장음표시 사용
401쪽
Egregium forma iuvenem et fulgentibus armis ,
Traasadigit costas, fulvaque efffundit arena. At fratres, animosa phalanx, accensaque Iuctu , Pars gladios stringunt manibus, pars missile ferrum
Corripiunt, caecique ruunt: quoS agmina contra Procurrunt Laurentum: illuc deusi rursus inuutiant
Troes, Agylliniquo, et pictis Arcades armis.
Sic omnes amor unus h et decernere ferro.
Diripuere aras : it toto turbida cMOTEmpestas telorum, ac sei reus ingruit imber :Craterasque focosque serunt. Fugit ipse Latinus , Pulsatos reserens infecto foedere divos. Infrenant alii qurrus; aut corpora saltu Subjiciunt in equos, et strictis Qtisibus adsunt. MessaPus regem, deosque insigne gerentem, Tyrrhenum Aulesten, avidus confundere foedus , Adverso Proterret equo: ruit isse recedens , Et miser oppositis a tergo in 'olvitur aris, In caput inque humeros. Ac fervidus advolat hasta Μe apus, teloque orantem multa trabali Desuper allus equo graviter ferit, atque ita satur :Hoc habet; haec melior magnis data victima divis. Concurrunt Itali. spoliantque calentia membra. obvius ambustum torrem Corynaeus ab ara
Corripit, et venienti Ebuso, plagamque serenti, occupat os flammis: olli ingeus balba reluiat, Nidoremque ambusta dedit. Super ipse secutus Caesariem Iaeva turbati eorripit hostis,MPressoque genu nitens terrae applicat ipsum :Sic rigido latus ense serit. Podalirius Alsum
Pastorem, Primaque acie Per tela ruentem , Euse sequens nudo superimminet: ille securi Adversi frontem mediam mentumque reducta Di icit, et sparso late rigat arma Cruore. Olli dura quies oculos et ferreuS Urget Somnus; tu aeternam clauduntur lumina noctem.
402쪽
Λt pius Aeneas dextram tendebat inermem, Nudato capite, atque suos clamore vocabat pQuo ruitis P quaeve ista repens discordia surgit po cohibete iras i ictum jam foedus, et omnea Compositae leges : mihi ius concurrere soli :
Μe sinite, atque auferte metus: ego foedera faxo Firma manu: Turnum jam debent hare: mihi sacra. Has inter voces, media inter talia verba, Ecce viro stridens alis allapsa sagitta est: Incertum qua Pulsa manu, quo turbine adacta ἔQuis tantam Rutulis laudem, casusne, deusne , Λttulerit: pressa est insignis gloria facti; N c sese Aeneae jactavit vulnere quisquam. Turnus, ut Aenean cedentem ex agmine vidit, Turbatosque duces, subita spe fervidos ardet: Ρoscit equos atque arma simul, Saltuque superbus Emicat in currum, et manibus molitur habenas. Multa virum volitans dat fortia corpora leto; Semineces Volvit multos, aut agmitia curru Ρroterit, aut raptas fugientibus ingerit hastas.
Qualis apud gelidi quum flumina concitus Hebri
Sanguineus vivors cineo increpat, atque furentes Bella movens immittit equos: illi aequore aperto Ante Notos Zephyrumque volant; gemit ultima pulsu Thraca pedum; Circumque atrae Formidinis Ora , Iraeque, Insidiaeque, dei comitatus, aguntur :Talis equos alacer media inter proelia Turnus Fumantes sudore quatit, miserabile caesis Hostibus insultans; spargit rapida ungula rores
Sanguineos, mixtaque cruor Calcatur arena.
Jamqne neci Sthenelumque dedit, ThamFrimque , Pholumque;
Hunc congressus et hune, illum eminus, eminus ambo Imbrasidas, Glaucum atque Laden, quos ImbraSUS ip Sediutrierat Lycia, Paribusque ornaverat arririS, Vel conferre mauum. Vel equo praeVertere ventos.
403쪽
v. 34s. LIBER XII. Parte alia, media Eumedes in proelia sertur, Antiqui prolas bello praeclara Dolonis;
Nomine avum reserens, animo manibusque Parentem,
Qui quondam, castra ut Danaum speculator adiret, Ausus Pelidae pretium sibi poscere currus :Illum Tydides alio pro tallibus ausis Assiecit pretio; nec equis adspirat Achillis. Hunc procul ut campo Turnus Prospe Tit aperto , Ante Iovi jaculo longum per inane secutUS , Sistit equos biiuges, et curru desilit, atqrie Semianimi lapsoque supervenit, et pede collo
Impresso, dextrae mucronem extorquet, et alto
Folgentem tingit jugulo. atque haec insuper addit: Eri, agros, et quam bello. Trojane, petisti, Hesperiam metire iotens : haec praemia, qui me
Ferro ausi tentare, ferunt; sic moenia coridunt.
Huic eomitem Asbuten , conjecta cuspide, mittit; Chloreaque, Sybarimque, Daretaque, Thersilochum.
Et sternacis equi Iapsum cervice Thymoeten. Ac vclut Edoni Boreae quum spiritus alto Insonat Aegaeo, sequiturque ad littora fluctus ;Qua venti lucubuere, fugam dant nubila coelo :Sic Turno, quacumque Viam secat, agmina Cedunt, nVersaeque ruunt acies; fert impetus ipsum , Et cristam adverso cUrru quatit aura Voluntem. Non tulit instantem Phogeus animisque frementem: objecit sese ad currum, et spumantia frenis ora citatorum dextra detorsit equoru n. Dum trahitur, pendetque ingis, hunc lata retectum Lancea consequitur, rumpitque infixa hillicem Loricam, et summu In degustat Vulnere CorPUS. Ille tamen clFpeo objecto conversus in hostem Ibat, et auxilium ducto mucrone petebat: Quum rora praecipitem. et Procursu concitus aXIS Impulit, effunditque solo; TurnuSque SecutuS,32
404쪽
Ιmam inter galeam summi thoracis et Oras, Abstulit ense caput, truncumque reliquit arenae. Atque ea dum campiti Victor dat su uera Turiacis . Interea Aenean Μnestheus, et fidus Achates ,
Ascaniusque comer, Castris Statuere cruentum ,
Alternos longa nitentem crispide greSSUS. Saevit, et infrauta luctatue arundine telum Eripere; auxilioque viam , quae proxima, POSCit: Ense sece ut lato vulnus , telique latebram Rescindaut penitus, seseque in bella remit taut. JaInque aderat Phoebo ante alios dilectus Iapis Iasides; auri quondam cui ε aptus amore ΙPSE suas RPtes, Sua munera, laetus Apollo Augurium, citharamque dabat, celereSque Sagittas. Ille, ut depositi proferret fata sarentis , Scire potestates herbarum risumque medendi minit, et mutas agitare inglorius artes. Stabat, acerba fremens, ingentem nixus in hasta tu , Aeneas, magno juvenum et maerentis Itili Concursu, lacrymis immobilis. Ille rei orto
Ρaeoniam in morem senior succinctus a mi ita ,
Μulta manu medica Phoebique potentibus ite ibis Nequidquam trepidat, ne quidquam spicula dextra Sollicitat, prenaatque tenaei sorcipe ferrum. Nulla viam sciviuna regit, nihil auctor Apollo
Subvenit: et laevus cam Pis magis ac magis horror Crebrescit. Propiusque in alum est. Jam pulvere coeIum Stare ' i terit; subeunt equites, ot spicula caStris
Densa cadunt mediis: it tristis ad aethera cIamor BelIautum juvenum, et duro sub Marte cadentum. Hic Venus, indigno nati concussa dolore , Diotamnum genetrix Cretaea carpit ab Ida , Ρ uberibus caulem soliis et flore comantem Purpureo: noti illa seris incognita capris Gramina, quum tergo volucres haesere sagittae. Hoc Veuus, obscuro iaciem circumdata nimbo ,
405쪽
Detulit: hoc susum labris splendentibus amnem Inficit, occulte medicans; spargitque salubris
Ambrosiae succos, et Odoriseram Panaceam.
Fovit ea vulnus lympia a longaevus IaΡis , Ignorans; subitoque omnis de corpore sugit Quippe dolor; omnis stetit imo vulnere sataguis et
Iamque secuta manum, nullo cogente, sagitta Excidit, atque novae rediere in pristina vires.
Arma citi properate viro: quid statis P Iapis
Conclamat; primurque animos accendit in hostem. Non haec humanis opibus, non arte ma Stru, Proveniunt, neque te, Aenea, mea dextera servat: Blator agit deus, atque opera 'ad maiora romittit. Ille, avidus pugnae, suras incluserat auro Hinc atque hinc; oditque moras, hastamque corΠScat. Postquam habilis lateri clypeus loricaque tergo est, Ascanium fusis circum complectitur armis , Sumniaque per galeam delibans oscula fatur :Di See. puer, virtutem ex me, Verrimque laborem ἔFortunam ex aliis. Nunc te mea dextera bello Desensum dabit, et magna inter praemia ducet. Tu facito, mox quum matura adoleverit aetas , Sis inemor; et te animo repetentem exempla tuorum, Et pater Aeneas, et avunculus excitet Hector. Haec ubi dicta dedit. Portis sese extulit ingens, , Telum immane manu quatiens: simul agmine dens Antheusque Μnestheusque ruunt; omnisque relictis Turba fluit castris. Tum caeco Prit Vere CRIN PUBΜaSCetur, Pulsuque Pedum tremit excita tellus. Vidit ab adverso venientes aggere Turnus ,
Videre Ausonii; gelidusque per ima cucurrit
ossa tremor. Prima ante omnes Iuturna Latinos Audiit, agnovitque sonum , et tremefacta refugit. Ille volat, campoqite atrum ropit agmen aperio.
Qualis ubi ad terras, abrupto sidere, nimbus It mare Per modium: miseris, heul praescia long ε
406쪽
Horrescunt corda agricolis: dabit ille ruitias Arboribus, stragemque satis; ruet omnia later Λntevolant sonitu inque serunt ad littora venti. Talis in aversos ductor Rhoeteins hostes Aginen agit: densi cuneis se quisque coactIs Agglomerant. Ferit ense gravem Thymbraeris Osirima Archetium Mnestheus; Epulonem obtruriecit Achates, Ufentemque Gyas: cadit ipse Tolumnius augur, Primus in adversos telum qui torserat hostes. Tollitur ita coelum clamor, versique vicissim Pulverulenta fuga Rutuli dant terga per agros. Ipse neque adversos dignatur sternere morti, Nec Pede congressos aequo, nec tela serentes Insequitur: solum densa in caligine Turnum Vestigat lustrans; solum in certamina poscit.
Hoc Concussa metu mentem Iuturna virago
Λurigam Turni inedia inter lora Metiscum Excutit, et lovge lapsum temone relinquit. Ipsa subit, manibusque undantes flectit habenas , Cuncta gerens, Vocemque, et corpus, et arma Μetisci. Nigra velut magnas domini quuta divitis aedes Ρervolat, et pennis alta atria lustrat hirundo , Pabula parva legens, nidisque loquacibus escas ;Et nunc porticibus vacuis, nunc humida circum Stagna sonat: similis medios Iuturna per hostes Fertur equis, rapidoque volans obit omnia curru; Iamque hic germanum, jamque hic. ostentat ovantem ;Nec conserre manum patitur; volat avia longe. Haud miniis Aeneas tortos legit obvius Orbes, Vestigatque virum, et disiecta per agmina magna Voce vocat. Quoties oculos conjecit in hostem, Alipedumque fugam cursu tentavit equorum ,
Aversos toties currus Iuturna retorsit.
Heul quid agat Z vario nequidquam fluctuat aestur
Diversaequ vocant animum in contraria curae.
Huic Messapus, uti Iaeva duo sorte gerebat
407쪽
Lenta, levis cursu, praefixa hastilia ferro, Horum unum certo contorquens dirigit ictu. Stitistitit Aeneas, et se collegit in arma , Ρoplite subsidens: apicem tamen incita summum Hasta tulit, summasque excussit vertice cristas. Tum vero assurgunt irae; insidiisque subactus, Diversos ubi sensit equos currumque reia i , Μulta Iovem et laesi testatus scederis aras, Iam tandem icivadit medios, et, marte secundo Terribilis, saevam nullo discrimitie caedem Suscitat, irarumquo omnes effundit habenas. Quis mihi nunc tot acerba deus, quis carmine caedes Diversas, obitumaue ducum quos aequore toto Inque vicem nunc Turnus agit, nunc Troius heros , Expediat p Tanton' placuit concurrere motu,
Iuppiter, aeterna gentes in pace soturas lAeneas Rutulum Sucronem prima ruentes Ρugua Ioco statuit Teucros haud multa moraina Excipit in Iatus, et, qua fata celerrima, crudum
Transadigit costas et crates Pectoris euSem.
Turnus equo dejectum Amycum fra remque Dioren Congressus Pedes, hunc venientem cuspide longa , Hunc mucrone ferit; curruque abscisa duorum Suspendit capita, et rorantia sanguine portat.
Ille Talon, Tanaimque neci, sortemque Cethegum ,
Tres uno congressu, et maestum mittit OnIten ,
omen Echionium, matrisque genus Ρeridiae. Hic fratres Lycia missos ct Apollinis agris , Et juvenem exosum nequidquam belua Μenoeten Arcada; piscosae cui circum flumina Lernae Ars fuerat, pauperque domus; nec nota potentum Limina; conductaque pater tellure Serebat. - Ac velut immissi diversis partibus ignes Arentem in silvam et Virgulta sonantia lauro; Aut ubi decursu rapido de montibus altis
Dant sonitum spumosi amnes, et in aeqUOra Currunt,
408쪽
Quisque suum populatus iter: non segniris ambo Aeneas Turnrisque ruunt per proelia: nunc, nune Fluctuat ira intus; rumpuntur nescia vinci Pectora; nunc totis in vulnera viribus itur.
Murranum hic, atavos et avorum antiqua sonantem
Nomiua, Per regesque actum genus omne Latinos , Praecipitem scopulo atque ingentis turbine saxi Excutit, effunditque solo: hunc lora et juga subtex Provolvhre rotae, crebro super ungui pulsu Incita nec domini memorona proculcat equorum. Ille ruenti Ηγllo animisque immane frementi occurrit, telumque aurata ad tempora torquetrossi per galeam fixo stetit hasta Derebro. Dextera nec tua te, Graium fortissime, Cretera , Eripuit Turno. Nec di tex/re Cupencum, Aenea veniente, sui: dedit obvia serro Pectora; nec misero clFbei mora profuit aerpi. Te quoque Laurentes vid8runt, Aeole, campi oppetere, et lavh terram consternere tersci :occidis, Argivae quem non potuere Phalanges Sternere, nec Ρriami regnorum eversor Aphilles; Ηio tibi mortis erant mεtae: domus aua sub Ida ,
lamessi domus alta; solo Laurento sepulcrum. Totae adeo conversae acies, omnesque Latini, omnes Dardanidae, Μnestheus, acerque serestus,
Et Μessapus equum domitor, et mmis Aulas, Tuscorumque phalanx, Evandrique Arcades alae :Pro se quisque viri summa nituntur opum vi.
Nec mora, nec requies: vasto certamine tendunt.
Hic mentem Aeneae genetrix puleherrima misit Iret ut ad muros, urbique adverteret agmen ocius, et subita turbaret clade Latinos Ille, ut, Vestigans diversa per agmina Turnom , Huc atque huc acies circummulit, adspicit urbem Immunem tanti belli atquo impune quietam. Continuo pugnae accendit majoris imago.
409쪽
Μnesthea, sergestumque Vocat, fortemque Serestum, Ductores; tomulum que capit, quo Cetera Teucrum Concurrit Iegio; nec scuta aut spicula densi Deponunt. Celso medius stans aggere fatur :Nequa meis esto dictis morn; J Dppiter hac stat: Νeu qois ob inceptum subitum mihi segnior ito. Urbem hodie, causam helli, regna ipsa Latini, Ni frenum accipeis et victi parere latetitur ,
Eruam, Et aequa solo sumantia culmina ponam.
Scilicet exspectem libeat dum proelia Turno
Nostra pati, rursusqNe Velit concurrere victus pHoc esΡut, o cives. haec belli stimi in nefandi. Ferte laces propere, foedusque reposcite flammis. Dixerat: atques animis pariter certantibus omnes Dant cuneum, densuque ad muros mole feruntur. Scalae improviso, subit usque ni)Wruit ignis. Discurrunt alii ad portas, prunosque trucidant; Ferrum aΙii torquent, et obumbrant aethera telis. Ipse inter I rimos dextram sub moenia. tendit Aeneas, magnaque incusat voce Latinum :Testaturque deos iterum se ad proelia rogi, Bis jam Italos hostes, haec altera foedera rumpi. Exoritur trepidos inter discordia cives et Urbem alii reserare j ubent, et Pandere portas Dardanidis, ipsumque trahunt in moenia regem ;Arma ferunt alii, et pergunt defendere mutUS. Inclusas ut quum latebroso in pumiee pastor Vestigavit apes, fumoque implevit amaro;
Illae intus trepidae rerum Per Cerea raStrn Discurrunt, magnisque acuunt stridoribus iras: Volvitur ater odor tectis, tum murmure Caeco Iutus saxa sonant; vacuas it fumus ad auras.
Accidit haec fessis etiam sortuna Latinis , Quae totam luctu concussit funditus urbem. Regina ut tectis venientem prospicit hostem, Iucessi muros, ignes ad tecta volare;
410쪽
Nusquam acies contra Rutulus, nulla agmina Turui :Iaselix pugnae juvenem in certamine credit Exstinctum; et, subito mentem turbata dolore, Se causam clamat crimenque caputque malorum; Multaque per maestum demens effata furorem , Purpureos moritura manu discindit amictus , Et nodum informis leti trabe nectit ab alta. Quam cIadem miserae postquam accepere Latinae , Filia prima manu flavos Lavinia crines Et roseas laniata genas; tum cetera circum Turba furit: resonant late plangoribus aedes. Hinc tota in infelix Vulgatur fama per urbem. Demittunt mentes: it scissa Vesto Latinus , Conjugis attonitus fatis urbisque ruina , Canitiem immundo perfusam pulvere turpans ςs Multaque se incusat qui non aeceperit anto Dardanium Aenean, generumque adscivexit ultro. JInterea extremo hellator in aequore Turmis Palantes sequit ir paucos, jam Segnior, atque
Iam minus atque minus successu heius equorum.
Attulit hunc illi caecis terroribus aura Commixtum clamorem, arrectasque impulit aures Confusae sotius urbis, et illaetabile murmur. Hei mihil quid tanto turbantur moenia luctu pQuisve viait tantus diversa clamor ab urbe pSic ait, adductisque amens subsistit habenis. Atque huic, in faciem soror ut conversa Metisci A urigae currumque et equos et Iora regebat, Talibus occurrit dictis: Hoc, Turne, Sequamur Troiugenas, quo prima Viam victoria pandit; Sunt alii qui tecta manu defendere possint. Ingruit Aeneas Italis, et proelia miscet:
Et nos saeva manu mittamus funera Teucris. Nec numero iciserior, Pugnae nec honore, reced PS. Turnus ad haec ro soror, et dudum ag ovi, quum prima Per artem