Christophori Cellarii Breviarium antiquitatum Romanarum accurante Hieronymo Freyero ..

81쪽

6 C. III. de Militia Romana: sulca , instar tridentis . Hoc serrum magni ponderis praefixum prorae erat ex parte inferiore runde, si navis remigio agitaretur in hostilem navem, perserari poterpt, & deprimi. Caes.

de b. g. l. m. c. 3. n. 8., & de h. c. L. m. c. I I. n. a. Hirt. de b. al. c. qq. n. q. f. a. Navibus utebantur veteres minori huε.

agilitatis caussa: sed quod magnitudini deerat,' multitudine supplebatur. Sic legimus bello pu-

nico I. utramque rempublicam, romanam. , &carthaginensem, classem habuisse singulas navium trecentarum, quadringentarum, & plu

rium . Eutro. I. I. c. I δ. n. I. q. 6.

f. 3. Bellicis his, sive rostratis navibus adde- hantur aliae onerariae ad commeatum, bellicumve apparatum adVehendussi. Liv. l. XXX . . I 8. , & Plui. in Pompeio p. 624. . g. 4. Liburnae naves ex leviorum biremium senere erant: a Liburnis, populo Illyriae, qui invener l, ita dictae. App. Alex. de b. civ.' t. I. pag. 431., & Eut .. l. II. c. I . n. Remis vero utebantur veteres plerunque, quinniam his opus est in m ri mediterraneo, in quo malacia saepe, seu ventorum quies suboritur. g. . Ceterum navis, quae ducem serebat, - dicta suit praetoria: quemadmodum milites nain vales, distincti a remigibus , vocabantur classarii. Liv. l. xxxv D. c. 29. & Tac. ann. L

XV. C. II. n. I.

82쪽

Cap. III. De Militia Romana 6 3

PRAEMIIS ΜILITIAE.

f. I.

ΡRaemia vel militum erant ob rem bene geristam , vel summorum ducum . Μilitum etiam illorum, qui ordines ducebant erant coronae , & hasta pura et summorum ducum triumphus, aut signa triumphalia, etiam 1uppli

cationes.

g. z. Coronae Varia erant genera, quae Gellius I. V. c. 6. describit. Civica, ex quernis ramis facta, dabatur militi, qui civem in praelio servaverat. Μulta hujus coronae exempla in nummis veteribus sunt: etiam Iulius Caesar . adolescens tali ornatus legitur apud Suet. e. Obsidionalis erat ejus, qui urbem obsidione liberaverat, vel castra. Adde Gell. I. u. c. II. : & Plin. l. XXH. c. q. Muralis data ei, qui primus in murum hostilem adicendisset. Exempla sunt apud LiV. LX. c. 66.: &l. xxvi. c. 48. Sil. Dal. P xui. v. 363.

Casrensis , quae etiam vallaris dicitur, data ei fuit, qui primus in castra hostium irrupisset L

83쪽

66 Cap. III. De Militia Roma . navium sic dieta, dabatur illi, qui primus navali praelio in hostilem navem transilierat: qualem Agrippae, duet suo , Augustus dedit, quum Sextum Ρompe jum in mari siculo vicisset. Plin.

l. XVI. c. q. e & Dio L MI X. p. 4OO. g. 3. Μaximum praemiorum, quo duces victores ornabantur, erat triumphus a senatu decretus: ubi victor cum suis extra urbem cum

proconsulari potestare manebat Latini dicunt ad urbem esse usque ad statutum triumphi diem, quo praeeunte senatu triumphalem potatam ingressus, vectiisque curru, quem quatuor albi equi trahebant cujus formam in nummis videmus , adicendit in capitolium, ubi sacris factis in templa Iovis eapitolini publicae epulae

per civitatem dabantur. Ante triumphalem curis Tum fercula praedarum praeserebantur , etiam imagines pista captarum urbium , & regionum . Proxime autem ante currum ibant captivi reges, duces, principes, manibus a tem

ligatis: qui si pejus de Romanis meriti fuissent,

antequam in clivum capitolinum venirent, intusculanum carcerem abducti strangulabantur . Liv. l. III. c. 2 q. l. U. P. aD o ep. 57. Plui. in P. Aemilio p. 27 2. Cic. in P . c. a I. 'I. 4. Si victoria tam illustris non erat; nec tantus numerus caesorum hostium, quantus ad triumphum requirebatur: tum ovatio tantum ,

quasi minor triumphus, decreta fuit; in qua id

differentiae erat, quod triumphantes curru Vehebantur , ovantes autem equo aut pedibus ibant

84쪽

Liv. I. XXXI. c. 2O. Vel l. l. II. c. 96. n. 3. , o c. 122. n. 2. Plin. in M. Marcello p. 3 16. g. 3. Quum Caelares rerum potirentur, , sibi . solis eximium triumphi honorem rati con VenIre , ducibus tuis post victoriam tantum linguia vel reuamenta irion phalia conserebant. Qui honor postea inter privatos fuit maximus. Suet. in Aug. c. 38. Tac. iis Agr. c. 4O. n. I. oe ann. l. I.

s. 72. n. I.

f. s. Triumpho adjungitur supplicatior quae etiam post victoriam decernebatur, & Catonis judicio ad Cic. l. XV. ep. 3. n. q. Vel ipso triumpho erat clasior. Sed de hac jam supra c. DIs 3.m .

quem ii aliquoties citra senatus auctoritatem egerunt, quibus per ibvidiam hic honor negabatur, vide Livium l. XXX. c. 23. l. XLII. c. ΣΙ. zx deis minia lauri in gremio Jovis. quci convenientiam tum thiumpno habebat, & qua fratiae quasi actae fuerunt pro toncessi victoria , Suetonium in flui. t. di Plinium pam c. r.

85쪽

68 Cap. IV. De Civitate Romana

ejusque

. ' DE

I. I. IUs Civitatis Romanae fuisse maximae , Acamplissimae snitatis , tam ex sacra Pauli Apostoli, qui bis ad illud provocavit tam . - . quam eiVis: quam ex profana historia luculentum est . Sub regibus non quidem optimo iure cives utebantur, adscitis in civitatem qui usque peregrinis, etiam hostibus devictis. Cie pro Balbo c. I 3. Exactis regibus aucta civium diis gnitas : & brevi post ampliati honores, plebejomagistratu inducto. Crevit autem Romana ci- itas receptis peregrinis: quod insolens apud Graeco4.erat ἱ & Romae maxime factum post ca-

86쪽

Secti L De Iure citium Romanorum. 69ptam a Gallis urbem . Actum quidem aliquotiesce peregrinis rejiciendis: sed Cicero I. in . offc. II. inhumanum dixit. Nec peregrinis modo civitas, sed servis etiam bene meritis aliquando simul cum libertate data fuit. Cic. pro Baiaho, c. 9 g. a. Ius civitatis simpliciterae appellant seriptores. Et haec tum in aliis privilegiis , puta libertatis, suffragiorum , honorum; tum

maxime in vinculorum, verberum, ac neciS remotione , lege cornelia, & porcia, consistebat: ut de jure testamenti, connubii, hereditatis , potestatis patriae, & militiae legionariae taceamus. Vid. Cic. pro Rab. c. q. Verr. VII. c. 66. Liv. l. X. c. y. Act. XVI. v. 37., o c. XXII. v. 23.

g. 3. Civitas Romana adimi non poterat: nisi quis sponte desereret, ut in aliam reciperetur. CIc. pro Caec. c. 33. 34. 33. : m pro domo c. 3O. Nec exsilii poena eam adimebat, nec interdictio ignis,&c'ust V quod ex eodem Ciceronis loco pro δε- mo patet: nisi civis scriberetur in ea urbe, ubi extulabat; non enim poterat aliquis Romae, &alibi simul civis esse, quod exemplo Anici apud Nepotem c. 3. n. I. constat, propterea oblatam mihi ab Atheniensibus civitatem recusanti S. s. q. Amittebatur autem civitas: si quis ad ultimum supplicium damnatus esset, sive in metalla , aut in insulam deportatus. Vide l. vi.st is

interdictis, m relegatis. In republica libera qui dem gravissima exsilii poena erat interdictio ,. E 3 ignis,

87쪽

ignis, &aquae: ted his tamen plexumque trivi. tas servata fud, ut e N Cic. pro domo c. 30. con stat; licet de sup aetate Pomponius jure consulqtus I. xvii. Is de legrationibus aliter senti at. At sub Caesaribus depori Mio in insulam gravi mum exsilii genus habebatur : civitatem adii. mens. Miam bona, igunas. Vid. Ulp. LV i. f. de inter ictis, oe releguis, O deportatis: Mihi dem ι. κιν. , ubi depore tionem φ relegati edistinguit S. 3. Us ergo breviser die mus, civitas Romana tripligitex amittebΦture exsilis graviare,

seu deputatione, de q- jam dictum; postlimia

nis; quando i qui siris Romanus factus erat , in prisina patriar rsus πρt civis scriptus; rete. e., si quis ison te is intoniam latinam proficiscohatur, Cic. p lbo c. I 2. pro Caec. c. 33, Excipiendi ιιmen hic ruat munieipes Italiae,quoνrum duplex patata ergi: altera loci, in qua nati , cuius iiivra semper retinebant ; altera iuris id est, 'Romρ , io cujys civitatem transcript Maot. P or in legibM e iam origo vocatur, &m inalis p tria. Vide ι xxii. θ. μή mum p

g. 6, Ad Migitur, fluae in legibus dicuntur,mcte iis inlligenda distingui debent jus si vita tis Remanete, jus Qui dium, jus Latii, vel Let..cinorum , di jus Italicum , etiam jus mupicipi

istis Ssqvitvr, .ut de reliquis

88쪽

MB. I. De iure civium Romanorum. 72 etiam agamus: si prius de proletariis , & capite censis pauca adjecerimus. f. 7. Saepe fit mentio proletariorum, o capitere oram apud scriptores. Illi erant tenuissimi pauperrimique in plebe Romana: hi vero, qui Nel nullo, aut perquam parvo aere censebantur . Utrique autem fuerunt cives, jura civitatis, sunt connubii, testamenti, patriae. potestatis , cetera habentes: sed sine suffragio, & sine spe honorum adipiscendorum. Vid. Gess. I. xVI.

cap. 1 O.

SECTIO IL

IURE QUIRITIUM, LATU ,

., ET ITALICO.

Controversia elix inter erudiros de iure seu ritium, O' Latii. Nimirum jus Quiritium quibusdam est ipsum jus Latii: aliis idem , quod jus civitatis. Sed praeserenda illorum sententia, qui ab utroque distinguunt: ut majus , quam jus Latii ; minus, quam jus civitatis . Vide

f. a. Ius Latii medium erat inter jus civit

89쪽

a . Cap. IV. De Cisitate Romanatis Romanae, & Italicum. Nam qui illud con-ssecutus erat, civis Romanus poterat fieri, si magistratum gessisset domi, aut relicta domi stirpe Romam concessisset ad habitandum ; ut de aliis privilegiis nunc taceamus. Vide Appian. Alex. de bello ciυdi L H. p. 443. Strab. L IU. p. I 86. Liv. l. xLI. c. 8. adde Onuphr. Pannuin. I .

f. 3. Mansit jus Latii etiam postea, quum

Latini civitatem Romanam accepissent omnes . Sed tum apud exteros fuit, & coloniis pluribus datum a Caesaribus. De quibus F. tot. tis. I 3. decensibus agitur. 3. 4. Ius Italicum erat quodammodo minus, ac deterius, quam jus Latii; majus tamen, &commodius jure proVinciarum: quemadmodum Carolus Sigonius de antiquo jure Italiae LI. c. ar. demonstrat . Acceperant illud a Romanis victoribus civitates Italiae , extra Latium , &

Galliam cisalpinam quae in provinciis cense-hatur ) sitae, ante bellum sociale, si ve Italicum: post quod tempus rarior illius mentio est.

90쪽

SECTIO II I.

COLONIARUM , ET PRAEFECTURARUM.

6. I.

DIstinguebantur municipia a coloniis e quem. admodum ab utrisque divertie erant praefecturae. f. a. Ante bellum sociale suo tantum jure utebantur municipia, seu Italiae civitates ; quod Italicum appellari consuevit, quemadmodum Iaullo ante dictum est: tributum autem , &miis item populo Romano dabant, ut Latini. Actum quidem jus civitatis erat penes solam urbem Romam. Indignabantur autem Latini , indi' gnabantur omnes Itali, quod bellum pro Romanis facerent , nec tamen aequalibus uterentur privilegiis. Unde multae seditiones: &: tandem etiam bellum gravissimum , quod sociale , Itali-Cum , &marucum appellatur; quo Itali, deficientes ab urbe Romana , post mutuas clades' tandem id consecuti sunt, ut, qui arma pono

rent , jus civitatis obtinerent. Flor. ι. III. c. I 84 LiV.ep.8o. Uest. I.H.c.i6. Eutrop. l. V. c. a. A quo