Bucolica, Georgica, et Aeneis Publius Virgilius Maro

51쪽

Ludere, tum rigidas molare cacumina quercus: Nec tantum Phoebo gaudet Parnassia rupes, Nec tantum Rhodope mirantur et Ismarras Orphea. Namque canebat uti magnom Per inane coacta semina terrarumque animeque marisque fuissent,

Et liquidi simul ignis : ut his exordia primis

Omnia, et ipse tener mundi concreverit orbis: Tum durare solum, et discludere Nerea ponto Coeperit, et rerum paulatim sumere formas: Iamque novum terrae Stupeant Incescere solem: Altius atque cadant submotis nubibus imbres: Incipiant Silvae quum primum Surgere, quumqΠe Rara per ignotos errent animalia montes.

Hino lapides Pyrrhae laetos, Saturnia regna, Caucasiasque refert volucres, furtumque Promethei . His adjungit Hylan nautae quo sonte relictum

Clamassent; ut littus, HYLA, HYLA, Omne 1ΟΠRTel. Et fortunatam, si numquam armenta fuissent,

Pasiphaen nivei solator amore juvenci: Mi virgo infelix, quae te dementia cepiti Proetides impurant faIsis mugitibns ogros;

At non tam turpes pecudum tamen ulla secuta erit Concubitus, quamvis collo timuisset aratrum, Et saepe in levi quaesisset cornua fronte.

Mi virgo infelix, tu nunc in montihras erras: Ille, Iatias niveum molli fultus hyacintho, Ilice sub nigra paventes ruminat herbas, Aut aliquam in magno sequitur grege. Claudite Nymphae, Dictaeae Nymphae, nemorum iam claudite salius; Si qua forte ferant oculis sese obvia nostris Errabunda bovis vestigia: forsitati illum,

Aut herba captum viridi, aut armenta secutum, Perdueant aliquae sobnia ad Gortynis Vac e. Tum canit Hesperidum miratum mala pnesiam: Tum Phaethontiadas musco dircumdat amarae

52쪽

Corticis, atque solo proceras erigit alnos. Tum canit errantem Permessi ad flumina Gallum Aonas in montes ut duxerit una sororum: Utque viro Phoebi chorus assurrexerit omnis; Ut Linus haec illi divino carmine pastor, Floribus atque apio crines ornatus amaro, Dixerit: Hos tibi dant calamos, en accipe, Μusae, craeo quos ante seni; quihus ille solebat Cantando rigidas deducere montinus ornos :His tibi Grynei nemoris dicatur origo, Ne quis sit Iucus quo se plus jactet Apollo. Quid loquar, ut Scyllam Nisi, quam fama Secuta est,

Candida succinctam latrantibus inguina monstris, Dolichias vexasse rates, et gurgite in alto Ahi timidos nantas canibus lacerasse marinis; Aut ut mutatos Terei narraverit artus pQuas illi Philomela dapes, quae dona Pararit pQuo cursu deserta petiverit, et quibus ante Infelix sua tecta supervolitaverit alis pomnia quae, Phoebo quondam meditante, beatus Andiit Eurotas, jussitque ediscere lauros, Isse canit: pulsae reserunt ad sidera valles: Cogere donee oves stabulis numerumque referre Iussit, et invito processit Vesper Olympo.

53쪽

ECLOGA VII.

MELIBOEUS, CORYDON, THYRSIS.

FM ELIB DE U s. ORTE sub arguta consederat ilice Daphnis; Compulerantque greges Co don et Thyrsis in unum ;Thyrsis oves, Corydon distentas Iacte capellas; Ambo florentes aetatibus, Arcades ambo ;Et cantare paIes, et respondere Parati. Hic mihi, dum teneras defendo a frigore myrtos , vir gregis ipse caper deerraverat: atque ego Daphnin Adspicio. Ille ubi me contra videt: Ocius, inquit, Huc ades, o Μeliboee; caper tibi salvus, et haedi :Et, si quid cessare potes, requiesce sub umbra :Huc ipsi potum venient per prata iuvenei; Hic viridis tenera praetexit arundine ripas Mincius, eque sacra resonant examina quercu. Quid facerem p neque ego Alcippen , nec Phruida , habebam, Depulsos a Iacte domi quae clauderet agnos ;Et certamen erat, O don cum ThJrsi de , magnum rPosthabui tamen illorum mea seria ludo. Alternis igitur contendere versibus amho Coepere; alternos Μusae meminisse Volebant. Hos Corydon, illos referebat in ordine Thyrsis.

Nymphae, noster amor, Libethrides, aut mihi carmen, Quale meo Codm , concedite; pmxima Phoebi Versibus ille facit: aut, si non P Sumua omneS,

54쪽

v 23. BII COLIC. E C L. VII. a me arguta sacra pendebit fistula pinu.

THYRSIS.

Pastores, ederii erescentem Ornate poetam, Arcades, invidia rumpantur ut ilia Codro: Ant, si ultra placitum laudarit, baccare Doutem Cingite, ne vati noeeat mala lingua futuro.

CORYDON.

saetosi caput hoc apri tibi, Delia, parvus

Et ramosa Μycon vivacis cornua cervi: Si proprium hoc fuerit, levi de marmore tota Puniceo stabis suras evineta cothurno. I

THYRSIS.

Sintim lactis et haec te liba, Priape, quot annis

Exspectare sat est: custos es pauperis horti. Nunc te marmoreum pro tempore secimus ; at tu , Si fetura gregem suppleVerit, aureu5 CSto.

CORYDON.

Nerine Galatea, thymo mihi dulcior Hyblae , Candidior cycnis, edera formosior albu , Quum primum pasti repetent praesepio tauri , Si qua tui Corydonis habet te cura . uruito.

Immo rgo Sardois videar tibi amarior herbis, ΗΟPridior ruseo . projecta vilior alga , Si inihi nou haec lux toto jam longior anno est. Ite domum, pasti, si quis Ρudor, ite, juVenet.

CORYDON.

Μ eosi sontes, et somno mollior herba , Et quae vos rat a viridis tegit arhuius umbra, Solstitium pecori deseudire: jam venit aestas Torrida, jam laeto turgent in palmite gemmae.

THYRSIS.

Imo socos, ct taedae pingues ; hic plurimus ignis Semper, et assidua postes fuligiue nigri; Hic tantum Boreae curamus frigora, quantum

55쪽

αι BUCOLIC. ECL. VII. v. 5 I.

Aut numerum lupus, aut torrentia flumina ripas.

CORYDON.

Stant et iuniperi, et castaneae hirsutae; Strata iacent passim sua quaque sub arbore Poma ;Omnia nunc rident: at, si sormosus Λlexis Μontibus his abeat, videas et flumina sicca.

Aret ager, vitio moriens sitit aeris herba, Liber pampineas iuvidit collibus umbras :Phyllidis adventu nostrae nemus omne virebit, Iuppiter et Leto descendet plurimus imbri.

CORYDON. . I

Ρopulus Alcidae gratissima, vilis Iaccho, Formosae myrtus VenΡri, sua laurea Phobo :Phyllis amat corrios; illas dum Ph3llis amabit, Nec myrtus vincet eo los, nec laurea Phoebi.

, THYRSIS.

Fraxinus in silvis pulcherrima, pinus in hortis . Populus in fluviis, abies in montibus altis ;Saepius at si me, Lycida larmose, revisas, Fraxinus in silvis cedat tibi, pinus in hortis.

MELIBOEUS.

Haec memini, et Victum frustra contendere ThFrsin. xx illo Corydon Co don est tempore nobis.

56쪽

Ριs Ton ΠΜ musam Damonis et Alphesiboei, Immemor herbarum quos est mirata iuvenca Certantes, qPorum stupefactae carmine IFocex , Et mutata suos requierunt flumina cursus ;Damonis musam dicemus et Alphesiboei. Tu mihi, seu magni superas jam saxa Timavi, Sive oram Illyriei legis aequoris; en erit mu suam Ille dies, mihi quum liceat tua dicere facta pEu erit, ut ligeat totum mihi ferre per orbem . Sola Sophocleo tua carmina digna cothurno pA te principium; tibi desinet: accipe iussis

Carmina coepta tuis, atque hanc sine tempora circum Inter victrices ederam tibi serpere lauros. Frigida vix coelo noctis decesserat umbra , Quum ros in tenera Pecori gratissimus herba , Incumbens tereti Damon sic coepit olivae: Nascere, praeque diem Veniens age, Lucifer, almum; Conjugis indigno Nisae deceptus amore Dum queror, et divos quamqnam VI testibus illis Profeci) extrema moriens tamen alloqIor hora. Incipe Maenalios mecum, mea tibia, Versus. Maenalus argutumque nemus pinosque loquentes Semper habet; semper pastorum ilIe audit amores , Panaque, qui primus calamos non Passus inertes. Incipe Maenalios mecum, mea tibis, Vervis.

Mopso Nisa daturi quid non speremus amantes pauo utur jam gryphea equis, aevoque sequenti

57쪽

a 6 BUCOLICORUM

Cuin eanibus timidi venient ad pocula damae. ΜOpse, novas incide faces; tibi ducitur uxor :Sparge, marite, nuces; tibi deserit Hesperus Oetam. Incipe Μaenalios mecum, mea tibia, versus. O digno conjuncta via o l dum despicis omnes , Dumque tibi est odio mea fistula, dumque capellae , Hirsutumque supercilium, promissaque barba ;Nec curare deum credis mortalia quemquam lIncipe Μίeuat os mecum, mea tibia, versus. Saepibus in nostris parvam te roscida maIa , Dux ego Vester eram, vidi eum matre Iegentem ;Alter ah undecimo tum me jam ceperat annus , Iam fragiles poter a m a terra contingere ramos :Ut vidi, ut perit,' ut me malus abstulit error Incipe Μίe lioes mecum, mea tibia, versus. Nunc scio quid sit Amor. Duris in cotibus illum Aut Tmaros, aut Rhodope, aut extremi Garamantes , Nec generis nostri puerum, nec sanguinis, edunt. Incipe Μaenalios mecum, mea tibia, Verfius. saevus Amor docuit natorum sanguine matrem Commaculare manus: crudelis tu quoque, mater lCrudelis maior magis, an puer improhus ille pImprobus ille puer; crudelis tu quoque mater. Incipe Μaenalios mecum, mea tibia, VerSus. Nunc et ove, ultro' fugiat lupus; aurea durae Μata serant quercus; narcisso floreat alnus ;Ρinguia corticibus sudent electra myricae; Certent et cyonis ululae; sit Ti rus Orpheus , Orpheias in silvis, inter delphinas Ariou. Incipe Maenalios mecum, mea tibia, versus. Omnia vel meditim facit mare: vivite, silvae I Praeceps aerii specula de montis in undas Deferar : extremum hoc munus morietatis habeto. Desine Μaenalios, jain desine, tibia, versus. Haec Damou: vos, quae responderit Alphesiboeua ,

58쪽

π.63. ECLOGA VIII.

Effer aquam, et molli cinge haec altaria vitta,

Verbenasque a cole Piugues et masi uia iura, Coujugis ut migici, favos Avertere Sacris

Experiar sensus: nihil hic nisi carmina desunt. Ducite ah urhe uomum, mea parmina, i uoite Daphnin. Carmina vel ruelo possunt deduoere Lunam : mu nilius Circe so ios mutavit Ulyxi; Fr .gidus in pratii, caritando rumpitur anguis. D nuite ab urbe domum, mea carmina, duoite Daphnin . Terna tibi haec primum triplici diversa colore Licia oircumdo. terque haeu altaria circum Emetiem eneo: numero deus impare gaudet. Ducite ab urbe domum, mea carm tDa. ducite Daphnin . Neote tribus nodis ternos, Aanarylli, colores ;Necte. Amarylli, modo: et . Veneris, dio, Vincula necto. Ducite ab urbe doluum, mea Carmina, ducite Daphnin . Limns iit hic durescit, et haec ut cera liquescit Uno eodetuque igni; sta nostro Daphnis amore. Sparge molam. et fragiles incende bitumine lauros: Daphnis me malus urit; ego hanc iri Daphnide laurum. Ducite uti urbe domum, mea carruma, ducite Daphnin .

Talis amor Daphnin , qualis quum fessa juvencum

Per nemora atque alios quaerendo hucula lucos Propter aquae rivum viridi Procumbit in ulva Perdita, nec serae meminit decedere nocti, Talis amor teueat, nee sit mihi cura mederi.

Duoite ab urbe domum, mea carmina, ducite Daphnis. Has olim exuvias mihi perfidus ille reliquit, Piguora cara sui, quae nunc ego, limine in ipso, Terra, tibi mando: debent haec pignora Daphnin .

Diioite ah urbe domum . mea carmina, ducite Daphnin. Has herbas atque haec Ponto mihi lecta venena Ipse dedit Μceris: nascuntur plurima Ponto. His ego saepe lupum fieri, et se condere silvia Μoerim, saepe animas imis exeire sepulcris, Atque satas alio vidi traducere meSses.

59쪽

Ducite ab urbe domum, mea earmina, ducite Daphniu. Fer cineres, Amarylli, foras, rivoque fluenti Transque caput jace; nec respexeris. His ego Daphnin Aggrediar: nihil ille deos, nil carmina, curat. Ducite ab urbe domum, mea carmina, ducite Daphnin Adspice: corripuit tremulis altaria flammis Sponte sua, dum ferre moror, cinis ipse. Bonum siti

Nescio quid certe est; et 'lax in limine latrat. Credimus p au qui amant ipsi sibi somnia fingunt pParcite, ab urbe venit, iam Parcite, carmina, Daphnis. i

60쪽

te, ineri, Pedes pati, quo via ducit, in urbem P

9 Lycida, vivi pervenimus, adVena nostri Quod numquam veriti sumus ut possessor agelli

Diceret: Haec mea sunt; veteres, migrate, coloni. Nunc victi, tristes, quoniam fors omnia Versat,

Hos illi quod nec bene vertati) mittimus haedos.

Certe equidem, audieram, quὲ se subducere colles Incipiunt, mollique jugum demittere est Ο, Usque ad aq uam et veteres, jam fracta cacumina, sagos Omnia carminibus vestrum aervasse Menalcan.

Andieras; et fama fuit: sed earmina tantum Nostra Valent, Lycida, tela inter inrita, quantum Chaonias dicunt, aquila veniente, columbas. Quod nisi me quacumque novas incidere Iitea Ante sinistra cava monuisset ab ilice cornix , Nec tuus hic Μceris, nec viveret ipse Μeualcas.

Heui cadit in quemquam tantum scelus t heul tua nobis Paene simul tecum solatia rapta, Menalca luuis caneretNymphasequis humum florentibus herbia SPargeret, aut viridi sontes induceret umbra p vel quae sublegi tacitus tibi carmina nuPer, Quum te ad delimas ferres Amarillida nostrasy