Christophori Cellarii Breviarium antiquitatum Romanarum accurante Hieronymo Freyero ..

41쪽

24 Cap. I. De Sacris RomanorΗm .gistratus omnes interesse illis sacris debe

bant .

f. 4. An etiam latiari Iovi ibidem anguine humano litatum fuerit, quod videntur christiani scriptores paganis objecissa, disputamus in

XX. DE UERE SACRO.

f. r. Festis diebus possumus adjicere ver sacrum ; quo quidem victimae significabantur , quae tamen a tempore nomen suum habebant . Μagnis enim in periculis vovebant Romani , uaecunque proximo vere nata essent animalia, di immolaturos . Videatur, praeter Festum Pom

f. a. An etiam homines intra hos menses nati ad ver sacrum pertinuerint, disquiri potest . Livius videtur negare , pecus nominans ex pontificum decreto , non homines . Pomo peius autem Festus in voce Mamertini exemplo,& oraculi auctoritate adfirmat, non quidem immolatos fuisse, sed patria jussos decedere, quum. adolevissent. Verum semper, aut saepius ia factum esse, probabile haud est. XXI.

42쪽

Sect. III. De diebus fisis. a s XXI. DE LUDIS SAECULARIBUS.

f. r. Felli dies erant, quovis revoluto saeculo celebrati . Non autem certum , centesimo quovis anno actos esse hos ludos: quia de numero annorum saeculi disceptatur, & vulgo centum anni conficiunt saeculum , alii centum quinque, multi centum decem ad hos ludos requisiverunt ; de quo ex Censorino disputamus in orat. V. programmatis nostris subjecta. f. a. Originem descripsit Zosimus I. II. in Nnte, rItus, & caeremonias c. c., ubi in primis praeparatio lustrationis est descripta. Addi potest Horatii carmen saecularer 8c Suetonius in Auguso c. 3 i. in Claudio c. 2I, ni Domitim

43쪽

αε Cap.L De Sacris Romanorum.

RITIBUS, AC CAEREΜONIIS SACRIS .

I. DE ALBIS, ET NIGRIS VICTIMIS.ALbae victimae diis superis , nigrae inseris

mactabantur. Sil. l. v. v. 343. l. Vm. 63I. Zos. l. II. c. 3. num. 3. 6. Praeter Victimas etiam alia Iudaeorum more adhibebantur: thus maxime, sal, vinum, Sc senilia.. Hor. I. I. d. 96. v. I. I. IV. Od. a. v. II. Plin. l. X. ep. 97. n. 3. Prud. peris. bmn. 3. v. Iaa. Hinc proverbium

in praefatione Plinii: molasalsa litant, qui

s a non habent.

Litare non idem est, quod sacrificare : sed feliciter, & cum signo boni eventus victimam peragere. Vid. Liv. l. XXVII. c. 23. : &ι. XLI.

44쪽

S I. IV De Ritibus, ae caeremoniis. 2 7

FICIIS . . Et sacrificantes, & victimae e ronabantur .

Vitta ex lana, vel lino erat, qua crines constringebantur sacrificantium, Sc quae ipsis quinque victimis imponebatur. Exempla occurrunt apud Virg. Aen. I. V. v. 366. Ovid. metam. I. XU. v. 13 I. Prud. in Lauremio v. 3 3. Arboribu1 quoque sacris, &statuis Deorum vittae daban

Ara gentilium plerumque caespiticia strueba

45쪽

α8 Cap. I. De Sacris Romanorum.

Triste omen habebatur , quum victima ad aram adducta profugeret . Tac. bis. l. m. p. 3 6. num. 2. Sil. l. U. vers. 63. , & I. XVI.

v. 264.

VII. DE RITU VERRENDI FANA CRINIBUS.

In magnis periculis matronae Romanae passis crinibus prostratae humi supplicabant diis suis r& quum inter precandum moVerentur, Crini bus quasi templa verrebant. Unde formula illa frequentius occurrit. Lege LiV. L lII. c.7.LXXVI. c. 9. & Sil. I. VI. v. 36O.

VIII. DE INFERIARUΜ RITIBUS.

f. I. Inseriae erant sacrificia in funere diis manibus oblata , aut annua etiam memoria a Coin gnatis repetita. Peragebantur non solum atris

victimis: sed praecipue lacte, melle , oleo; &similibus. In caede vindicanda etiam noxii ad aram caedebantur . Deducunt nomen ab inseris; Festus autem ab inferendo, quia sormulae consuetae erant ferre inferias , & ruferre. s. a. Exempla vide apud Virg. Aen. l. III.

46쪽

Cap. II. De MagiIratibus Romanorum. 29

Omnium autem clarissime hic ritus cognoscitur ex columna seu cenotaphio Lucii Caesaris, quod Pisis in Italia visitur, cui inscriptum est .' Inforiae mittamur, hosque, o ovis atri infulis eaerulis infulati diis manibus eius mactentur e eaeque hostiae eo loco adoleantur, superque eas singulae urna lacitis, mellis, olei fundantur. CAP.

47쪽

. 3a C. II. De Magis ratibus. Romanorum.

C. A P. I LDE MAGISTRATIBUS

ROMANORUM,

ejusque

DE MAGISTRATIBUS

ANTIQUIS . . I. DE REGIBUS.

' f. I. RQmqnvm imperium initio penes reges

suit: qui mirabili ordine, ac successione, nec sine providentia ita se secuti sunt, ut ex. minima republica fieret omnium maxima , & popentissima Romulus enim heroico ingenio fundamenta jecit urbe ad Tiberim cond1ta ' Numa religionem in populum semibarbaruri induxit: constituendae reipublicae imprimis necessariam, ut fides, & integritas servetur, quod vinculum est generis humani. Tertius rex, Tullus Hostilius, arma tractare juventutem docuit: ut contra injurias respublica nova defenderetur. QuartuS TeX,

48쪽

SH. I. De Magi batibus Antiquis. 3 rcus Martius , rempublicam ampliavit e coloniam deduxi te ut mare liberum haberet, prospexit r&, ut tute esset etiam altera Tiberis ripa , Ianiculum trans Τiberim munivit , & ponte urbi junxit. Quintus, Tarquinius Priscus , graecus genere majestati corroborandae splendorem addidit , & ornatum, sine quo contem tui sunt imis perantes. Sextus, Servius Tullius, censum egit ridest, numerum civium iniit, ut sciret, quot arma tractare possent; & in mores singulorum , etiam opes inquisivit, ut tributa pro opum conditione imponerentur. Septimus rex , Tarqui-Μius Superbus , id est , tyrannus, suis, & suorum injuriis fecit, ut Romani exactis regibus in li-hertatem sese vindicarent, & pro regia constituerent rempublicam liberam post CCOII. annum V. c. Vid. Liv. I. I. c.7. seq. .' & Eutrop. l. I. c. I. seq., a. De potestate regum quaeritur, fueritne absoluta nec ne Z Pomponius quidem Lu. para 'x4.1f. de origine Iuris dicit, reges omnem potestatem habuisse. Sed nec hoc putamus absolute interpretandum esse: quia Romulus praesentiens' Italos , uti alios Europaeos, servitutem ferre non

posscte, centum sibi senatores adlegit, quorum consilio rempublicam administraret, qui nonnumquam acriter cum eo decertarunt. LiU. l. r. Q 8.: & Eutrop. I. I. c. I. n. V Deinde, quod ex' fragmento Ciceronis apud Senecam ep. I 8. Con

stat, provocatio ad populum etiam a regibus fuit. Exemplum clarum habet LiviusJ. I. c. 26.

49쪽

ga C. II. De Magi ratibus Romanorum.

II. DE CONSULIBUS

g. I. Exactis regibus propter injurias, & tyrannidem consulare imperium institutum est, 1ub quo Roma felicissima facta ad Caesarum usiaque tempora floruit. Pro uno rege duo consules creati sunt: ut, si unus malus esse voluisset , alter eum, habens parem potestatem , coerceret . Et placuit , ne imperium longius , quam unum annum haberent: ne per diuturnitatem imperii insolentiores fierent. Vid. Eutrop. L I. c. g. a f. a. ornamenta consulum erant praetexta

toga. seu purpura, sella curulis et xv. lictores cum fascibus virgarum, quibus securis inserta erat: quamquam valeria lege statim post securis laseibus fuit ademta, ad terrorem mitigandum ;extra urbem autem, ut in bellis , & provinciis , servata. Plutarch. in Publicola p. Io 2. f. 3. Consules erant vel ordinarii, vel suffecti. ordinarii dicebantur. qui cal. jan. consulatum inibant, & a qpibus in festis annus denomina. batur. Horum si quis esset mortuus ante finiis tum consulatum, Vel alia de causa magistratu decederet: alius in locum sussciebatur. Hoc raro olim contingebat: sub Caesaribus autem frequentissime . Exempla vide apud Lamprid. in Alex.

Severo c. 3. Sueton. in Galba c. 6. Caes. c. 8O. Aug. c. 26. , & Cic. l. VH. F. io. n. 5.

50쪽

ME . II. de Magis tibus antiquis. 33

g. 4. Bello Μacedonico leges annariae constitutae sunt. Liv. l. XL. c. 43.' Et consulatui quidem praestitutus est annus quadragesimus tertius. A qua lege pauci tamen fuerunt ex

cepti , in quibus est Pompejus . Cic. pro leg.

man. c. 2I., & Eutrop. I. V. c. 6. n. q.

f. 3. Consulares dicebantur , qui consulatuerant functi: quemadmodum praetorii, aedilitii, quaestorii, qui praetura , aedilitate , quaestura .

Eutrop. I. U. c. s. n. 6.

g. 6. Consulare imperium aliquoties interruptum sui p. Non dicemus jam de dictatura , quae tantum semestris fuit, consulibus manentibus , sine autem ordinaria potestate: quod imfra pluribus explicabitur . Sed decemviratus fuit, qui primo consulatum interrupit: deinde tribunatus militum consulari potestate.

g. I. Decemviri electi erant, ut leges Romanis ex atticis Solonis conscriberent, & summa potestate, cessante interim consulaxu, promulgarent : a quibus primum X. tabulae legum factae ; postea, quum nonnulla deesse videre tur , duae. adjectae, ut XII. tabulae legum fierent, quae sunt fons omnis juris Romani, uti ex fragmentis hodieque apparet . . ig. a. Ad biennium vix duravit hic decemvi-xatus . inum enim decemviri potestate sua se-

C quenti