Geschichtschreiber der husitischen Bewegung in Bohmen herausgegeben von K. Hofler

241쪽

Plaudat chorus fidelium laudes solvendo debitas. cuncta regenis te domino. per quem victores triumphant. Qui de gente Bohemiae mundi vergente termino gelatorem suae legis Johannem Plus dedit populo. Quem replens suo spiritu ut Helyam ei Baptistam seelestum clerum ne periret jussit ei arguere. At ille Achab durior et Herodo austerior ut aspis surda contempsit monila salusisera et in suo conellio constantiae tune habito flammis aduri mandavit sanetum et deo dileetum cujus spriritum dominus pro quo pugnavit strenue orans coronis coelicis sanctorum junxit agmini.

244쪽

cod. Mus. Boh. 4. D. let. Fol. 9 l. coli. eum eod. Alto vadensi.

Magister Reverendet Si pro nilne aliqualiter sumus diseordes iueonscientia, nihilominus sumus concordes in fraterna earitate et praesertim in hiis, quae respiciunt proximorum salutem et oremus, ut deus mihi et vobis det veram ejus voluntatem aegnoscere ut nullum mortis perieulum metuamus. Jn Gurgim quia oves sine pastore errantes petiemini me ut propter antiquum amorem et debitum quod promisi providere circa ecclesiam vobis absente si illum, qui se pro plebatio gerit aliqualiter propter eoruin lem displicentiam semoverem, quod et laei regis voluntate et gubeamerarii et in loeum vestrum duminum Petrum quondam Magistri Stanislai famulum pro vice gerente constitui usque ad adventum vestrum. Cum igitur gratiam Regiam liabere potueritis. ipse paratus est cedere vobis vel cui fuerit a vobis prae-eeptus. Igitur si haec est voluntas vestra. tunc seribite milii vol intimate quod habeat a vobis euram animarum propter populi unionem.

alias ipse reeedet et qui dixit sepe se) per me fore spoliatum subintrabit. Valete. Datum ete. 4. Responsio Matisti Stephani satinea ad magistruae cristanum.1417. 14. Dee.

Reverende magister et frater propter christum dileele et utinani

adhue in Christo diligende. Νatura senim) humana vos laeti mihi proximum et si e potest diligipso praeeipiente: dilige proximum tuum sicut te ipsum. Verum tamen propter diseordiam eonscientiae vos retrahor diligere in Christo. Non enim potest inter nos esse discordia in eonscientia, nisi ego aliquid vel aliqua judicem esse mala in moribus aut eis. quae sunt fidei eontraria,

quae vos vera judicatis vel e converso. Utrum qite vero horum heu reperio . eum ego me fidei totius consormans chri Atianitatis plura judieo et assero psse fidei phristianae contraria, quae per vos et vestros sequae es deposita eonseientia intrepide contra ecelesiam sanetam prae-

245쪽

dicauiur asseruntur et dogmaligantur. Quomodo ergo ut seribitis. si pro nunc sumus discordes in conscientia, esse possumus in fraterna earitate eoneurdes . nisi juxta theologiam, quam jam praeliZalis, caritas Daterna possit esse sine fide et variis erroribus implicata. eum tamen ille summus theologus post Christum alte volans aquila dicat: - si quis venit ad

vos et hanc doctrinam se. quam tenet ecclesia sancta, non assert.

nolite eum recipere in domum nec avo ei dixeritis. Qui enim illi dieitave, communicat operibus illius malignis. Et ex priori radice:

quomodo etiam potestis habere fraternam caritatem praesertim in hiis, quae respiciunt proximorum salutem, quoniam judicio meo et totius ecet psiae sanctae, cui in multis, quae sunt fidei. resistitis, non proeliratis. sed plebanos reroa et Eatholicos repellere ab ecclesiis propriis disponentes, Wielesistas instrusos sacrilegos. desperatos se velis et illos intrudi totis eonatibus laboratis et dilectione proximorum postposita, eos cibo salutifero spoliantes, ipsos per vestros intrusos sacrilegos ei bon uiritis venenato. Νam mihune sinem catholicis plebanis repulsis vestros promovetis. ut suos errores multiplicent et in populis introducant. Estne haec fraterna caritas, salutem respiciens proximorum et non potius diabolica, mortem procurans animarum . quam etiam circa oves mihi commissis exhibere satagitis ex compassione et amore debito simulatis. uno enim mercenario expulso mortifero et pestifero, alium ita pesti- serum ad pascendum oves ecclesiae meae prapsentastis. Non enim dubito, si vestris et vestrorum essμt erroribus contrarius, ejus sicut aliorum similium non intenderetis promotioni, experientia docente. Ideo non mihi ex caritale si alerna consulitis, ut illi intruso curam committam animarum propter populi unionem. Melius est pnim et multo melius. quod rixae et dissensiones et acandala in populo oriantur quam omnes erroribus consentientea seducantur. Sed vae illis, per quos talia in populo seminantur, unde scismata odia et homieidia committuntur: hii enim non sunt Christi diseipuli sed jugiter antichristi pra

cursores. Nam etsi sunt multa Christi praecepta. cuneta tamen in sola dilaetione solidantur . nee habet aliquis viriditatis ramus boni operis. si non manet in radice earitatis. Qui ergo illam radicem suis malis suasionibus perversis dogmatibus vel ordinationibus de eordibus evellunt iidelium. quid aliud faciunt, quam prope ursores existentes anti-ehristi, bona opera de genere fidelium a forma denudant praesormante. ipsa meritis debitis spoliantes, dum bene eundem discipulum

antichristi propheta deseripsit dieens: sub lingwa ejus labor et dolor Disilirco by Corale

246쪽

est. Propter vero legis Christi observantiam quam stulsa pra0dieat se tenere et tueri. eod. Cap.) Sedet in insidiis euin divitibus in oeeultis ut interfietat innocentem populum perversa dogmata. Sub ling a rius laboret dolor est, propter verae legis observantiam quam salse praedicat se tenere et tueri, sed in opere non ostendit. Sedet in insidiis propter autem saeeularem potestatem cum divitibus in occultis, quia simul et perverso dogmate et potestate utitur saeeulari ut quos ele. eod. cap.) sin aliter ideo eum eis ut intersciat innoeentem, quia simul et perverso dogmate et potestate utitur saeculari ut quos ille antiehristi praeeursor non potest loquendi, seducere, polentιum terrore ad consentiendum erroribus

satagit inelinare. De quibus beno dieitur per iob: per gyrum dentium ejus formido. Quod beatus Gregorius in moralibus exponens sic ait: iniquos praedicatores antichristi per se hujus saeeuli protegunt potestates. Ideirco isti perversi praedicatores aliquos sub dentes conlerunt. quia sunt circa ipsos: aliique infirmoruin mentes terrentes affligunt. Quale ulique illud perseeutionis tempus in Boemia et Moraria jam apparet, cum ad pervertendas mentes fidelium alii uerbisoaeviunt, alii studiis ter rent. alii bonis temporalibus prinunt ecclesiasticos et saeculares et expellunt de civitatibus, ut ipsos ad suos errores protrahant et multos eo inplices suorum aequirant dogmatum perversorum, ut iniquitatum suarum pertinaeia uniti, firmius perdurent,

qui pauci facilius eorrigi poterant et reduci. Et ex hoe heu tanto magis de die in diem a eogitatione justitiae separantur. quanto adae inviam plures eolligantur. Teste eodem beato Gregorio : Si eut noxium esse solet si unitas desit bouis, ita perniciosum est, si non desit malis, perversos quippe unitas eorroborat, dum concordant, et tanto magis iii eorrigibiles, quanto unanimes facit. De hae unitate reproborum dieit Salomon: Stuppa collecta Synagoga reproborum eo quia ad defensionem suam vieissim eonserti eonstri eti) sunt qno se sibi per omnia similes esse meminerint. Similiter lib. Judi eum: sunt ut vulpes pro eaudis saeibus colligatae ut vos universos eonsumant. Igitur Math. 23. Christus dicit eis: vae vobis seribae pharisaei ypocritae. Colligabit eos insimul in manipulos si raminis ui sortius in inferno ardeant. Ne igitur ad hane unitatem consentiam reproborum et eorum malitiae esse lar particeps ex eonsensu. nullomodo eonsentire debeo ad dandum illi intruso euram animarum ut postulatis. quia eum Niklesistam et masuum cognovi ab antiqvo. Sed si ero in libertate adininistrationis ecelesiae meae aliquando constitutus, tune omnibus

247쪽

eeelesiae meae ovibus de pastu ut antea consuevi, per me et alios presbyteros istholi a providebo. Non enim mala quae nio in exilio

existente ei rea ecclesiam meam eo minittuntur . eonscientium meam

aggravabunt. sed illum et illos qui pastorum vatholi eorum ab eeclesiis propriis ordinant ex elusionem, pro eo quod eorum erroribus viriliter) contradie unt. Nec de hoe dominum Reyem habeo in uupare. quis 3cio et veraciter seio, quod rer se haec nullatenus admi tet nisi per roa et restros complices instigatus; suam serenitatem in eoncilio et ubique terrarum de niolentiis illatis eiero, instanter excuso et excusabo non haesitans. Sicut ilo voluntat se domini Regis et subeam erarii in locum meum dominum Petrum quondam aereum Magistri S anislui provie e gerentem usque ad advenium meum nulla hubita auctoritate ea noni ea constituistis, ita ergo si optabatis salutem illarum ovium este lesiae Gurim meae, quibus ex promisso et debito antiquis ut asseritis obligamur providere; poteratis mihi, qui verus pastor sum. ipsam admitti strationem vice versa impetrare. Nune autem ex seriptis vestris plene intelligo, quod non salutem illarum ovium ecelesiae Gurim intendistis ex una, cum uno i ii truso spestifero et sacrilego) semoto alium praefecistis, di ope esani fugientes officium sun- gentes osset o) nee meum prosectum ex fraterna earitate parte ex altera. in qua seribitis nos debere eoneordare in conseientia diseordante. Illam autem caritatem, si sic dici meretur . nee ex praetiea nee ex scripto possum colligere, eum titulum suprascriptionis mihi subtrahitis nee

vos in litera mihi subserit,itis subseripsistis): tantum missa hae enon sunt indicia et signa fraternae caritatis sed odii et rancoris. Emendet vos omnipotens deus et emolliat duritiam cordis vestri, in qua diu perstitistis, ut vos communitati christianorum in fide

et observantiis ste etesiastieis consor melis et ad fidem si observantias e celesiasti eas, in quibus suis lis se nutritus redeatis. adinventiones modernas frivolas et insanas pocl ponendo, saerae Aripturae, saeris ea nonibus et toti ecclesia se repugnantes. Experietur Experior) enim ex vostra seri plura quod studeresis in vobis adhue in bonum deprecatur et regnat). dum a me illi intruso curdm animarum postulastis, seientes sane, quod ipse saluti animarum non potest providere, solvere nee ligure nec a uel iritale pastoris illarum ovium sibi coni ossa proxime vel mediate. Hoe lumen interius sequimini, donee non extingua lar. Et vidi te ne bonum quod in vobis est. trae tu operis obsuqeetur tractu temporis obseuretur et offuseetur). Hinc stimulo vos ad bonum,

248쪽

instiganti non reealcitretis, alias aedifiea rotis ad gochennam tantaqtie mala ac neptianda, quae in Boeinia et Moravia per vestros saperdotes sacrilegos et pestiferos anticii risti praecursores eontra elerum et pectesiasticam libertatem patrantur adhaerentes, quorum Gautor es defensor estis et promotor, perpendentes px animo: ad antiquam vestram utique bonam revertamini conscientiam, quam reliquistis errore seduclus aliquorum vel favoro. Et eurelis omni diligentia adhibita reformare. quae vestro patrocinio vel consensu aut dissimulatione in destruetionem vel infirmationein dulius divini, fidei et reverentiae sanctorum et ipsorum reliquiarum ac obedientiae praelatorum libertatisque eeelesiasticae tanquam peregrina sunt introducta: scientes in dubie, quod illa violentia et furbatio catholicorum cum potvitate saeculari et colligatione in aevum non poterit perdurare. Sed deus clementissimus, qui ista oee ullo suo judicio permisit suboriri, intere eς-sione gloriosae virginis Mariae et nostrorum patronorum mediante et omnium sanctorum populum suum in brevi respiciet, illa mala misericorditer amovendo et ipsum priorem cultum devotionis fideique et obedientiae pro sua gloria revoeabit, in qua olim prae caeteris populis rutilavit. Scriptum constantiae seria III. proxima post festum sanctae Ibuetae anno domini MCCCCXVII.

b. Rerdeatis studii Pragensis per eonoilistae sonstantiense.

Sacrosancta et generalis Constantiensis synodus ad suturam rotmemoriam. Ecclesiam suam dominus continua pietate custodiens. quam in multis miserationibus desponsatam tanta caritate compleetitur, ut ipsa laevam ejus sub capite suo sentiens et dexteram in amplexulatabunda dieat, dilectus meus inter ubera commorabitur nec dimittam illum doue e me introdueat in suae cubiculum genitricis. Nam saepe nune ipsam per haereticos nune per scismalicos nune retro per Saraee nos et alios incredulos temptare permittit . ut sorsan ammodo innoxia videatur. sed eruditu poeius ad salutem terrena despiciat et coelestiaco neu piseat, nee non ad superuam patriam ardenter semper aspirans

ineolatum suum defleal cum habitantibus Cedar prolongatum. Verum tamen ne nimio terrore deterritu in exercitatione plus debito perturbelur, Pana ne quoque dominus ultra temptari patitur quam

249쪽

valeat sustinere. sed iaciens eum templatione provenium. ipsam miseri eorditer consolatur ut eadem gratanter Oxultatis eant et miseri-eordias domini in asternum.

Sane jam diu ipsa e etesia temptata et turbata exiit it laerimabili vultu conspieiens. quod universitus studii Prusensis. quam olim ipsa ecclesia pie plantavit nee non multis immuni latibus set privilegiis magnifice et liberaliter deeoravit pi plantatam diu exfune lavit atque nutrivit ex intentione. ut virus jugiter pordueat virtutum secunditate

praeelectos, catholi eae fides alumnos et seientiarum doetrinis laudabiliter fruditos, qui sani doctrinis eorum et si eum) necesse foret. praeeipuo contra haerelleos et scismaticos viriliter et constanter arripersent se utum et gladium et ad bellum exsurgerent potenter et ardenti r in adjutorium matris suae. Sed heu postquam universitas ipba ut recens fama est sanis do trinis copiosaque multitudine scolarium sex omni terra illio tune eonfluentium et studentium potissime Germanorum diu tuli ille e floruera: et apparuit quasi castrorum aetes ordinata ac gloriosa ubique de illa dieeron fur. eidem ecclesiae in amaritudinem conversa est, eum post discessum trium nationum sa)dicta universitate in praenaricationem vocum consentire nolentium et Successu temporis plurimorum etiam de natione bo hemiea doetorum et magistrorum erroribus Johannis Wielois et Johannis Hus haereticorum damnatae memoriae ac ipsorum sequacium contradieentium plerique magistri in diversis seientiis gradu ali ae scolares praedictorum haereticorum fautores et sectatores in universitate hujusmodi exis-ientes et ipsam actu regentes. ymo viris catholi eis diversarum iacultatum repulsis ut profertur eandem universitatem occupantes

sub quadam dissimulantia et tolerantia univorsitatis hujusmodi errores et haereses ipsorum Johannis Wiel est et Johannis Ilus haereticorum etiam in plerisque generalibus conelliis ae etiam in certis insigni biis locis rationabiliter et juste damnatos publice astruere tenero praedicare et dogmati sare damnabiliter et propria temeritate praesumant. Ita luod ipsa mater occlesia non injuste gemebunda dicero possit eum Isaya prophsita: vinea saeta est dilecto, sepivit eam et lapides elegit ex illa et plantavit eam electam et aedifieavit turrim in medio ejus et toreular exstruxit in ea et expectavit ut saceret uvas et sedit labrustas.

Et quia privilegium meretur amittere. qui privilegii abutitur potestate, eapropter et si res de saeili ad suam naturam redit et per Diuitigod by Cooste

250쪽

quascunque causas nascitur, per easdem dissolvitur: nolumus tamen.

quod ita laboriose et in agnitie e institutum suit per ipsam ecclesiam ut sertur Pragense studium hae vice penitus extirpari. sed tempus congruum, si forsitan ad unitatem fidei eatholies dimissis illis ammodo perniciosis erroribus et haeresibus ipsi. eis cum ) n ulli sitiei de universi

late praedicta praelatorum haereticorum defensores ei sequaces puro cordo et devotione dei ita revertantur. matura deliberatione praevia praestolari, prout salutaribus ad hoc monilis instruimur juxta illud: virga tua et baeulus tuus ipsa mo consolata sunt. Ut jam diu praesumtamcontumaciam seu audaeiam damnabilem in ea paris hujusmodi universi latis et suorum membrorum rationabiliter matura tamen observata clementia erogemus, tenoro praesentium dictum studium in omnibus suis aetibus seolasticis in illa et aliis universitatibus generalium studiorum matione quorumlibet privilegiorum ac de jure usi runsuetudine fieri suerit observari consuetis, usque ud nostrum seu futurum summi pontificis in proximo annuente domino assumendi beneplacitum a pendimus. volentes et diuinientes. quod interim omnia privilegia tam per Romanos quam per alios Pontifices aut imperatores Romanos et reges nec non principes ac etiam quoscunque alios ipsi universitati ab ipsius landatione sub quibusvis verborum formi Α hactenus concessa, etiam si de illis do verbo ad verbum praesentibus fieri debere lmentio specialis, nullam vim et nullum robur ponitus habeant aut vigorem. Inhibentes etiam expresse. ne quis suspensione durante Pragae iunquam existens de universitate praedictu in quacunque facultato. etiam gub poena exeommunicationis quam si secus egerit. ipsam incurrere volumus ipso laeto et a qua praeter quam in mortis articulodnntaxat nisi a summo pontifico posset absolvi. legere) et alios aetusseolasti eos publice pxμrcere aut gradus vel aliquos aliquis in eisdem scientiis conferre seu recipere publice vel occulte audeat seu praesumat, decernentes ex tunc irritum et inane. si quid in contrarium sorsitana quoquam quavis autoritate fuerit attemplatum.