장음표시 사용
191쪽
In remediis venae sectio cruditatem conduplicat refrigerando, δί vires imbecilles prosternit. Aperientia, humorcs diffundunt A exagitant,atque in angustiora loca protrudunt, e quibus non possunt dimoueri. Purgatio Vero multo magis aperi una exagitat de grauiore aegri periculo decernitur. Nam si mitio- iis, dii ribus medicamentis instituitur, magis conturbat , quam i euacuat, suscitatoque tetro vapore corpus in fiat: si vehementioribus noxium quidem humorem sed vi quadam clicit. Non enim humor crudus &imparuis facile cedit. Omnis ergo huiusmodi cura aegrum affligit atque torquet, Msyncopen accelerat. Et tamen nisi occurritur, vires copia opprimuntur. Si occurritur,ctiam multo promptius collabun- tur, quum per se languescunt,&nondum commota camarina deficiant, de undiquaque dubia S periculosa fit curatio. In summa magna labe humorumue copia, vehementer prcssum S languens, medicamcnti vi labefactatum concidit: quemadmodum ruinosae aedes instaurando concussie, forte mox Vniuersae corruunt. Atque si est turpis error medicamento dato aliquem occumbere, ne medicus illum occidisse videatur, quem sors ipsius de medio sustulerit. Ideoque in tam ancipiti statu corporis, pro medicatione expedit, interdum alimento ianor Γ ψ blandiri, aut aegrum s si nequeat in integrum restitui) subleuata morbi portione leuare, de minutatim aliquid substituere. Quamobrem satius fuerit cana materiam quae laedere videtur, clystere leni saepius subducendo subtrahere, de humorem morbi ficum alterare Mepi crastice euacuare, additis cardiacis ob malignam id venenatam eius qualitatem tam insumendis,faciendis, quam in educendis, & admouendis. Interca vires conseruentur victu boni succi multum nutrientis in parua quantitate cepe oblato : S si nauseat aeger, prouoccturvomitus, ut humor in ventriculo contentus vacuetur, Vt accidisse legimus adolescenti, de quo meminit Gal. commenta a. in lib. s. Aphor. qui ex bilis aeruginosae vomitu a sebre dc conuulsione fuit liberatus. Contra non prouocandus : sed aliunde opitulandum. V. . Iuris capi q. s. inco coque si a pituita crassa & tenui, G si Acum maligna aliqua qualitateὶ Mercurialis, inclissae S bor- ρuutia.
rag. singui. m. i. summitatum ancilii florum chamaemcli, nacti oti, singui. p. i. furtatis macri, p. ii. ficuum Pa U.
192쪽
sem .anis, 3. ii. colaturae dissolue hiera ,hi. mellis mercur. Molei chamaem. vir. J. i. si. vitellos duos ovorum, fiat clystet hora clecta supponendus.cb res a Decocti mal. Viol. borrag. portui. &melissae,singui. m. bitiaru- i. prunorumpa. viii, sem. . ni g. ma singul. 3. ii. florum nym- οῦς phaeae, p. ii. colaturae dissoluc diapruni simpl. 5: calliae cum faccharo,utriusque 3. vi. mellis rosati,dc olei rotati, ut r. . i. g. fiat clyster suppoliendus horis remissionis quo tempore via detur melius se habere aeger.3ala, V: Mannae Cal. & syrupi ros sol. cum agarico, utriusque a pituita s. i. si. cum iure pulli insulso, fiat potio summo mane propi- fuerat. nanda. Validioribus catharticis merito a Gal. Ia. meth. med. cap. 3. reiectis, non utendum ob rationes superius annotatas. In iure pulli coque corr. citri; S. iii. p. i. a Cinnamo. B. i. rhab. selecti, Θ. iiii. tamarind. g. ii. cas. bile. siae recens a canna extractae , ἶ. i. g. infundantur per noctem super cineres cal .in iure pulli ,vel decocto cichoria, portui.
seni. citrij, S: florum bugi. & nymph. Expressioni dissoluesy- rupi viol. ex nouem infusionibus si extiterit,uci de cichorio dupl. rhab. vel rosati sol 3. i. s. fiat potio. Vel si potiones rei j-cit, Si solidis delectatur, parentur sequentes pilutae.1 Atiia V. - Agarici troch. si pituita est educenda: vel rhab. si bilis, Amsia 3. si massae pii. imperialium, 3. i. cum melle rosato, si pituita, tuis . vel syriapo violato si bilis,fiant pil. vj. aut viij. deauratae,quas cap. post primum somnum: vel quum melius se habet. Deinde humor morbi ficus alterandus erit sequentibus vi pituita
υι a. V Rad bugi. ἶ. ii. corticis citrij siccae,3. i. si pituitae vel huius loco rad. acetosae, graminis si bilis aeruginosa aut pransna,vtriusque S. i. herb. cichorij scriolae, portui. lactucae, bo rag. scab. succisae, singui. m. i. mclissae,& stoech. si pituita,vir. m. si . passul. mund .pa.x. glrcyrrh. 3. vi. prunorum si bilis pa. iiii. sem papaueris albi,& .frig. ma. vel sem. cardui bened.&anisi, singul. 3.ii. si pituita, storum cord . p. i. coquantur in aqua sussi. ad ib. i. strupide granatis, pituitae & bili aerugin
V. Syriapi conseruat. cori. citrij, & de granatis acidis, vir. J. ii. Aquarum melissae, te bugi. vir. 3. vi. fiat tulepus in .doses. Vel
193쪽
cs compositurus: in parte una decocti sine syrii pol insunde caryoph. B. i. &agarici troch. i. si pituita est educendat vel cinnaino. 3. i. oc rhab. optimi si bilis 3. i. si. per noctem super cineres calidos expressum lentis prunis coque in syru-pum cum mannae Cal. ti syrupiro sati stat .vir. m. si . ut seruari possit. Dosis critiii. cum decocto borrag. vel iure pulli bis
V. Pul. diam oschi, aut di ambrae, 9. 6. mi. crystalli a
proprietate,in utraque causa valet) B. ii. theriacae veteris , M probatae 3. i. conseruae rad. hclenia si pituita, vel storis calthae,
vel cichorij, si bilis s. iii. cum sacch. fiat b us postri dic a purgatione deuorandus. Medio tempore ut monet G l. loco cit in frictiones crunt ex usu, quae calorem sopitum, ta torpesccntem excitent, A crassos putridosque vapores qui cor offundunt,& cerebrum aggravant, &quam maxime avertant. Et quamuis hoc auxilium potitri in morbi remissione ,& ante cibum, quam increscente morbo aut ia multa cacochymia conuenire possit:
tempus idoneum tamen semper non expectandum , ob vitae periculum quod imminet. Ab initio flictio breuis, deleuis esse debet,ut summam cutim tantum emolliat, qua facilius capax nouae materiae fiat. Deinde vero multa violentique extremarum partium frictione est opus, ut a mediis partibus corporis materiam euocet, & suffocantes halitus discuti it. Cclebranda primo deorsum cum manu calida vel cum panno cAnabino aspero,crura, deinde brachia, hinc scapulae, M tota rachitis fricentur. Non potest numerus frictionum definiri, nisi prout vires sufficiunt. Ergo si imbecillitas adest , saepe iteruntur clystercs praescripti. Interea si frequens teipo psychia, aut syncope acciderit, de
vires collabi videantur, vinum dilutum concedendum, non ratione sebris, sed virium deiectarum, oc imperentur condira, epithemata tractatu de syncope describendae Si forte haec febris prouenerit ex alicuius visceris inflammatione, remedia erunt petenda in curatione febris tertianae continuae, de interdicctur vinum per initia;sanguis est detrahendus si vir coristant M aeger iuuenis& in χα consilio Tralliani loco citato : Contra si senex N: hyems aut prostratae sunt vires non
194쪽
litas maligna in maiores venas transferatur oc morbum conduplicet. Si obstructae sunt viae, aperiente decoctoiunt reserandae.
AEc febris nomen sumpsit a corde quae est de genere se-brium maligpatum ac colli quantium parum dissimilis a syncopali. In hac est magnus aestus, facies rubet, magnus que cordis mctus, igua frequensque spiratio,Vt Orthopnoici recti residere coguntur,de dolitant in regione cordis. Inclinante morbo sudor tenu , frigidus spiritus,ex quo synco
Curatur ut febris ardens cap. u. pag. s s. tam in victu refrigerante dc humectante quam in sanguinis missione praemisso clystere ibidem descripto si aeger astricta fuerit 'luo: In hu- moris alteratione additis aliquot alexipharmacis cal. veluti 6. aut 6. pars, ratione malignae S perniciosae qualitatis im- Pressae: necnon eiusdem humoris vacuatione facta per manna, cassam, tamarin dos,syrupum violatum ,rosatum, de cichorio, de pomis: catholicum, diaprunum,lenitivum, dec. Condita, epithemata, unguenta occ. Interea prouidendum erit siti, syrupo viol. nymphaeae, granatorum omphach: tu leporosato,aut violato,au rapaucrino si vigiliae urgent S c. Inter malignas feries censentur quae corporis substantiam multis modis diffluere faciunt, idque paulatim vel affatim. Paulatim ut in febribus hecticis. Astatim ut Ius, eci ξι παλίος de quibus meminerunt Hi p. oc Gal. V . i.& .epid. Gal. in comment. de Io. meth. med.& lib. contra Lycum. Paul. Aet.& Trall. 5 Ges .comment . in aptior. η2, sect.7. , est genus febris, in qua prae nimio calore aegri suffocarii videntur,&dici potest crysipelatosa: curatur
ι δε ιτα επς : I. Febris humida, sic dicta, eo quod a primo statim die aegri sudant, sudoreque ipso vires exolvuntur: sic parum aut nihil iuuantur Anno 1118.ex Anglia in Galliam haec febris irrepsit, quae sudoribus copiosis, multos quosque fortes homines de non debiles breui tempore de medio sit stulit. In qua curanda humana auxilia inutilia crant. Asu -
195쪽
doribus eo piosis Galli nominaturat Suem, de inter pestilentes numerauerunt, ob cius malignam dc venenatam qualitatem , a Graecis οπ άτος nominata est. .
Κατάλι m. ὀτος dicitur ab Hi p. febris in qua irrequietus aeger est,ct implacide molesteque Eabet, sicut exponit Gal. comment. q. tis G sii 2 s. zης 4 ων. In hac febre perpetuo aegri iactantur, nec ullam sciuant de cubitus figuram: omnia illis fastidiunt, hypochondria tenduntur,stiunt,vigilant, aut in leui somno delirant. Causa interior est humor crassus, Dec sit acris,& biliosus, tu minis stomachi de ventriculi imbibitus. Interdum fit ex ardore febrili, vel dolore graui interiore. Pessimum est genus subris, in quo pulsus celeriter conciditur, de maiorum remediorum occasio praecipitur. Curatur victu incidente humoris crassitiem, de refrigeran- Dὸ cura te &humectante ardorem febrilem. Imprimis aeger decumbat in obscuro loco, de molli lecto. Contineat corpus quietum quantum fieri poterit. AEgrum tenuiter osse nutriendum praecipit Hi p. aphor. 7. sect. I. reddens rationem hoc modo. Quum morbus est peracutus, extremos protinus labores habet, summeque tenuissimo victu est utendum. Quum vero minim P, sed pleniorem victum licet cxhibere: tantum de extrema victus tenuis ratione remittendum, quanto extremis morbus fuerit remissior, modo vires permittant. Rc-liquum curationis sequentibus perficietur. Fol. viol. cucurbitae, portui. de Vrticae, singui. m. i. sem. . frig. ma. M urticae,singul. 3. ii. florum chamaena. de violarum vir. p. i. coque in aqua: &in lib. r. colaturae dissolue dia phoenici, mellis rosati, M oxymellis simpl. singui. E. i. olei
nymphaeae , 5. i. si. fiat clyster supponendus si est astricta
Ad sitim compescendam utere su .cis omphach , aut gra natorum, aut citrij, aut syrupis qui ex his succis compo '
Ex iisdem strupis,& stillatitiis aquis incidentibus,&restigerantibus saepe commemoratis parentur ivlepi in multas .doses. Vel cxapozematis praescriptis pr parcntur humores: Deinde V Cinnamo t. rhab. B. iiii. cassae recens a canna ex Pρt ρξ' tractae, J i. si infundantur simul in infusione ros . pallidatum recent si vernum tempusὶ vel in decocto cichorij, calthae,
196쪽
portu I. borrag. prunorum & S. i. sem. Vrticae vel citrij,& siorum cord expressum detur summo mane. Si vigiliae urgent iacilietur totianus cum syr. nymph. M papaueris cum tantillo pul. di amarg. Dig. & extrinsecus Vtere epithernatis, unguentis, S conditis piaescriptis: lotio pedum ex decocto se licis, vitis, violarum, cucurb. ros &c. valet.
nomine. modocunque nominare libet,a Latinis vocari potest colliquans febris , cuius ardore vehementi non solum pingue do , verum etiam carnes, ipsamque solidarum partium substantiam colliquantur:& cst de genere malignarum febrium. Haec duobus fit modis : uno quum colli quatio sensim sit, ollis .et, ut in hecticis & marasmode. Altero, quum breuissimo tem-fb iiij pore corporis substantia,carnosum genus, pingue oc solidum dissoluitur. Haec febris omnino est grauissima S periculo: se, quia hominem aliquando interimit, priusquam solida cordis t. pora liquentur. - Inducit summam maciem ut febris marasmodes. sed in eo differunt, quod quae portio carnis per febres marasmodes colliquatur, ca semper vaporis vice digeritur per insensilem transpiratum : pct febres autem colli quantes humoris bilios flaui vel futui, glauco lentis crassique specie defluit in ventrem. Dec Causa esliciens, aut est cxterna, aut interna. Exte na vitia.
ges vigiliae, inaedia, moeror,tristitia, curae graues, aut usus alia cuius medicamenti toto genere in aligni ex his causis, haee febris non est lethalis: quia breui tempore reparati potest. Interna causa eaquc praecipua pendet ex feruido calore cum qualitate maligna, qui non semper per insensilem transspirationem : sed per manifestam cxcrctionem dissoluit
De RκM. . Signa, sunt deiectiones alui ruta, crassae, foetidae, & aliquando pingues , viscidae, & biliosae,in quibus spuma incidet, quae seruorem indicat. Narcs acuuntur , oculi cauan- tur, rcliqua quae ab Hi p. scribuntur lib. r. progia. unde sequitur mors.
Haec postrema signa si ab initio appareant, nihil tentan, dum,sed solo prognostico sunt relinquendi, ne distamcntur praesidia quae multis fuerunt saluti. Contra si aegri aetas, αςmperamentum, anni lcmpus,& vires permittant,ex uno
197쪽
MEDi CINAE. l3Iaut altero malo signo non est desperandum , sed propinate quae illum ossiuxum prohibeant & vires conseruent, cibis boni succi, quibus miscenda sunt amuleta quaedam iucundi saporis, qualia sunt siccus citrij, aurantiorum , limonum, omphach. Inter herbas comendantur caltha, borrago, bu glos sum , portulaca , ω acetosa, quae eolari possunt: hordeatum. confirmatum, gelat ina,succi carnium cuchimarum, capi&c. Duo remedia ata Hi p. proponuntur parte 4. lib. Victus acutorum,nempe cremorem hordei, & aquam frig. cum sy-rupo acido cum sacch. de non cum melle parato, si aeger est hydropola,aut vehementer stit. Si aluus est dura & pigra , solicitanda erit clystere refrigerante , aut si humores in prima corporis re one constiterint , eccoprotico aliquo pharmaco educentur : Et si morbus dederit inducias, & dispersi fuerint humores & crudi, aut obstructiones, crunt coquendi,&viae obstructae, erunt aperiendae rad. temperatis, de herbis refrigerantibus hepa ticis, cap. de tertiana continua enunciatis. Deinde repur are si opus fuerit. Inde utendum conditis & pulucribus car- iacis, epithematibus, unguentis ibidem descriptis , hypochondriis, & pectori admouendis , quae refrigerent , humectent, Δί leni et astringant. Medio tempore eligatur aer frig. x humidus natura, vel arte taljs paratus. Si his remediis febris minui non videtur, ad validiora pro petandum. Si quis plura desiderat lcgat Gal. comment. q. in lib. Hip. victus acutorum. Pauli AEg. lib. 2. cap. i. Aeli j lib. S. cap. 9o. Orib. lib. 3. de morborum curatione, ad quos
Ouo πόρετος ri .ex cruditate febris. Licet I. crudum Idcfἶ.i denotat, &ad varia nomen aptari possit' hoc in loco quo in σν surpatur pro humore crudo de frigido, contento in G v. primis viis,aut in toto corpore. Haec febris ab Epiata disicit non materia, neque loco ubi pultet, sed malignitate: ob id periculo non vacat, de maxime si cum inflammatione ventriculi, aut hepatis scaturierit: quia interdum sine horum
198쪽
viscerum inflammatione originem ducit. n,priis signa sit humor crudus putrescit. In primis viis seu venis
sunt, nausea, ructus acidus, crapula, otium exercitium intem pestiuum, Venus immoderata, sumpto recens cibo, ventris
tormina , frequens borborismus, atquc hypochondria in- Eatio: consideranda est anteacta vita. Signa si a toto corpore fuerit, sunt Vrinae tenues, aquosae, de lenitet tinctae, M diuulsa contenta. Color faciei pallidus , liuidus,& plumbeus: totius corporis moles sub tumida: pulsus inaequalis, obscurus, paruus, de sensuum hebe
phuisb. Si haec febris oriatur ex ventriculi aut hepatis inflamma- sitic tione, &deiectae sunt vires, cst desperatae salutis, praecipue si syncope aut leti opsychia acciderit, mors in propinquo cst. Contra si omnia sunt moderata, de remediis sic sta
s. aeti L. Imprimis si aluus restitit, praescribendus est clyster ex hiera , catholico , melle rosato, oleo chamaemeli & decocto maluae, mercutialis,origani, anethi &caei. Vel paretur sequens Ni 'ε Catholici, i. Infunde in infusione recenti rosarum pallid. per noctem. Expressioni dis lue syrupi de cichorio duplicato rhabatb. i. s,. fiat minorans summo mane su
Expurgata corporis prima regione, si aegri vires, & aetas consentiant, & urinae solito sunt magis tinctae, x pulsus tem-V πβ- peratior , cducatur sanguis in parua quantitate ex axillari dextra, eringusto vulnere, Quantitas erit decernenda non Cx sanguinis mutatione, aut impuritate, ne plus iusto vires deiiciantur, sed potius vires aezri decernendae sunt ex . pulsu. bis hue. in usu attenuantium, de incidentium humoris crassitiem: fuisa, tui. In omnibus quae intro sumuntur, vel foris admouentur, vitanda sunt quς nimis calfaciunt, metu febr7s ne augeatur,& crudiores fiant crudi humores, A vires dei, ciantur, inde syncope & mors: haec omnia sunt sic moderanda. ia fui. V Syrupi acetati simpl. Ac de succo cladiutae, utriusque 5 ii aquarum cichorij, Mabsynthi; vir. 5. vi. factu lepus intros doses. Vel
P ad M. Rad. graminis, rusci,&asparagi, singul. 5. i. herbarum cichorij,
199쪽
cichorij, cupatorij, cndi uiae,& capill .co m. &absinthij p. m.i. singui. m. i. origani II melissae, vir. m. si. sem. cardui bened. citrij,& anisi, singul. 3. ii. florum bugi. & thymi, vir. p. i. coquantur in aqua lib. i. oxymellis simpl. iii. fiat apo Zema clarif&aromat. cinnamo .in tres vel 4. dos . Deinde purgetur sequenti V. Cinnamo. B. i. rhab. optimi, B. iiii. catholici, 3. s. ca D pq tosin sae reccias a canna extractae. 3. i. infundantur omnia si in ut in parte una decocti aporematis per noctem. Expressioni dis Iolue syrti piro sati sol. cum agatico, J. i. s. fiat potio diluculo
A validioribus pharmacis abstinendum : quia ab his necantur aegri, qui iam de morte periclitantur,a quaviAreuocari pollunt. U. Conser. cori. citrii, 3. iii. Mithridati j veteris de probati, aut theriacae probatae, vel aureae Alexand. 3 i. cu sacch. fiat bolus postridie deuorandus horis i ii vel iiii. ante primu pastii Frictioncs commendat Paul. ci g. lib. 2 cap. 37. ut in syn ' copali febre docuimus pag. i 3 r. autoritate Gai. I 2. mcth.
med. cap. 3. ut his cruditas concoquatur,& humores interculanci evaporentur. Deinde oleo relaxante illinentur crura, rachitis, brachium, manus. Et si hiems fuerit, oleo chamaeineli, anethi, aut aliis eiusdem facultatis : frictio morbis diu turnis unctio acutis est utilior. Omnia impense calida sunt vitanda, aut aliorum mixtione ' se
temperanda. Decumbat aeger in molli lecto S in aere temperato. somnus quoque 5 vigilia sint temperata in mediocritate. Victus ad calorem vergat,incidens tamen & attenuas ratione cluditatis, de crassitici humoris. Vtatur in potu ptisa na, vel vino oligophoro in pastu tantum, idque in parua quantitate si vires sunt deiectae. Aluus libera esse debet: modo diarrboea non sequatur,quae si perseuerater, homine in praecipitaret. Si vires constant, tenui victu viendum : contra si sunt deiectae, uberius alendum, ut aeger perdurare pollit , donec morbus conii ilat: Aphor. 9. Inter cardiaca simplicia praecipua, sunt cornu rhinocerotis,cerui, aut eius cordis , vel bouis, ebur vllum, margaritae, corallium viruinque, fragmenta v - lap. pretiosorum,bu glossutia, utrumque, melisia, cortex citris, ex quibus parari poterunt condita tabellae,pulueres,epi'
200쪽
AO: χιι Graecis, id est, pestis Latinis: λειφα δε ς I. pestilens febris: quae nihil aliud est,quam morbus epidemicus seu popularis,contagiosus, ac Venenatus,& Vt plurimum lethalis. Omnes morbi contagiosi, non sunt pestilentes,Vt elephantialis Graecorum, lues venerea, scabies , phthisis , lippitudo &caei. Contra, omnis febris pestilens Gl' do ν contagiosa dic tur: qua sola, differt ab epidem iis, cladem iis S dispersis. Epidem ij dii ferunt a dispersis quos Graeci nominant malignitate, &ὶ pestilentibus, contagione. Epidemiorum alij sunt simplices, alij pestilentes: simplices licet maligni , non tamen ut pestilentos mutua societate homines contaminant: cuiusmodi sunt populares lientcriae, lyssonteriae, sanguinis eruptiones, tu nes, ophthalmiae, pleuritides, febres ardentes &quamplurimi alij dc quibus meminit Hip. libris cpid. &lib. 3. aphor. &lib. de aere, aquis & locis, MCal. suis in hos c minent. de alibi. Pestilentium vero morborum alij aliis sunt grauiores, consueti, aut inconsueti. Grauiores sunt febris pestilens, anthrax, bubo : Inter leniores consueti, censentur exanthemata, ecthymata seu papulae, M pituitae cruptiones. Non consueti,ut paraplegia quaedam lethalis insucta, & inaudita de qua meminit Hi p. lib. r.epid. in fine secundae tempestatis textu 19. in Thaso: ae sudor Brix anicus , & ἰλυλι febris de qua pag. I a. memini, & graue do anhelosa. Endemia verb morbi dicuntur, ij, qui quibusdam regi nibus sunt familiares i siue vitio aquarum, siue aeris illius prouinciae accidant: ut hydrocele , in Gallia Narbonensit phthisis, in Lusitania: strumae, in Hispania& Alpinis: pustullae quaedam in noua Hispania Indiae Occidentalis morbo Neapolitano similes, quibus prope omnes illius prouinciae assiciuntur, a quibus tamen facile curantur usu ligni Galacini: Bronchocele in Sabaudia,& maxime in ca valle quae Verna
cula lingua: Valdoste dicitur: Icterus, in Calabria & Apuleia. Dispersi seu tab9M morbi dicuntur , ii qui sunt aut cae