장음표시 사용
141쪽
In Sphaeram Ioannis de S Bosco. it;
letos pingi, unum qui sit initiu Climatis, alterum medium, tertium qui sit fi .is. Idem v. Parallelus qui unum Clima linit, euintilli alterius. Medius Parallelus non ita est medius ut aequaliter distet ab utroq, extremo. Pars n. ea quae AEquatori est vicinior necessario est maior, sed ita est medius,
quia scilicet Parallelus iste medius ijs per quos transit dies quadrante horae Variat ab utroq; parallelo extremo, ut scilicet dies aestiua illis sit auctior quadrate horae, quam sit ijs a quibus Clima inchoatur,& quadrante minor, quam sit ijs apud quos Clima sinitur, de ita jacium semihorae quo differt maxima dies in principio Climatis,& sine eiusdem diuiditurin 1 partes aequale . Assignati-gitur author Climata 7. quae omnia suarent Romina a ciuitate aliqua in tig ii, flumine vel monte, per quae transit medium limatis. Primu Clima dici tur Clima Permeroen, quia medium primi Climatis transit per Meroem ci- tutatem AEthiopiae, ubi maxima dies aestiua est 13. horarum,coni plectitur v. hoc Clima I. gladias in latitudinem & so. minuta. Initium Climatis habet eleuationem poli i 2. graduum qs. minuta. Seeundum Clima dicatur Percienen, qu e est
urbs AEgypti, quae subiacet fere Tropico Cancri, quia scilicet medium Climatis per illam transit. Habet hoc Clima interuallum I. graduum dc s.
Tertium Clima dicitur Per- Alexandriam' gypti metropolim. Habet hoc Clima interuali si
duritum Clima dicitur Per- Rhodum Insu
142쪽
I14 Bernard.Morsam Comment. Iam, habet hoc Clima interuallum s. graduula
Quintum Clima dicitur Per-Romam. Haber interuallum .graduum dc semis. Sextum Clima dicitur Per-Boristanem fluuiu Sarmatiae. Habet interuallum 3. graduum, minutorum 48. Septimum Clima dicitur Rhiphaees montes Sarmatiae. Habet interuallum 3 graduum, minu
sed cum cons et terram habitabilem versius Septentrionem usque ad circulum Arcticum, de ultra recentiores longe plura Climata constituunt, scilicet 23. incipiendo a primo Climate ab authore nostro a stignato,usq; ad circulum Arcticum , ubi maxima dies est ΣΑ. horarum. Deinde cum constet terram habitari versus Austrum vivira priuaum Clima ab authore nostro assignatore sub ipsom et aequinoctiali, posset ibi etiam vinnum atq; alteium Clima addi.
Ac quarta parte tradit authos varios Planetarum motus, itemq; Ein lipsis x Lunae. Principio a.de Exce- i tricis & E picyclis agit, quia sine ijs I Planetarum motus explicari non possunt.
143쪽
uid secundum ronomos Excentriacm c Epic clus. Mota Planetarum coelos qui dicuntur orbes totales diuidi in plures orbes partiales mi
nimum tres ab Astronomis. Sunt a. orbes totales inter se & cum terra concentrici, i. e. habentes idem centrum mundi pro centro suo, superficies n.convexa supremi orbis partialis omni sui parte aequaliter distat a centro terrae, similiter & concaua infimi. Vnde orbes totales ratione extremarum suarum superficierum censetur concentricus. Inter orbem v. supremum illum & infimum datur alius orbis medius, qui non habet centrum terrae pro centro suo, nec secundum concauam, nec secundum conuexam superficiem. Nota 2.aliquos orbes vocari Excentricos simpliciter aliquos Excentricos secundum quid. Ex-l centricus orbis simpliciter in coelo Planetatu dicitur orbis ille partialis medius, qui tam secundu superficiem couexam, quam secundum concaua habet centru a centro mudi diuersum, qui quiddin se habet crassitudinem uniformem , quem ad modu unumquodq; coetu totale ita in uersum est se coelo, ut terram totam ambiat, sed una sui parte magis ad terram accedat,altera recedat a terra. t Excentrici secudum quid dicuntur olbes, qui set cundum altera superficiem vel conuexamVel co- cauam sunt Excentrici, siue habent centru diuerissum a centro mundi, secundu altera v.sunt coceri.
144쪽
trici. Tales sunt 1. orbes. qui utrimq, superne Minferne ambiunt excentricum simpliciter, superior quidem est concentricus secundum superficiem conuexam, secundum sisye: ficiem vero co- cauam est Excentricus, quia secundum illam ambit immediate, & est contiguus Excentrico simpliciter, i. serior v. condia est corice iuricus secundum coucauam supe .ficiem, secundum conue-Xam v. Excentricus, quia secundum illam ambit Excentricum simpliciter, illiq; est contiguus. Ex quo patet, hos duos orbes esse inaequalis crassitudii iis, superiorem quidem tenuis esse spiLsitudinis ea parte qua Excetricus simpliciter maxime recedit a centro mugi. Ex altera v. parte opposita esse maximae spis litudinis. Contra accidit in inferiore, q n. parte superior est crassissimus,ea parte inferior est maxime tenuis, qua parte v. ille est modice spissus, ea parte inferior est crassissim'. Excentricus simpliciter dici solet orbis defereus Planetam, vel deferens Epicyclum. Alii duo Excentrici secundum quid, qui utrinq; includ ut Excentricum simpliciter, dic utur duo orbes deferentes sugem.
Aux dicitur punistia illud in Excentrico, quod est a terra remotisti iniim, puoctum v. in eodem Excetrico terrae proximo dicitur opposi. um Augis. Linea v. ducta ab Augo in opposi .um Augis per centrum Excenta ici & centrum Mundi dicitur linea A g s. ule v. cilculus qui dest libitura centro Solis vel Epicycli in Excentrico dicitur
Et hos tres orbes scilicet Excentricum simpli
145쪽
In Sphaeram Ioannu de S Sosio. III
citer, & duos Excentricos secundum quid habet ex sententia Astronomorum omnes coeli Planetarum, neq; plures pr ter coelum Mi rcuri j& coelum Lunae,quibus plures orbes assignant. Praeter hos tamen omnes habent Epicyclum, praeter Solem. Epicyclus porro non est orbis aliquis ambies superficie sua concaua te iram , sed est Sphaerula solixa aut globus totus intra Excentricum inclusus, ita ut in illo volui posset. Huic Epicyclo assi-xus est Planeta, vel ut alij inclusius. Hos Excentri cos & Epicyclos primus posuit Pwlomaeus Ob. Phaenomena, ut capite sequenti.
Dentur ne a parte rei in coelis Excentrici
DIco isi coeli Planetarum sint solidi necessario constituendi Excentrici & Epicycli. Ratio quia sine illis nullo modo saluari possunt Phaenomena, qua iam longa obseruatione in coelis sunt notata. Neq; vlla inuenitur commodior ratio explicandi. Et quidem I .ponendose sse Excc- tricos,probatur, Sol, Luna,itemq3 caeteri Planetae nunc remotiores sunt a terra, nunc propinquiores , nunῆ maior apparet eorum diameter, nune minor, ut in Sole perspicuum est, quia in Capricorno existens maximus apparet, in Cancro minimus. Intermediis teporibus maior vel minor, prout magis accedit ad Capricornum vel Cancrum, sed hoc aliunde potest nasci quam ab Ex-Centrico. Et go.2.Luna, Mercurius, Venus,inlaeti
sunt diuersis temporibus pati modo malo tem. H 3 modo
146쪽
modo minorem diuersitatem aspectus, cum supra Horizontem haberent eundem locum verv. E. hoc fit, quia modo vicinior est terrae Planeta, modo remotior. E.rationem Excetrici. 3.Sol mo tu suo proprio sub Zodiaco no mouetur circa ce-trum terrae, sed circa aliud centru . E. in Excermi co. Antece ens probatur, quia si circa centi uteris moueretur squalibus teporibus aequales arcus Zodiaci qui centrum habet terraeincentro suo abscinderet, hoc a. non facit Sol, nam ut ab aequiis
no ctio Verno i cedat usq; ad et quinoctium autumnale, sue a principio Arietis pcurrat omnia signa borealia,usq; ad principium Librae, plus temporis consumit quam procededo ab aequinoctio Rutumnali, usq; ad vernum aequinoctium, siue percutredo omnia sex signa Australia a principio Librae usq; ad principium Arietis. Quod patet, si numeres dies ara. Marti, usq; ad 33. Septembris,
reperies V. dies I 87. a 27.v.Septembris ad Z I. Mariniij tantum reperies dies 3 8. E. ista inaequalitas non potest aliunde nasci quam ab Excentrico. Sole& Luna simul existentibus in capite vel cauda Draconis, existenteq; Luna in eadem parte Epicycli sui animaduersum est ab Astronomis, Solis Eclipses quae fiunt per interpositionem Lunae inter at pectum nostrum & Solem in extitisse ina
quales, . e. uno tempore diutius durasse quam alio, quae inaequalitas aliunde nasci non potuit, ni si quia ratione Excentrici Sol fuit aliquando vicinior Lunae vel remotior. Item obseruatum in Eclipsi Lunari, Luna habente eiusdem magni-
ildinis diametrum, ac proinde aequaliiqr distan-
147쪽
In Sphaeram Ioannis deS. Rosco. II
rea terra Eclipsin quodam tempore diutius durasse, alio vero minus: hoc a fieri non potuit, nisi Sol magis ad terram accederet interdum , alias magis Iemoueretur. Epicyclos v. etiam ponendos esse, neq, Excentricos sussicere probatur i. quia Planetae omnes praeter Solem cum sint in Auge Excentrici sui nunc viciniores sunt terrae, nunc
Lemotiores , nunc maiores apparent, nunc minores : Inferiores Planetae modo maiorem, mOdo minorem diuersitatem aspectus patiuntur. Idem accidit, cum sunt in opposito Augis. Haec saluari non possunt, nisi polito Epicyclo, E. 2 .notatum in Eclipsi Lunari, Sole existente in eodem loco sui Excentrici, habentque eandem a terra distantiam , ac proinde Vmbra terrae ina qualem longitudinem proiecta Lunam aliquando diutius fuisse occultatam, alias minus: kr qui hoc in Solem referri non potest , cum aequaliter fuerit terra remotus. E. in Luna. Non potest a. illud referri in Excentricum Lanae, cum in omni oppositione & coniunctione cum Sole , atque adeo in omni Eclipsi Luna sit in eodem loco sui Excentrici, in Auge scilicet. I. Motus irreis gularitas quae in omnibus Planetis, Sole excepto, est tam consipicua, nullo modo saluari potest sine Epicyclo, nam in quinque Planetis, S turno, love, Marte, Venere, M rcurio animaduersum est, licet statis tem piscibus motum situm ab occidente in orientem per signa Zodiaci absoluat, ut diximus p. I. c. 7. Nunc timen videri
Irogredi illo suo motu. nunc regredi ab orienta-bus sonis ad occidentaliora nunc quodam odo
148쪽
stare,i .e.nec progredi nec regredi: Nam quanda
tur secundum signorum successione ab occidente in orientem,& tunc maxime citato motu feru- versus sig 'a orientalia ,ratione motus Excentrici simul de E picycli. Quando v. mouetur in inferiori parte Epicycli quia feruntur motu Epicycli contra ordinem signorum, ac motum Excentrici, videntur regredi versus occidentem seu oc- cicientalia Signa. Quando ad latus feruntur,ita v motus Planetae in Epicyclo adaequet motum Excentrici, i. e. quantum Excentricus mouetur Uem orienteln,tantum Planeta motuEpicycli ferintur in occidentem, tum Planeta videt ut flare,nec moueri ab occidete in orientem. Luna v.licet ha- eatEpicyclum, tamen quia veloci stimus est mo- is eius in Excent lco, fit, ut motus eius in Epicyclo nunquam vincat vel aequet motum Excentrici, ae proinde nunquam videatur Luna retrocedere vel stare. ratione tamen Epicycli fit, ut Lanain eodem loco sui Excentrici interdum velocius moueatur ab oecidente in Orientem,quando scilicet in ea est parte Epicycli, quae fertur secunduot dinem Signorum, & consentit cum motu Excentii ci. Titidius v. quando est in ea Epicycli parte , quae sertur contra ordinem Sienorum ac motum Excentrici. Dices i. Si Planetae motu Excentricorum vel Epicyclorum nunc ad terra magis accedant,nunc recedant, mou buntur a medio oc ad medium. Hoc a. est contra Aristotel m.
Atist telem tantum velle Planetas no mo-
149쪽
In Sphaeram Ioannὐ de S. Boseo . Hi
ueri vel a medio vel ad medium motu recto ut Blementa, non a motu circulari. Quod si Aristo telis tempore fuissenx cogniti Excentrici & Epiis cycli, ipse huiusmodi motu Planetis no negasset. Dices a. Corpus coeleste est perfecte Sphaericusecundum Aristotelem. Ergo non dantur Excentrici secundum quid ex una parte crassiores, altera tenuiores,& consequenter necExcentrici simpliciter
N Aristotelem locutum de orbibus totalibus. non partialibus. Quod si aliud voluit, locutus est
secundum opinionem Astronomorum tunc receptam. Sufficit v.ad saluandum motum coeli, si vel sit perfecte Sphaeticum,uel saltem utraque su perficies orbium partialium quorundam sit rotunda licet non aequaliter a Centro terrς remota. Dices 3.Si L amoueretur ad motum Epicycli non semper videremus eandem Lunae medietatem, sed cum esset in superiori parte Epicycli, videremus Unam medietatem, cum in inferiori parte videremus alteram. Atqui semper videmus eandem Lunς partem cum macula quς est in L Ina,&semper nobis appareat. Re pondent ad hac obiectionem AstronomI, Lunam etigm habere motum circa propriu centrum intruo cum Epicycli cui includitur, contra
motum ipsi as Epicycli qui aequali tepore absoluitur cum motu Epicycli,quo fit ut eandem sim per Lunae faciem ac maculam nobis ostendat. Dices 4.Si Venus tam magnum habeat Epic
clum ut coguntur fateri qui Epicyclos ponunt, ut nimirum semidiameter illius contineat q1. g
150쪽
Mus, quo aviaelicet gracilous utimur Venus re
cedere a Sole tam versus Orientem quam Occiderem, pertingeret ille Epicyclus ad terram, maxime eum esset in opposito Augis Excentrici. At- ui hoc est absurdum dicere. Ergo. . non sequi illud absurdum, sed hinc bene sequi Excentricum Veneris esse milae crassitiei vetantum inter se Epicyclum includat cuius semidiameter iuxta Astronomos terrae semidiametros 4. I.& amplius complectatur.
Suasit statio, directio se refν ν δουρ aranetat Nota hic omnes Planetas qui habent Epicyclos excepta Luna me ueri ad motum Epicycli in superiori parte secudum ordinem Signo-
Tum, i. e. ab occasu in ortum , in inferiori v. parte contra Ordixem Signorum, i .e .ab ortu in occasu. Luna v. contra in inferiori parte mouetur motu
Epicycli secundum ordinem Signorum, in superiori contra ordinem Signorum. Statio Pl netae dicitur, cu Planeta videtur sta-Le, i .e. non progredi ab occasu in ortum, quod fit ut dixi cum metus Epicycli repollentis Planeta in occasum adaequat motum Excetrici, hinc Stagionarius Planeta dicitur. Directio Planetae dicit ut cum motus Planetaeis Epicyclo concordat eum motu Excentrici, ita ut ratione utriusq; feratur ab occasu in ortum s