장음표시 사용
111쪽
Stat sua euique dies, breve et irreparabile tempus omnibus sate) vitae famam extendere saetis
Ergo exemplar esto honesti et virtuosi operi . quia alia sine virtutis ope vitio sustocantur. Si ergo nobilis esse cupis . exemplar esto honesti. Audi Anticlaudiani im:
Νon hune nobilitas generis non gratia sormae
Non gatae dejectus amor, non gloria rerum Non mundanus apex non virtus eorporis aiidax Sed solum virtus animi eonflantia mentis Faetaque nobilitas, non nata sed insita menti interior Epocips virtutum eo pia, morum Regilla, paupertas mundi eontemptus honoris
nobilem et generosum animo recto saeit; ergo sesto exemplar honesti operis quia sit lucens eeteris virtutis linea. vitam prosei essit nobilis nobilitate potissima appar his. Ut autem has e constantius exequaris. consero gradum in artibus haec a laurei ut valeas ele.
Quia loqui bono jam noster delerminans ostendit fore laudabile, sed quia tacere magis disse ite vestra reverentia ut audivit . quapropter ad iitraqtie urgeor; sed magis cum tremore impellor, ne deviem adloquendum, qualenus monitione parvula determinanti possim proseere et ejus animum ad felicitatis praemia inclinare. Considero numque ipsum soro hominem et sic alias nobilissimum et altissimum cum secundum philosophum primo de animalibus nobilissimum et altissimum et apud nos nolius et magis fixum animal est homo. unde non invenitur saei es pulcrior in aliquo quam in homine ut dicit philosophus ibidem et quia secundum philosophum 1' ethicorum homo est dux se ilicet rationalis et brutulis. Brutatis qui bruta sequitur in passionibus ipsas secundam rationem non refrenando unde dieit Vll et hi- eorum: di eo autem bestialem eum hominem quem die uni prastgnantes rescindentem pueros devorare vel qualibet bestialitate gaudere. Est
112쪽
ergo homo brutatis qui sensualiter sequitur appetitum et velut brutum animal peccatorum immunditiis se immergit, homo autem rationalis est qui vivit secundum imperium rationis. Et ille bipartitur quia alius divinus sive intelligentialis sive angelicus alius divinus.
Angelicus. qui vitam terrenam deserit in terra degens more angelico vivit. Homo vero divinus est qui totus per contemplationem et per amorem in deum se transfundit pi vitam ducens heroicam dei sormis est eclus non cogitat de terrenis. Ut igitur noster determinans fiat homo non bruta lis sed angelicus aut divinus i sestat ejus animum commovere consilio et ad virtutum opera provocare pro quo more eonsiliarii callionis moralis philosophi eximii haee assumpsi . Instrue praeceptis animum. Reverendi magistri et domini. Novit Vestra reverentia perspicue quod omne humanum studium si propter scientiam secundum philosophum primo physicor. et Omnis scientia debet esse propter virtutem et omnis virtus ut boni essetamur qui virtutem sectamur non ut sciamus sed ut boni essetamur 2' othicorum et viriuosi officiamur ut hoalificemini ei sic finaliter pulchritudine delectabilissimo et sufficientissimp et optime requiescamus, cum beatitudo sive solicitas est quid pulcherrimum et delectabiisssimum. Primo ethicorum. Et quia illam impossi hilo est sine virtutis operatione praevia attingere. cum ladmo potest osse beatus sine illa primo elhieorum . cum enim beatum esse secundum Sen 'eam est hahere quide unque potest velle et nihil mali velle nec posso in aliquo desinere, patet quod tam excellens hahundantia non datur defici onlibus, tam elura resplendentia non tenebrosis nee summa delectatio voluptuosis carnaliter. Quia non itur ad astru deliciis sed os portet tormentis tormenta sequi, ut dicit Gunii redus in nova poetria. Nec clara cognitio ignominiosis. Ergo qui vis superhabundare illa habundantia, virtute habunda. virtute resplende. Fuge criminis tenebras. profice virtuto et scistulia, inercedem infinitum sul agis, sortiter labora, sis insinuum cognoscere. disce sinitum. Instrue praeceptis animum quia sic itur ad astra. Ne ergo sis homo brutulis do quo supradietum est, instrue praeceptis animum. Et ut sis homo rationalis rationem ad meliora dirigens, instrue praeceptis animum, et ut Sis
homo angelicus visam terrenam deserens et more vivens angeli eo
instrue etc. Et ut sis homo divinus post contemplationem et amorem in deum te transferens, vitam ducens heroicam deiformis essecius terrena despie iens instrue. Num sine doetrina vita est quasi mortis
113쪽
imago ut dieit doctissimus Catho. Sed sorte dicis: Saepe replicas: instrue et quibus instituere debeam non me doces. O Paulet ut Catholoquor:
Continoda multa seres sin aulam spreveris illud Non me doctorem sed te neglexeris ipsum.
Ac tu praeeppla mea ista legito ut iii telligas et intelligendo compleas in esseetum. Sacerdos es. Itaque deo Supplica, parentes. amici sic . Verecundiam serva. mundus esto. Ilii mentirΡ. meretricem fuge, libros lege. quos legeris memento, aleam suge. virtute utere. Pleba ni is es, aequum judica, diligentiam adhibe, familiam cura, eontinuum da gratis cui des quia pauperi: videto quod satis est et non plus. Vigila semper ne sompno deditus esto. Quia non opus est sompno Syrenesing rodienti nec sibi qui populo mala ea vere volet svelit). Blandus esto,plebanus es, irasci ab re noli. minorem ne conitempneris, paler legem quam tuleris, henescii accepti memor esto. amor in dot et subditorum constanter serto. Stude agere quod justum est et instrue praeceptis animum, quae fuerunt verba in principio prae assumpta. In quilius verbis tria breviter innuuntur. Primum doctrinae exhibitio fructuosa eum dicitur: instruo. Secundo sci sentias notitia pretiosa cum addi. tur: praeceptis. Tertio vitae persectio virtuosa cum subjungitur: animum. Instrue ergo praeceptis animum ut sis pretiusus ex scientiae notitia, fructuosus celeris ex due trina, animo perfectus ex vita virtuosa. Praeeeptis ergo instrue ut praeceptu sint tua se lentia. praeceptis instrue animum ut sit ex praeceptis vita bona. neveracum sis sacerdos nec solum sacerdos sed sa Perdos plebanus, tria tibi sunt necessaria, quae in verbis thematis jam sunt taeta scilico iseientia. doctrina et vita. Scientia quae te a malo cohibeat ut ad bonum rationabiliter in lineris. Doctrina qua subditis proscius et ipsos lieila instruendo. Vita ut in to existens porsoctus ceteris resulgeas ut exemplar. Instrue ergo praecopiis animum ut sis sciens docens et perfectus. Nam scientia sine doctrina nullius est utilitatis. Unde Parisius: Seiro lamen nihil est nisi te se ire quod sciat alter. Doetrina sine scientia est magnae saluti alis. quam satuitatem a miratur Alanus in problematibus distens: miror ei admiror quud iter dueis abrogat ille . quem ei sistat nunquam scisse vel isse viam. Et hinc
114쪽
Tertio scientia et doctrina sine ulla est magnae vanitatis. Et hine Alanus illam vanitatem considerians dieit figurative et speetalia ad saeerdotes doeentes alios:
Restat ut illa manus perpulere lavetur uua quis presumit vasa lavaro dei. Munda manus mundum vas quod emeti lavat atque Sordida sordidius quam suit ante saeit.
Uleerihus plenum primo se liberet ipsum Postea verucas rideat Rique meas.
Et hine etiam Ovidius deridens vanitatem doeentis et non facientis dieit primo de arte:
Quique aliis canit non emit ipse sibi.
Sed quarto vita cum scientia et doctrina est magnae honi latis dieente philosopho VIII Ethicorum: Optimus est ille qui non solum virtute ad se ipsum sed etiam ud alios utitur scit. seienter docendo virtutes et pessimus orsi ille qui non solum utitur malitia ad se sed ad alios. Tu ergo Paule instrue praereptis animum ut sis sciens docens et bene vivens. vita integer, ductrina verax. scientia sulgens, primum iu se quia dicit Senem IV deelamationum: sacerdos non integri eorpuris et mali criminis resutandus est. Secundum alios ne inutilitas et vanitas ut dictum est in te appareat. si doctrina verax relinquitur, formum priseipaliter intristaeeam gacerdotii retine, quas est virtu0se vivere, qua sacerdotium adornatur, quia lata corona, salis pulchra vestis, mitra rotunda non Dei uni clericum sed mens acrimine munda. Audi Facetum quid dicat de saeerdote:
Sit sapiena eautus nunquam Apeetaeula quaerati l gravis in ineessu non sit eu udo vagus Cumque senex suerit venerabilis in gravi late Admovecti populum seni per honesta sequi Exemplum eunetis trinuat modoramine vitae Νε seeum populus erimina - . serat.
viis instruse praeceptis animum. Ut autem instrueris servPntius, pro aliquali inei lamento consero libi gradum baeeat aurei in artibus. ut instruetus praeeeptis in animo proficias seientia. doctrina atque
Seq. isquaestio utilis euin deviaratioue argumeutorum ad uirasque partea qua alionis utrum lieet earitativa eleri maliliam arguere, ypoerisin detegere et contra uianifesta edux scelera praedicure
115쪽
Reverendi magistri et domini. Jam vestris reverentiis lucide innotuit, qualiter veneriandus Magister Ieronymus proposuit et deduxit . quia habito fine cessat motus. ergo licet nostrum determinantem ad illum finem monitorie inducere, quo habito cessat motus et quia qui finem quaerit. bonum quaerit et qui meliorem finem quaerit. melius honum quaerit, et qui optimum finem qua pril. bonum optimum quaerit et quanto libentius tanto melius, ergo bonum optimum per liberum arbitrium est quaerendum. Cum aulem noster de torminansfunditus se supra dictis sui Larissimi socii liberum arbitrium eiιilibet homini attribuit et ipse est homo, si vult concedere, ergo a se ipso non debet liberum arbitrium removere. Sed quia objectum liberi
arbitrii est honum et malum, ut nostri ambo delprminantes cone orditer sunt consessi, igitur si praosens nos tor delerminans finem optimum, quo habito cessat motus, vult altingere, liherum arbitrium debet in bonis moribus exereere. Nam sic itur ad finem, quo habito cessat motus. motus dico violeuius tractionis. vectio uis, impulsionis atque vertiginis. Bona est ista cessatio; certe quies est. aeterna quies motulit prae requirit non vi 0 lentum, sed voluntarium liberi arbitrii ante quod bonum ot malum potuit sponituo. virtus et vicium, vila et mors. Qui uteris libero arbitrio, discede a malo, movearis in bonum. sperno vicium. elige virtutem, fugies mortem et vitam invenies.
ibis quo non vis. Qui sapiens es, tu lolligo si vis. cuilibet dies, in me renoetu et ad te N istolae 3 pro bro vi monitione his ver his brevibus
euerat,iles magistri dominique venerandi. Verba praeposita seribit Heruardus autor de contemptu mundi parvulorum instructor generalis dicens: Puaere ele. Rus ergo fretus doctrina et facultatis urtium officio quae quemque alumnum suum ad mores virtutum invitat, ita praesentem nosti um determinantem alloquor: Puaere etc. et si quaeris invenis et si non quaeris etiam quod habes. perdis, igitur noli otio perdere quod invenisti. sed quaere honos mores, aperi oculos. Palpebras ton lino, quod Salis est dormi. Plus vigila semper ne sompno
116쪽
deditus esto. Nam diuturna quies viciis alimenta ministrat, dieit Kallio moralissimus. Igitur noli diuturne quiescere sed quaere etc. Iram cela, praescinde nochos sic , tolle olium . quia otia si tollas
Piεrias eupidinis areus contamiaeque taeent et sine luee saeo.
Dieit Ovidius in de remediis. Igitur Puaere etc. Sed sorte diei subi quaeram' quid quaeram 8 Et quare quaeram' nathaee i) respondeo: quaere in te, ecce ubi. quaere bonos mores, eeee quid. Quare propter te quia ui salves to. ecce quaere, nut in te. ouaere et c. quia virtus non quaeritur ete. extra, virlus deeor est animi. igitur non quaeritur extra. virtus thesaurus est inferior, igitur n0n qua oritur extra. Audi thema et quod conjunctum est themali quieti thesauros intpriores. Sic enim dicit autor Bernardus: Ouaere ele. thesauros inferiores. non aurum nee pecuniam non copiam rerum. Haec namque plus auiserro quam asDrre solent virtutes. Testatur Alexandreidis primo Gali herus dicens: aufferre pecunia mores non asserre solet. igitur nec quaere pecuniam sed potius quaere ecl. Quia quem morum copia dilatquem virtus extollit, habet quod praeserat auro.
Nee eget externis qui moribus intus abundat.
Ergo quaere et c. thesauros interiores. Vinee gemmas. sperne aurum. Quia sic colliges verhum thesaurum. Audi auctorem qui the male lioriatur:
Colligo thesaurum qui gemmas vineti et aurum.
luaere etc. qui j intra te cognosee te, objice turpe, pinge pulcrum. Nam sic quaeres honos mores et invenies thesauros interiores. Eccs quid sit ubi involites quia in te bonos mores, igitur quaere. Sihahes quaere ultra honos mores ut ex adulescente vir efficiaris. Τune enim ad annos morum dimidios vives quia ad robustam aetatem virtutum pertingens ad quam nunquam venerunt, qui in seientiis et in moribus crescere non incipiunt. Sed tu in scientiis crescere coepisti. igitur etiam quaere. Si vis ad annorum finem pertingere. sestina ad robustam aetatem virtutum quasi ad annorum medium psr- venire. Annos dieo viriles a virtute dictos, annos meritorum non temporum. Quantum in virtute proficis, tantum erescis, igitur quaere
117쪽
bonos mores. Qui enim virtutum culmen attingit, medium annorum implevit quia quasi ad robustos meritorum annos pervenit, igitur quaere bonos mores. Sed seito quia ereseentibus insidiatur negligentia. adulterum surripit superbia. Igitur cave negligentiam et quaere, etc. detestare superbiam. Νam quantum negligis, tantum decrescis et quasi post tergum redis. Qui enim in negligentia deprehenditur,rstrorsum procul dubio revocatur. Et quia cito meus in superbiam se strigit, quae se ad virtutis et dignitatis culmen erevisso prospexiti Sed quia qua illo quis allius se pro superbia erigiti tanto sub se inserius deo deseretile gravius cadit. Ergo ut ista offugias gruaere et c. cave negligentiam, deles lare superbiam. sis humilis mediante modo. quia medio tutissimus ibis. virtus res diisellis circa medium consistit et ipsa regit mures. Igitur quaere ele. Si dicis quomodo. Ecce modos. Sis honio jucundus, prunus cum pati. subvenire promptus judicanssueundum pli iliis oplium: beatius dure quam accipere. Ignoscere saeilis, irasci dissicilis. ulcisci penitus non acquiescens Et per omnia
sociorum aeque ut pr0prias necessii ut es respiciens, inter oppugnutiles pacificus. inter insanus eompositus. insanos curripiens. rebelles correptioni animalis, pigros eo licitans, liubens paePm eum umnibus quantum in te psi et si pacem rumpunt impii. tu tene pucem, ama illos. odio habo illorum vicia, nam si pax tua in puerorum curdibus inquietem pro pacifica increpatione Eonsi indit. pax tua inviolata necesse est ut servΘtur. Sed sorte dices. dissicile jubos, graves mihi imponis labores dicens. quaere ei c. pacem servans cum implici sic is quorum insultus est numerus et honorum numerus Satis est parvus. pauet qui quis erunt bonos in ireS, pauetores qui ullos ad huna trahunt, multi qui male agentes bonus bene agere. impediunt. Mathuee. verum dicis. dissidi lima ri s virtus quia optima rerum, pessima res vicium. igitur suge vicium et quaere utc. nolis mula ugere ut te mali in hono impediant, quorum laude η debes Euntempnere. derogationes non magni pendere. plus velis Ddiu haberi u malis piam venerari. Nam sic quaeres honos mores qui te producent ad honores, nunc ad dignitatem Bacca lati rei, postmoduin ad magisterium et praecipue ad regnum
118쪽
E. Ret ominendatio incepturis in artibus. Per s. Joh. IIuss ut videtur.
Audistis venerabiles magistri et domini nostri inceptoris sapientiam . qua duplicis naturae hominem fore asseruit, scilicet coris poralis naturae et spiritualis secundum quus homo varie ymo contrarie ad res planabiles inclinatur, quia secundum naturam corporalem ad insima et secundum spiritualem erigitur ad suprema: quarum naturarum una quia spiritualis debet inferiorem convincere et ejus affecturam super omnia transitoria ad amorem sui creatoris efficacissime elevare, ut sic vicium deserens. sollicitudinem temporalium excuciens, recto virtutis homo ductus tramito possit ad beatitudinis praemium sinaliter pervenire, quae secundum Senecam
in epistolis est fini η ultimus, in qui, homo quiescens habet qui de un- quo vult oi nihil mali vult: in illa etenim beatitudino homo dei fieatue ei per consequens esse itur particeps unitatis, veritatis, hunitalis, potentiae. sapientiae. benevolentiae, nobilitatis, dignitatis, amabilitatis, pulchritudinis, delectationis et laetitiae insultae. cognose eris inlut live et diligens intime in se, extra so ymo omni qua que sic sibi praesρntialiter perpetuo assislere, ludem infinite sulgentem illustrantem et illuminantem omnem visionis potentiam ) et bonitate declarantem delectabilissime et suavissime appetitum . nunquam deerit gaudium in habitatione, passione et dominatione perpetua tanti boni. Nuergo tam magni et praeelari boni de quo in quaestionibus quas determinavit noster inceptor. mpiationem fee prat, expers fore l. libui parumper ad iam praeclarum honum ipsum inceptorem erigere ae ejus auimum ad assequendum illud utrumque dabitur concitare. Frustra enim magisterium et colera ultinger si, si non uil finem beatitudinis perveniret, cum omnia hujusmodi dΘbent esse media pro heatitudiuo finaliter consequenda. quae si forent impeditiva, sorent ulisque dubiurelinquenda Pro ejus ergo ammonitione brevissima occurru ut mihi
verba principis philosophorum Aristotelis. quae scribit 5' et hic. ita dicens: Principatus τirum ostendi . Cur philosophus ii uti dieit: virostendit principatum, sane potest concipi. quia priueipatus, hoc est. virtuosa prinei pantia ostendit in ellectit. quod so et alios dirigens, non mulier instabilis nee puer debilis nec adolescens laseiviens nec
119쪽
juvenis inρxpertus nec decrepitus, sed animo intuitu puer effectus, sed vir vivens virtute et sortitudine ex principatu ostenditur in esseetu.
Et quia ad regem et ad quemlibet principantem pertinet primo seipsum regere dicente philosopho l. de regimine principum, quod
summa sapientia est in rege se ipsum regere diserete et honeste, rationem hujus patet Seneca, libro secundo de beneficiis dicens: facilius est . barbaras gentes inpatientes alieni arbitrii regere quam
unimum suum ab illicitis continere. Qui enim suam animam, quae una est, gubernare non potest, quomodo multorum hominum gubernator erit; quomodo enim potens est . quomodo sapiens, quomodo bonus, qui impolenter sensus compescit, insipienter malum diligit et malivole vicium imitatur. Ergo non aliorum gubornator dignus este mei, qui uiolus nequit illicitos composcere nee in virtute efficaciter stabiliri. Quomodo talis vir ostendi poterit . qui carnem propriam in minimo non devincit, ergo non vir Θ, t. non principans, nam principatus virum ostendit. Kece audis O. d. O Quia priueipatus virum ostendit, princeps esto. ymo rex. Si te rexseris. verct rex eris. corrige praelerita. dispone praesentia, provide sutura, ratio regat. voluntas obediat, mEmoria pristina mala ei hona qua deus deditreeolligat, quia sic te regens, rex cris Ri ιηta feceris, regnabis in te, principatus tuus eris ipse et principatus te virum ostendet. Contentu R esto de mediocribus. quia medio tutissimus ibis et toprincipatus etc. Acquire pussessionem firmam animae virtutem, quia sie to principatus etc. Qualis vis esse apud deum. talis nune esto quia sic te in incipatus et . natio quae in te est. vitae tuae ipsa sit lex. quia Fie te principatus et P. Vincuris putius vera dicens quam vincere velis inen eiens quin sic te victum principatus et c. quia melius vincivera dicentem quum vincere mentientΡm. Omnia susser ut secundum
deum vivas quia sic principatus ele. Utere te ipso velut templo dei propter illud quod est simile in te deo, quia liborum arbitrium sie . quo vivens debite in passionibus animae domineris. quia sic te princi-
palus virum ostendet, mala semper euntempne. bona diligo. deum super omnia cole. quia sic iv principatus virum ostendet.
120쪽
C d. Univ. X. L. M. Fol. 3086.
Quia mens adoleseentis in ruinam labitiir. si non bonis monitionibus refrenetur et ratio inclinet in deviandum, dum non saepe recipit utile doeumenium nec dissimili memoria boua et mala praeterita recolit . si doctorum impulsio non effecta l. et quia noster determinans non jam puer npe dum vir sed adolescens ut in laeterius cernitis, nunc existit. videtur consonum . praemissiva eum monitione pungere ut intellectum in ens, rationem in verum, Voluntatem in bonum dirigat et memoriam in malum convertat praeteritum quod defleat, in bonum a in eo praestitum, pro quo gratias reserat deo suo. Nam si intellectum ab ente diverterset in non ens. absdubio declinaret et si rationem a vero detraheret et in salsumeecuciens rueret nec non secundum me muriam recte staret. pro rius ergo ammonitione utinam solida contentus dueeretur recto tramite. verbum imperatum Donati grammaticorum doetissimi i, lud sumo. Da adverbia. Eeee por haec audivisti lρgisti vide si opere complevisti. breviter est distium in tantum qu bliliter et salubriter sest inandatu in eum dicitur da ele. Ecee audis integre ae comple in opors quia tibi imperative dieitur: da se te. Da inquit i. s. mente concipe et da i. e. die voee set da et e. comple in opere ut actum virtutis mente concipias. voce doceas et in operu perficius virtu0se. Ergo da i. e. concipe exprime et compleas opere adverbia. Descende ergo ad particularia et da advorbia loel ut hie sis recte obediens. ibi alius erudiens. illuc debite gradiens, inde de malitia exiens intra i. e. intrale singula dimeciens ei loras i. e. extra te per opus Oxiens. 0 Petreda adverbia temporis ut si heri suisti malus. hodie sis bunus. Nune te in melius erige, si nuper bonus esse coepisti. si Olym trussator, jam virtutis amator, eras virtuosior, quia meritum vapies aliquando. Petre da adverbia numeri, ut semel sis puer non bis. Nam dicit Alanus in problematibus: bos semel est vitulus, eanis est semel atque ea tellus: