장음표시 사용
561쪽
D esst.. alpes incesserint, cautio est habenda, ne subito sat mutatio, multum calfaciendo,aut subito nutriendo , ne calor languidior frigore factus di i luatur,aut suffocetur.
Victus sit actu&potestate calidus, euchymus, dc eupeptus, paucus,& saepe oblatus: cuius Nodi sunt iura carnium verve-- cis, gallinarum,caponum, vituli & similium, consummata dicta, succi carnium,&iura alterata herbis calidis suave olenti- bus, quales sunt sampsuchus,menta, hyssopus, satureia , thymus,herpillum rosmarinus,allium,porrum, cepa &c. Gelatina cum aromaticis parata,aptari potest. Potus sit actu calidus, aut saltem tepidus. Vinum maluaticum , aut apianum, aut quod uis aliud generosum aromatis, id saccharo , aut melle
Galliae Narbonensis conditum sumpto cibo concedi potest,
ex Hip. aphor. 2I. scct. Σ. & Gal. in comment. modo non sit astringens & non ieiuno ventriculo in fame naturali, ne tre-D ,ictu mor aut conuulso,aut delirium subiequatur. At in fame ca- in canino nina .non est eadem ratio: in qua curanda Aetius lib. 9. cap.6.
Icum. pransis aut ieiunis usum vini optimi etiam non sitientibi in modo astringens non sit, fulvum de non album in medio cibo concedit. Si vini potione non remittitur, ob materiam coniunctam&rebellem, purgare oportet, & ventriculum roborare, tam sumptis,quam admotis post dicendis.
l . Si e ulla per se satis pinguia non sunt,illis in ce axungiam
gallinar,vel capi, vel anseris, vol butyrum recens, aut oleum
amygdal. dii l. quia talia edulia pinguia famem obtundunt. Abstinendum a cibis acidis,&astringentibus, necnon ab acetariis,& fructibus crudis,dc ab aqua cruda,a vigiliis, & ab omni incestitia& timore. Panis sit bene fermentatus cum semine ani si, &optim h coctus. Pultes ex lacte & butyro, aut oleo dulci, de polenta ex farina hordeacea in clibano siccata, aut semota,concedi possunt:vcluti extrema animalium, quae multum nutriunt, de non facile resoluuntur, & ouc sorbilia, pisces faliti:& inter bellaria nuclei pinei, pistacia, ficus, uuaedam ascenae. passulae, uuae corinthiacae,amygd. dul. pira cocta, aniso crudo au t condito aspersa conceduntur: Necnon cerebellax testes gallorum nondum coeuntium. Non minus utilis somnus atquc quies. Liquida solidis sunt anteponenda ex
impleri potu quam cibo: qui aliquida facilius distribuuntur. Panis asius A mediis in vivo dc Pulucro Ducis aspersus, est
562쪽
viilis. si vini potione non remittitur, ob materiam eoniun-αὶm,purgarc oportet, ut dixi. Si ventriculus cibos in parua quantitate sumptos non continet, cucurbitae sine scarificatior uel admoueantur, & corroboretur tam sumptis quam admotis post scribendis. Vt horum symptomatum variae de multiplices sunt causae effectrices: sic variae medicandi rationes sunt sumendae, quae per contraria curantur. In buli in ocurando peculiare remedium est prouidere ne tremor, syncope, aut conuulsio accidat. In canino vero appetitu,inhibere oportet, ne vomitus diu. perseueret, quia nutritionem impedit. Syncope vero bulimum comitari solet, qui nullum uniuersale remedium purgans requirit, sed tantur' alimentum duchymum& pingue. Nunc de remediis internis agendum. Si a causa acida , veluti ab humore melancholico aut a De tu er- mensibus retentis,& aluus est astricta, supponatur sequens nisi nou-
Pulegij,rutae, mentastri,&partheiiij, singuI m. i. cen- in 'taurii minoris,& florum chamaena. meliloti, singui. m. s. co- . que in aqua sussi. adn. i. colaturae dissolue hierae Gai. de mellis antho sati, vir. J. i. 6. olei anethini, h. ii. fiat clyster suppornendus,ut dixi. Vel . δ . Polypodij querni contusi, 3. vi. calamenti , m. i. sennae pessi se mundatae,3 iii. epithymi, 3. ii .anislsi. i. caryoph. in te . nu.3. Coque in aqua mulsa, ad iii. colaturae per noctem luper cineres cal. infunde agatici troch. B. ii. rhabatb. selecti B. iiii. cinnamo. g. g. catholici&diacarthami utriusque 3. iii .exprcs soni dissolue syr. rosati l. s. i. fiat potio summo mane propinanda. Si pitulis delectatur, patentur sic: V. Massae pii. de hiera simpl.& imperialium, vir. 9 ii. cum pilkti syr.absinthii,fian pitulae vi. deaurat quas cap. post primum somnum. V. Theriacae veteris &probatae, 3. i conseruae florum sal- Botui ui 3. iii. cum saccharo, fiat bolus postridie deuorandus. Vel N. Confect.alchermes, aut de hyacintho, B. ii. cori. citrii conditae,aut nucis moschatae sacch. conditae, S. iii. cum sacch. . sat bolus horis iii. a potionc purgante deuorandus. Si his non cessauerit assectus materia lentalequentibus attenuanda de detergenda ςst.
563쪽
oxema calfaciens ncidens. s detergens humoribus frigidis accommodatum.
Vinque rad. aperientium mund.&contusarum ia evino albo infusarum, singui. S. i. herbarum satureiae, origani,calamenti, hysopi, pulegii, lingui. m. i. absinthi j pd tama. dcmcntae siccae, vir.m .s passularum munit. pa. x. ficuum
recentium, pa. iiii. glycyrrh. 3. vi. sem.ocimi, gallitrici, dc pctroselini, singul. 3. ii. stoechadis, p. ii. florum thymi, roris m. Mbugi. singui. p. i. hydro mellis ib. q. iniant ex arte in fictili vi-trato angusti oris operculato , dc cxtra ignem in thce vinum infusionis, de maceren ur per horam.Expressum clarific. cum syriapi de insinthio, j. iiii de aromat. nuce moschata, pro iiii. aut v. dotibus mane hauriendis. Deinde sic purgabitur.
V. . Massae pitularum alephanginarum S. i. arici troch. 9.irhab B. si . cum syriapo mcntae, fiant pilulae vi .aut Vii. quas cap. post: primum so innum. Sequenti mane cap. 5.i .aquae cinnamo mi, aut aquae imperialis aut coelestis,aut clatctae simplicis. In pharinacopoliis extant quaedam composita,& simplicia, quae vcntriculum corroborant: qualia sunt syriapus de absinthio in a. oc de menta: aromaticum rosatum : nux moschata . condita, Sc Zingiber viride conditum, cortex citrii cond. Vel horum loco, V. Pul. diambrae, aut de cinnamomo, dc put aromat rosati, Vtriusque 3. i. nucis mos ch. conditae, dc Zingib. conditi, vir. 'S. ii sacch. albi aqua mentae sol uti de co ti, J. iii. fiant tabella pondo 3. ii. p. unam quotidie mane, superbibendo cochlear Vnum aquae cinnamo. aut imperialis. V. Fol. absinthii poni. ma. imentae siccae, sampsalii, de thymi, singui. m. i. cor t. citrii siccae,5. i. sc m. . cal. ma. singul. 3. H. florum salutae, rorismarinisspicae nostratis singui. m. 6. coquantur in aequis partibus aquae fabrorum , de vini rubri pro fota ventriculi cum spongia. 'am flais A V Crustam panisa satam,ao vino maceratam,deinde per- .sam pul nucis moschata , de caryoph. quae calide ventriculo admoueatur post fotum. Vciparetur sequens emplastrum. Gummi caragnei ii. cxtende super alutam ad scuti bella.
564쪽
P R A et i s MEDICINAE. fguram sed ei prius malaxa pul. galangae minoris, nucis mo-sch. vel macis&mastichos singui. 3 r. vel paretur quod sequitur. 1ν. Vnguenti stomachici, J. ii. oleorum nucis moschatae,&de mastiche, utriusque 3. s. fiat linimentum quo ventriculus post fotum illinetur:aut huius loco utere oleo thymi arte chbmica extracti: ut oleo nucis mos ch. ante utrunque pastum. Vtrique symptomati praescripta aptari possunt, A non phi botomia ne plus iusto refrigeretur ventriculus. Balnea nati . milia salsa,nitrosa & alu minos sunt utilia.
Curatio sita causa calida silescilicet, aut aptiuitas a est. i
TIctus sit refrigerans&humectas,euchymus&cupeptus, o rimV liquidus, potius quam solidus, in parua copia & sepe
oblatus,alteratus cichorio sativo, Oxalide, portulaca& similibus: hordeata cum lacte amygd. dii l. praeparata, & panis elotus,pruna acidaex aqua& facch. cocta initio pastus sunt uti- lia Pro potu loco vini, utendum erit decocto radicis acetose cum syriapo omphacii, vel granatorum: S si aluus non fluxerit supponatur balanus, vel clystet rcfrigerans hoc modo pa-
Decocti herbarum η. emollientium , hordei, r rudi Gu fieri furfuris macri, florum nymph. . si .colaturae dissoluet diaphoenici bilem dc pituitam purgat) ἶ. i. mellis Mercur. M olei roseti, viri usque 3. i. si . fiat clyster: vel huius loco masticabit rhab. optimi 3. ii. Vel V. Nardi Indicae minutim incisae, B. si . rab. selecti g. i. s. myrobal. citrearum&cepul. olco amygd.dul. confricataria, O 's. 'utriusque 3. ii. catholici, 3. vi. infundantur omnia simul in decocto communi medicinae per noctem super cineres cal. Expressioni dissolue syr. ros. sol. cum agarico 3. i. fiat potio si natura deorsum vergit: si vero sursum detur vomitorium se
U. Oxi mellis simpl. i. si . decocti rad. raphani, & sem. 3eiusdem, & atriplicis, alari , & agarici, 3. v. fiat potio vacuo ,i .vcmriculo mane tepide bibenda. .
565쪽
decocti cichoriij, eupatorii, borrag. capillarium communium, passul. mundat.gly cyrrh. hordei, sem. portui. maluae, dc papaueris albi, & florum thymi, bugi &rotism. sngui. q. c. fiat tu lepus clarific. &aromat. fantalo citreo pro tribus matutiauis. Deinde sic purgetur. Aloes socolorinae su cco rosarum rub. lotae, &siccatae 3. Br.rbabatb. optimi,3. i. agarici trochiscati,9. ii minacis,Θ.i. fiat . massa pitularum cum succo solani, cap. pro dos B. iiii. semel ' aut bis in hebdomade. . . Gηditum V . Miuae cydoniorum simpl. J. iiii. myrobal. sacch.condi enim G tae de conseruae rosarum vir. 3. i. pul coralli rub.& boli orient. νε ρ -- lotae aqua rosarum , utriusque 3. ii. masticis, 3. i. fiat optata de qua quotidie mane cap. 5. si. su perbibendo parum vini aqua hordei diluti. D R d symphyti ma 5.i. g. cori. citrii siccae 3 vi. spongiae cynorrho di, S: absinthii p. ma. de rosarum rub.sngui. m. i. c Fem tum. lycum glandium m. s.coque in aequis partibus vini rubri, Maquae fabrorum, pro fotu ventriculi cum spongia per horam. ante utrunque pastum. Crustam panis sincomisti assam de in aceto infusam, cui asperge pul. rosarum rub. S. sipui. caryoph. 3. i. fatempti
2 . Santali citrei,&xilaloes,aut ligni rhodii,utriusque 3. si ros rub. de phil. liatrias antali, utriusque 3. ii. gallarum quercus, mirthi,vir. 3. i. ambaris, Θ. caphurae grana vi .sat pul quo paretur sacculus cum serico rub. de gossipio intersutus Ventriculo admouendus, post fotum Sc cucurbitularum anterioribus de posterioribus stomachi partibus appositioncm, ut consulit Aetius lib. 9. cap.7. Si one. Si bulimus degenerat in animi deliquium , autoribus Gal. si in Octauoli. calat.c. . consilio Archigenis,& Avicennae li. . fen Δ, i xxact. a. c. 27. reuocandi sunt aegri odoramentis,moscho, vel floribus de fructibus suave olentibus : aut panc asso in aceto infuso,&C.' Per huiusmodi odoramenta, ut plurimum aegri reuocantur in pristinum statum. Huic negotio conferunt ligaturae partium extremarum, ut manuum, dc pedum: necnon frictiones crurum de spinae. Rcuo catis ab animi deliquio, panem vino di
566쪽
te vires reficere possunt, propinare oporte : necnon succum carnium, aut 3. i. aquae imperialis ,am aquae coelestis aut cinnamo. aut theriacalis descriptionis notirae. At si animi deliquium in febribus acciderit, autoritatibus Gal. i. mella. med.& Aetii. li.9. c. 7. Pauli Eg. li. a. .ca. I. considerare oportet,tempus accessionis: si in remissione, aut exacerbatione aut in declinatione, intrepide cibi euchymi sune offerendi. si vero in principio, t incremento , aut statu pa-roxysmi,per odoramenta superius enunciata,eos prim5 reuocare oportet. Quod si ex his nihilo melius se habent, imitat dus est Gal. loco citato, qui veritus non est quouis tempore febris, potissimum calidis M siccis corporibus cibum date non semel tantum, sed sepe quum usus postulatet, & maxime quum imbecillus crat stomachus.
Si Appetitaῖ caninus sit a vermibus quid agendum.
v. IIT hierae Gal. 3. i. optatae salomonis, 3. i. si. sympisso-λα. ia rum persicorum ex 9. infusionibus si extiterit vel sy- mapi limonum J. i. decocti tanaceti si nulla est febris, vel aquae portulacae si extiterit q. s. fiat potio ex historia Tralliani loco
V Lactis caprini 3 .viii. sacch. rub. g. i. s. vitellos duos ouorum fiat clyster: Dulcibus per podicem vermes trahun
Fa 'ae lupinorum a. iii .pul. tanaceti,& absinthii p ma. ing& aloes, singul. 3.i. cum felle bubulo: &pauco aceti acris sat
Malaciae Curatio. CV M Malacia & Pica a variis causis oriri potest , ut cir
in causis diximus , variam quoque requirit medi--'cationcm : diaetam scilicet, α pharmactam. Diaeta cac
567쪽
ehy miae' pituitosae ut biliosae, aut melancholiae , aut intem. petiei calidae, vel frigidae opponatur. Cunctis cau sis aptari potest sequens diaeta. Aersi trempcratus ad caliditatem vergens. Cibus sit boni succi, Se panis albus cum pauco sale, & aniso
bene coctus, vinum erit fulvum , minus solito dilutum , carnes erunt boni succi. Si cibos auertentur, obsoniorum varietate ac iucunditate illectentur, ut docet Celsus lib. 3. cap. 6. Cuctis confert ante cibum olivas albas muria coditas cu pane molli exhibere,& v.aut v i. amygdalas amaras: a cib&vuas pasisas de mala punica aut pira propinare : ab itineant a dulcibus obsoniis: sed qui terra appetunt, nihil utilius amyllo dissoluto in iure carnium Sc cocto. Si vinu auersentur, utatur hydrosec-chato cinnamomo condito. luribus carnium clixenturhγs pus , saluta, sampsuchus : aperientia reiicienda tam invicta piarm. . quam remediis. Purgatio est duplex: vomitoria de deiectoria. Si praegnans facile vomit, iuuetur blando vomitorio &tepido ad J. vi. si humor est lentus &crassus, fortiori eget vomitorio composito ex incidentibus , 5e bergentibus medicamentis quale est oxymel simplex, M scilliticum. Contra si difficile vomit, aut insueta sit, blanda purgatione utendum, ex agatico troch. nempe, si pituita dominatur): vel rhabarb. dc myrob. citreis la bilis praepollet) aut sentia, epithymo,& myrobal. In- . dis, si melancholial aut pitulis assaictet, alophan ginis , imperialibus. Validiora purgantia aduersantur ex Hip .aphori. se l. 4. Post purgationem , corroborandus est ventriculus tam sumptis quam admotis. Sumuntur optatae paratae exmithridatio, theriaca, conseruis rosarum anthos, cori. citrii condita, superbibendo parum vini optimi, vel aquae stillatitiae cinnamomo, clectuario diar hodi trias alat. aromat. rosati: syria pode menta, de absinthio.: miua cydoniorum & c. acria, &nimis amara non conu niunt, ne acetabula aperiant: admoueantur sterno ad umbilicum usque & undecimam dorsi vertebram unguenta,emplastra, sacculi, fomenta superius scripta.
568쪽
AN A, Amornαs auri πα disserunt nomine M non re, quod idem significant: Latinis cibi fastidium Minappe' o ire latentia,teste Gai. comment. in aptior. IT aech. .& comment in quid. aphor. 3.scct. 6.Est symptoma functione sensus tactus oris ventriculi non deprauatus, ut caninus appctitus aut malaci M sed . abolitus aut diminutus.
Causae externae huius symptomatis, sunt aer frigidior, ut ob h-, calidior: potus aquae glacialis, vel coenosce : aut vini meracioris largius sumpti, initio pastus,quia subito nutrit, ut colligere licet ex iis qui ab initio pastus vinum bibunt , ij parum comedunt: ciborum nimia satietas, aut intempestiuus usus: edulia calida ininguia, quae ventriculum laxant & appetitum dissoluunt,& nauseam pariunt: pariter si vitiosa fuerint, aut largius sumpta post morbos acutos : in principio fastidium cibi,& recidiuam pariunt teste Hi p. aphor. 3I. &32scch. 2. Qui aduersa valetudine abundefinitio si comedunt nec proficiunt, ij serE tandem omne in cibi fastidium incidunt.
Huius rationem reddit Gal. in comment. Balneum aquae frigidae, ano rex iam saepe parit, quia cutem densat, suctionem venarum intercipit: exercitium intermissum, de Vene- . ris cessatio, ut in viduis apparet: nimia sanguinis missio, da purgatio per maligna pharmaca non probe castigata, aut largius sumpta, unde alui fluxus immoderatus: supprcssio mensium , iuges vigiliae: animi pathemata, ut ira,moestitia, timor. Haec omnia multis rationibus Apositiam pariunt. Causae internae etiam multiplices existunt: ut intemp. calida aut frigicu; oris ventriculi simplex, aut composita: hu- iam, in mores calidi,aut frigidi in ventriculo generati, aut aliunde impulsi, qui ventriculum impediunt, quominus venarum suctionem percipiat: huic cibi fastidium. Calor febrium sympto mattearum alicuius 'isceris, aut pestilentialium ,aut aliarum ma-
569쪽
qui a natura sunt voraces qui assiduo egent fomite, & puellae, dc viduae quibus suu pressi sunt menses. Si in principio aut statu febrium acciderit, nihil mali por- - ,
tendit: quia tunc temporis modico alimento aegri egent. Si vero in carum declinatione , aut in longa diuturnitate, aut viribus debilitatis ex immodica evacuatione, periculo non
vacat. Accius lib. 9. cap. 2O.
Anorexi a laboranti, a vitiosis hu oribus in ventriculo collectis: si alimentum quamuis euchymum propinetur,augetur:
quia corrumpitur, inde mors acceleratur. In morbo diuturno
cibi fastidium& sincerae deiectiones, malum , inquit Hap. hor. 6. secl. 7. Non febricitanti cibi fastidium,cordis dolor,
Iertigo tenebricosa & oris amaritudo purgatione per superiora opus csse significant: Hi p. aphor. IT, sic curati a Curationem huius symptomatis distinguam in duo mem' tali-bra. In primo de ea quae fit a causa calida agam: in postremo da.deca quae fit a frig. Quoties appetentia languet ex nimia alimenti copia,ut in plethoricis, ieiunium est imperandum, vel Vt monet Hip. aphor. iii. sect. a. cotum habitum statim soluere expedit,ut noua nutricatione in meliorem reducatur. De
inde sanguis educatur, praemisso clγstere si aluus est dura, vel balano indita, si pauper, vel eccoprciaico. Imprimis aer cligendus erit,qui sit temperatus aut saltem De vi ut parum refrigerans : pariter potus ex decocto hordei, aut rad. acetos Sc prunis acidis, cum syrupo omphacii, aut granatorum , limonum, aut citrii, aut cydoniorum.Cibus quoque sit refrigerans de humectans cum leni astrictione, cu chymus, MAupeptus, atque liquidus potius quam solidus: cui iniectus sit nonnihil omphacii aut succi aurantiorum,aut citrii, aut alterius succi eiusdem naturae, vel aceti rosati, in parua quantit te, S: saepe oblatus, licet aduersari videatur, ut consulit Hip. aphorsit .sect.2. modo cum voluptate sumatur: ut Gal. in co-mcnt. adnotaui t. agro vatii sunt offerendi cibi,ut de singulis gustando fame vitet. Ccisus ii 3.c. 6.ex Asclepiadis sentcntia. Cibi qui multa masticatione indigent, appetitum euertunt. Iura crinium alterari possunt herbis restigerantibus. Oua sorbilia, & testes gallorum nondum coeuntium ma inae nutrixit;& panis infusus in posca,saccharo aspersus, vel vino oli-gophoro, si vitim sunt deiectae concedi potest: necnon carnes avium montanarui&c. Hi p. sua. 6.li. 6. Epid.animi pathema .
570쪽
immoderata , sunt vitanda. Frictiones loco exercith sunt
utiles. Fame dominante, ab omni labore cessandum. Hi p.
aphor. I 6.scct . a. μου - ἰτα-ν: I. huius aptior.rationem reddit Gal. in comment.
Gratias Si ex intemperie calida oritur, quae vires dissoluat, v ab intem- luti si ab aliqua alicuius visceris inflammatione aut a febre peperit ac stilente, aut ab aliqua maligna scaturit : considerare oporter, sibilis aut pituita salsa in ventriculo sit contenta, aut ibi adhaereat,& ci prouid cre. Si ab intemporie frigida, a contrario est emendanda: si ab inflammatione , remedia erunt petenda e capite febris symptomaticae, aqua an orexi a duxit originem : sic censendum si ab aliqua maligna febre scaturit, recurrendum crit adca quae capitibus propriis, Tractatus prioris annotaui. Si a bile, aut a pituita salsa in ventriculo contenta, aut tunicae impacta, ca educenda vomitu , si sursum vergit natura: vel deiectione si deorsum, ex Hi p. aphor. M.fcct. I.& A trioli.9. c. zo. deinde vires crutreficiendae victu instituto:& ve
triculus cocto horandus venit, tam sumptis quam admotis cap. sequenti scribendis. Si his melius non se habuerit: causa erit referenda ad magnam cacochymiam , quae cpi crastice per aluum educenda esit medicamentis benignis & non scammoniatis, aut similibus, quae trahendo purgant, ut loquitur Mecvt qui in aduersa valetudine abunde initio comedunt, nec proficiunt, ij sere tandem omnes in cibi fastidium,
incidunt. Sic qui exenunciatis non curantur, cacochymia curatio si a sensim,&non confertim est educenda. Hi p.
GU I Si Apositia fit a causa frigida: per contraria crit curanda I Victu scilicet calido de sicco cum leni astrictione. Potus
it vini optimi veteris , aut hipocratis nuncupati: iura carnium clixatarum, alteranda erunt herbis acribus hyssopo, Sc similibus. Vsus carnium tostarum erit concedendus, cum condia mentis aromatum aut garo. Paulus concedit usum piscium salsorum, capparcs de olivas virides muria conditas , sinapi, porrum, allium, scmina . cal. ma.pul. diatrium pipe
Sia pituita acida, aut albuginea seu vitreac tenta in cau, rate ventriculi, aut infata in cius tunica interiore quae v