorum flectere aut vio- , lare posse Principem, prout usus ejus postulat i Privilegia ac libertatem una manu dare subditis, altera eripere solent illi qui dominatio-sne suam & alienum servitium quaerunt, solam Iibertatis imagine cives ludunt. Ita Rex 2Egypti Pharao, vivente Josepho, Hebraeis liberam & tutam in sua terra sedem, & beneficia utendi fruendi bonis terrae concedebat.
At succetares , exstincto Josepho , ex ususui
279쪽
IOR. IOCCENII satus, & prudenter, ut putabant Exod. Σ, Τ n. labores& onera illis imponebant & cumulabant : ut vires eorum frangerent nec ni. mis crescere permitterent. Non quidem ali, enum est & iniquum, illis qui in fraudem rei. pub. aut ad petulantem licentiam , aliumve illicitum modum abutantur privilegiiS, eadem vel constringi, vel tandem auferri, ut indignis. Non tamen fas est, ut Principes haec pro suo arbitrio arctent, vel aliis indulgeant, aliis absque gravi causa adimant. Quod quibus artibus soleant, fuse tradit Forstnerus
in III.& IV. Annal. Taciti. In Politic. eap. XIR g. SI urbs aut provincia parui mro peropporta.
na, quam nis occupo, abin faciet cum aeterno meo metu aut damno, non praeveniam e issi polunt, quibus haec ratia licita re proba, si cum successu. J Sunt ipsius Lipsit verba, ex usu ferme communi & mente utentium,s praesertim in bello depromta. Ut enim a privata domo incendium, etiam cum vicinarum aedium destructione,salva lege Aquilia, removere licet; quidni magis liceat, aiunt, publicum & commune avertere malum, cum unius & paucorum incommodo λ Verum, ne sub obtentu necessitatis aut communis periculi dominationi agitium aut aliena invadendi cupiditas
280쪽
ANIMADvERSIONES POLITICAE. 273tas lateat , quaedam cautiones hic observandae sunt. Staimirum certum, non imaginarium sit periculumme hostis eum locum invadat, nisi praeoccupes, atque inde irreparabile damnum tibi adferat. Si nihil occupes, quod non ad securitatem sit necessarium, puta, nuda loci custodia, relicta vero domino ejus jurisdictione & fructibus. Si id fiat animo rediadendi occupatam urbem verod omino,simul- ac necessitas & periculum cessaverit. Vid. ot. de jur. besi. e. P. a, a. δo. σ 3, 6 , t.
HAudibi re esse deviter inter se dissentire i-tima oppida aut provincias ; sed leviter; σhoc uno bono, ne in re conseirent. Sed s stita
inter accolas odia fortasse tolerem; at nunquam
veras istas, praesertim inter Nobiles, factiones ISunt ipsius Lipsit verba. Sed in ultimis respexisse videtur ad Cominari locum, quem mox adducam. Machiavellus discurs. de Repub. lib. I. cap. 3. 4. 6. & lib. III. cap. ar. & cap. 2o. Principis ex dissidiis inter plebem & Senatum Rom. libertatem, opes & potentiam 'istius Reipub. crevisse, disserit. Gramondus ad hunc Lipsit locum oculos reflexisse videtur, dum ita scribit lib. II. hist. Gall. arcanum imperii esse, dissensione ereum, qui provincias ad S mini-