Insectorum sive minimorum animalium theatrum olim ab Edoardo Wottono, Conrado Gesnero, Thomaque Pennio inchoatum ; tandem Tho. Moufeti opera sumptibusque maximis concinnatum, auctum, perfectum

발행: 1634년

분량: 346페이지

출처: archive.org

분류: 미분류

291쪽

sum supra ignem, trepitantes strunculos facile auribus percipies Adrai.ch Timas in capitibus puciorum frequentes,ac manutinima seramma ibidem dolantes, flexim istud remedium magni tacit: R. olibant,axungiae, aprugnae,q. s. bulliantinuase terreo vitreato, fatinguentum. Abud: Minminis usti pulvorem aspergito, ac linteum supraponito. Abud non inemo Sulphur vivum in pulvcrerem redige,cum aceto rosaceo vel scyllitico, vel et, ama tua rosacea incorpora, anteo superioductum alliga per a 4 horas. Abud experti imam R. succi limonum, aquae vitae,ana; salis usti.q.Lmisce ac saepius inunge Abud Hilduardis Despumationem aeris, id est,t las illas quali arancolum autumno spati as, applicaro, syrone tineasque

omnes certo perimit Pulverem quoqueapum in alveari mortuorum,locis affinfectis asperge, 4 morientur praesertim si cum vino sublimato, es aceto scyllitico fuerit admixtus Atiad Panis siliginei micas adhuc calidas saepius alligaicalore siquidem peribunt. Semen in abiete summa crescens in cineres redactum, aspersum, valde conducit. Interim item nuclei Oxyacanthar pH-

rones ubicunque natos praescribit omnia inquit, amara contra ipsos ac,

uni radantur primum Ioca affecta, ut medicamenta citius Dunetrent. Ie

' um vitrioli caute &leviter effusum eos potenter occidit. Argentum vivum cum sepone Gallico&pauco auripigmento, aceto Scyllitico, cum aloe, plurimum confert. 6 3rones dentιμm. Sunt qui vermes in dentibus natos Syrones vocant,quos in chordarum ramenta&seminis hyoscyami fumo ore excepto procidifica firmant. Quamquam illa ramenta vermes esse merito

negem Syrones tamen putridis dentibus innasci, lippis tonsoribus notissimum. Adinones venenatos Morbus Boum AbynZoari dicitur, inter G. tem carnemque vermiculatio quaedam venenata ; quae tumorem nori parvum

excitat, suglandis magnitudine,in quo Syro vermis venenatus ille quidem, licet exiguus latitat. Hic morbus neglectus occidit, curationem instituit hoc modo Locus statim cauterio ac li comburendus tum applica lintea rasa cum farina hordeiri aqua dulci. Sedato ex ambustione dolore, unguem to Agrippae4 oleo rosaceo, tumor considentum ablue locum cum aqua mellis, pulverem rosarum aspergito: incarnativis demum adhibitis, ulcus

claude. Si vero cauterium&serrum respuat, R. farinae lupinorum, fuliginis, piperis, radicis scara ana;omnibus tritis&cum Alchitram madefactis, is diam testae nucis partem ij repleto,&loco assecro apponito maneatq; ramdiu,donec vis medicamenti ad vermem pervenerit. Sed diligenter cavendum, ne loci affecti pars aliqua extra testam nuda relinquatur mina bestiola ut Thevetus comminiscitur Indos occidentales valde vexat; inscctum inquit hominum manibus infestissimum, licet geminus, sed in pulvere ut pulex natus;quo sane errore captum remis cumineveto delirare non puduit. 'uti

edus vero inter cutem carnes generari eos affirmat sed potussimum sub umguibus digitorum nasci:quo loco ubi sese insinuaverunt, tumorem pisii magnitudine cum pruritu maximo concitant, atque tanquam tendes multiplicam. Si vero non opportune extrahatur haec bestiola una cum tuo artu, paucis dinisbus pruritus in dolorem cedit vehementem, morbique vitarem aegri Per munt. In Accipitrum Falconumque corporibus sub pennarum radice Iermis nascitur, Trocta dictuc eum Syronem, Tineam aut Acanam esse, ex Amen rixodice dubitare deiijmus, apud quem iIlius morbi medelam tusius legeris. Odi inetiam murinis nonnullarum praegnantium,in Bonaceiolus refert, Syro

de quidam exigui rubelli apparent, quod infallibile conccptionis argin emum ponit. Dermestes insectum est pelles consumens, de pellibus in men est adeptum 4 propellium ratione colorem mutat. Nam pilorum' Diuitiacum Cooste

292쪽

lorem plerunque sequitur, pulicem magnitudine aequam,' sex pedes r strumque forcipatum ostendens. Timabiem vestes consumit praeserum hia Masci vorax valde animalculum: ex sychis, ut diximus procreatum. CAp. XXV.

si hi Giaecorur Latini, Ginoe dicit Scruta. tione vocant. Scrutatur enim animalia dormientia, ut eorum samguine se repleat. -ν dictam vult Isidoruso Cimicem,a Cori he ba,quam latini Cimicariam vocant; quae ut ingenue fatear nobis incognita,nisi sit Atriplicis sylvestris species illa humilis faetidissima, quae juxta murosin aggeres nascens, obseam nomine Vulvaria dici solet Eta enim Matthiotic oris bene olet, cum Cimicaria proinde non convenita Arabibus marbaris Icara , Debosior, ef es, Coroda, ct Coras dicitur. Germanice Anglice alLDryse Saxonice meten, id est, P diculus parietum Brabant' item non mala,inuertus,sive spondarum pedic tum Hispani Chims s. Itassii Cmice Gissi Punais nominant. Sunt autem Cimices vel domestici atque impennes, vel pennati sylvestres. De his a tea diximus libro primo nunc de domesticis agemus. ' Domesticus hic, fastidiendum natura animal, ut Pliniiverbis utar, similis fere Ricino, emcnim corpore rhomboide, colore nigro, parum rubente peia, des habet juxta collum breves, utrinque tres a dorsumo exventrem incisuris notatum cutis apprime teneia, ut velle vissimo contactu crepet media fartoremque maxime abii is minandum expret Noctu acriter mordendo ex hominum cor-

poribus sanguinem exugit in vitae sustentationem Lucem

antas Blattarum modo,non perseri, eaque nascente in rimas lectorum parietumque se recipit. Post morsum vestigia pura

purascentia cum doli ore pruriginoso tumida relinquunt. αncrantur, secundum Aristotelis sententiam, ex numore per serrima corporum animalium exudante, lib. s. ca.3I.Hist. Sed si ne dubioex humoribus alijs circa lectos putrescentibus, dlignis paulatim exudantibus, oriuntur: propagantur item coitu, ut in agro Aurelianensi Pennius olim animadvertit. Nam

A dum Phylognomices studio Natali Caperoni comitem se ret, in ramulum at boris truncaret, gladium distringere temtaVit. Quum autem per rubiginem id a frius praestaret, vagLnam secare necessum habuit, in qua Cimices adultos plurimos , ac juniores non paucos, cum magno ovorum dilutius albicantium, per comperit. Generantur etiam in Gallinarum caveis, caligero teste sled in Coturnicum caveis brevi tempore infinite multiplicantur. In abiegnis lactis frequentes sunt, maximeque palea inveterascente. Inter chartace quoque libros gignuntur raudovicus Vives parietes alabastroobductos etamicibus procreandis aptissimos in Dialog arbitratur. Vulso jactatum est

caligero ε Cimicibus contritis Cimices oriri, quod vita

verisimile existimem. Carthusanos Cimicibus nunquam vexari , fingit subtilitatum ficto Cardanus causam adserens, quod a carrubus abstinent Tolosati lectuli utor Scaligeri responso carnes non esitant, lihialominus ea peste sunt infames Munditiem potius frequentemque lectulorum

culcitrarum lotionem pro causa attulisset,AEtiam quum Galli, Germani Aa 3 Itali

293쪽

Itali minus curatu , pariunt magis hanc pestem Angli autem munditiei

cultus stud olissim rari is ijs laborant. Anno II e,3. dum haec Pennius scriptitaret, Moniacum Tamesin adjacentem Viculum, magna festinatione accersebatur ad duas Nobiles, magno metu ex Cimicum vest ij percussas Q quid nescio contagionis valde veritas. Tandem recognita, ac bestiolis captis, risu timorem omnem excussit. Contra istos nocturna quietis hostes Deus noster misericors, remedia nobis suggessit, ex antiquis novissimisque scriptoribus haurienda: quibus in usum productis, vel arcere ipsos, vel necare etiam possimus Fumo enim stercoris bovini, pilorum equinorum, hirum

dinum, Scolopendrae, sulphuris, vitrioli, arsenici, aeruginis, xyloaloes,bdellis, filicis, spatulat foetidae, Aristolochiae, clematites, myrti, cumini, lupinorum, corrigiolae, nigellae, cupressi, interficiuntur rutex Aetio, Rhasi,

Flosentino, Didymo& Cardano videre est. Praestat autem coriinis circa te ictum expansis tumum ita includere, ne qua expiret Parantur item eum in finem unguenta, illitiones, embrochationes, ex felle bubulo, hircitio, erinaceo, vitulino, caprino, Unino, cucumere, hxdcrae foliis, citro, icthyocolla, amurca, fimo bovis aceto acri, sulphure Vivo, scylla, capparibus, sta phide sylvestir, absinthio , passo, calce, argento Vivo, lauro, apone nigro, halicacabo succo arantiolum, limonum, c. de quibus Varronem, Palla

diuin, Arnoldum, Didymum&alios consule Prophylactica quod attinet, Canabis vel Halicac abi huctus juxta lectum positi vel suspensi, cimice tu gant Democritus ait,cornu cervinum,Vel epotis pedes circa lecti sulcra penadentes, idem praestare quod etiam auricula vulpis alius tribuit. Feces butyri cocti, prRectae ubi sunt Cimices , satietate eos disruptos mirifice perdunt. Forte haec est illa pinguedo de qua Cardanus his verbis: Sciebamolim, sed iam oblitus sum, inquit Pius dinem, quae ligneo orbi superlita cimices omnes ceu epode facta ad se alliciebat, ita ut vix lignum videri potuerit. Re ferunt obulum lecto substratum Cimices pellere. Quidam linteum frigida madefactum appendunt, atque ita activa se iditate cos repellunt oleum per se, aut cum atramento sutorio, Vel cum telle taurino, vel decoctum chamaeleontis nigri mimices fugat Amarissima denique omnia fortiori odore praedita, Cimicibus proculdubio adversantur gravem autem odorem eos piostigare, rubentium pellium copia inquit laus Magnus xloco aliquo coacervata ostendit. Hos supra mocsum multiplicatos pestem praesagire asserit Alexander Benedictus Significat enim vel numoru vel aeris, vel utrius. que magnam putrefactionem Bacchus ad inferos descensurus, apud lepidissimum Graecorrum Comicum, eas sibi dari cauponas in itinere Precabatur Iovem in quibus paucissimi essent Cimices Tamen concordia illa rerum&repugnantia inquit Plinius quae totam, duce natura, replet medicinam, nihil non ex aliqua parte homini conducibile produxit, adeoque quod C micus ille Deus infestum putavit, humana quidem posteritas salutare sensit. Acri sane facultate praediti sunt Cimices, suum tamen in medicina locum obistinent. Nam cum sanguine testudinis sumpti eventum morsbin medentur. odore eorum Dilesia ex uteri suffocatione oria discutitur ovo, cerae, aut labae inclusi atque devorati, Vomicae est quartanu febribui ex Plinio, Dioscoride, Galeno, Marcello, Aetio, Actuario istud hauxiliantur Ex aceto poti vel etiam suffiti, Sanguisun tenacius adhaerentes facile rem Vent Te riuu item febribus conserre, Quinti Sereni carmina illa ostendunt

i m non pudeat terno cum Cinuce trisa Et diluta mero, medus haorire diebus. Praeterea tritus Cime potuor immo, Horridu attactu Mustu commodus apt..

294쪽

L s. r. minimorum animalium Theatrum. γι

Gesterus huic experimento in schedis fidem facit, facto in plebe viliori &4mstica semel atque iterum periclo Letharga correptu septenos in cyatho quae dabant veteres, annis puerilibus quatuor; Plimus: cui consentit Serenus his

versibus, stalaam dira jubent septeno cimice trito, Ut rcientur aqua, vathusi bibatur eodem,

Hac fouora putiinx, quam auuι morte perire.

Qui etiam Haemorrhagiam narium .imicis odore solo sisti, olim cecinit. Quidam oculos hebetiores ex caro asinos sanant, illis tritis in sale dactemulorum. Quidam aures dolentes melle cimisario inungunt, magno cum salutis fructu Vomitum quoque cohibent, Marcello teste, remediumque experium asserit, si in ovo sorbili Cime contritus a jejuno rem ignorante sorbeatur. Eos contra sidu, Vipera, atque omniumserpentum cnena facere, inde probare vult Plinius, quod Gallinae ijs vescentes, a talium animalium ictu perstantillaesar Ad stranguriamo calculum pellendum, mices contritos laudat Aetius Veserius hoc in casu, unum Cimicem inaurem , alterum

in meatum penis imponit, leni locorum fricatione ι urinam statim reddias firmat: quod remedium videtur ex Herode in Hippiatriuis mutuatus. Gal. Eu p. I. Cimices non solum urinam provocare asserit, sed etiam per novem dierum spatium epotos, ea jem involuntarie labentem pueris sistere. Hos ex vino, iusculo, vel aqua calida bibitos, Calculo laborames mirifice uvare larandus Douvres Insulanus, Pharmacopoeus Lugdunensis doctissimus,saepe retulit. Cineres ipsorum idonea cum aecoctione per clysterem injectos in calculo item pellendo, recentiores mire cesebrant. Contritis&colis meatui

illitis, protinus Vrinam provocat Marcellus. Sunt inquit Gesnerus qui in CLtico dolore Cimices quatuor vivos ex vino mane bim: ndos praescribunt,&46 nium duarum horarum posteainjungunt,totidemqueduabus ante camam horis propinant,& sic die sequente, donec duodecim cimices devoraverint fastudiendum hercle remedium, sed nec novum in desperato illo dolore, oraesentaneum. Functium urbis Tigurinae praetorem ejusque aliquot nepotes secundo haustu liberavit, fereque ad Encomtum Cimicis scribendum excitavit. Externos quod oectat morbos si pilas radicitus evellas, docum asse.ctum sanguine Cimicum illinas, siccarique permittas, ex Galeni, Aeth, Non sententia nunciuam renascentur. Cum Anserino adipe&Cimicibus

perunctis mammii; colores minuere molas uteri erumpere, Scabiem --

tricis sedari, nagrat Plinius Cornelius Gemma in appendiue operis Cois erit. mentionem facit mulieris, in cujus calvaria aperta, magna Cimicum

multitudo erat reperia.

Linus vulgo Graecorum οἷ-ν Hesichio -- , Suidae oro, alij κιώνιε α - Sypontinus non recte viis. , vocat, quum alis c

u reat Arabibus, iaticiaria, Assisses, Athalem, ut Bellinensis lesert Fertini etiamnum hodies inquit Hermolaus Barb. Lute Xλidymoetelo te accepimus, Ricinos appellant Latine Ricinus dis, tua Ricini plantae semina imitatur Gaeta Reduvium vocat Albertus Im Tacam appellat Albertus item iacentius, cuisserinus de Euga iam nominant Grais primum dictam reor. inquit Sura Diuitias by Ooste

295쪽

quia ais idem cum Crotone est Itala Z a Germarus Notaboc . Gallis Pl ia, ob corporis compressionem Anglis Wooisee iocatur. Quidam Ricbnum Reduvium isto modo, recitante quidem, distinguunt. Ricinus Insectum est parvum, aestate ineunte in pascuis inter gramina in sylvis inter folia nascens ex putri quodam humore compresso valdeo plano ad tactum corpore,ciste admodum tenaci,figura corporis rhombola colore nigrocu quodam splendore, aut ex rusco obscure nigricante;posteaquam vero animali cuipiam adhaeserit,4 capite cuti infixo sanguinem hauserit, brevi/grandescit turgetque, ac temporis progrema tere fit globosus sex habet podes collo affixos, rostellum illi acutum, 1ed breve: nec prolem gignit, nec ab ali)s animalibus gignitur, atque in eo a cunctis ditari Insectis, quod cibo affatim repletur, excrementi tamen exitum non habet, unde forte Hetruscis Carca dicitur. Materiales ergo Philosophi eum Aphrodisaeo omnia a manifestis Elementorum facultatibus ducentes, perpendant diligenter, ad quem materiae hic desectum, vel confusionem confugerint. Si comministantur.

Naturae deflacte subulam, qua illi podicem terebraret, sibilis excipi merentur. Quinpotius Paracelsicum illud hic videant atque agnoscant tum ex corporibus spiritus, tum exspiritibus corpora fieri posse. Plinius Ricinum turpe anima appellat, cujuslaginae finis ut epulonibus accidit mors ipsa nam paucis dicbus satietate nimia dchiscit. Tamen ramem Quoque fortiter perfert per septiduum. Vix assentior Scaligero, qui cum in hominis bar ba cinguine nasci credit, quia victus causa ibi aflixus cmciter inhaetet; quamvis Eustathium Hesichium patrocinantes habet his verbis, οέ-ν Haud enim ex animalibus gignitur Ricinus, sed ex putrida soliorum graminumque materia, ut antea retulimus, atquc in Arustoteles affirmat, Histor. s. cap. Is X sivi ἐκ - --. Forte per Ricinum pediculum cancriformem intellexit Scaliger, vel Reduvium forte hurdanum: nascuntur enim ambo in barba inguine iec nisi magna cum difficultate avelli possunt Boves valde vexat, homines, sed praecipue latrantium animalium canum. ovibus etiam iapris molestos etre Ricinos testatur Cato, similitudine corporum deceptus. Nam ovium ille Pediculus Reduvius dicidaeti nostri Shee umse appellant inter quem inicinum variae & disterentes notae. Nam Reduvio rostellum longius, corpus vero etiam a maxima repletione nunquam ita distentum, quin semper compres sum, nunquam globosum videatur hujus taeni pedes obscure rubent: dorsum cineritio est colore, tribus minutissimis punctis nigricantibus

es dictvictum, ad cordis figuram effigiatum Caput non semper,

imo rarius cuti infigitur nam noonni pervices sanguinem exugit, di excrementa indeiciat per anum exprimit quae lanam viridi ita tingunt colore, ut vix calido lixivio, ne dum frigidae cedat tinctura. In vellere stonso annum integrum vivunt Reduvi, Ricini solo sanguine alunturo calente animali. Sint igitur ejusdem generis cum Catone; at differre eos maxime veritas affirmat Saeos est animal parvum; tuberibus Leprosorum non dissimilis, inquit Alberius An Ricinum eo intelligat, an Aserum, dubitat Geo rus Ricinum potius arbitror, tum a tuberum orbiculari sonna, tum a se livido colore argumento facto Amurca optime depurata, lini fortioris fecibus cum decocto lupinorum addita, inunctione oves tonsas liberat a reduvijs; tum per biduum triduumve sudent, tandem aqua maris laventur cri alicaniopiliones pice liquida & sevo ovillo eas illinunt vellere nudatas, Vel radicem acori tundunt, ina melixant, tepida decoctione corpus lamentant. Nonnulli Cedria tantum utuntur. Alijs etiam in usu est radix

Μ dragorae; cavendum autem ne a pecore gustetur, ob stuporis, quem imducit

296쪽

Lis. r. minimomm animalum Theatrum.

duest summum periculum AlisCyperi radicem coquunt, eaque decocta

oves abluunt Diophanes in Gest pn. Contra canum Ricinos, eorum aures oleo nucum avellanarum: amygd amararum illinere jubent veteres id experientia remedium confirmat inlinetiam teste Nemesimo, Ungere profuerit, tepidoque Viendere Sali ruricul- , Rici scandentiis pestere cultra. Rhasis contra canum Asthar en silve Ricinos ablutionem commendat, o vino, aceto, Cymino, aqua salia The ninaestius&Cato ex amaris nuci-hus contritis oleum parant, eoque digitos iures temina ne pacinularent. Eos cedria necat Dioscorides Columella avelli Ricinos Ibobus cambusque vetat, ne loci exulcerentur, atque picem liquidam cum larido mire esu. Succo item utriusque Chamaeleontis perimuntur, Plinio auctore. Sangui. nem Ricinorum ulcera expurgare, eosque vino infusos ebrietatem statim in ducere narrat Albertus Laudantiu quoque ad ani Fili uiae curam a Sereno, cum dicit;

Horrentum mansa curantur fronde ruborum.

At sitam vererisuccedit Fistula morbo ;Musteia cinere immisso curabitur alam, Sanguine ceu Riciniquem bosgestaverit ante. Igni sacro Ricini quoque sanguis auxiliatur tradunt item Ricinum ex aure sirumstra canis avulsum, omnes dolores sedare adalligatum, ut Plinius ex im-dio scripsit Assiem nem,mulieris lumbis ejus sanguine peruuctis, tardium veneris supervenire. Hircorum Ricini λ. vel to. ex vino hausti menses sistunt,

Dioscoride testante Sanguine Ricini a cane farmina adempti palpebras illi nito, pilis prius evulsis inquit Gai simpl. o. cap. 3. oknunquam renasteriatur. Sic etiam Avicennavi Plinius sed ecaliorum fide Dionysius Milesius ad pilos pungente dc senticosos tale psilotrum praescribit: Leporem mari num in novo vase fictili comburito, ac cinerem cum Ricindrum sanguine in cornea pyxide servato utere, pilis prius evulsis. Reduviorum pulveris drachmam cum semisse in potu exhibitam Icinitiam cito & cenissimew-re, Angli multi experientia docti satis noverunt. CAp. XXVII.

De Tinea vestivora.

Enniau hujus insecti histori morsurus, Timam facit. Nempe Hieracij pediculos apud Albertum; vermiculos lignipeidos apud Plautumi favorum pestem apud Virgilium ulcera capitis manan- ,&vestium more exesa apud Plinium significat unde Arte Claudianus,

Miserabit turpes erire caput tinea Gara -- Tineas transtuli nullo

plane judicio, ut in Erucarum historia annotavimus. Vexanto tineae semina ficorum, inquit Plinius, vermiculos in ipsis ficubus ortos, unde αἰmveniunt,mtelligens Niphus Scorpiolum libros depascentem de quo inter Sco prane egimus Tineam asullat s j autem riia, si ovis proprie lo quatur, rari dest, vermiculus vestium Latine Tinea dicitur. Isidoro interprete, lienendor poninaciter quippe inhaeret vestibus, nec facit ocum mutat Gallis Noe Hispanis Ma Itali TDηoti. 1llyricdMel. Poloniceios Anglice νv atur

nomen

297쪽

nomen dederunt, ut ex Iobilib. cap. 3. Esaiae I apparet Vermiculus est parvus, colore ex livido albescente, cui Phalaenae mimma illa species, noctu ad lacernas advolans, ortum debet. Repertimur item quidam argento illitae, quas Angli, Silver-moths Belgae Schieler, appellant, a motus veso 'citate. Hanc Niphus Scorpium librorum magno errore constituit. Est item Tinea quaedam pendula, vel tumcata inquit plinius: tunicam suam se mattrahens, ut cochlear testam qua spoliata statim expirat si vero nimium excreverit tunica, in chrysalidem abit, ex qua Phalaena quaedam exiguastato tempore crumpit. Hax species filo appensa in aedibus pendula aliqua diu manet, antequam in aureliam mutatur. Caput huic nigrica vi exiguum, reliquum corpus obscure ex fusco albicat Theca ejus oblonga, ex aranea fere composita, non omnino teres, sed leviter compressa, utraque in extremitate nonnihil hirsuta. Phala nar de natae, summis aedibus per pedes adhaerent, donec corrupto ac putrefacto corpore iterum nascuntur : putrescente jam corpore, alis desed pedibus ultro cadentibus, filo per caudam sese

suspendunt. Tandem Thecam acquibunt, ac in hanc Uinex speciem vertun

tur. Habet quoque Germania Melvetia Tineam russo colore, capite craLsustulo,corpore caudam versus sensim extenuato Ventris color splendidior, subflavus, instar Serici villosi mollis. Tenera admodum bestiola, praecia puc illa deargentata, quae solo tactu conteritur. Vnde regius ille Psaltes Psa. 39. Quum in reprehensionibus castigaveris quempiam, dissolves eum sicut Tineam. Et Iobus cap. o certussimum improborum exitum amplificans: Conterentur inquit antequam inea. Omnes Tineae in sepedum grege numerantur , Oriunturque in vestibus tam lanarijs quam peniceis, a puluere&situ non expurgatis. eoque magis , si araneus una includatur, ut Aristoteles scripsit: siquidem hic humorem illis insitum absorbet atque exiccat. Cavendum igitur,ne cum crasso ac humido aere complicentur vestes atque pulverulenta reponantur. Quidam, ut ineas vitent, vestes calido sole ventilant quod nostrae mulieres severe vetantes, in umbra ventoque rabido algente rem peragunt. Solis enim radios Veis amicos umbram rem

tumque procellosum, inimicos sentiunt. Hi vermes ubi sensim sine sensu exatimam panni faciem depasti fuerint, interiora inde absumunt, mediaque suta stantia ita sese insinuant, ut ne diligentissime quaerentibus satis pateant. Amtiqui in Tineis perdendis experiissimi erant. Nam Servia Tulliivestes duravere ad Seiani exitum, ea diligentia vestipicorum curatae, ut nec ipsa dissim-rent per aetatem, nec ineam per incuriam admitterent. Qui pannos laneos vendunt, Ispidae avis pellem nostrates Kius fer appellant cum pannis una convolvunt, vel in officina suspendunt, quasi secreta quadam antipathia Τineis adversiam odore sumtuque Sabinae, lupulorum, dactylosae, abuntliij, rorismarini, polij-panacis, anili, helichysi, mali assyrij, corticis citri nam hic fere solus Citriorum usus apud veteres Myrti maricosi, cedri, cupressi, calamenthar, sulphuris, plumarum molliorum, praeclare abiguntur atque necantur Libriis monumento Numae reperti, Cedria illiti scribuntur, idemque salvi a Tineis supra qumgentos triginta4 quinque annos creduntur, Teste Plinio offa Sergeserti bestiam ignoro xin pulverem redacta, eum vestibus sparsa, Tineas profligat, si Hildegardi fides habenda Cantharides medij mibus spensas idem facere, narrat Rhask; qui etiam refert, Vestes

pelli leonis involutas, tutas esse Tineis. Quidam linteum lixivio fortissimo madefaciunt, ac sine expressione in sole siccant quo involutas vestes, a Timis non erodi affirmaut Vestiarium amurca aspergi, Cato praxipit. Mirum est quod Plinius refert, vestem feretro suppositam vel cadaver instratam,

298쪽

L s .i minimorum animalium Theatrum. 7s

mestu, Blattarum o Gmωrum epsia , putrescit in arca , ut Horatius cecinit vestes aestate diligenter inspici curant, & ex arcis sublatas, loco admodum perflatili ventilant: deinde ex lobis mili Indici, vel ex setis porcinis, aut musco scopario, vcretiam ex absimilio iactis virgulis, pulverem discutiunt. Antiquitus bovina cauda id facere solebant, de qua ita Martialis, sordidas famosuerit tibi pulvere vestis,

Coiluit hunc tenui verbere cauda bovis. Nec desunt lautioresntercatores, qui arcas e cedro cupreta confici curanta di ex origano, absinthio, Iride,mali citriscortice, myrto, pulverem paratum ponunt cum vestibus ijsque remedijs lassivorum hoc pecus longe

arcent.

De Tineis lignarijs,librarijs,cuticularibus, fruistivoris, ante scripsimus, inter Vermes hexapodos. Nunc quod huic addam capiti non habeo nisi ut Divites adhorter,thesaurum ibi deponere ubi neque ineae vestes arrodere, nec rubigo argentum depopulari possit. Mittant item infinitum illum Vestium multarum luxum,cusus ecquem alium speremus finem, ut Lyrici verbis utar; nam nigras Blattas tinea ut pascat inertes e Si homo inquit Calvinus de muliere natus, ω με P, tanquam putredo veterascens, se veluti vestem esse quotidie cogitaret quam exedit tenex sane superbia posita, ruboret suffunderetur,ac ad pedes omnipotentis supplex caderet. CAA. XXVIII.

De Palice.

rvta6ψύγλαι Latinὸ Pulex dicitur, quasi pulvis, vel pulveris filius, Iliodoro teste Hispanis Pu, Italis, uitiae, Gallis Piice, Anglis

Fua, Germanica fugae celeritate, Floreb vocatur. Non minima po stis Pulices, praesertim cum majori numero domientcs perturbant,& tum sessis tum aegris molestiam exhibent, periculo sese liberant saltu & ga, primaque luce Electo sese subducunt. Omnibus infesti sunt, sed praecipue ut fascivus poeta cecinit teneris puellis,quarum agilesvi saliva quasi invis.

catos digitos vix fugiunt. Sunt autem communes,ves Rariores CommuneS, parva sunt animalcula, pediculorum magnitudine, molliore tamen corporeridor gibboso, fere porcino:color eorum nigricat, cum splendore,pectus Venterque ex nigro flavent. In catellis candidis dilutiores sunt, in russis sul-vidiores, in nigris nigriores,atque in alijs Natura miraculum ex hoc adve rus velim, quod posteriora crustula ventrem versus retro flectuntur, anteri ra Vero ad pectus, quadrupedum more, ut in cunctis paene insectis usuvenit, quibus quatuor tantum pedes dedit Natura Eum forte in finem sic di onuntur Pulicum juncturae, ut facilius inter longiores lodicum lemas plicasque se aprosequentibus abscondant. Extremae tibiae bifidae, uncatae, acutae, quasi corneae videntur a non solum ut certius scandant sublimia,sed etiam ut glabrarem alijsque rebus firmius insideant atque inhaereant. Caput illis exiguum, snon forcipatum habent sed torosum collum breviusculum, cui Marcus quidam Anglus subtili omni opera peritissimus)catenam auream, digiti longitudinis, una cum sera & clavi tanto adaptavit ingenio, atque ea subtilitate, ut facile a Pulice incedente traherentur; nec tamen pulex, catena, sera&clavis,grani pondus simul excederent. Accepimus item a fide dignis,pulicem siccatena alligatum, currum aureum perfecti omnibus suis numeris absolutum,nullo negotio traxisse, id quod Martificis industria is suas ipsius vi-Diuilias by Orale

299쪽

res multum commendat. Proboscidis mucro paulo est rigidior, ut cutem facilius penetret Cavasit necessitas postulat, ut sanguinem exugat, intus transvehat;teneriora loca petunt,duriora promuscide non attingunt. Duabus minutissimis antennis e fronte natis,tum viam explorant, tum de objectorum natura atque duritie judicant Amorsu, locum rubicunda macula notatum dimittunt, & veluti suae virtutis signum erigunt Tempestate eluviosa nimi-tim mordaces sunt, omnemque tunc corporis locum audaciusculi oberrant.

Intestinum unum habent minutissimum, & implicatum; quod pro cibi qua titate vel relaxatur, vel contrahitur Minoies, strigosiores, jejuniores, acrius pungunt pinguiores lubentius ludunt,& titillant oculos habere verisimile est, tum quod suos eligunt recessus,tum quod appetente luce sese subducunt Camni putri vel mortuae non insident. Morbo regio laborantes ob succi amaritudinem. morituros ob ejusdem corruptionemo foetorem neutiquam violant. Omni hola hominibus canibusque molesta sunt sed noctis quam diei delectum habent majorem. Quamvis permolesti sint nobis, tamen neque faetent, ut Cimices , nec tiabcnti ignominiam pariunt, ut pedictai Pigras

tantum puniunt familias; nam a tersis admodum aedibus longe discedunt. Quum de suo capite comitia haberi intelligunt,in appropinquantem digitum praesentiunt,dicto citi is fuga suae consulunt saluti,& horsum prorsum altando nostem ludunt. Horum dum aucupes mensurare saltum curiosule dant operam, ut Aristophatius loquitur, ν λ .m Manea pastu in lodices villosas sepe netrant, vel parietibus haerent, vel in stirpis & pulvere sese abscondunt quo Gallinis, columbis, alijlque avibus,nec non hominibus, canibus,talpae, &m ribus parant insidias,atque praetereuntes vexanr Venatores nostri vulpem ijs etiam scatere affirmant, & modum Mo liberatur haud illepidum narrant. Evepribus nimirum pugillos aliquot lanae decerpit,convolutamque oremo dicus tenet. Postea flumen elidissimum sensim intrat, inciatim sese immergens, ubi omnes pulices sutacationis periculo ad caput migrasse, atque inde in lanam periugii spe repsisse intelligit,eam suis hostibus onustam cum latratu cxpuit, atque ita laetus salvusque ab eorum vulneribus terram repetit. ortus illorum primus ex pulvere, praecipue urina caprae aut hominis praemadefacto. Inter canis pilos etiam ex humore succido putrescente nascuntur, caligero teste: minima certe putredine gignuntur, sedemque sui ortus obtinent sordes aridas Martyr, Decadum navigatoriarum author, scripsit,in Perienna Indorum regione,guttas sudoris e mancipiorum corpori- us cadentes, illico in pulices converti. v dam resiones ita illis infestae, ut nec importati alantur ibi omnino,nec generentur, ut interritorio Sigelucensi Τ Iciliore Contra, Heae civitas maritima nisi Ioannes Leo nos Iallit ex caprarum abundantia pulicum feracissima est, sicut etiam Dede In Hispaniola pulices reperiuntur, sed nec multi, nec magni morsus autem diritate longe nostris molestiores: loca calidari sole illustrata amant Verno tem porcabundant, initio remis moriuntur, frigoris impatientissimi. Coeunt mare faeminam conscendente, ut muscar tumque una gradiuntur, saliunt de quiescunt. Diu in coitu ruerent; aegre admodum divulli. Statim a coitu gravida nemina obeso videtur,ovorum plena quae licet in ventre oblonga,munutissima numerosissima, sicandida videantur,exclusa tamen, repente nigrucant, ac in puliculos abeunt si Pennio nihil negandum,mordacissimos. Pulices non ova sed lendes parere, Philoponus in lib. degenerat asserit,atque idem velle Niphus videtur. Quod vero id crepitu Flan premuntur probare

contendunt,ninil eorum opinionem confirmat; nam ova etiam sub ungue non

sine sonitu franguntur Aristoteles ex ijs, sive ovi sive tendibus, sive vermiculis, aliud animal generari non sentit, cui ego lubens subscriberem, nisi na

turam

300쪽

L 1 n. a. minimorum animatam theatristi

turam nihil nullo fine producere existimarem. Rariores illi pulices videntur quos juxta Niguam solum parit India, ut ex Thmeto accepimus. Pedum potissimum molliores parie sub unguibus invadunt, morsuque venenato , post quatriduum tumorem put cicerisue magnitudine excitant, in tum tendibus candidis similem, qui nisi omnes citissime eximantur, locusque at sectus calidis cineribus uratur, membri fiet jactura; ut Numidicis maniaciph saepe contigit. Ipse item in provincia Peruviana huic malo obnoxius,

non nisi tequenti in flumine ablutione,Valetudinem recuperavit. De Pulicello ita scriptum liquit Cardanus: India Occidentalis mirii essu Lib. yotii licum genere Niguam pestem quandam atrocem Minus est pulice multo hoc animal,quod homini adhaerens adeo lancinat, ut pedes quibusdam, alijs

etiam manus excidant. Inventum auxilium,si locus Olco perungatur, novaculaque radatur. Ad quem ita caliger respondet: Nigra narratio tua mutila

est, non inutilis, si philologiam spectes addemus ea quae abs te mussa It

sunt card 3.

Pulicessus est rostro acutissimo:pedes potussimum invadit, raro paries alias, non ingredientium tantum, sed & cubantium quoque Ideo in sublimi cubant Indi. Frequentissime partem illam quae subest unguibus lancinant, quarta die crescere tumor incipit, tum ad eam turgent magnitudinem inpia sum superet. Tumor famis est lendinibus candidis: quibus extractis calidos imponunt cineres. Non multo aliter BenzO: Pestiseris insectis maxime infe is stantur Indi. Inter alia Nigue magnitudine pulicis, citra ullum sensum inter carnemo ungues praesertim pedum sese immergunt, alunturque in pulvere. Saepe enim accidit, ut nullus ex ijs dolor sentiatur, donec in magnitudine cicerum aut lentium excreverint ac tum cum ingenti tendium copia frutica te, acu aut spina aegre evelluntur atque id mali cineribus calidis sanatur. Porro Numidia mancipia, quae Hispani infamiliis habent,calceis quia destituumtur,ea pestis pervicacishme infestat: tantaque copia pedes eorum appetit, ut nulla cura praeterquam ferro aut igne arceri queant. itaque multi ex eo digitis pedum,vel pedibus integris mutilati superfuere Intereunt Pulices a nimio frigore, oh propterea algidiore hyeme disparent,vel vi occiduntur a nobis,

atque canis canem non minus grate expulicat, quam mutuo stabunt. Suppoditat item benignissima natura integram remediorum sylvam, ut quorum v stigia nos allunt saltusque ludunt, eos aliquando tamen perdamus,4 corpora ab illorum ictibus salva servemus. Dedit enim nobis caulas ebuli folia filiaeem,anchulae radicem,pulegii flore rutam, colocynthidem, rubum, oleam drum,mentam,mentastru upulum, rapi semen,cuminum, staphidem agri-am,psyllium,conizam,crocum, coriandrum, chelidoniam, Siliqua cicerem sylvestrem, persicariam, Sinaphlupinos,indicem Chamaeleae, hellebori.

in populi nigrae,lauri,juglandis quorum oleis, aut succis decoctis, irrorato pavimento,uel suistibus domo iniectaJugantur pulices, & plerique interimuntur. Supra omnia equae urinae seces, aut aqua maris laudantur, aspersa a&cornu cerviniustio valdὸ conseri Sanguis hirci in fovea vel pelvi deposi-rus, omnes pulices ad se allicit uti etiam lignum adipe ericij, cuniculi, si mae, ursi, tauri aut vulpis illitum Aqua decoctionis arsenici aut sublimati aspersa cerio experimento pulices necat Calx viva cum hellebori albisu CO commixta, idem praestat Lampyris in media domo posita, fugat pulices. Herba pulicaria in civitate Chatri pulverietatur, &circa lectos pulvis spargi-

fur, cujus odore stuperacti pulices non mordent. Si pulex inaurem irrepserit, oleum insundito, cui aceti vel rutae succi parum fuerit admixtum oleum spica petrae, terebinthi plurimum auxiliatur. Haec remedia ex Apisno,Varrone, Columella, Galeno,Aetio,Palladio,Avicenna, Rhasi, iramide Gui-

SEARCH

MENU NAVIGATION