Antonii Matthaei ... Commentarius ad lib. 47. et 48. Dig. de criminibus. Adiecta est brevis, et succinta iuris municipalis interpretatio

발행: 1825년

분량: 195페이지

출처: archive.org

분류: 미분류

151쪽

TIT. X.

LEGE IULIA PECULATUS

ET DE SACRILEGIIS, ET RESIDUIS.C APUT L. in

De Peculatu.

Peculatus, auctore Festo, a pecore dictus est; quia 3 a pecore in quo veterum opes cousistebant, initium fraudis esse coepit. Desinitur ab eodem Furtum Publiciam . Explicatius a Labeono in L. 9. S. I. D. h. tit. quem Iustinianus sequitur in=9. Inst. δε Publ. iud., Erertiam Pectiniae Publicae , aut sacrae, non ab eo D-ctum , cuius Periculo fuit. Quantum igitur adparet, sacrilegium speciem faciunt poculatus I . Nos d Eendi gratia singula crimina singulis denotabimus appellationibus, tractabimusque primum de peculatu, dein de sacrilegio, postremum de residuis. Est

enim necesse disterre crimina a se invicem , quae poenae diversitate in vindicando seiunguntur . Peculatum igitur dicemus surtum esse pecuniae publicae.

x Tria crimina, Poculatus, de sacrilegiis et de residuis, utpote a Dinia haec lex Iulia complexa est: et quidem lex uni ea , ut patet ex Rubrica tituli via legem Iuliam in numero singulari. Utrum a C. Iulio Caesare , an demiarn ah Augusto lata , lucertum . Caesari Gravi ua eum tribuit. De Legib. et SCtis. Cv. m. Fuit et anto haue legem alia lex de μeculatu euilis auctor ignoraturi imo et ex illa perpetua quaestio hauc siquidem Servio Sulpitio egregiis eor- dato Icto in praetura obtigissu discimus ex Cicerone Pro Murem.

152쪽

Crimen apud Graccos quidem frequens , apud veteres PMxb.6. hi- vero Romanos, ut Polybius scribit, rarum. Quippe illi, 'x' si vel unicum talentum crederetur, dece in rCScriptoribus adhibitis , sigillis totidem , testibus autem duinplo pluribus, fidum vix servabant; hi quamlibet ma gnam pecuuiae vim in magistratu , atque legationibus tructantes, solius tameti iurisiurandi religione, atque reverentia tacti abstinebant. Crescente posica perfidia, ut aliis quaestionibus, ita huic quoque eXe Cendae peculiaris Praetor constitutus est, non Lege Iulia, sed ante Legem Iuliam, ut Sigonius Obser,at. Ιucidit in hoc crimen, non solum qui uus eri Pecu- sniam publicam, sed et qui facit ut quis auferat, quique furanti sinum praebet; L. I. D. h. lit., L. tin. C. Od. Qui in aurum, argentum, aes Publicum quid

indit, immiscet, quod id deterius fiat, d. L. I. Qui

Cum in moueta publica Operarentur, e tritiseCus Sihi

ε ignant monetam forma publica; vel signatam sura u-tur , L. sacrilegii 6. S. I. D. h. iit. Extrinsecus, id est, Bibi, non extra piablicam officinam; nam si privatim

id iaciant, Cornelia nummaria tenemur. L. 2. C. dEDD. mon. Qui ex metallis Caesaria uis aurum argentumve suratos suerit, erad. L. 6. S. ult. Caesarianis dicit, ut intelligamus, si quis ex metallis privatis quid suratus fuerit, furem eum non peculiatore In eS e . Licuit enim ot privatis metalla atque metalli sedi- anos habere ; licuit etiam investigare veuas metalli Cus, dummodo fisco penderetur octava, L 3.ult. D. M reb.

eor. qui sub tui. L. item si fundi 9. S. sed. si layidicianus D. be tis r. , L. 7, S, sed si cretii rinae , D. Sol. matris L. inter publicae I 7. S. I. D. de V. S. L. I. C. de metal. Fexrum tamen excipiendum videtur, quod Privatis habere non licuit, L. ult. Magnus D. de Public., nῆ si sorte per serrum ibi figurata loquutione intelligenda arma sorrea . Qui praedum ab hostibus Captam subripuit. L. Pen. D. h. tit. Praedam intelligo

non Solum eam pecuniam , quac Quacstoribus ac numerata in aerarium inserebntur; sed et quae more militi no Romanae inter milites dividebatur: dc qua Non avertenda, vel occulenda etiam cuncti in expe-Diuiliam by Corale

153쪽

i 5 4 LIB. XL III. Di . TIT. Taditionem prodituri iura hant; ut Polybius scribit,

Lib. X. Nec corpora duntaxat, sed et pecuniam intel ligo, licet praeda proprie dicantur corpora i PSa rerum, quae capta sunt 3 manubiae vero, pecunia a Quaestore ex venditore praedae redacta, ut Gellius Lib. XIII. cv. XXIII. Praeterea incidit in hoc crimen; qui in tabulis publicis minorem pecuniam, quam Iuid venierit, aut locatum sit, scripserit, aliudve quid si-Cuiae. 1o. mile commiSerit, L. IO. Pr. D. h. tit.Qui tabulam ae- . . a. ream legis, sermamve agrorum, aut quid aliud continentem refixerit, vel quid inde immutaverit, deleverit, induxerit, L. 8. D. eod. Aeream dicit quoniam serma agrorum militibus adsignatorum , in aere in- ' cidobatur. Qui iniussu eius, qui ei rei praeerit, tabularum inspiciendarum describendarumve p0testatem secerit, L. 9, S. Senatus D. h. tit. Qui ex publicis rationibus mutuam pecuniam dedit, vel accepit, L. I. ct 2. C. d. his qui ex Publ. ration. Porro publica pecunia proprie populi Romani est; res civitatis abu-a;, tr 3 ε Ve P iblicae Vocantur, L. bona I 5. D.de I S.Idcirco

Dec. 8. eap. PS Pinianus Proprietatem verborum sequutus in L. 8 I. γη. n. D.defuri. respondit, ob pecuniam ciνι lati stibtractam,tiu ,6. octione furti, non Peculatus agi . Contra Imperatores Traianus et Hadrianus utilitatem magis, quam. Verb0 rum Proprietatem sequuti, accusationem peculatus ad pecunias civitatum produxerunt, L.4.S. uti. D. h. tit. Quorum constitutionem sequimur, deserto Papiniano, non enim hic sol tam , sed et aliis multis casibus aliter JCti respondent, aliter Caesares rescribunt. Constat autem responsis prudentum Caesarum constitutionea Potiores esse, L. Mn. S. I. D. Si Pend. amel. mors interV. , L. 6. S. ult. D. L. seq. D. de rer. diMis., L. 7. S. restitutum D. de minor. , L. alsa 33. D. de cond. et demonstr. , L. 4. S. contra D. de dolmai. ,et mel.excepti S. si quis in aliena tabula Inst. de rer. divis., S. I. InSt.

ain Verum peculatus desinitio . quam in est. L. si . tradit Papi Riauus desumpta eat ex lib. I. Remonior. , in quibus solebaut JC Disti eo by COOule

154쪽

Iloe amplius interdum privata pecunia 'crimeta PE- seu latus facit. Nam si quis, quod fisco debetur, simulans se fisci creditorem acceperit, peculator est; tametsi

pecunia non fisci, sed privati suerit; quippe dominio

in fiscum por num rationem nondum translato, L.

sacrι legiis 9. S. eodom capite D h. tit. Secus iudi-Catur , si ab eo eAegero, qui milii, et fisco debebat;

Praeveniendo enim non poeulor, tametsi fisco iure

privilegii pecunia exacta sit restituenda, L. Peculatus II. D. h. tit. ; L. C. de ρrιMil.Iisc., L. deferre I 8. S. tili. D. de iur. fisc. Postremo notandum, interdum, etsi pecunia pu- γblica interversa fuerit, peculatum tamen non admitti ἐnempe si illi interverterint, ad quorum periculum pecuniae pertinebant, veluti aeditui, et qui traiiciendam pecuniam acceΡerunt, L. 9. .Lcibco et S. is autem D. h. tit. Eo enim ipso, quo periculum pecuniae s scipiunt, de accusatione peculatus quasi cum eis deciditur. Fuisse autem in more hoc positum Romanis, ut pecunias ex hostibus captas periculo conductorum transvehendas locarent, vel locus ille Vellei de L. VellEI. HI

Μummio arguit, cuius ruditas non in eo arguitur, 3.

quod praedixerit conducentibus, suo ipsorum pericuo statuas Corinthi captas portandas in Italiam; sed

quod praedixerit, si tabulas et statuas maximorum artificum manibus Persectas perdidissent, novas res

Teceptum Ius tradere; non ergo verosimile videtur Papinianum inibi contra constitutiones Impp. Traiani et Hadriani ex veteri iure voluisse respoudere. Bin Lersoekius est ipsam log. 8 i. ita esse accipiendam . ac si a Clus dixisset ob pecuniam civitati subtractam non solum actione surti, sed etiam crimiue peculatus teneri. Sunt enim in iure liuitis loquutionis exempla , ut nimirum Ta non pro non tantum adhibeatur. Vid. Brisson. de V. S. Binlcers. lib. 4. Obs. QV. 5. Ipse Alciatus in Lib. a. dimunet. cap. I. testatur antiquum exemplar se vidisse ubi Papinia ini Iocus sic erat deseriptus - Oh μectauiam Ciritati subtractam tactione stare., nec nisn crimina Pectitatos tenetur. Haec autem si non arrideant, illud uniee dicendum superest haud novum esse ut antiqui iuris vestigia gerventur, atque ProPonantur: etiamsi quaedam mutatio contigerit. Simila exemptia in extat in L. a. D. M au'eII. luat. consereuda cum L. 7. S. A . eod. ιδε,

155쪽

156 LIB. XLVIII. DIG. TIT. T.

dituros. Ad aedituos vero pertinuisse periculum pe- Cuniarum depositarum , nescio an alibi legatur. Sed hie duplex occurrit dubitandi ratio: prior , quod arearii; et qui aerario praesunt, peculatum committaut, si vel mutuo dederint pecuniam sidei suae commissam , d. L. I. et 2. C. de his qui ex Publ. ratiou. , quanto

magis si interverterint, cum etiam capite eo casu

plectantur ex L. un. C. de crim. Pecul. Posterior, qu0d absurdum sit extra Legis poenam eos esse, quorum fidei et periculo pecuniae publicae Commi Ssae Sunt, quive eas administrant, cum his maior peccandi, qua in ceteris facultas sit. Eo autem gravius animadvertenda delicta, quo maior peccautibus delinquendi iacultas, atque copia patet. Quantum ad has obiectiones attinet videndum, ne male confunda latur exactorES , arocarii, aerario pracsecti, iudices denique, et administratores pccuniarum publicarum, cum iis, quorum eae sunt periculo. Illi admitastrant quidem, cogunt, curant, noti tumeu suo poriculo; ideoque si quid interceperint, peculatus rei fiunt: nam et si privatam pecuniam administrautes aliquid interciperent, furti Duae . ad h tenere utur, L. tiator 33. de surt. IIi autem quorum tit, cap. 4. Periculo pecuniae sunt, si quid amoverint, pecul tus quidem rci non sunt , si urit tamen secundum iu- Α'. . i. ' terpretes nonnullos rei residuorum. Itaque nec a poe-

n. i5. ' Da omnino immunes sunt , nec tamen tamquam peculatores puniuntur, propter periculum, quod iuεe Susceperunt, Quae interpretatio an vera sit, equidem dubito; videtur enim omnino imposito periculo deerimine cum eis decidi ita ut eam precia iam, si in te versa suerit, tamquam privati debitores debeant rei-

Publicae, non tamquam xvi criminis d).

3) Quaestionem , quam sub hoc num. Auctor Pertractat , satisauperque desiuita in reperio tu cit. L. 9. S. 2. D. h. l. Labeia pecuu-ιiam ue/nil mcuniae Publicae aut sacrac iurium αυα ab eia iaccin , cuius μerietilo itiit et ideo PMαitiaum in his , quac ei traditα sunt , PeCulatuin non admittere. Idem statutum reperio in Codice eriminali, quem Gallicus Senatus in recuperatae libertistis primordiis eouseuerat. Ubi eui in agitur de surto rei Publicae ille exc.Pitur ,

156쪽

De Poena.

I oona Logis Iuliae aquae et ignis interdictio suit . Hodie qui in administratioue positi peculatum com

miserunt, quive his ministeriam praebuerunt, aut pecuritas ab eis subtractas S i euter SuSce Periant, Cu Coloe . da. Pite Puniuntur, L. un. C. h. lit., S. item lex Iulia 155. Peculatus Ast. de Publ. iud. Don enim dissimile crimen est rapere, et rapta scienter serVare, L. Pon. C. ad L. Iul. de Mi, L. I. et 2. C. Th. h. tit. I . Et licet poena haec tanquam durior incurror it cen- vsuram Leonis, NOM. IO5. nequaquam tamen improbanda est. Desenditur euim rigor utilitate publica; quae tutata est, ut nisi peculatores severissimis poenis Coerceantur , nunquam de suturae sint hirudines , quae Corpus rei P Sanguine et nervis destitutum relicturae sint. Intellexit id Alex. Severus, qui peculatores ita execratus est, ut quos dum in Crucem egerit; quotiesque talis aliquis occurreret, paratos habuerit digitos ad exculpendum oculos. Platoni quoque curia Plat. M. de tum rei publicae, Seu maῆnae seu parvae , capitale 's' visum, si modo a cive admissum soret. At nostraelegos reliquos peculatores, qui non ita administratio-

M. Par. II. Tu. a. S. G. .) Eadem fuit Phocili dis sententia Verique itires stine, et qui reciρit, et qtii Gratiar Plato sitioque xii. de Legib. iclem statuit Si quis νὰm oreo ati hia

157쪽

r Iri LIB. XLVI l. D G. TIT. T.

ne publica positi pecunias astulerunt, vel in insuIam deportari, vel in metallum damnari iubent, L. 3. L. 6. S. vlt. D. h. lit., d. S. item lex Iulia, d. L. a. Cri

a Finitur accusatio quinquennio , L. 7. D. h. tit. Con

currit cum ea actio ira quadruplum pecuuiarum ablutarum , quae adversus here dcS quoque intra annum

a morte desuncti datur. L. 6. inlin. , L. Pen. , et tili. D. h. tit. , L. I. C. Th. eod. , L. 2. D. de L. Iul. repet. Probatur crimen tabulis maxime, et testibus, ut Cicero innuit Iii. Wrr. , Quis nos , inquit , magnostere tittendit unquam , in hoc quidem gffuere Causarum,

6 tibi aliquid ereptum, aul ablatum a quo iam dicitur'

M-i NOHuc aiat in tabulis , aut initestibus Omnis e ecta-abriel. i ta u. iudicum ebl 2 Nec tamen nullus urguine titis et praeis n. 5. et seqq. Sumtionibus locus est , sed ad fidem iaciendam coti- Peros do serunt et iudicia, veluti, quod repente ditatus sit, quis tit 3 n. PeQuni AES Publi CIS ud Inni Strabat, nec causam quaestus 6 et seqq. aliam reddere possit. Cuiusmodi argumentum inter- Beri ch G pretes probant; et contra Ciceronem usus est Sallustius; e usi. 57. R rationem, inquit, quanturas Patrimonii acceρο

ris , quid tibi litibus adcre Merit , qua ex Pecunia d

mum Pa Meris , Tusculanum et Pompeianum infinitosum tu aedilicia Doris ; aut si retices, cui dubium Potest esse , quin νυ sentiam istam ex Sanguine et Misceribus cisium ρω aDacris P Hactenus Sallustius.

α) Fateor Et ipse severiori poena peculatus erimata esse coercenis dum , si illud tu administratione positi perpetrarunt. Adest enim in hae saeti specie publicae fidei abusus . quo maior sceleris gravitas

haud dubie deprehenditur. Verum in ea esse nequeo se utentia , ut In rapitali supplicio pro codem crimi ue statuendo inter ipsum crimen et Poenum servo in proportio dicatur. Ad Platonis do e trinam turtuua parvae , seu magnae rei eudetin lauce expctudentis quod attinet, animadverto et ipsum ei. Filangeri eandem prorsus seu te utiam probasse, uti videro est in cit v. Lb. I. Par. IV. Cay. 54. Attamen inter surtum, uti dicitur, mugnum, et AarWiam Pro modo poenae dis lingui ol'ortere. Cum ex maiori, inicio rivo rei subreptae pretio exstrinseca huius delicti gravitas quam maxime Pendeat, os eudisse me puto in meis Obstroation. αὰ Cod. LeUOId. II. promeriaria lub .grtis. 75.

158쪽

De Sacrilegio.

E. Quid ale facti otium 1

Sacrilegium est furtum rei sacrae e loco sacro , vel religiosae e loco religioso. Ita definimus sequuti docti simum in torpretum Iac. Cniacium. Vet res enim ICti describunt magis , quam desiniunt in L. 4. Pr. I. L. I I. S. I. D. h. tit. Videamus an recte , poterat enim opponi , etiam Sacrilegium esse, Si quis res privatas in aede sacra depositas abstulerit. Ita enim Saturnianus in L. aut facta I 6. S. locus D. de Pocn., Locus facit, tit idem Dei furtum, Mel sacrilegium sit; et capite luemiatim , Mel minore sumticio. Et Cicero D. de Legib., Sacriam sacraMe commendatum qui clePserit, ruseriiseo , Parricida esto. Pont fiex in c. quiSquis I 7. q. 4., Sacrilegium committitur auferendo sacrum de sacro , Mol non sacrum de sacro , Dei sacrum de non sacro. Et sane qui potest id fieri , ut sacrilegium non faciat, qui rem depositam in aede sacra aufert , cum sit in 1ide et tutela numinis , cui aedes est consecrata P Plato in Atilial. ac. u. Scen. 6. Nunc Hoc mihi sectu est optimum, ut ted' auferam

Atilam in fidei fanum ; ibi Obstrudam ρrobe.

Fidess nos isti me, et ego te: casee sis tibi Ne tu mu mutassis nomen si hoc concreduo. Ibo ad te, fretus tua, Fides , fiducia. Ex mox: Vide Fides etiam atque etiam nunc , salMam ut aulam abs te auferam.

Tune fidei concredidi aurum: in tuo luco et sano

modo est situm.

159쪽

Iam si animum deliquentis spectemus, non potest aliter iudicari, nisi sacrilegium hoc esSe, cum hae mente templum, ingrediatur, ut seu Sacrae, seu Pro sanae fuerim res , eas barpaget. Λestimantur autem delictannimo , et caussa delinquendi , d. L. 16. caussa rari Poen. , L. merum est 39. D. de fιrt .POstremo si So.

patro in dociarn. ausculta mus , gravins est auferre res Privatorum e loco sacro, quam res sacras. Etenim qui Tem sacrum e loco sacro ausuri, erga Deum iniurius est: qui vero res privat aram e loco Sacro aufert, et mutn violat, et homines: hos, quia res eorum aufert:

illum, quia fidem eius apud deponentes suspectam res dit. His tamen argumentis non obstantibus, Sequimur in desinitione constitutionem Severi et Antonini, qua Cassio Festo rescripserunt, furti actionem, non sacrilegii esse, si res stri atorum ex eade sacra subrutiae strat, L. 5. D. h. tu. Sequimur autem non idcirco quod urgumenta superi ira tu epta, aut infirma sint, scd quod disputandi ratione potentius rescriptum sit. Disputauod ο enim Saturnini sententia. obtineri sacile posset; sed frustra disputes reclamantibus Caesaribus, qui furti duntaxat actionem dederunt, nora accusation m SaCri-

legit. Sunt quibus haec responsio displicet, extimantos etiam dispulaudi ratione, atque argumentorum P0ndere Saturnino superiores Caesares esse; aut certe Sa-

urnini responsum restringendum ad eum , qui vi onfracto sano res privatorum abstulit. Nam, inquiunt, si locus saceret saerilegium, saceret etiam blasphemiam, si cui in loco saero convitium dictum suerit. At hoc nemo dixerit, qu a re nec illud asserendum est. Praeterea , inquiunt, si locus faceret sacrilegium, sequeretur eum, qui thesaurum tollit e loco religioso, 3

crilegium iacter . At non sucit sacrilegium, L. 4. S. ποα sit locus D. h. tit. Igitur nec ille , qui rem privatam

eloco sacro abstulit, Horum sμutentia nullo modo recipienda est, qua enim fronte responsum Saturnini ad effractorum restringemus; cum vis nullam secerit mentioncm; et recta me ut verba , quibus solum locum sacrilegium sacere docet Z Quae autem consequentia illa:

Si locus iacit sacrilegium ; ergo iacit etiam blasphe-

160쪽

miam ρ non enim quemadmodum res commendentur fidei numinis, ita homines in templo reperti tanquam

in loco religioso repertum tollens, non facit sacrilegium, L. - non sit locus D. h. tit. Igitur nec ros privatorum in aede sacra depositas tollens sacrilegium comittit:

eum thesaurus nullius sit, et iure naturali Occupa ti concedatur; res autem alienae non possint sine cri

mine auferri si).

Videamus nunc contra , si res sacra e loco prosano 3 fuerit ablata, an sit sacrilegium P Ex superiore de si vid. Ax6ου. nitione videbatur dicendum, non osse sacrilegium,cum in sum C. dσdefinitio utrumque exigat, et ut res sacra Sit, et ut e R h. a Ioco sacro auferatur. Verum defiuitio complectitur id, iue D i, quod plerunque accidit, non quod raro. Raro accidit, Clar. S. sa ut res sacrae apud privatos de ptinantur; e0Dir' seu c. .' , quenter, ut privatae apud aedem sacram. Quare non bi,.. obstante definitione distinguendum a rhitror , utrum sciens sacram abstulerit, an ignoraris: illo casu sacrilegium erit, hoc surtum, L. 5. , L. 9. S. I. D. h. tu. Nec tamen reclamabo, quis ex definitione sacrilesii loci mentionem tollendam existimaverit. Certum enim est, Post constitutionem Severi ei Antonini , non i cum, Sed rem sacrilegium sacere. Illud sane extra dubitationem esse debet , Sacram rem Cum dicimuS, Publi ea religione dedicatam intAligi; itaque qui priva- ιta sacra, vel aediculas incustoditus tentaverunt, amplius quam lares , minus quam sacrilegi merentur, d. L. 9. S. I. D. h. tit. S. sacra Inst. de rer. diseis. u .

1 Saturnini sententiam egregie exponit Binhershoeh. Iι b. r. Obr. Cisp. 8. Oh locum scilicet subreptionis esse surtum, aut sacrilegium, ut qui rem sacram, sartum iacturus, ex domo totove privato abriu in , in quo sorte inveniebatur, fur sit dumtaxat, quia non simpIiciter qui quid sacri abstulit, lege Iulia tenetur; verum is demum qui dolo malo , hoe est, gnarus rem, quam subripiebat. esse an ram quod in eo, qui ex loco non saero abstulit. Praesuminequit, cum eo surandi animo, non legendi saera veniatur. Igitur surti tenebitur dumtaxat. α) Privata sacra non sunt, quae privata auetoritate consecrau- au ; sed quae Privatim coluntur. Mero 'HUaeci Remetua manento . Exue qnae inter multas fictilia a legea resertur a Cicerone II. G-

SEARCH

MENU NAVIGATION