Christophori Cellarii Breviarium antiquitatum Romanarum accurante Hieronymo Freyero ..

31쪽

I C. I. de neris Romanorum culpa flagris luebatur. Liv. l. XXVIII. c. o. g. 4. Simulacrum in templo nullum fuit praeater palladium, Troja, ut credebatur allatum, quod Herodianus L I. c. I . n. 7. dixit; Vel coelo delapsum, ut Cicero phil. XI. c. I o. quod tantae sanctitatis apud ipsos fuit, ut nec ulli adspicere illud licuerit, praeter vestales. Heroin

dian. l. V. c. s. n. 6.

g. 3. Iura, privilegia, & honores Vestalium erant eximii ; nec earum aliqua in publicum prodibat, nisi lictore praeeunte, & populum submovente: quemadmodum ipsae etiam ortu, &sanguine erant nobilissimae, clarissimorum parentum filiae. Quae senior inter illas erat, Vocainbatur maxima vestalis: uti est apud Suet. μή mit. c. 8. , & Plin. l. IV. F. II. n. 6. g. 6. Duravit hic Vestae cultus usque ad christianos Imperatores: & Theodosius demum omnem abrogavit, ut testis est Zosimus ι. v. c. 3 8. m. q. σsE

32쪽

SECTIO III.

DE DIEBUS FESTIS,

SIVE FERII S.

FEsti dies Romanis non unius erant generis ; sed quidam generales, & quovis tempore poterant institui, variisque numinibus dedicari, prout res, & status reipublicae erigebar, ut lectisternium, novemdiale sacrum, suppli-eationes, ludi placando numini facti ,& ζmiles; alii stati, & ad certum tempus, mensem, vel diem alligati, certisquae dedicati numinibus , ex quorum numero sunt Faunalia, Lupercalia, Terminalia, Cerealia, Liberalia, Quinquatrus , Lavatio matris deum, Parilia, Floralia, Bonae deae sacrum , Consualia, Vulcanalia, Saturnalia,Calendae, Feriae latinae, Ver sacrum, Ludi saeculares.

Tanta superstitio erat paganorum, ut credorent placari deos epulis, & lectisterniis posse, quibus ipsi dii quasi ad convivium invitarentur. Originem describit Livius i. v. c. I 3.

33쪽

t 6 C. I. de sacris Romanorum

' numero dierum hae seriae nominatae sunt r. vae tum potissimum edicebantur, quum lapi-ibus pluisse nunciatum esset. Vide Liv. l. I. c.

3I. I. XXI. c. 62. l. XXV. c. 7. l. XXIX. c. I 4.

g. I. Duplicis generis erant supplicationes . triles pro avertendis malis prodigiis, quas nos BUs TACE appellamus laetae; quibus pro victoria, aut republica conservata gratiae diis per unum, aut plures dies agebantur,&, si solenniores essent, ad omnia pulvinaria, hoc est, in omnibus templis, quorum pars erant pulvinaria , deorum simulacra imponebantur , apud noS

DANKT FESTE. g. a. De priori genere Livius legatur i. X. c. 23. ι. XXV. c. 7. , . XLI. c. 9. Laetarum a tem , quae victoris nomine decernebantur, exempla frequentiora sunt. Vide eundem Livium l. v. c. 23. l. VIII. c. 33. Cic. catil. III. e. 6. Coelium ad Ciceronem I. VIII. ep. II., &Catonem ad eundem I. XV. ep. 3.m3. ., & de maximo dierum numero pro saeculi luxurie Caesarem δε b. g. l. II. c. 33. n. q. , ubi per XV. dies;& l. IV c. 38. n. q. , ubi ad xx. dies supplicatio decreta legitur. IV.

34쪽

SH. III. De diebus fessis.

IU. DE LUDIS PLACANDO NUΜINI

FACTIS.Colendum esse Deum , & instanti periculo placandum, cognoverunt ethnici: modum autem divini cultus adeo ignoraverunt, ut ludis scenicis, aliisque si in ilibus ludicris placari Deum , & ad mitiorem de hominibus sententiam perduci posse crediderint. Centorin. c. ar. Ejus absurdae rei exempla habemus apud Liv. l. VII.

c. 2.: & Cic. catil. 1II. c. 8. Quae hoc loco tantum

allegasse sufficiat: quum de ipsis ludis , & variis eorumdem generibus infra pluribus exposituri . simus . Nunc a generalibus feriis ad speciales progrediendum est, δc agendum V. DE FAUNALIBUS.

x. Inter rustica festa reserenda haec sunt , idibus Februarii quotannis celebranda. Ovid. fias. l. H. v. 193. Idibus agresis fumant altaria Fauni Hic, tibi discretas infula rumpit aquas rid est , in insula liberina, seu sacra, ubi sacellum,&ara Fauni fuit. . f. a. Alia Fauni solennitas erat mense Deo cembri, de qua Horatius i. III. Od. 48. v. 2O. B Quum

35쪽

Ψ8 Cap. I. De neris Romanorum .

Quum tibi novae redeunt decembres , Fesus in pratis vacat alioso. Cum bove pagus.

VI. DE LUPERCALIBUR

Lupercalia Pani sacra erant xv. Cal. Μaris tit . Ritum eorum supra jam descripsimus ire lupercis,. Panis sacerdotibus , Ρα II. n. VII. p. Io. Lege, praeter Livium ibi citatum etiam Pl rarchum in Romulo p. 3 I. : & Ovid. fas. l. II.

Terminum etiam pro Deo colebant Romani t in cujus tutela essent termini agrorum . 'ut Festus Pompeius ait . Hinc terminalia inis stituit Numa Pompilius , quae v m. Cal. Μam tit', & magna quidem rusticorum solennitudicelebrabantur . Dion. Halic. l. II. p. 13 3. &ovid. fas. LII. v. 633.

VIII. DE LIBERALIBUS .

Μeminit horum Cἰcerre l. XII. ep. 23. n. t Erat autem Libero , id est , Bacho sacer dies. XVI. cal. Apriles: quemadmodum exovid. t.

36쪽

IT. DE QUINQUATRIBUS.

f. r. Quinquatrus secundum Varronem duisplices erant e maiores , XIV. cal. Apriles ; &minores idibus Iunii . De maioribus sic scribit Ovidius fas. l. m. v. 8O9. Una dies media ess, m funt sacra Minervae, Nomanaquo a iunctis quinque diebus habent.

Pluribus enim: diebus asebantur et quod etiam Augustus testatun epistola, ad Tiberium apud

Sueton. c. 7r. Μinervae autem sacrae erant: eamisque ob caussam scholis etiam ferias adferebant ;& magistris donaria , quae minervalla vocabantum. Hon, L H, ep. a. v. , I97. Ovid. fam l. III. v. 8aν. & Tereuli. de idol. c. IO. q. a. Haec de majoribus: minorum, Veli minuscularum , quae in idus junias incidebant, ex. plicationem habet Ovidius f L l. VI. v. 63 I. seq. Adde Narronem de L L l. v. , di Festum.

X. DE LAUATIONE ΜATRIS DEUM.

Μater magna , seu deorum credebatur Saturni Conjux, Iovis mater, fuisse: cujus antiquum simulacrum Romani oraculo, uti ferunt, moniti Pessinunte, Phrygiae urbe, advexerunt, summaque coluerunt religione. Id simulacrum 'u . . B a cannis

37쪽

tannis in amniculo Almone lavandum erat IV. cal. Aprilis, qui dies etiam in festis habebatur. Ovid. fas. l. IV. v. 337. Sil. Ital. L Um.

v. 364. Lucan. d. I. v. scio.

Cerealia Cereris sacra sunt , a solis feminis parata V.idus Aprilis. De his Cicero pro Balbo c. a . legatur e qui adsumta de Graecia esse docet , & pergraecas semper curata sacerdotes ,& graeca omnia nominata. Lugentibus non licebat interesse his sacris . Liv. i. 22. c. 3 6.

Parilia .x I. cal. Μaii, qui natalis credebatur urbis Romae esse , celebrabantur : a pariendo dicta, quod illo tempore omnia noVa terra proferat, atque pariat; Cicero festi hujus diei saepe

meminit; ad int. LII. ep. 8. l. IV. F. 9. de δελκ. I. II. c. 47.: & Plinius ι. xvm. c. 26. Quidam

scribunt Palilia r quasi Pales , pastorum dea ,

nomen dederit . Ovid. L IU. v. 72I.

Floralium origo pudenda est, & fabulae velamine deinde tem, quam eleganter descripsit

L actantius I. I. c. ao. n. O. 7. Deam autem ΠΠ-

38쪽

GR III. De diebus risis.

xerunt esse, quae floribus praesit: unde ludi ejus primum Iv.cal.Μaii celebrati, ac deinde in ipsum Maium translati sunt. Ovid. fas. l. U. v. I93.

Bonae deae sacrum calendis Μaii fiebat , ob dedicatum eodem die in Aventino monte biem plum . Ovid. fas . l. v. v. a 33. Antiquissimanaec regina fuit, Fauna etiam , & Fatua appellata: quam matronae , & Vestales virgines in ' Pontificis , consulis, vel praetoris domo ita colebant, ut nefas , & summum piaculum esset ullum masculum hominem per eos dies intra sedes illas versari. Vid. Plutarch. in Caesare p. 7II., &Cicerone p. 37o. Cic. Pro Mil. c. ., &de

harusp. re p. c. I . . . .

XV. DE CONSUALIBUS Consualia quasi Neptunalia sunt, Neptuno

equestri sacrata x II. cal. Septembres . OriSinem docet Livius I. I. c. q. Plura autem de iis habet Varro de l. l. l. vi & Dionysius Halicta. I. p. 26. , &ι. U. p. Ioo. Quibus adde, quae nos ad Eutropii l. I. c. I. nota Vimus.

XVI. DE VULCANALIBUS.

Vulcani sacra erant , x. cal. Septembris inu 3 ' Ve

39쪽

11 Cap. L De Patris Romanor-. vetusto Calendario Romano notanda. Nocturani ignis in iis usus erat , & antelucanam hoc tempore lucubrationem inchoabant e quamquam auspicandi tantum caussa plerique, utpote omittentes eam postea ad finem fere autumni. Quo Plinius respicit l. m. ep. 3. n. 8.

XVII. DE SATURNALIBUS.

g. r. Saturni festum erat , in memoriam sareuli aurei , quod Saturno in Italia regnante afuisse credebatur , quotannis mense Decembri institutum . Liv. I. xx M. e. t. Eo festo servis Domini praebebant epulum , iisque ministrabant ipsi t & licentius pro lubitu agere servis

erat permissiim . Plin. f. II. ep. I . n. Eq. Μunera etiam mittebantur inter ingenuos his diebus e & scholae cessabant. Plin. l. IV. ep. 9. n. 7. V. VIII. F. 7.: & Μart. l. v. epigr. ultimo. f. a. Primum uno die celebrabantur Saturnalia , Geinde duobus, tribus: tandem septem diebus , in quibus tamen quinque tantum festi

erant. Μacrob. fatum. l. I. c. IO.

XVIII. DE CALENDIS .

Omnes calendae erant Iunoni sacratae. Ovid. fas . l. r. m. 33. Μartiae autem calendae speciatim Μarti quoque sacrabantur , quia iis credebatur praelium tuter Romanos, & Sabinos in-

40쪽

Sect. III. De diebus fessis. a Itra urbem factum Sabinarum interventu direminium esse. Μunera feminae mittebant; etiam se vis praelabant epulum , ut Viri saturnalibus rquod ex Solini c. I. constat , etiam ex Tibulli

XIX. DE FERIIS LATINIS.

f. I. Antiquum sacrum erat, ab Albanis ad Romanos transmissum ; quod quotannis in monte albano ab XLVII. populis Latii Iovi latiari, sive latiali celebrabatur . Taurus autem Iovi communi populorum nomine immolaba

ἔur : ct quisque populus singulare aliquid adse. rebat ad epulas, quae in illis seriis, & in mom ite illo instituebantur.

g. 2. Primum unus dies erat; deinde additus alter, tertius, itidemque quartus: quod ex Di nysii Halicarnassensis I. Iv. p. 23o. , ubi ritum ipsum ; δc L lv. p. 4r ., tibi amplifieationem descripsit, constat. f. 3. Non habebant statum diem , sed poterant alio, atque alio mense celebrari. Liv.LT LIQσ. I9.: &I. XLI. α Io. Adde his testimoniis eum. dem Livium l. x LII. e. io. : & nota ex DiΟ-nis Cassii l. x LVI. p. 313. , non potuisse consules auspicato ex uine ad bellum, &in provinciam abire, nisi prius seriis latinis rite celebra. tis; utpote qui non minus, quam reliqui ina