Compendium naturalis philosophiae. Libri duodecim de consideratione rerum naturalium, earûmque ad suum creatorem reductione. Per fratrem Franciscum Titelmannum ..

발행: 1542년

분량: 488페이지

출처: archive.org

분류: 철학

11쪽

nire potui in terris, cui hunc laborem iustius possem qua trubi, mea nutrix ,mea latrix , mea opima mater, dedicare ac nacupare. Est enim haec Dei institutio ut singulas, unde effluunt illuc & refluant. Ad locum sinquit sapientissimus ille rerum naturalium inuestigator Ecclesiastesὶ unde exeunt flumina reuertuntur, ut iterum suant. Q rae nos ergo primum quidem a Deo omnis veritatis doctore, post hunc autem ex tua institutione accepimus, iustum est illi ut primario datori per gratiarum actionem accepta referri, ac deinde in te quoque unde nobis effluxerunt refluere. Si vero hunc nostrum laborem tibi non ingratum, ac tuis alumnis non inutilem compererimus,quod ii ac in physica disciplina egimus,forsita de in Dia, lecticis aliquando tentabimus. Puto enim & illic laborem. si peresse Christiano operatio, hactenus a nemine susceptum,quo mirum in modum illius quoque disciplinet dignitas possit exaltari. Qui te suoru puerorum nutricem i istituit ipse te quoque Delici statu conseruet, ct multa semper prole Decundet, ut sis quasi . viris abudans in lateribus domus enis,sint, que filij tui sicut nouellae plantati O-γ-- nes olivarum, in circuitu dei hcatissimae mensae tuae.

12쪽

INDEX ALPHA BETI CVs

EORVM QVAE

Bstracta de cocreta vuΛ dicatur, de duplex ab , sttactu describitur.ω. Actus primus & secundus udsit. IigActus quomodo libertate participant tametsi voluntas

actu non imperat. 222Rctus qui no mereatur.Ibi.

Actus voluntatis participes sunt. etiam dum volun: as ligata est. ibidcmΑctus inebrietate admissi non excusantur a polo.ibiae Adaliquid excessione, desectione activi passici, motivi, de mobilis,quid. 33ΑEquino alis circul' cur

dicatur, di cur aequator,cin gulum. 1 4 AEqiunoctium vernum de autumnale quid. ios Restimatuit officita,& ipsam esse motus principium. I 6 Bestimatiuae duplex operatio.foli. 163 Aestimatiuae ab imaginari-ua disserentia. I 63 Eestimatiua an eadem sit eu phantasia dubitatur. Is Restimatiua diuidit,& coponit quod quidam phanta-iax tribuunt. ι6 4

Aestimatiua in homine qua in caeteris animalibus nobilior est, & quomodo haec ab illa differat. 16 Aestimatiuae seu phantasis locus,& despectio, dc ossicia. HssAestimatiua semnia naturalia operatur. II 8 Aestimatiua movet Obiectum. 2O Assectiones amor gaudium&c. spirituales in inteflectilio appetitu inveniuntur, quemadmodum corporales in sensitivo sunt. 2OF.2o sAssectiones cur dicantur, di non passiones. ibidem Agens naturale non potest seipsum secundum utranque Parte mouere, neque a seipso

moueri 338gcs de patiεs, similia εἰ dissimilia cur esse debeat. G. 6 Alteraiiὸ quid, di quomodo ab aliis motus speciebus

disterati coAmor omnium passionum radix. LogAnima rationalis a corpore separata corpori iungi cupit, quod angelis non competit. II Anima rationalis corporis

13쪽

corruptionἴ non corpus,de- ne, alia ex commissione spe testatur. 12 ciorum,quorum prima & po Anima rationalis seipsam strema generationem nesci- mouet. 33 unt. I 24 Anima vegetatiua nutritio Animalia quaedam cur cinis est causa, & augmentatio tius homine ambulent,aliatanis naturalis. si que vitales Operationes exer

Anti peristasis quid. 7s Anti peristasis duobus fit modis. ibidem. Anima rationalis ab intel .ligentiis differt. 93 Annus bissextilis quis, &quare hoc nomine appelletur. 6 7Λngelus ille primus cur lucifer dictui sit. Ioo Anima quid. Hs Animae alis duae definitio

Anima intres species diuiditur. ibidem. Animae tres, latum ratione disserui, de in singulis corpou spartibus simul sunt. Hs Animarum, sola rationalis

ceant. in

Animalia quaedam cur respiratione odorentiir,alia uero minime. I 8 Animalia quedam cur odoratus organu habeant tectualia vero non.

Animalia qusdam cur gustum non habeanti Animal omne, & solum aqnimal dormit.& quare. II a. Apprehendentes tacite,ma Ie seruant. IssAppςtitus si nsitiuus in omnibus animalibus reperitur,& ab aestimatiua naturaliter mouetur,& mouet. φO3. Apetitus concupiscibilis,&irascibilis quid,& quae eorua corpore separata non perit Passiones. to nec depotentia materiae edit Appetitus intellectium, qu

citur. IIo

Anima rationalis a corpore separata quomodo seruet alligatas potentias organo

a sensitivo disserat. Ii3 Apperitus intellectivus ab obiecto non patitur, nec 'gitur prosequi. ibidem Appetitus se sitiuus quo

Rogeli paucis operationi- mo voli ali repugnati illius, hominibus pilara asse- Appetitus sensitiuus quoquuntur. 12ι modo ad modum petulamRnimalia quaedam ex cor- equi refrenari,& subiici deruptione nascuntur, alia in- beati xi

differenter ex hac,& ex sem δε proportione maioris i

14쪽

INDEX

equalitatis fit actio. 4 Aqua qucm habeat situlli. SI Asinus butidani inter duas

Λstrum quid. 9 SRugmentatio multis dicitur modis. 6IAugmentatio a nutritione

differt. ibi dein Augmentatio quomodo fiat & ex quo. M. Rugmentatio fit sine vacui sitione,aut penetratioe dimensionum,qtieinad modii mdi motus localis. ibidem

Augem quid proprie dica

tur. 63 Auditus in quodam aqueo consistit. I IRures cur tortuosae I i Ruies nullum proprium habent sonitum, ut nec oculus colorem, S unle sonitus ille qui intra aures percipiturae ipsum esse boni auditus argumentum. ibidem Audacia quia in Axes mundi sed poli,arcticus & antarcticus, qui dicantur. O I

Ruta animalia homi-B nibus, tum cibo,& p

tu um veneredemperant cra sunt. II Eruta ure reminiscuntutia

Bruta non componunt aut d iudunt inediate copula verbali. ς Bruta licet oi latis duobus obiectis deliberare vide n-tur, no deliberant tam . 2 Ο Β ἰlua cur interdu per se tentiam iudiciariam morte Plactantur. 2ti

C modo ab occasione distinguatur. IXCause altera definitio,eius. quatuor species explicas. 18 Causa materialis qui . 19 Causa essiciens quid.ibi de

Causa finalis quid. ibidem Causa formalis quid.ibid Causa finalis & essices quomodo prinis dicantur.ibido

Causaruipprietates tres. 2o

Causet plures sunt eiusdem rei diuersarum specierum Meiusdem. Ibidem. S. 2 g. Causae sunt sibi mutuo cata. st & in eodem & in diuerso generet. 2ICausa eadem corraripsip- ducit effectus,pro varia passi assectione. 22 Causarum quaedam uniuersalis,alia particularis,alia P- inqua, alia remota, diquet

Causarum,alia per se, ita per accidens, secundum Iem,

15쪽

ALPHABETICI s.

N appellationem. 23 Causa per se. & per accidissecundum appellationem, quid. ibidem. Causa per se & per accides secundu n rem,quid . ibidem Causa potentialis luid. 2 Causa acti alis,qui . Ibi d. Caula secundum esse, quida sCausa secundum fieri,quid ibidem. Cassis & Mrtuna quibus ef&ctibus conueniunt. 2 8 Calus quid. 29

Castis a Drtuna distinctio ibidem. C ausae velocitatis & tarditatis motus sunt variae. 38 Calor naturalis augmentationis & mulitionis init ru-men ti D, quo deficiente au-gnieritatio cessiti si

Calidum segregat partes

diuerse rationis in misto. 7ICapra saltans quid. 7 σCaligo vel nebula quid,&quomodo dissipata serenitatu diei praenunciet. 78 Calor solis a matris calore differt, Ior. Caput & cauda draconis, quid, Io 9

Calor naturalis vitae necessarius, humido radicali nu

tritur. Ias

Causa longitudinis & breuitatis vitς procedit ex caloris naturalis,& humidi radicalis proportione adiuulaeni ibidem. Calor & humiditas, qualiatates bonae sunt,& quas inter caeteras expedit dominari. I 27 C ausa breuitatis vitae hominis implex est,brutorum duplex, plantatum unica. Ist Canes vocum significationem ignorant.ta meis; ad auditum quarundam quasdam

Circulus maior quid,& quot sint. IO ,tz Circulus minor quid. ibid. Circuli minores quatuor

Circulus arcticiis Sc a talar-cticus quid. ibidem Coira natura quid dicatur. LConsurrectio in deum egnaturalibus. γConuei sio in Deum ex creaturis. 29

Cotimia quae dicantur. 3zCotigii a qitae drciriit. ibi. Consequenter se habentia quae dicantur. ibidem. Co i paratio debita, tria requirit. 3 sCorpus simplex quid. σε

Combinationes qualitatum primarum via 'e quatuor elementa consurgunti ibi dem Complexiones in mist D quae sint. ιαγ. Cometa futurorum malorum indicium. γο

16쪽

INDEX

J cometa qua coeli parte generetur,dc quem habeat morum ibidem Continuum quid. 8 Corpus quantitas,quid . 8s' Coi pus simplex,& copositum liue mistum quid. S sCorporis simplicis diuisio,

S eorum corporum situs explicatur.fo.eodem.

Corpora simplicia in quinque gradus in uniuersum coguntur. Ibidem. Coelum cur nihil corrum- par. . 92 Coelum unicam eamque nobilissima habet qualitate, lucem videlicet, qua mediante suas oper ationes exercet. ibi. Coelestis natura mistu non

ingredituri ibidem Coelum cur quinta essentia

Vocetur. 9

Coelestia corpora animata

non sunt.

Coelum empyreum quid de an in inferioribus quid operetur. yt Coeli undecim,& quo Ordine siti. 9 Coelum nonum cur aqueudicatori ibidem Coeli aquei frequens in saeris literis fit mentio. ibidem Coelum stellatum S firmamentum idem est, & utriusq; nominis ratio. 9 Contemplatio pia, ex pla petarii ordine congruo. 99

Coturus solstitiorum quIecirculus dicatur. Io sCoturus aequinoctiorum,& puncta duo in eo squinoctia distinguentia. IosConiunctis diametralis quid. Ioz Corpus opacum luminoso obiectant,si eo minus fuerit. pyramidalem facit umbram

ibidem. Corpus physicum & organicum quid. II 8 Corporum quaedam multa, asia pauciora habent organa alia nulla. ibidem Conreptatio de congruentia corporis ad animam,&ediuerso. IComplexionu quae sit maxime diuturna. III Cop aratio vivetium quoad vitae logitudinem fit murulis modis. I 29 Color luminis alieni illustratione egetvt videatur,no autem lur,quaretii per maius lumen impeditur. 138 Color quibus conueniat

corporibus. ibidem Color actu sensum faciens quid. ibidem Color quid. I OCorpora quaedam , cur ab odoratu no percipiatur. i 42 Coqui cur ea cibis quibus parando adsunt exaturctur, simi Iiter is qui penarium vino repletum intrat. 349

17쪽

T Cognitio nostra in elleo iratis quomodo a sensu rinfi

ciscatur. 18S

Cognitio dei in nobis duobus formatur modis. Iῖς Cognitio intellectus quadruplex. Is ICognitio intellectualis singularis quid. i8sCognitio uniuersalis intellectiva quid. I 89 Cognitio concretiua quid, ipsa n esse infimam operationum intellectus. ibidem Cognitio abstractiva quid,& ipsam sensui non compe

tere. Isto

Cognitio uniuersalis concretiua , & abstractiva quid ibidem Collatio pulchra sensualitatis cum meretrice, x literis sacris. 22IConstellationes & astrois

rum virtutes, voluntatem co

gere non posse, quantumuis vehementes, sed solos stultos ipsa*sequi. 2.2I

ro nihil est easuale

D aut fortuitum. 3Deo materia& sorma non competunt. FDeo competit esse causam finale & efficiente ibidem. Deus multa mediantibus causis secundis agit, quae ta

iren omnia per se potest. 3o Deus licet mediante causa secunda agat, immediate tamen ad quemlibet ccncurrit effectum. st Deus in omnib' rebus per suam essentiam inexistens depraesentia,non mouetur. ALDeus quavis omnin instantanee mouere potest,non facit tamen. AsDeus seipsum mouere non

potest ibidem

Deus solus essentia infinitus. 48

Desinitio quid nominis,&quid rei.

Deo solum esse conuenit,n5 fuisse aut fore. fg Desperatio quid. 2o γDeus nobiliori modo docet, quam homo. Is Diuinitatis conjderatio

ex natura materiae. s

Differentia multiplex regionis coelestis & elementaris. sti

Dies quis naturalis,di quis artificiaIis dicatur. 9ς Doctrina spiritus sancti nullam per se habet in docendo resistentia,& quomodo peccatum obstat. IgZDominium duplex est, Miuxta alterum eorum, appetitus sensitiuus roliuntati subest. xi

18쪽

Clipsis lunae quo-E modo fiati togEclipsis lunae quando fiat. IO9 Eclipsis lunae,quibus locis

sole & luna existentibus fiat partialis. ibidem Fclipsis totalis, & uniuersalis quid differant. I 9 Eclipsis solis quid. II OEclipsis quando perfecta, di quando partialis. ibidem Eclipsis solis in noviluniri,S Iunae in plenilunio fit. ut Eclipsis solis uniuei salis esse nequit. NI

Eclipsis solis a lunae eclipsi

multiplex discrepantia. DIEclipsim solis tempore, passionis Christi Dionysius in AEgypto vidit. Ira Eclipsim tempore passionis Christi uniuersalem fuisse, partim hina coniuncta soli, partim x adiis retractis, aut nubibus obiectis ri3 Echo quid. Α σEcho seniper fieri,licet noaudiatur,& cur no audiatur

priorum partium soni referiaio. ibidem Essectus quid sit. 2o Essiciens causa est si principalis,tum minus principalis. 2sh ffectus secundum esse, &fieri,quid. 2sEffectuum, quida semper, alius Nerunq;, aIius suam sequitur causam 28,2

hffectus quis dicatur fieri propter finε,& quis no. Il3id. E ffectus casualis quid ibi. Effectuum quidam per electionem fiunt,alii non . ibid. Elemeta quatuor sunt quoru quodlibet habet duas primaru qualitatum. 64. 6sElementa symbolizantia quae dicatur & quae non . si Elementorum symbolizantiu, facilior est transitus.ibid. i Elementum superius sibi proximum inferius proportione decupla racessit. Ibide. Elementa quatuor, quomodo in mistis corporibus maneant. 6

Elementa quatuor ad quodlibet mistum de qualibet eius

Parte concurruut. 68

Elementorum aliquod nimisto semper duatur.ibidem Elementis puris non utimur. 69Elemeta post iudicium in altu statu esse reuocada.ibid. Elementa cur rem ad interitum ducunt. 93Entisi quςda sunt actu tantsi,alia & potentia sunt. 33 Ens in decem praedicamenta diuiditur. 3

Ens seu verum , intellectus obiectum. I 83 Essentia mobilium no mouetur. ετ

19쪽

Experimenta docet vacuumetae non posse ssExperimeta docent 4 .elementa in misto manere 68

Exhalatio quid γο

Exhalatio causa materialis ignitorum in aeris suprema regione potistimum, appa xentium ibidem. Exhalatio causa materia- Iis est tonitrui,fulminis,uen-

eorum,atque terraemotus So

Ebricitatibus cur F omnia sint insipi

Finis viti matus quid 27 Finis non vltimatus quid ibidem

Finis ultimatus unicus,qui Ppe Deus ibidem. Finis non vltimatus cuius- Iibet rei usus est ibidem. Finis prima causa est,& ad ipsum effectus & media o-Ptantur 29 Firmamentsi nonnunquam totum aggregatum ex orbibus planetarum,& stellarum fixarum significat 9sFluuii ex mari fluentes cur salsi non sint. 7SFluxus de refluxus maris .nde ibidem. yrigida partes heterogenias

coniungit prFrigidiora loca habitantes ampliori cibo egent 7 Frigiditas & siccitas mortisiuitia sunt ZFrons cornuta& obtula,cti ius sint indicium, & qua ratione I SIForma ut est principium rerum naturalium quid gFormς ultimae plures se no

compatiuntur in eadem ma

teria gFormam non id esse quod

suo aduentu coii, Posito data ibibem.

Forma deo similis ostendi

tur. 9

Forma quo modo materia appetat IoForma substantialis coelestia corpora incorruptibilia reddit a Formales causae tres sunt, substatialis,artificialis , & accidentaria 24 Forma accidentaria quid ibidem. Fortuna minus commune

est casu 3 o Fortuna quid ibidem. Forma quo infinita sFormae substatiales per se

locum non habent soFontes & fluuii unde 'generentur γgFontes & fluuii no ex aqua ex pluuia collecta fi .iuc ibid.

Fontes cur in locis . montosis ibidem.

Forma cadaueris anima no

Fulmen exteriora sine nocumento transit interioribus

20쪽

titss, ibidem. Fumus iram in sacris literis fgnificat M 2

Rlaxia quid, de eam G esse duplicem TZ Gaudiu & voluptatem,omnium Passionum esse finem 2D 9 Generatio verbi alterni &processus spiritus sancti explicatur,per solem generantem lumen & ardorem 2s

Generatio quid,& quomodo ab aliis motus speciebus differt so nare sibi simile onus naturalissimu est, nec OIOus, nec solis aialibus couenieny I 23 Generatur in quibiicia simile fine semine, ramusculo inserto ibidem Grado quid, & cur lapides in se nonnunq concludat, &rotunda fit figura 8Grado cur aliquado aialis reserat speciem ibidem Grado cur pctissimsi in vere & autuno generetur ibid. Grave dicitur dupliciter,utpote quod simpliciter graue est.& id qd solu coparatione alterius graue dicitur 3s

Gravisim si quid ,& unicuesse ibidem Gustus quid de qd medium

eius & instrumentum IsIGust &tactus habet me- disi coniunctum ibidem

ustus est quida tactus ibid.

Hemisphaeriu quid&duo esse IOZHiatus quid γε Horieton quis dicatur ros Horizon in rectu & obli quum distinFuitur γγ

Homo fere caeteris animalibus vivacior est 138Ηoies studiosi macrescunt, somniculosi pingitescunt II, Homo multis aiatia caetera excellit,iuiri quod voca significationes capiat 1 3 Homo solus animalium disciplinae capax I9 lHomo solus diuidit, & coniungit plura, copula verbali,& plures propositiones coniungit, atque ratiocinatione conficit Homo solus sua excellentiam nouit,& ea gaudet , idque per intellectum i9 γHomo intellectus lumine omni 'perfectione cuiuslbee creaturae gaudere potest i 99Homo solus omnium creaturarum tenetur gratias suo creatori agere, etia pro altis

creaturis 2 oo

Homo non in omnib' actib'

meretur aut demeretur 279 Hon o roile volutatis infinitae est capacitatis ratione Uero appetitus sensitiui finitae: unde homo gula, cupiditate. bruta longe excedit I d

SEARCH

MENU NAVIGATION