장음표시 사용
61쪽
dicium harum inflamationum appareat, iampridem eas praecesserint: Se si glandulae tantum intumescant, cum tunc ardor magnus minimἡ sit, hae febres illas accendere minime potuerint.
Ecthymata in eius in odi febribus puris, etsi in putridis Se praesertim malignis hoc frequentius fiat, uti & ex supradictis eruptionibus, aliquas quoq; prodire posse illic ostendemus, interdum erumpunt. Vti R exanthemata illa rubra freque lius; quae infantibus in febribus hisce synochis eati an nondum putridis . sanguine ob copiam ii lius vel dispositionem eam, quae facile infla inmatur,in infantibus accenso, erumpere interdum I. vel 4. quoq; demum die solent,& hac via se eXpur gare. Quae tamen tunc contagiosae minime sunt, saepeq; sponte evanescunt. Quod & eadem ratione per anthracem non
dum pestilentem, vel solum alicubi erumpentem, vel cum bubone, natura interdum in febribus ianis synochis nondum putridis, si sanguis ater sit. non dia tamen putris aut malignus, adusti portio nem aliquam sic expellens, moliri solet. Eodem ferὸ modo, uti in peste correptis,unde qui b. prius haec non contigerunt, si vel supra dictae eruptio nes, vel anthrax prodeant; se peste correptos sibi ex ine tu persuadent. Putredine permixtus calor in putrescentibus reis causas humoribus, vel corporis partibus primum exclubrisi Putri tatus, atque inde cum exhalatione putri, vel aliqua putredinis portione ad cor usque delatus, illudque putri calore accendens, Sc a corde in sinis gulas corporis partes est usus, febres facit Putridas dictas , tamdiu perseuerantes, vel totieS res
deuntes, quamdiu & quoties putris hic vapor, vel humor cor serit. Quod tunc faciunt, quando illis inlos
62쪽
in locis excitantur, a quibus ad eor usque per ceratos veluti canales deferri queant, i enas nimirum M arterias. Cum enim hae tantum sint viae, quae cordi continuatae, in ipsius sinus se amplissimis orifici js aperiunt, in eosque& humores &spiritus continuo infundunt, non per aliam viam putrida haec exhalatio, aut materia, cor accedere, ilis ludque intrinsecus quoque , uti si febris fieri deabuit, necesse erat, accendere potuit. Nam si citra horum ductuum adminiculum, vapor putridus
thoracis cauitatem penetrare, &capsulam cordis posset peruadere, eaq; ratione cor accendere, perapetuo, ob putres exhalationes excrementorum in ventre inferiore continuo congestas, febricitaremus: quarum tamen foetidam evaporationem.
licet adeo subtilis & calida sit, ut per crepitum eX-cussa te adhibita flamma accendatur, ad superiora usque pertingere minimὸ posse, aut partes aliquas illic inficere, nisi fortῆ ob vitium, quod suo loco ostendemus , anhelitum foetidum faciat, ex eo, quod nullae partes inde assiciantur, manifest/patet. Et licet venenata qualitas ubicunq; ea fuerit & per quascunq; vias feratur, cor ipsum petere possit, hoc tamen in putrida hac materia crassiore. quae certis locis comprehensa coercetur, nec nisi per patentes vias corpus potest peruadere, miniam h fieri potest: nisi ea manifestos hosce ductus, uti dictum, sequatur. Per quos sicuti calor simplex ad corvsq; in spiritibus M sanguine delatus, febres simplices ac puras dictas parit: sic quoque
per eadem vasa putris exhalatio seu materia ad cor perueniens, febres putridas excitat, diuersorum generum, prout diuersis in locis materia haec putrescit. Atq; illa quoq; non eiusdem est naturae. Loci autem diuersitas, unde praecipua oritur ipsarum varietas, potissima haec est: quod materia que
63쪽
Putrescit, vel in venis&arterijs, hoe est, in vasis, Vel extra haec vasa in partis alicuius humore: vel substantia, uti explicabitur. continetur. In vasis. hoc est, venis Scarteriis. humores qui sebres putridas excitare debent. putrescunt: vel cordi continuatis: vel ijs quae cordi nulla conti,nuatione iuncta sunt: nihilominus tamen per vasa cordi continuata putrem exhalationem ad cor. possiant transinittere. Haecque est causa, quod ex putridis febribus, aliae continuae sint, aliae interis
Continuata cordis substantiae vasa sunt, uti di,ctum, arteriae & venae quoque, si me feraicas demas. In hisce itaq; 3c amplissimis, Se copiosis quosque per uniuersum corpus dispersis, si humor putrescat, cum illi per hic vasa, in quibus latet,ad cor aperta semper pateat via, assidu0 putres vapores. vel ipsius quoque putridi humoris portiones cdeor de mandans, illud 4, cotinuo accendens; conistinuas febres, quae a principio ad integram usque
solutionem usque non cessant. & conclusae, quod harum causa vasis inclusa sit, dicuntur, procreant. Quae nisi aegrum prius ob causae morbique vehementiam iugulent, aut corpus uti dicetur suinino ardore colliquent, tardius cessant. 8ctam diu perx seuerant,donec materia haec putris, continuis exhalationibus, quas diffundit, calorqι febrilis assi. duo dissipat, tandem consumatur,& quod reliquuest naturet efficacia,ubi concoctum elaboratumq; fuerit, impetu quodam violento, per crisi in perfecta in, in qua natura morbo non oppressa succumibat, expellatur. Caeterum humor in vasis putrescens, qui febris causa est coniundia, causaq; illius antecedens, putredinem in eo accersens, rursum consideranda veniunt.
Humor in venis & arterijs putrescens, Sanguis
64쪽
scit: eadem ratione, qua illum extra vasa effusum corrumpi videmus & putrescere. Verum uniuersus, nisi ad extremum vitium peruenerit, ViX puxtrescit, sed quantitas quaeda in illius duntaxat, res manente semper sanguinis aliqua portione meliore etiamsi & propter morbum 3e inedia, quam patiuntur aegri, nullus nouus dum aegrotant gignatur sanguis) qui vel a putri sanguine separatus alijs in locis consistit: vel etsi illi permixtus
est, abeoq; incaluit, nondum tamen, quia minus aptus erat, computruit, & dissipata putri materia, mox ad pristinam puritatem redit: sicuti haec exsanguine detracto consideratoque, qui nunc purus, i nox impurus, interdum, uti dictum, conia. sus effluit, obseruamus. Sed nec, etsi ex diuersis partibus constet sanguis, separatim una aliqua existis, reliqua intam, potest putrescere: sed quocunque loco putredo illum inuaserit, & tenuio, rem,& crassiorem,& mediae consistentiae, & pinguiorem potius quam crudiorem cum talis sanguinem elaboratum perfectumq; mini inὸ, sicuti
alibi ostendetur, constituat) illius partem assici simul necesse est, cum ex ijs non distinctis separatisque quales tamen in languine detracto frigoreq; concreto, aliquo modo dissitas ostendere nobis conantur) sed penitus inuicem confusis, sanguinea massa, quamdiu in venis existit, confletur: nullaq; vel minima sanguinis portio, quae non eκ illis partibus constet, existatu:& serum quoq; putredinis hac labe icifectuin, manifesta illius, tum per urinas, tum per sudores excretu, proferat inadicia. Ob quam causam febrium putridarum diuersa genera, non ex eo, quod diuersae illius partes, quas humores, sanguinem, bilem flavam,&atra,priaitamq; vocant,putrestant, uti voluerunt,
65쪽
proficisciatur; sed pro loci in quo putrescit, de sati
guinis qui putrescit, diuersitate eXurgunt. Loci causa in quo sanguis putrescit, febres hae admodum variant: primum quatenus in Venis vel Arterijs putrescit. In venae cauete ramis, Canguinis haec putredo, se bres putridas gignens, perpetuo feris latet ijsque plerumque maioribus: in quibus A maiori copia coaceruari, 3c promptius inde corpotest assicere: quod tamen si in minoribus duntaxat consisteret, fieri mini in8 posset: vel si plures impleret, in vici
nas magnas venas mOX quoq; penetraret. Itaque in trunco venae cauae sursum deorsumq; a cordis
regione iuxta spinam delato: vel ramis maioribus ab illo, circa iugulum se inguina propagatis, pus
tredo haec in sanguine contenta, cor continuo afo
sciens, putridas diuersas, prout cordi plus minusue putredo vicina est, efficit. Vicina cordi putredo, cum cor pari velle inglia
exerceat, ipsiq; tum portionem, tum eXhalationes continuo demandet, febres quae nullo ordine eX M, edoctu acerbantur, quales Synochos esse diximus, pro Hebrium, creat quae tamen increscunt decrescunt ue, vel in F nochipis, eodem persistunt, prout putris vel augetur, vel
ri O, se minuitur . vel aliquandiu aequalis persistit mate- IP ita Sed 3e in Causone, quia secus illius cordi propinquus ,illud quoq; aequali igne cotinuo flagrat,
nullae mutationes manifestὸ apparent: praeserti in cum ad summum progressus calor, intendi vix vliterius citra aegrotantis interitum possit: nisi quὀd interdum circa thoracem, vel pr cordia, circa spinae ductum in dorso, ubi putris latet materia, non tantum cordi, sed Se vicinis quoq; partib. illic ino testa,ardor intensius ab aegropcipitur: quae & causa est, cur In ea Lipyria febre, quam aliqui causonis speciem faciunt,interiora uri videantur.
66쪽
Distans nonnihil a corde putredo in Uenae ca- In vemem uae ramis, quia cor pari impetu, uti ea quae cordi urse ea in
propinqua est, non pulsat, idcirco & febres, quarum calor non semper idem existit, sed quae suas
exacerbationes seu paro Nysmos hῖbent, gignit, iteri, ea ιCum enim exhalatio tuc putris, cuius focus pro . μῆ Sscul abest ob viarum ambages nonnihil impedita, in chorum. no possit eadem mensura semper & ordine ad cor ' ς δ cera
perferri, fit. Ut tunc Praeteritin cuin maiori copia coaceruata est, ad cor potentius feratur, illudque tunc validius pulsans, calore aucto, exacerbatio
Des nouas causet; non tamen cum horrore, uti in
prima febris inuasione fit. incipientes redeum.1esque, cum in corpus iam febre accensum, accessiones hae non a febre liberum uti priina, incidant. Quae rursum, cum evaporatio haec no nihil discus sa est, remittunt , no tamen febris cessat, sudorbueaut alia excretione ad c X tremam morbi solutio nem, sicuti febrium intermittentium paroxysimi, finiutur, cum calor semel accensias, etsi causa eam excitans nonnihil remittat, nondum tam e cesset,
extingui ob eam causam mini in θ possit: scuti nee
simplicem calorem a causa externa eXcitatum, etsi causa remota sit, non tamen, donec sensim cor ad suam temperiem redierit, citius febres cessare, o
stensum est. Estq: haec potissima veriorque cause, quare febres paroxysmis quibus da in interdum a. cuantur: qui frequentius Uno die bis, cum exhais latio putris multa nec adeo procul dissita est: Al tero Pero semel tantum dissipata priore die in si agni illius portione, redeunt, eumq; Ordinem pro causae agentis ratione vel aliquoties seruant,vel immutant. Sed & fit, ut cum causa procul abest, parciorue existit, Tertio primum die, ordine hoc aliquamdiu deinceps seruato, exacerbationes haeredeat: rarius Quarto, Alterove tantum die: quos
67쪽
ruin omnium causa febres continuae putridae, vel ordinatae, vel io ordinatae, quotidianae, tertianae, quartanae dietae sunt. In ei utinodi autem febribus continui , quarum causa a corde procul remota invenis latet, ijs in locis ubi ea consistit, grauedo. dolor&ardor in vicinis locis, iuxta ceruice, luma bos, se ipsis quoq; artubus aegrotantem affligunt: capitisq; sere dolor omnes, nonnunqua in & delirium, ob evaporationem potius calidam eo usque quoq; pertingentem, quem quod in cerebro pustris haec materia lateat, infestant. Fieri etiam po-
is o uita test in hisce omnibus febribus putridis, siue manis puiridi teria cordi vicina, aut distans in venis lateat, ut porfebrem p tione illius aliqua d venis vi naturae excussa, sicuti P hoc in puris febribus freque ter accidere diXimus, pq μ' ut eadem ratione se exoneras natura in interiores fiasa, causa exterioresue corporis partes , in illis ut in ali)s, febrii. Pu- vitia, non iam puram inflammationem, sed putresimi ra cst' dinais indicia proferentia, tumores nimirum, pustulas, & maculas excitet. Sicuti hoc frequenter eumtiaratha in iunioribus euenit, illaq; ecthymata & exanthe mala tam copiosa, in febre ipsa ruin, synochum putridam tunc ut de Fernet. testatur referente, es rumpunt: quae tamen contagiosa minimὸ erunt:
qualia nihilominus vitia, non solum putrediniS. sed & malignitatis notas prae se serentia, tuncq contagiosa, in malignis febribus se manifestare, illic offendem nS. In arter ijs sanguinis haec putredo an seri posimagnή - sit, eademque ratione febres excitare dubium est. ἡ.A E is k Hic ςRim cum spirituosus sit 8c calidus, facilὸ qui cutisnu. dem accet, di potest, caloremq; simplice in cordi communicando febres puras seu simplices, uti in
illis dictum est, excitare: vix tamen solus aut sepa ratim avenae cauae sanguine, cum purisiunus sit
Doterit putrescere: nisi vel simul cum illo ab eade
68쪽
α. 69ε ausa mox putrescat, vel ob viciniss, ab eo semina quoq; putredinis concipiat: praesertim cum exhalationes a putrido sanguine P fectae, per has quosque vias, tum in hisce febribus putridis, tu minis termittentibus, uti dicetur ad corde ferri queant. Quod si igitur in arteriis quoque, enarrati S de cauff, putredo nascatur, febres sine dubio prodibunt ardentissimae: quales Causones este diximus: idq;
praesertim, si in arteriae magnae trunco cordi vicino hoc accidat.
Sanguinis diuersitatis causa. hae febres intρr se quoq; nonnihil differunt: prout is Temperatus,
Intemperatusue antequam ipsius occasione febris excitetur, sese offert.
Temperatus sanguis. nullo vitio, nisi fortὸ copia Samum. sua peccans, & pro in ex sua natura minimo putrescens, si putrescat. febres efficit Syi ochos dictas putridas: quae vel ex simplici synocho, sanguine ἡ, ια
prius accenso, &postea demum putrescente, pu. G. tridae fiunt: vel etiam tales mox a principio causarum externarum occasone evadunt. Unde &harum principium ephemeras aliqui putreS , cum.
a causis externis prodeant, vocant: r. OS tamen
cum putris hic calor, uti simplex, non die uno, imo pluribus vix dum cessare possit, ephemeraS appellare mini md post uinus, sed synochos putridas, cum in illis tum ratione sanguinis moderati, calor mitior quam in caeteris continuis putridis. &aequalis magis, de praehendatur, nullas exacerbationes habens nisi quatenus is calor augeri minui. tie potes tu in eius de sanguinis aequalitatis cauissa, tuin quia cordi vicinus in maioribus vasis primum 1 causis externis afficitur, unde pari impetueor feriri dixi mas. Intemperatus vero , si antequam putrescat stia agais, calidiorem eum, qaim naturaliter alias
69쪽
eo F Ε I v MD G. causa existit, esse necesse est: cum frigidior & crudior cach ex iam potius, quam febres procreet. Talis autem sante febris inuatione existat, siue tenuior aut crassior sit maius quoq; cum computruit, parit incendium: eoque maius adhuc, si, uti dictum est, in arterias quoque eiusnodi putredo prore sariguinis pati vel alias cordi admodum vicino loco oriatur C i istr in quibus causis concurrentibus febres fiunt Cau- .d. μἀ- sones, immenso aestu, in eodem statu aliquam rina, ct ah diu, Vti dictum, perseuerantes, aegrumque fati rara i simul gantes, adeoq; saep8, si plures accedant causae, in p tredo, - flammantes, ut nisi aeger cum febre prius extin
'sq' quatur) eordis substantia per febre in colliquata,
' i' ' potius arefacta, totius corporis consumptio, qua breui spatio aeger cosumitur, sequatur, sicuti hoc in febre ardente Colliquante appellata, accidere diximus. Causa antecedens hanc putredinem sanguinis in venis, eamq, accersens, est vel Calor praeternaturalis, vel Vitium sanguinis. Calore nimio si accendatur sanguis, febres inode prodire diarias ostensu in est: q9etes in sangui,
neu m&plethoricum corpus incidant, ut in synoscho simplici fieri diximus, nisi magnum hoc san
guinis incendium, vel spontem o X remittat, aut vehementer refrigera latibus remedijs, quibus, ut in curatione dicemus, praecipuὸ hadi febres sanariatur, restinguatur ; tunc sicuti in alijs partibus sua percalefactis& inst minatis, non disco in inflam matione, suppurationem aliquam, vel in sanguitane, vel in partium quoq; substantia fieri videmus; ita se hic massa sanguinis labem aliquam Sc corruptionem ex diutiua perseuerante calore conci
Piens, febrem, non iam a solo calore simplici, uti ab initio, sed cum putredine copulato producta, parit. Haecq; est causa, quare synochus febris alte
70쪽
ro tertioue die nocessans, in synochum putridam commutetur. Quam inde prodisse ex praegressis ephemerae & synochi simplicis indicijs cognoscimus, inter quae illud, quod ab externo calore ac cense si ni, etia ab initio mox tales fuisse, declarat. Et hac ratione potius quam alia, Plet hora sanguinis, quam pleriq; quoq; putridarum febrium cauia famitatuut, febres, excommutatione simplicium
Vitiosus sanguis vel cacochymicus, qui vel innata iam habet semina putredinis, vel saltem ad putredinS aptus 3c habilis est, s vel copia sua, vel
impuritate eo usq; progressus est, ut iam non amipluis a natura regi, e med ariue vel repurgari queat, tunc putrescens, febres putridas diuersas, pro loci materiaeq; putrescentis varietate,uti dictuin, creat. Quas diu Lepe antequam incipiant, ob san guinis vitium intrinsecus latens, neutra quaedalncorporis constitutio nondum persedid aegra, nec integre sana, praecedit, easqi praenunciat. In qua spontanea lassitudo, capitis grauedo& dolor, in. Iomnia turbulenta, distentio hypochondriorum, cardialgia, cibi fastidiuin, excremetorum consue-
toruin mutationes & foetores, λ non consuetorum per sudores, e Xpuitiones. Vomitiones, eruisptiones frequenter se manifestant. Tale autem vitatium sanguini vel ab Assumptis: aut Retentis ex. cremetis: vel Ambientibus eXtrinsecus aduenit. Assumpta cibus & potus cum materia sanguini pr beant. si vel cacochymica sint, aut corrumpantur, vitiueiusmodi sanguini possunt imprimere. Cacochymici cibi, succo maligno ex sua natu ra reserti, etsi postquam assumpti sunt, concoctione aliquas mutationes subeant, & in sanguinem conuertantur in eo tamen pristinete conditionis vitia caen reinanierint, si continua congestiona