장음표시 사용
581쪽
in pastu utatur vino tortivo aut oligophoro: aut livdro sacch. si abstemius.
Somnus longus,inaedia,& quies tum corporis tum animi, de veneris abstinentia,vomitum sedant: contraria inouent.
Vt rei fedia adhibeantur iuxta Hi p. sententiam ad finem
ma P Sted: I. Ad causam ipsam de causae occasionem aut primordia,deueniendum est. Causam excindes vomitu,& dei ctione,praesertim quum aegerest nauseabundus,& vellicantur
. praecordia,ut artis concursu,& naturae conatu persectior eu
dat, Ze facilior succedat evacuatio. Ita quippe vomitionem sedat vomitio, quae proritantem humorem excutiat,& citam alui deiectionem cohibet, tum clyster, tum purgatio, noxia mataria eius efficiente causa detracta. Clytares nutrientes in magna quantitate sunt iniiciendi, ut sectione facta per venas alatur corpus. Aquam calidam in potu exhibitam, &vomiatione redditam vomitum sedare scripsit Hip. Graecus codex sic habeti του ἐμιτοι, paulo ante finem v .sectaib. 2. Si ex potu aquae calidae non vomuerit, ei adde Oxymellis
simpl. J. i. digito uci penna oleo rancido illita de ori indita. Si ex vomitu nihil dignum reiicit, detur vomitorium praescriptum: &si ex eo non cessauerit, ad reuulsionem detur si quens clyster. G Hordei integri, soliorum mal. viol. 3e sursuris macri,
singui. m. i. coque in aqua ad la.i. celaturae dissolue catholici,&sacch. rubri, vir. S. i. mellis rosati, de olei rosati, vir. S. i. g. fiat clyster: vel mane masticabit 3. d. rhab. optimi. Vcl Nardi ind. minutim incisae, B.si.rhab. optimi,3.i. si . myrobal. citrearum oleo amygd. pul. confricataru ,3.ii, diaphoenici, 4 α. v.infundantur omnia simul in decocto cichorijper noctem.
582쪽
Iuli f. V. Syrupi cydoniorum,& de rosis siccis, utriusque J ii
aquarum portui.& cichoris, vir.3. vi. fiat tu lepus pro tribus d sibus. Vel succi cydoniorum,&aqua cichori; .vir. m. si in his c
que 1eriolae.m i mentae siccae . de cichom ,ia abstiti, h. singui.' in ii. pastularum integrarum s a. x .sem sumach 3. a. florum rosarum,& nymph. vir. p. i. coque in aq a suis Oenti. Colatura. dulcoretur saccharo,& aromat fantalo albo, de rubro proiii. matutinis: post singulas doles cap. tabellam unam diatriasin- tali.
Z Lim. Ad stim compescendam, viatur sympo cydoniorum, Vel da granatis acidis, vel de agresta, cum aqua bullita,vel decocto
rad cetos e. conditum. V. Pul. diatria an tali,&troch. de spodio , utriusque 3.i. pul. diacydoniten sine speciebus A. ii. conscruaestorumces h rh, rosatum,carnis cydoniorum,& myrob. conditae, singul. 3. si saccharito sati pulueritati,ἶ ii. foliorum auri,nu. vi.fiat conditum. Cap. quotidie mane cochlear unum:& etiam sitis tempore cum chalybeata aqua, aut decocto praescripto. i.'χ. Vel si vice sacch. substituas stria pucydonioru aut myrtinu, cum tantillo succi granatorum,opiatam constitues, de quac instar nucis iuglandis sit perbibendo parum aquae portui. aut Cndi uis, mane, de ante coenam spatio unius horae. Et si aeger non dormit. somno nihil utilius ad vomitum cohibendum c. . sequentem potionem. 't ' θ' V. Syrupide papauere.&cydoniorum, vir. i. pul. diae De eaeter Θ si coralli su b. triti, g Vi. aquarum portui .vel plan. nis. . x g 3 iiii. fac potio quam cap. hora somni.nmteum. V, Cymarum rubi tenerrimarum,rosariam rub utriusque m. i. mentae siccae &absinthii p in a. viri usque m. si spongiae
cynorrho di, j si malabathri, schoenanthi, &nat d. and . singui. B. iiii. trium santal singui. B. ii coquantur in fictili cooperto cuκquis partibus vini rub.& aquae chalybeatae , aut fabrorum pro fotu ventriculi cum spongiis, per horam ante utrunque pastum, praetrustis supelioribus ne humor noxius in interiores ventriculi recessus. impellatur, & ipsus tunicis pertinacius haereat. Vel irpube . U. Pul. diatriasantali, 3bi. di amarg. Dig. troch. de captium,
rosarum rub. singui. B. ii. troch. galliae moschataei. i. aqua
583쪽
g. ii. s at epithema regionibus ventriculi, & hepatis tepide applicandum cum panno rubro denso per horam ante pastum. Deinde, V. Oleorum lentisci. vel myrthini, & cydoniorum, vel ro- Vngrentu. lati omphacini,& succi plantag. singui. E. i. si. bulliant ad succi ferme consumptionem. Deinde adde olei mastiches, cerae albae,3. g. pul. ladani, 3. ii masticis, dc styracis eat. vir. 3. I. nardi ind. rosarum rub. trium santalorum, coralli rub.&absinthi j p. ma. sagul. 3. s. caphiarae, B. si fiat unguentum qu et ventriculus illinetur frigide post solum aut epithema. vel quod sequitur' v. Crustae panis dum nigrescat assae quantum videbitur, cui ut fin aceto rosat acri maceratae,cui asperge pul. thuris, masticis, sang. draconis, nucum cupressi, balaustiorum, malicorii, boli menae, coralli albi, bac. myrthi, berberis, & sumach, singui 3 ii .rosarum rub.& sem. plantag. vir. B. iiii. ex arte fiat catapl. ventriculo admouendum: sic mutatur forma & non materia. Vel V. Pul. masticis,& ladant,virtusque S g. rosarum rub.5 cor ili albi,vir. 3.f. balaustiorum,sumach, acaciae nostratis, hy- pocistidis, boli orient. de gallarum singui A. i. excipiantur pul- .pa cotoneorum coctorum in cataplasmatis consistentiam verutriculo admouendum .Vel
V. Massae emplastri de mastiche & de ladano, aut pro sto- ρυ
. macho vir. 3. i. si cum t tillo olei lentisci, fiat empl. scuti for-stum. me, super alutam extensum pro ventriculo roborando. Vel paretur sequens scutum.
V. Pul dianaarg. ni g. &diathodi Ab utriusque 3.n. rosarum s. . . rub. absinthi j p .ma.&mentae siccae, granorum tinctorum, singui A. i. styracis cal. benivini, de troch. galliae oschatae, singui. . s. si excipiantur sindone rub. de gossipio pro scuto interpuncto pro ventriculo.
584쪽
tus conuulsiiuus ventriculi deprauatus, fac talis expultricis a causa praeter naturam factus. Proprie loquendo hic motus non est conuulsio : quia haec est musculorum , ille vero ventriculi: sed sic dicitur siuia ventriculus ut conuulsio contrahitur a copia vitiosae materiae , dc non ab inanitione. In ventriculo sunt alii motus deprauati, ut ractus, nausea, vomitus , a quibus differt, quod illa nihil con uulsioni simile habeant, singultus vero motus, conuulsioni est similis. Quinetiam motus hic, videtur esse eiusdem generis cum vomitu,sed sortior,& vehementior: quia per Vomitum natura conatur cxpellere, quae in ventriculi spatio continentur. Singultus vero,quae in ipso ventriculi corpore & stomacho haerent, altiusque M. penitius sunt impacta, atque ob id vehementiore motu est opus. Causae externae ex aegri,aut domesticorum relatione disci possunt. Internae, sunt multiplices, ut colligere licet ex diuersis Gal. scriptis, veluti intemperies frigida, calida, humores frigidi,vi pituita acida, aut albuginea: de calidi, ut bilis, δε-
Vapor teter&venenatus& corruptus: in staminatio cerebri , aut alicuius visceris, ut hepatis, lienis, mesenterii, Vteri: lumbrici,5 c. csse possunt causae singultus. Alias alimentorum corruptorum,&venenatorum Ut fungi &dicrium usus, ut piperis, aut phil. diatriumpi perorum: Iic acria medicamenta, quae humores acriorcs reddunt, dc Ventriculum vellicando, singultum mouent. Huic symptomati procliues sunt pueri,S: heluones, in quibus alimenta corrumpuntur: Rex putredine, vellicatur os ventriculissensu exqui sito praeditum: sic consequitur singultus. Has omnes causas ad inanitione & repletionem refert Hi p. hor. 9.scct. 6.Σmurus πιι ἡ υπρ πληίύσιρο, si Φωσιος ου Αὐ
585쪽
λ tui: I. Conuulsio a repletione sit, vel vacuatione, ita verb&singultus: Repletis venis neruisque ab humore maligno contrahuntur, breuiores'; fiunt a vitiosa qualitate,quem excutere cupiunt; in suum principium recurrunt. signa ab inanitione sumuntur ex siti,de totius corporis sic- Des 'iscitate, & emaciatione depeculato humido primigenio, de vi- rium imbecillitate con tracta,vel ex febre singultuosa, de qua meminit Hi p. & Gal.in textu Ci. dc 69. patiis quartae in lib. de tvictu acutorum: aut alia febre maligna, aut pestilente, aut ardente: aut ex perenni aliqua vacuatione facta, vel per sudores, alui fluxum narium haemorrhagiam,sedis,uteri:& quum aegri non iquantur Vomitu. Signa plenitudinis ad vires, aut sunt idiopathica, aut si m- se si ex pathica. Idiopathica, sumuntur ex causis superius enuncia. repletisne. etis,& quae ab aegro, aut assidentibus reseruntur, si a vomitu iuuantur.
Si a causa calida, iuuantur a frigidis, de laeduntur a calidis. Si a causas tigilla,contrarium apparet,iuuantur a calidis, Mlaeduntur 2 frigidis. Adhaec in itomacho frigiditas percia
Pitur. 4sympathica signa, sumuntur ab humore acri, qui vel 1 cete- MIMIDbro, vel ab hepate, liene,ilco,mesenterio,renibus, utero, veta ' his mibus, vel a venenata materia in ventriculum impulsa, quae Ventriculo,aut stomacho,aut oesophago inhaeret,&ad expulsionem cum magno conatu concitat. Qualitas humoris ino bifici seu calidi seu frigidi, cognoscitur ex vomitu, M oris sa- pore,& mordicatione, anxietate, & calore corum quae ex te nuntiar,& dolore partis unde scaturit. Singultus qui procedit a frigore, calore, cibo, potu, aut Deyrsin ab alia causa externa, nihil mali portendit modo non negligatur, δί inueterascat. At si ex euacuatione sanguinis, motu, alui fluxu , sudore, menstruo fluore, aut ab aliqua febre ardente, aut maligna, aut ab epoto aliquo medicamento Venenoso, est malus,autore Hip.aphor. 3.& .sectione s. pς-ior,si vomitum sequitur: denotat materiam esse in farta in tunicunterioresto ichi,quae est acris, quamque natura per Vomitum superare non potuit. Pessimus est cuius causa effectrix
est pessima. Singultus qui in die critico accidit, apparentibus
586쪽
signis coctionis est bonus: quia crisim futuram per vomitum
denotat. Si acciderit ex cerebro vulnerato ,malus. Singultui conuulsio, aut animi deliquium superueniens, cst perniciosum. In principio paroxγsmorum si acciderit, modo diu non perseuerauerit, paucitatem materiae denotat. Contra, si re seuerat, copiam materiae fixae portendit, &est malus. Ex ilei inflammatione singultus, malus Hi p. aphor. Io. sech. 7.& Gal. lib. 3.de facult. natur. exiecoris inflammatione, singultus, malum. Hi p.aphor. t T .eiusdem sectionis. Senibus supra modum purgatis, singultus, malum. Hip. aphor. 4s.sect. eiusdem . singultu fatigante, sternutatio superueniens, liberat. Hi p.aphor. I 3. sedi. 6. Cur exsternutatione aut singultu fiat sonus Hi p. reddit rationem aptior. sI. sech. r. quia per angustum ipsi est exitus aeris acris de mordacis : & Gal. in comment. Omnis singultus qui ab inanitione procedit, est mortalis. Non omnis singultus opem medicam efflagitat, sed qui est praeter naturam, & ventriculum, & partes ei assidentes magna vi divellit. Curatio debetur causae essicienti, qua sublata hoc symptoma confestim desinet aegrum vexare. Si ab inanitione fuerit, ncque vomitu neque vacuatione aut purgatione curatur, sed medicandus victu euchrmo, dccupepto saepe oblato, refrigerante,& humectante. Pro potu, utendum ptisana, cum syriapo violato:& pro cibo utendum iuribus carnium boni succi, & earum extractis succis prelo, SI consummatis,colatiliis S hordeatis, pignol to, pasta regia A gelatina carnium, ova sorbilia concedi possunt. Iura carnium sunt alteranda herbis refrigerantibus, de humectantibus, S non astringentibus, ne materia tunicaei teriori impinguatur. Medio tempore ventriculus ,& dorsum circa ia. rachitidis vertebram illinendus erit,oleo amygd. dul. mane de vesperi. Si ex intemperie simplici,aut comp. fiti per ea quae qualitate contraria emendant,facile conquiescet. Si bilis vellicans , per ea quae eam expurgant, & Ventriculum roborant. Si a pituita crassa,&lenta, per ea quae eam incidant, tenuant, & detergant, & purgant vomitu,& pustati ne, tunc facile conquiescct. Si ab aliqua inflammatione cuiuscunque fuerit, per ea aecam extingunt, i
587쪽
si a lumbricis,per ea quae cap. superiori sunt declarata. Si a statibus, per discutientia: Si a tetro,& maligno aliquo vapore faerit, per ea quae eum reuellant est curandus. Si ab imi, aut morsu alicuius vitulentae bestiae, theriaca, & mithridatium vetus,sunt usurpanda. Si a venenata aliqua planta scaturit,amulcto contrario curetur: veluti si a venenato fungo, detur 3 i. calcanthi usti&puluerati cum succo citrij,& de . potiea.
cocto,vel aqua cardui bened. vel bu glossi, cx Nicandro in suis alexi pharmacis & Diosc. & Avicenna. Astringentia locum ianon habent nisi in declinatione morbi. Tinc tu Si singultus est a causa frigida: imprimis auspicanda erit cu- e ratio a victus ratione quae sit calida M parca: ieiunium & quies
tum corporis tum animi conueniunt: necnon spiritus reicia- a ,,h-tio: non tam calfaciendo, ut indicauit Gal. lib. 2. de causis sympto m. cap. 6. quam intendendo septum transuersum,quo distento comprimitur ventriculus. ex hac compressione, materia in eo contenta facilius xcij citur, vel resoluitur si fia-
Deinde causa efficiens est submouenJa vomitu, si sursum vergit natura) aut purgatione, si deorsum, ut consulit Hi p. aphor. Ei. secti. i. vi in febris quotidianae curatione dictum fuit, A expressius nunc dicendis:) deinde roborandus erit ventriculus remediis capite de nausea de vomitione traditis
Expurgato corpore per vomitum. , aut secessum, alterna' cast iratim utatur corroborantibus sequentibus tam internis, quam Glidatam externis. simplicia 2 . A quae stillatitiae cinnamomi, aut coelestis, aut claretae me simplicis, J. iiii. cap. alternis diebus mane cochlearia tria, horis iii. ante ientaculum. Vel 3. s. cori. cirrii facch. conditae, aut 3. ii. zingiberis viridis,aut nucis moschatae, aut myrobal. condit. Vel horum loco cap. 9. i. pul. castorii, cum vino rub. optimo. Vel huius loco quia castorium multis est infensum suo tetro odore) cap. pul. rad. inulae camp. 3. i. dese- minis anethi, Θ . i. cum vino optimo , etiam Eoris tribus ante
primum pastum . Vel Pul. diatrium piperorum B. iiii. pii l. dia mint,vel dia-galangae,vel aromat. rosati B. ii. conteruae rosarurn antiquae,
. si. saccita albi aqua absinthii soluti A cocti J. iii. fiant tabellae pondo S ii. cap. quotidie mane unam,superbibendo parum
588쪽
vini rub. optimi. Vel harum loco cap. cochlearia ii. vel iii. sy- rupi de absinthio vel tantundem vini eiusdem si pauper fuerit, etiam horis iii. ante primum pastum. Velutatur sequentiopiata. Aia. v. Carnis cydoniorum conditae, & myrob. conditarum, aut nucis moschatae sacch. conditae, cori. citrii conditae melle despui nato,singul. 3. i. pul. diacydon item, 3. ii. fiat optata, seu confectio mollis, de qua cap. mane instar nucis iugi. superbibendo parum vini rubri. Deinde extrinsecus aptentur sequentia. Fol. lauri, absinthij p. ma. sicci, orig. calam. rutae siccae, singui. m. i. scin .cymini,& foeniculi,vir.3. Vi .sem. urticis, 3. s. florum chamaem. meliloti,& summitatum anethi, rosarum rub. singui. m. 6. coque in aequis partibus vini rub. 5 aquae pro fotu ventriculi, cum spongia. Deinde cucurbitula umbilico admoueri potest si adsunt flatus. V. Oleorum castorii, lautini,& liliorum, singul. 3.i .cerae fa-uae,5.6.put .macis,galangae, utriusque 3. i. troch. salliae mos ch. 3. s. fiat unguentum quo ventriculus mox a fotu illinetur ante S a tergo circa ra .rachitidis vertebram: Deinde cucurbita post aliquot horas admoueatur 'U. Massae emplastri diaphoenici calidi,D. Me e. vel in eius penuria de mastiche, vel gummi catagnei, 3. ii .fiat emplast. scuti forme super alutam extensum serico rub. coopertum ventriculo admouendum. Interdum faciem frigida aspergere, & extrema perfricare, Marctius vincire expcdiet , S: sternutamentum mouere,pul. piperis,ruta struthis, ptarmicae, ellebori: aut euphorbio solo ut docuit Hi p. aphor. 13. scct. 6. Si singultus fit a plenitudine & no ab inanitione, iuuat respirationcm cohibere, ut in capite de vomitione diximus,& spiritum detinere. Interdum intenta cogitatio, aut repentinus timor,aut strepitus,aut aliud vehementius animi pathema naturam turbans, singultum reprimit. Omnia denique quorum. vi nativus Gaior repente intro reuocatur ac repellitur comvenit. Huic negotio patetur sequens sussitus. s. M. V. C storii, j. 6. galangae,calami arom. xilalops, masticis ladani puri,singui. g. ii. styracis cal.& benivini, ros. rub. singul. 3. i. sat pes . therebinthina excipiendus in massam qua formetur pastilli pondo 3.M. quorum unius fumum excipiet capite
velato & inclinato,hora somni. Haec si nihil proficiunt ma-
589쪽
teria expurgata) phoeni mi, Vertebrα Ia. quae stomacho respondet sunt admouendi. Si sinstultus ex intemperie cal originem duxerit. per contra.
riam est curanda. Si ex bile insarta tunicis stomachi, ce pha-- gi,aut ventriculi, diaeta refrigerante & humectante, & cibis boni succi, & facilis coctionis,qualis instituta fuit in curatio- 'ne vomitionis biliosae pa. soo. Vt bilis acrimonia retundatur, utero hordei cremore,& succo mali punici,& similibus & vomitu, si natura sursum tendit,uel deiectione, si deorsum cho Iagogis,ut hiera simplici. amarindis, rhab .syrupo de cich. Me. Deinde roborandus erit ventriculus tam sumptis quam ad. motis. Si aluus cst pigra solicitanda erit clystere composito ex diaptuno simplici,cassia, melle Vies oleo nymphaeae, & similibus,si sursum vergit natura,iui tur sequenti vomitorio. V. Succi ni cottanae depurati,& decocti hordei,utriusque j. Vomis. Nii. v. oxym.3. i. quia potentius deterget qua syr. acet. sat potio
tepide mox a pastu haurienda, si aeger est angusto pectore, de
deorsum tendit natura, detur sequens potio cholagoga. V.Cin n. B. i. rhab. optimi, P. t martiad 3 ii .elech. ros. Mes L, A aut Nicolai, 3.vi. infundantur omnia simul in succo velinta 'sonoros. aut decocto cich. per noctem super cineres cal. Ex- μψT pressum detur summo mane. Si febris cotinua ei copulata De. rit,&aeger iuuenis,&plethoricus,aut menses vel haemorrho,
des sunt suppressae aut opipare,& desidiose vivat, post potionem praescriptam educatur sanguis ex basilica vena ad J. vi. aut viii. pro viribus,& anni tempore. Deindea . Cichorii totius si ver. m. ii. seriolae, eupatorii, Iach. agr. Diosc. borrag. aut bugi.& capiti communiu, sing. m. i. passul. mund .pa.xii prunorum, pa. 6. sem. portui acetosae,& q. frig. ma.singul. 3. ii. florum nymph. p. ii coque in aqua sum. ad 1b.i. oxysaccharae simpl. j iiii. saltu lepus claris S aromat. santalo citreo pro tribus vel iiii. matutinis.Deinde iterctur eadem po- ων,,si, itio purgans praescripta, addendo infusioni clect. de citro sol. νυ, e. 3. ii. nisi ex priore aluus fluxerit exanimi voto, vel dosis elect. ' purgantis minuatur si plus iusto fluxerit. Vel eius loco detur
U. Conseruaestor. cich.&ros utriusque 3. ii. p. l. diatriasint. B. i. cum saccharo sat bolus postridie deuorandus horis 3 .ante prandiu. V. Sem. melonis munu. 3. ii .pul. di amasint. Θ .co-
seruae ros.&norum cich.utriusque 3. in .sacch. aqua cali. Vel iristitam.
590쪽
V. spodii Arabum,sem .endi uiae, portui.& xilaloes, singul B. i. pulpae tamarindsi. i. rhab. 3. ii. cum vino granat. forma pitulas plures pro cuiusque facilitate, aut bolum cum sae- charo quem cap. mane. Hoc praesidio contemperatur humoris acrimonia Si his non cessauerit, Pul. diatria antali, 3. ii. troch. de caphura, &rosarum, vir. 3. i. fol.absinthii p. maΘ. ii. nardi Ind. M schoenanthi, aut malabathri, vir. B. i.aquarum endi uiae,&solani vir. iu si. aquae rosarum, ' iii .aceti rosati, J. i. s. fiat epithema ventriculo, de hepati tepid. applicandum ter in die per horam integram ante utrumque pastum cum panno rubro denso. V. Cerati santali ni,5 unguenti rosati,utriusque δ. i. si. olei rosa ti, J. i. misce & lauentur aqua rosarum , & aceto rosato: Deinde adde caphurae Θ. si .aut g. vi. dc his illine ventriculum,& hepar, & oesophagum, ante a tergo frigide post epithema panno lineo tenui apposito. Gordonius particula v. cap. 7. in omni singultu a quavis causa oriatur, suum commetat elect. Contra , multi improbant quod calidioribus medicamentis sit compositum. Aptari tamen potest in causa frigida.
Si vigiliae aegri vites dissoluunt, hora somni propina pilulam unam aut alteram paruam pitularum c cynoglosso, aue laudatio spagyricorum, aut philonii Romani, 3. ii. forma boli, aut syrupi de papauere, ἶ i. cum pauco pul. diamarg. frig. ut eius vis narcotica emendetur, & aqua lactucae aut nymphaeae. Si singultus prouenerit ex ventriculi aut hepatis inflammatione, loco pil. praescriptarum 2 . Pul. diatriasan tal i, dc absinthii p. ma. Vir. 3. i. cum mi uacydoniorum simplici squam gelatinam nostri pharmacopoei appellant) fiat bolus quem capiet mane horis tribus ante pastum. Si a venenato vapore,aut sumpto veneno,aut ictu morsuve alicuius animalis, Utendum alexi pharmacis : qualia sunt theriaca vetus, mithridatium aurea Alexand .pul. beeteardicus,consect. de hyacintho, &alchermes, di amoschum, Minter simplicia lat. be-Zeardicus, margaritae, corallus, fragmenta lap. pretio sorum bolus armena terra lemnia, cornu rhinocerotis vel os e corde cerui aut bouri sproprie non sunt ossa, sed tantum cartilagine. rad. bugi. dictamni,inulae camp. &angelicae,5 scorZo