장음표시 사용
271쪽
videamur ubi nihil horum adesse oculis cernimus, imo ubi plane abesse cogitamus Pyrigoni in fiammis, ripae in congelatissimis nivibus generatio id satis stabilire possit quae me ratio induxit, ut lapidum verminationi citius ascriberem. Quinetiam molitores dum lapides suos versatiles usu nimiola vigatos stilo excavant, Vermes ibidcm natos saepe reperiunt, ut Pennii frater testatus cst. Retuli mihi Foelix Platerus, dignissimus Medicorum Basi liensium Antistes, se incentro magni lapidis serra divisi, vivum Busenem a natura inditum reperisses quale quid optim bilequingerus de Scorpio meminit. Quae sane horridiora visa fuissent clongissima a fide, nisi idem in lapidicina Guillelmi Caui Leicestrinensis ob vis contigisse scirem. Nec sane Philosophiari ratio huic adversatur opinioni, quum terrae omnium parenti omnigenus calor, omnigenus humor, spiritus item insit omnigenus, dercomnium Lutor Archiatri verbo plena esse omnia videntnr. Neque sane video cur magis in animalibus lapides, quam in lapidibus animalia nasci queant: atque ut nobis metallicos spiritus facile tribuo, ita illis animales concedere,
sal a veritatis lege, non timeo. Habent enim di illi invisibiles & tacitos meatus, nervos, venas,d sinus: quibus alienum humorem, aliena semina,vile regrinos sphitus vel attrahunt vel saltem vi illatos admittunt. Memorant quidam medullam spinae humanae putrefactam, serpentem longe venenatissimum pioducere. Ex cineribus vermium vermes enasci author Cardanus: Scorpios exocymo inter parietes sepulto, praetoc .PLnium multi reserunt scriptoles Lapides in aere genitos nemo non videt: imo vitulos, sanguinem, saxa depluisse, Bonus Ferrariensis repetere non erubescit. Quae licet asperiora videntur quam ut aemulentur veritatem Vtamen neque temere audeo,
gare, neque nostram de lapidaribus vermiculis sententiam unquam imminuta cnt.Cujus rei ratio si tam alte positavideatur,ut nihil sitaeque dimcile atq; eam indagando pervestigares cogitetis veritatem tam altis quoque tenebris esse reconditam, ut vixderis tandem annis prodiderit; nec unquam in his rerum generationibus quarum solus sibi Deus est conscius nil per conjecturas, similitudines, proportiones, collationes, observationes, semetipsam ostendat Ludit enim nic Deus, ut nos ludat homunciones, strabis oculis non
creatricem duntaxat ossicinam intueri ausos, sed etiam rationem operum an quirere, rimari, tentare, imo quidem imitari neutiquam veritos. Utinam vel Salmonis fato, vel Salomonis consilio admoniti, ad sobrietarem sapere disceremus. illa enim ad cogitonem rerum via est unica, o sola omnium
quod sciam Ialutaris. CL p. XIX. De Vermibus vegetabilium hexapedis , ct primam 'de Arboreis
uetabilium Vermessimi. vel arborei, vel Fruticarij, vel leguminarij, vel frumentarij, vel Herbarij. Arborei, quidam lignum, quidam cortice nonnulli folia, floreso fructus exedunt, de quis bus ordine dicemus. igniperdes, sive ξυλ multi deprehenduntur; nam qui virentibus crescentibusque truncis innascuntur, Avis;
qui in aridis & in exuccis, Enx3ω qui in solidis & siccis, Thri s. qui in ligni calidioribus, Termites qui in caesi materia, Cossi qui in navium tabulis,pmprie Terei ει dicuntur. - sorte τὰ Hai nomen sumpserunt mordeat enim & mandunt vivas arbores, adeo ut saepe ad earum radices magna pulueris Diuilias by Ooste
272쪽
L I, .a minimon animalium theatranti
pulueris vis, quas serratione facta, conspiciatur: Caput huic deforme Lutarium,tegmine coopertus quod ex ercete: contrahere pro libitu poteit Pedes habet inicitenore parie caudam versiis, sicut Cossi in pectore; reliquum corpus tunica arenosa tegitur, quasi putamines qua exuri moriuntur, ut cochleae testis nudatae. Tempore a natura constituto,in thecam aurelia similem obdurescunt, sed quae bustiola pennata inde provenit, nondum animadvertimus Cosso longe majoi ob nimiam edacitate in minus delicatus. kimariij, aliaeque lignipeta aves, rostro virentes arbores percutiunt, uisno concavitates investigantes, eo loci perforantvi pertundunt,donec ad moidellas istas pervenerin ipsasque deglutiverint valde enim delectantur hoc cibi seuere,ejusque gratia integros aliquot dies in persedienda arbore insumunt in ligno ab λιν. turdo repet itur, imicoso, quod ne baculo quidem percussum sonum euit: cerastae Theophrasti, istyocampa Medicorum valde cognatus, nisi quod pres tantum utrinque pedes consecutus sit. Virosum illi tertinacem odorem, vim valde septicam tribuit Gemerus. .... a terendo dicti videntur 'vulgares satis vermiduli ac requentes, parvi,corpusculis albidis,capitibus ni rgri antibus vel ex rubro infuscatis,pedibus sex juxta collum tenuissimis,exilibus, &cum rubedine non magna nigricantibus vermiculo avellanae nucis strucrata corporis persimiles, ed medio minores atqueircviores nigra non amant, sed albicantibus duntaxat qualia sunt Alburni, Coryli, Betulae, Cinamomi, Platani Minnascuntur: quae jam arida solidaque perterebrant,&absbrpta humiditate cariem inserunt omitto hic Plinii, Hesicliij, Theophrasti,Plutarchide Thripis significatione altercationes ; quorum ali tam raro,alij tam indiligenter vestorum proprietatem observant, ut in eo describendo obscuri, vel potius nulli videantur Antiqui lignis him, sulcatis, di Lacones inprimis teste Hesichio, o sigillis utebantur , unde Lucianus in
Lexiph. νυλα uiui διώ---ἐ-γ-μουσως. Vermiculari quippe processu varias characterum herbarum,animaliumque formas exculpunt, divinam
illam Phidiae, Praxitelis, Myrmecidis Bupali, Sophronisci, Anthemi, Glyphidam fere superant Dactyliographi cujusdam Galenus meminit, lib.
17. de usu pari. cap. c. qui in annui cujusdam pala Phaetonta cum curru equis que praecipitatum, graphice per omnia.repraesentavit, non sine magna artis admiratione. Verum Thrips neque stylo neque ferro instructus, molli admodum dente, signa solidissima effingit,in miras quando'ue rerum omnium imasines, sola natura duce efformat. Vbi ligna Solis nimio-calore torrefacta fuerint, vermem quidem procreantvi nutriunt, Termitem qui Servio a 'ervinctore ex ipsa medulla genitus, matrem tantum absumit, Ostramque & corticeam substantiam non attingit. Ingratum sane animalculum, tantoque alijs vermibus deterius quanto cordi arborum4 vitali ipsi sonti perniciosius; vi
vunt enim aliquando cureo ossibus spoliatae: atqui medulla absorpta, statim
pereunt, nec mederi tanto valet vulneri natura.
Corporis effigie Cotas reseruntuesunt autem mi '
men a gis Graeco vocabulo forte deductum est, quasi igni Curculionem disere velis D, - ιι
Philosophus. Ab Anglis Timbermormes appellantur, quoniam non nisi cat materia plerumque insunt, ad aedificandum destinatae. Rugosi admodum sunt eo oris, undes consules qui dam Romani Cossi vocabantur. Malores Cayssi Diuitiae by Orale
273쪽
sere in mimum digitum crassi videntur,& tres digitos transversos longitudine adaequant coloresalbicante, erucis majoribus tere similes quare a Plinio praegrandes Cosses dicuntur, pedes utrinqueties, non procul a capite penduli, brex cs, exiles, nigricantes Corpus annulis duodenis constat, versus caudam semper minoribus&pellucidis; caput cramusculum, colore fusco, ac Parvum, brcipatum acutum, quasi mucronatum colore nigro, duae in Ironte laminae Iuxta os sunt exigua quasi feta aculeatae,singuli annuli in laterious, singulis punctis rubentibus modice cavis notantur: tardigradum valde est animai,4 motus vix perceptibilis qua de causa ventriosos& desides, Cosibs appellat Festus. Uculos habet parvos valde, dorsum teres, ventrem nonnihil coecavum,colore albicante dilutum iobeluti videntura valde molles, lignis voviter Ied intempestive caesis nascuntur, si vero diutius resecta fuerim,plui imamque hunuditatem amiserint, minores oriuntur Cossi, magnitudine blum a majoribus diversi. Veteres in Pontovi Phrygii ut PILnius Micronymus tradunt ijs quasi delicatiori cibo vesci solebant, atque
eum in usum farina saginabant, ut Vermiculi quoquc altiIcs fierent. In medicum etiam usum veniunt Plinio testes sanant enim ulcera, lac augent, nomas illiti percurant id quod Albertus quoque confirmat. maenes capite ad portionem grandissimo, rodunt dentibus, perforantque robora, vel sono teste. Hae tantum in mari sentiuntur Theophrasto tetico nec aliam putant teredinem proprie dici Horum alios tam longos in navibus Venetorum, qua diu in Alexandria portubus conssiterant, repertos meminimus, ut cubitum
longitudine, pollicem crassitudine aequarent. Quales etiam inclytus ille Franciscus Dravus, alte quasi Maris Neptunus, in nave sua orbivaga carie jam pene spongiosa domum reduxit. Vidimus alias Teredines unciam longas, vermi farinario persimiles. His corpus teres, caput ex lutco splendente, parum rubens, os forcipatum, cujus quasi labris parva spinula nascuntur, pedes utrinque terru, incisurae cori ris undecim, aliquantum rubentesci reliquum corpus dilute livescit cum splendore quo majores fiunt, eo ex phaeniceo obscurius splendent, quo vero minores, eo intentius albicant. Itali Byssam, Hispani ab edulio Bromam vocant exedit enim naves, terserae unde Aristophanes in Equitibus ty- remem cxesam, loquentem , introducit his verbis,
dius I. De Pontoriis tur ut oculta mitiata tered ne navis. Teredines non naves tantum, sedis aedium trabes infesta rei pace Penni, dixerim ex Homeri Sch liaste Odyss. constat, cdjus haec sunt verba Melampus, cui Draco aures purgaverat, ut brutorum sermonem intelligeret, ob boves Iphicli abactos in carcerem conjectus est. Ubi cum intellexerat exaeredinum colloquio, parum superesse de trabe, esse .ri se iussit, ne illa decidente vitam finiret. Atque dum a viro de muliere sublimis tactus efferretur, domo corruente, uterque versus periit. Patet id etiam ex Comicorum Latinorum facile principe, quum Philolachen adolescentem his loquentem verbis introducit Atque istu vest: tempestas venit, Teredo aris ingreditur, o vermis malin. Venit imber uvisparietes, perpluunt Tigna, putrefacit aer operam fabriisc. Magnis hi presertim n emarboribus, nempe Quercui, pyris malis, east Diuitiacum Corale
274쪽
LII. a. minimorum animalium Theatrum asi
neis, larici Iuglandibus, agis, mespuis, ulmis ruti liis Salicibus in
quibus immature caesis plantatis, pinguedo quaedam molliso mala oritur albumen, alburnum altuariis dictum Domnium eredinum seges λmentum. Quo sicciores, amariores, oleotiores, atque duriores sunt arbores, eo magis a Teredine liberae creduntur: tamen aliquando cupresib, j glandi,G iaco,&Tibi, eno etiamipsi, vim facitiModus autem generati ius ipsorum in lignis hujusmodi est Pierique innascuntur, non foris se inferunt 3 episcuntque sua principia, ut ex quibus constant, ex ijsdem constare pergant. Materialis causa di coniuncta, est dulciso alimentarius lignorum humor putredine infectus, quemadmodum ex pituita dulci lumbrici intest, mrum nascuntur Putrescit autem dulcis illa humor duplici de causa, DyLcrasia scilidet, vel continui solutione per instrusiam qualitas corrumpitur aper Vulnera vero, non tantum innatus effluit, se emindit humor, sed alienus quoque per pluvias caliginesque illatus putredinem efficit. In vetulis, raris, Iccatis per a talem arboribus, relaxami sunt vermiculi tum quia humidum radicate magis minustur, tum quod Dy strata calorque humor peregrinus magis augentur quemadmodum & senes plerumque dira scabies, syrones acarique crebrius infestant.' Sub Luna exposita ligria citius vermiculantur, ob nimiam aeris humiditatem sub sole autem calidiore, ob nimium ardorem. Qui vero innascuntur, hi omni tempore generamur Iliatiiijs autem, ex semine culicum, muscarumve natis, ver potissimum atque aestas amica sunt: hyeme enim conglaciati pereunt. Caelum quoque &solum magnam vim habent, ligna quippe Hibernica rarius putrescunt cx Soli virtutes; quemadmodum & Arabica, ex caeli. Nunc particulares destribe inus.
Eorum vermium qui in Ficu existunt, alij ex ipsis ruscuntur arboribus νά- , ,-,, alius item paritur, qui vocatur Cerastes. Simmunverinisan magna pars specie se ave inter se dufferunt, discrimen tamen praecipuum in his est, quod in alia arbore fiuctuve nati, transiati in aliud genus sereari nequeunt. Cerbsten autem in olea nasci, & in fico parere asseverant. Habet itaque A ficus suos vermes,4 illos quoque emittit, quos alienos receperit. Omnes tamen in Cerasten figurantur, sonumque edunt parvuli strid'ris Sypontinus duo illi cornua in capite assignat. Cum erodendo tantum loci excavaveris, ut seme ipsum circumagedire possit -- . ,-- , aliud animalculum progignit, unam speciem in aliam erucarum more' transmutat. Et Sorbus arbor infestatur vermiculis rufis, pilosis atque ita emoritur. Mes lusit an Senecta vermes tales procreat, sed grandiores quam in aliis arboribus, ut Theophrastus refert. μνη- vermen profert Thripiser mem, ex quo Culices deinceps vel phalaenarum species nascuntur, , Oma viam Hesichio, quia Pyros sylvestres acriter infestant Vermisculus in Esculo arbore Galbus a Suetonio dictus mirae est exilitatis, unde qui piimus Sulpitiorum Galbae cognomen tulit, a summa gracilitate ita voca rus est Carabum Platanus producit, testibus Hesichio aristoteles vermem cancris marinis similem, sed sex tantum pedibus donatum. - φοι--Hesichi hoc modo noscitur: Theophrasto authore; ligni Cinamomi r mulos binum digitorum longitudine abscindunt, recentesque bovinis temgQ ibus insuunt; tum exinde lignis putrescentibus vermiculos nasci aiunt, qui lignum corrodunt', corticem nullatenus tangunt ob acrimoniam est num hoc in aedibus Pennisvisum est, a vermiculo erosum quod cinerei fuit coloris; D d valde durum, insipidum prorsus, inodorum, contra quam Lusitani ali-qVox ercatoreri,&medicastri simplicium ignari, affirmant Rauca vermes
Quercu radisi innascuntur ijsque nocent. Olea inquit Plinius male ponitiar, ubi querciis effossa fuerat nam relicti in quercus radiuibus Ros Ver
275쪽
mes, ad Olcar radices transeunt, atque eas infestant. Io nes de Chout, idem asserit Corticarirvcrmes, pauci a veteribus numerantur, praeter colo νdras Iuloso cicorpiunculares illas ineas, quarum naturam capite de Scor-pijsexpressimus. Hos Germani Cispi vocant, pulicis non multum excedentes magmtudinem, rubri coloris, decempedes, insignis aedibusque pineis Moschovitarum frequentes interdiu ligni uligine inter corticem exudante Vescuntur , noctu prodeambulant, i in dormientes homines inciderint, morsi dolorifico languinem exugunt. Folia arborum Hores depascunt vermiculi Syiones dicti, quorum crassities quantilla sit ex eo cogitare post mus, quod inter folij tenuissimi membranas fodiendo serpit, salva utraque epidermide Post aceti lumbricos Cinquit Ioach. Camerarius nullum VC miculum vidi adeo compressum. Cuniculi, quos agit, subtilissimas ali iando lineas & fibras reserunt ablia cerasivi mali macuiata plurimum laedunt, atque post satietatem excidunt, videntur ex multis seminibus peponum s eundum latum conglutinatis formati, nisi quod longe sint minores. Ab lus emortuis aliud prodit insectulum, velutio hi ab alio Syronibus persimiles quos Angli tam insignis, cortice solio, floreque fiuctibus arborum, quam casco cera genitos, infites , id est Minutulos sive atomos appellant a Syronibus eo differunt, quod ex multis Acaris constare videntur.
Acarus autem ipse globosum, album, sepes, medicillo simile est animalc lum tam nullius sere substantiar, ut inter digitos pollice iue fortissime
compressus, ob exilitatem laedi sentiri ve nequeat Antigonus eum iniisto teles i. Ψωμον Vocarunt, id est, Iovis promum eam sorte ob causam, quod
crassissima vini dolia rostro perserat. Et sane nisi Iovis ei aliquid inesset aut divinae virtutis, quomodo tantae vires in tam pusillo paene nullo corpusculo cernerentur ' In fagi quoque folijs tubercula parva repetiuntur, in quibus vermiculi exiles. Fructus etiam alborum ut Theophrastus loquitur estri, , ω- etiam cum adhuc crudus est, ut in Sorbis, Mespitis, pyris malisque cernimus oliva tam incute quam nucleo vermes, vi vocatos patitur rinde haud coitemnenda pestis Theophrasto dicitur, quae non solum succum Moleum absorbet, sed etiam nuclei tam duri ossa exedit. In galli perforatis vermiculi etiam deprehenduntur, ipsa intima medulla geniti equibus postea muscammo culicum quorundam genus oriri, Valerandusio res Pharmacopocus Lugdunensis author est. In Quercus item glande so-mis illis fungolis vermes aliquando nascuntur, eoque anno famemo annona caritatem Astrologi praesagiunt. Nucibus avellanis vermes inesse notius est, quam ut de ijs contendam praesertim aestate humida, lento ex austro fiam te. Mirum est quod Ringessiergius lib. experiment scribit, IJo vermes lacte ovillo ad Serpentis magnitudinem enutriri posse. Cardanus tamen idem confirmat, modumque nutricationis, . de rerum vir ostendit Vermiculi
in ficubus arefactis similes ij qui in avellanis nascuntur, capite nigro, reliquo corpore ex luteo albicante, sed minores Conos cedri vermibus esse obnoxios comperi inquit Bellonius quemadmodum 'ineos Cicindelam faminam crassitis referunt, digitum transversum longi, capite formicae, sed magis compresta; incisuris duodenis, pedes juxta caput utrinque tres, antennae circulares binae, venter crassiis, cauda mucronata. In praeduris quoque J n scopuli pericarphs,semen inest latiusculum saepe veriniculis exesum:qu rum veluti aurelias ibidem reperies. Nullus denique fructus nominari possit,uem non tinea aut vermis inficit imo ipsum aliquando Manna, ut Poetaereunt, Deorum; ut Scriptura asserit, Dei filiorum cibus putredinem de Vermem admisit, quum praeter Iehovae mandatum in crastinum reponere'
276쪽
L 1 a. r. minimorum animalium Tleatrum. 213
Cap. XX. De Vermibus Fructuum riηminum , frumentorum,
N Salice humiliori praesertim quando gallae tuberculosa erumpunt nonnunquam quasi rosae inveniuntur, quae vermibus 1c tent, uti etiam inaci sciso Paccidit Ilicis inquit Quinquer nus duo genera: alterum arborescenS, alterum rutex exiguus;
sesquipedali proceruate. Laetissime viret, solijs laevore praefulgidis, spinarum vallo ambitis numeroso,stolone assurgit in modum rosaris: a nostris agi appellationem sortitur,quamvis nullam agi imaginem repraesentet. Provenit locis planis quidem, sed in altitudinem evectis, exilibusvi sitientubus collibus, sed inlaecundis Vere medio rorati linbribus frutices, Coccum
hoc modo ordiuntur. Vbi imus scirpus se in duo brachia sortitur, in horum medio prmum omnium increscit rotundum quiddam magnitudines coloiepi*; hoc Matrem vocant, quod ex e caetera grana pioducuntur. Matres
porro habet ut plurimum quinque quaelibet cespitum familia, quae ineunte
aestate aestuque minutissimorum vermiculorum catervam profundunt, fatiscuntque in summitate. In animalia prorepit nova soboles colore candida, pro se quisque in sublime . At ubicunque vermiculi vel germinantis surculi axellis occurrerint,decident,&incrementis aucti Millimagnitudine fiunt. Inade liberius adolescentibus,albus color in cinericium transit,lamq; non animali sed Pisum rursus apparent. Tuncque ea grana maturitatem adepta colliguntur, jam coloratis vermiculis faeta dum asportantur mercatoribus, ambiens pellicula prae teneritate rumpitur vermiculorum quidem qui citra vagin lam habentur pretium in libram quamlibet, aureus solatus: in granorum vero quae adhuc eorum partem retinet, hujus quadrans. Torpent interim vermiculi, ac immobiles jacent. Caeterum, quum primum tempestivitas adest, in limrea praecipitati Soli exponuntur. Tum libato colore statim prorepunt, atque aufugere nituntur; sed a custode, qui continuus assidet, concussu lintei in medium eousque rejiciuntur, donec emoriantur. Tanta quidem dum haec fiunt,
totoque mox triduo, odoris suavitate ac gratia, ut non Cibetae, non MOLClio, non Ambra , sed ne Citriorum quidem floribus concesserit. Si qua vero grana legentis effugerint sedulitatem, ea mox alatorum animalium numerosum exercitum in auras effundunt. Observatum est uno anno ex campo lapideo, in Arelatensi agro, hunc Proventum undecim aureorum millibus aestimatum. Haec Quinqueranus. Similis Cocci parandi ratio etiamnum meo tempore pinquit Carolus Ct sus hin Gallia Narbonens, atque etiam in Hispania observabatur Areas enim sub dio habent ad id destinatas eminente aliquantulum margine, quibus linteo panno instratis Coccum effundunt, custodibus cum bacillis summo se
vore Solis perpetuo assidentibus,4 extrema lintei concutientibus; ut vermi-ςulos effugere properantes, in interiorem lintei partem repellant. Verum Petrus Bellonius i. s. observat.ca I . aliam preparandi Cocci rationem refert.
Cocci' phica linquit proventus in Creta magnus est: Pastores sucri eam colligunt. Invenitur mense Iunio in exiguo quodam frutice ex Ilicis genere quae glandem fert, sine pediculo inhaerens illius uticis sibPiti, colore ex cinereo albicante. Quoniam vero istius fruticis folia spinis horrent, uti qui soliae pastores sertulam sinistra gestant, qua ramos doprimunt di inclinant. Dextra falcem putatoriam, qua ramulo demetunt; a quibus Diuitiae by Ooste
277쪽
quibus vesiculas rotundas exigui Pisi magnitudine, erunt, qua parte ligno adhaeserant apertas liantes, plenas exiguis rubris animalculis tendemmoribus, qui Fr hiatum istum effugiunt,& vesiculam vacuam relinquunt. Pue i Coccum jam collectum ad Quaestorem deferunt, qui ex dimenso ab illis r dimit. Is animal ulla vesiculis cribro segregat, deinde ea summis digitis I niter prehendendo in pilas efformat, ovi gallinacei magnitudine Etenim
si nimium comprimeret, totam succum resolverentur,in color periret. Itaque duo iniectionis genera, unum pulpae, alterum vesicularum δε quoniam pulpa inliciendo magis utilis est, ejus prctium quadruplo majus quam vesic larum. Vermes quoque exiles e crocco rubentes inlummis Iuniperi surculis conspexit Gesner . In Cyn bati, sive rosae sylvestris spongia vermiculi nascuntur albicantes, ex quibus Aristoteles Cantharidas provenire scribit. Post duos menses inquit Gesnerus,in hypocausto servata spongia magnum numerum vermiculorum viventium effudit.Spina item,& Sentis, Rosa, ica, Genista, Colutea, Rubus Idaeus, Myrtilus, apparis, uva crispa, Carpinus, Oxyacantha, ligustrum, vitcx glyclitia imm deniquerit ut de si strutexa vermibus exeditur: neque Ricinus ipse Ionae, divino illi vati, nimium exaestuanti umbram praeben ab hac peste lagitur immuniS. Sunt item C realia dona Legumina Putor Philosophi Verbo κηλατιατα sed quomodo id eveniat, incertum est. An quoties diffundi nequit humor ob aestum squa lorem, ut heophrastus innuere videtur ' An potius dicendum a sicco lis morem appeti, humorem autem illud refugere tanquam adversarium traiependentes arido parieti videmus guttas. An calor nimius corrumpit natur lem cum calorem tum humorem intus contentum ' Sane eo modo putredi neminiauci, morbidissima AEthiopia testis est. Fabas depascitur vermiculus, Midas Theophrasto, Hesichio vocatus. πω -vermiculus
leguminaris dicitur, sed praecipue in Pisis versans, ab erosione nomen ob tinensesqualis etiam in cicere, posteaquam pluvijs ab eo elota fuerit falsugo. ut praeter Hesiodi Scholiasten Phavorinusin Theophrastus statuunt legu minibus dulcioribus saepe innascuntur, tum ob alimenti aptitudinem, Melementi verminantem naturam. Dulcia enim vermes cito generant, generatosq; nutriunt & signant. Frumentari, Vermes, ingenere , in dicuntur; qui tritici, fliginis, panici, avenae, orizae, milij. Secalis radicibus, stipulis, calamis, spinisci ueri ictitant. Eorum alij amylo vescuntur frumento , ut armamealij integro & mola nondum confrael, ut Curcubones Farinarios Angli, Meat wormes appellant, teredini similes, sepedes, capite parvo: spadiceo, corpore anuloso, pro farinae diversitate vario colore Droba enim: albis sima farina, albos generat; vetustior flavos macra: furfuribus immixta etiam fuscos Cardanus eos Blattas frumentarias voci tat, sed ut saepe fit,incogitanter. Furfure nutritimirum est inquantam excrescunt muliitudinem , ex decem, trecentos brevi videas. Apud panni lanei textores quovis fere tempore inveniuntur: hi enim ex furfuribu ac to axungia mixturam faciunt, unde copiosissime nascuntur. Integit se
menti, sive tosti ut in auis Aetij quam Mauit Angli, cervisia matrem, appellanti sive crudi, strages Curculio: Sic enim rectissime meus Comicus, etsi Virgilius atque Varro Gurgulionem&Curgulionem scribant. Us Recis dicitur,Anglis Pope,B- Meesist, MiHa, quasi Birostrum dicas, quum sit tamen reipsa animal Erostrum. Triticum praecipue, sed etiam alia qua ς que vastat frumentii, praeter cassam tenuemque membranulam nihil reliqum sectens, nam ut Georgicorum sex populati ingemem farris --ν - , G VMio. Ad Scarabei minuti iaciem tormatus, rostrum habet sibi pe
278쪽
L i .et minimorum animalium Theatrum.
Culiare, trifurcum. Corpus alijsnagrum virid cujus mediu isthmus coarctat Bestiolae tanta est siccitas,ut primo quoaq; tactu levissimo inputarem abeat Veie maxime generatur paucorum dic- ruspatio,antequa examina faciunt apes. Nascuntur,inquit Theophrastus, ex alia grani parte;quod vero reliquum est,pro cibo utuntur: rustici nostri hoc animal in parietu rimis ac inter tegulas Ova ponere pro explorato habent, unde per procreationem nova soboles. Tria de his bestiolis mira memorant. Primum quod licet ab initio pauca fuerint,brevi in infinitam sobolcm pro- .pagantur. Secundo, quod inter tegulas ac in rimis parietum triennium ac amplius fere siuae cibo vivunt Tertio, si una cum hordeo vel tritico Dertri duum submergantur,tandem exempta reviviscunt Syllardus noster diligens naturae observator curculionis propagationem ita describit: Quum Formicae aristae culmen exederint,ascendit curculio, et per exiguum illud foramenovum unum vel alterum rarissime tertium in deponit agnitudine ferme gra. ni milla oblongum, sulvum, liquidae materia:&rulvae plenum. ex quo deinceps novus prodat Curculio. Daturin hoc insectulo uterque sexu, siquidem coeunt antequa hanc iniuriam inserunt Petrus Comestor ex fabarum corruintione provenire affirmat,cui praeter Guillerinu de conchis nemo subscribit,ne Curculione cum Mida male confundcrent. Praeter vulgo notum hunc Curcu-
Iionem,Ioach.Camerarius e Germanoru horreis duos ad P cniatu alios misit, ventre longe turgidiore;quorum unus subcineritij,alter viridis coloris. Est etiam intritico inquit caliger surculio quidam erostris, quem sorte Plinius Scarabei frumentari, nomine subintellexit. Huc etiam bestiola quandam refero inhorreis versantem, pedibus sex incedente, antennis duabus brevibus iter tentantem,medio dorso &lateribus maculos , reliquo corpore niuram,quam ideo curculione maculatu voco.Haud multu frugibus incommouu animalca.lum,quia fere solitarium & perraro duo simul uno in horreo inveniuntur Circa LemGur oppidum Germaniae in agris reperitur Insteium, quod alij Vt-pat, nonnulli Κorne reme, quidam ornevcle appellant. Dicitur esse adeo venenosum cknoxium, ut agricolae aratro relicto obvium illud persequantur&interficiant. Ex rubro parvo nigricat, inter segetes habitans&grana comedens Vermes in vitibus nati Cocci illos vermiculos aemulantur, quales in Pimpinella radicibus colligi puta imo pertinacius instat Braffavosus. Inter Herbas tam medicas quam culinarias,uiplaedaphanus,rula,ocymum, aliaeque permulta vermibus infestantur. Violarum vermes minutissmi conspiciuntur&nigri, coleri repentes cursu ut Iacobus Garetus, Pharmacopola diligentissimus,& Simplicium cognitione inter paucos celebris, observavit. Utadice Cinarae prodit vermis hexapus, erucisormis, albicans, capite ex nigro rubescente Cinarae radices qua rodi nigras reddit ac tandem interire facit;tales item Raphanus producit Reserunt inquit Cardanus vermem in rutae sol ijs inventum, lacte ovillo,eodem modo quo Avellaneus, ad magnitudinem non parvam enutriri. Vermiculus filius roris, cymique hospes, corpore fere erecto, posterioribus pedibus haeret, dum prioribus locum captet. Ex arundine Saccharina, saccharum paratur, omnium qukiem salium dulcissimus,m ut vulgus medicorum existimat,putredinis omnino expers. Tamen fretus
Scaligeri clypeo,in Saccharo pusillum verme longum,pulicis colore, M si rostrumammas Murculioni persimilem nasti asseveramus; Iaccharinum propterea merito dicimus. Hujus item Bellonius mentionem facit. Videturritam rara admodum generatio ejus Insecti quod Germani utor Camerarijyerbis) 'eumor en appellant. ψppe mense Maio saepe cadunt rores insalubriores, qui sim lupuli sella inciderint, veruintur in animalia Hoppen
dicta. Eorum aliquot inter millia unum interdum videris abj longe majorem Z quamvis
279쪽
quamvis ipse pedictilum obesiorem vix superat, i lutei circa ventrem circuli, dorsum it natum,cauda satisprotensa, color maximam partem corporis subniger. Huic cum ros deficit alimentarius, elicitas sui gregis sigillatim devorat, sempera proximo incipiens Bombycinninstar cutim mutat, demum ubi totus fere perlucet, deposita ultima tunica, capite & pedibus per gluten quoddam tenue folio amgitur,atque ita emoritur. Hunc Uermem lup iarium vocare quid impediat In Asphodeli caule vermi gignitur a.ditu , cum herba florere incipit ex hujus scapulis ala sensim excrescunt, atque tum volucris factus, lares deserit. In Persicariae siliquosae& Cardui Sylvestris geniculis extuberantibus, vermiculi nascuntur albicantes, ut in fioribus Pseudoca calia purpurascentibus sublute in Pimpinellae radiceminiati Apioia minae vermes lanuginosos in Fungis,4 Brassica,graciles nigricantesque; in Acori radice albidos saepe vidimus. In radice Enaae sive Heleni virentis&crescentis,uermis albus decem vel undecim artieulis conspicuis oritur, ad pennae anserinae classitiem,capite parvo&nigro pedibus se brevissimis, &colore anthracino Indorum rege, Aeliano teste in Planta quadam vermem
repertum, igneque tostum, secundis mensis adhibent, iro cibo suavissimo blandissimoque laudant. In Dypsaci capite vel caule vermidulum vidimus exiguum,capite parvo,pedibus ex nigricantibus, incisuris deccm vel unde cim. Primum caesis medullam illam spongiosam depascitur,eaque deficiei te, per inopiam pabuli commoritur Mensis octobris initio facile invenitur, quamvis Marcellus in Dioscoridem,insigni sane audacia,id denegat. Hic est ille, ni fallor,quem Tatinum appellant veteres Galedracon, at Xenocrates plantam leucanthemo similem inquit Plinius Caule ferulaceo, alto spinosoquecalute,&ovisoris: in hoc una cum aetate vermiculos nasci tradunt, in dolore dentium perutiles.
In radicibus Carlina, qua planta in excelsis Sabaudia montibus luxuriat vermiculus reperitur,in quibusdam nascens,in alijs a dis se sciens, in plurimis satus: avolareparatus Albus est in aliquot divisus articulos, oculis nigris conspicuus. Animalculi in potenti herba geniti usus in re Medica sorsan eximius est: cujus curiosis secretorum naturae indagatoribus visquisitio commit
Deusu Vermium Mineraliumve etabiliumque u eorum perdandorum Nisone.
Ermes in lapidibus genitos de quibus egimus illos nimis qui magnitudine syrones exprimunt,una cum lapide ipso contusos in pulverem,sceribus conferre putant nonnulli Hos etiam ex aquae cyathis tribus tritoso exhibitos, findere ac per urinam dicere calculos Marcellus testatur. Ligna solidiora Thripum dentibus exculpta, pro sgillis adhibebant veteres, idque Herculi inventum defert antiquitas. In annosis arboribus vermes rubelli nascuntur,de quibus ita Serenus;
Annosa rubrossi legeris arbore vermes,
Ex oleo tere,es tepidos insende dolenti
Cui relam medicamento calenus ex Apollonio subscribit Verines in cavis pinxidi' nati arboribus ulcera recomita ,raversa ulcerum symptomata, vitiaque in capite per sanant;combusti item& cum anetho sicco pari pondere tria Diuilia m. Orale
280쪽
L i s. r. minimorum animalium theatranti as
uici,carcinomata curant. Marce π. Aetιus vermes lignorum tres unguento
contra Elephantiasin, ad Lit, quod non nisi iuramento taciturnitatis interposiato a medico quodam didicii inries vero horum dentibus inducta,quum sine mortu exiccat,ad varia est utilis. Contra eminentias, fissuras, ficusque ani, GH. Eupor. 3. Cap. 7. hujusmodi pulverem commendat. R. auripigmenti fissi ih carie equercino ligno concussae tui fiat pulvis subtilissimus. Locum
deinde affectum, primum pueri ephebi lotio tepido foveto, & postea hoe pulvere aspergito Cossi vero non solum Ponti Phrygiaeq; incolis alimento, atque in deliciis sunt ut Germanis castorum intestina atque Syrones sed sanant lcm ulcera, lac augent, atque omas, Plinio teste, combusti curant. Dyplaci Uzrmis, Caet a mentiem inditus mite prodest Plinim. In solliculo
collo tracliij appensus, G amnis febribus remedio esse fertur Dioscor dei Samuel Quichelbergius, doctus juveni, in epistola quadam ad D. Gessenerum scripta,haec verba habet Senex inquit, quidam mihi herba colligenti obviam venit, dum in capite Dipsaci vermiculum investigarem,& dixit;
Utet,lic m juvenem, si custas hujus bestiola virtutes, quae multa &maximae sunt, certo scires. Rogatus autem ut eas mihi aperiret, obticuit;
nullisque eo precibus adduci sese permisit. Erucas Brassicarias ejus solo comtactu cadere morique Plinius asserit Galedraconis vermes quam plantam cum Dipsaco confundunt quidam pixide conditos,adalligatosque cum pane brachio ejusdem lateris, cujusdem dolet,mire dolorem tollere, inquit Xenoa crates Cynosbati vermes somnum provocant, rideo Germani nonnulli Schlatoirs appellant. imponuntur vivi impari semper numero paronychijs, easque certo sanare inhelbergius testatur Vermiculus in arduo herba inventus,phaenicio inligatus,colloq; suspensus, dolor dentιum medetur.m cestus. In Pimpinellae radice vermes qui inveniuntur, purpureum colorem reddunt incomparabilem inquit Gesnerus; ita ut mirer mhil de sis veteres attex iisse Vermiculi omnes in spinosis herbis reperti, si quid cibi has reat in faucium isthmis,protinus infantibus mederi trinunt. Plinius Brassica vermiculis saepe dentem vitiosum confrica, Ma paucis diebus ultro excidet.
Farinaritvermes ad Melanocephalas, Philomelas capiendas nutriendasq; nati videntur, nec est illi hyeme cibus salubrionpurgant siquidem, calefaciaunt,& una nutriunt, tenui vita semite donatas. De cocci vermium utilitate
jam antea est dictum. Brasavolus idem de vitium vermibus affirmat, sed quam recte alij viderint verum non solum tinctura commodi, sed etiam in med cina necessaris, siquidem astringunt & siccant, sine morsu abstergunt, incarnant, epiphoras ex sanguine columbino sanant, oculis suffusis opitulantur,dysenteriam curant,difficili partuivi collapsis viribus medentur, Melan
choliam,timorem, epilepsiam auferunt provocant urinam menses, vulvam calfaciunt,solvunt aquam choleram,cordis palpitationem sedant,eoq; nomine consectionem Athermes ingrediuntur, eique basim substernunt. Di for Avic. Xiranides Taceo quam Herbarum arborumque vermiculis avide pascuntur passeres, pici Mariij, gallinae,rusticulae,gallinago,pardus, merula,corydalus,ficedula,junco, aliaeque aves permultae, quae nobis aut medicamento aut cibo esse solent. Nunc quia commoda cum incommodis Deus admiscuit, tum ut nostram prophylacticam prudentiam excitet, tum ut poenae peccatis debita persolvantur, quomodo utrunque averti possit paucis oste dam Ionas Riuini sub umbra refocillatus,turiam esse beatumque, tanto praesertim in aestu,existimavit. Verum hanc Deus verme immissis abstulit, ut esus patientiam tentaret,&fragilitatem demonstraret Eboracensis quidam Episcopus cognomento rejus ut nostri referunt annales,cum in maxima annonae caritate omnis generis se emo abundaret, tamen pauperculis com-Z3 mearum Diuitias by Orale