장음표시 사용
131쪽
In Sphaeram Ioannis de S. Rosco. IO .
Cancrum, eo etiam magis accedit ad angem sui excentrici, i. e. ad punctum a centro tCrrae remo rissimum : quo v. magis accedit ad CVricornum, eo magis accedit ad oppositum angis excentrici , i. e. ad punctum centro terrae propinquius, eoque fit ut hic mino. em partem excen I:ci percurrat,ibi v. maiorem, ob idq; plus temporis con
Ex dictis deducuntur aliquot corollaria. I. ijs qui habitant sub AEquinoctiali omnes dies artificiales per totum a numelle aequales noctibus artificialibus. Ratio, quia Horizon diuidit omnes parallelos in duas partes aequales, ac proinde a qualis est arcus diei artificialis cu arcu noctis arrificialis a. in Sphaera obliqua nunquam sunt dies artificiales aequales noctibus artificialibus, nisi cu Sol est in alte et ut o punctorum aequino Gallum, alias semper maiores vel minores. Rettio quia Horizon obliquus ex parallelis solum AEquatore diuidit in duas partes aequales, reliquos in partes inaequales, unde fit ut semper maior vel minor sit arcus diei artificialis arcu noctis artificialis anator quide in omnibus circulis primo puncto A rietis usq; ad Tropicu Cancri, &consequenter a Tropico Cancri usq; ad Libram, quia sunt iidem quos Sol bis p aurrit ascendodo & descende do: minor v.est arcus diei in omni b. circulis a Tropi eo Capricorni usq; ad Ariete , siue a Libra ad Tropicu Capricorni, quia ijde sunt circuli quos Sol bis pcur rit,hinc fit ut dies post aequinoctium vernum usq; ad aequinoctium autumnale in Sphaera obliqua boreali semper sint longiores noctibus. Post
132쪽
AEquinoctiuv.autumnale dies sint minoresctibus, & eo maiores vel minores, quo magis a cedunt ad puncta Solstitialia, maximus ales in puncto bolstitiali Cancti, nox v. minima, mini mus dies in puncto Solstitiali hiberno, nox V .ma xima. Contra ratiocinare de iis qui habent Sphaeram obliquam australem. 3. Corollarium in par tibus borealibus eo maiores dies post aequinoctium vernum, minores v. post aequino ctium austrumnale, quo maior est poli eleuatio supra zontem. Contr fit in partibus australibus, quo circa longe notabilius debent crescere, vel mini mi dies in partibus ad polos magis accedenti bus, quam remotioribus a polis, licet in utrisque continue crescant vel minuantur, Unde colligar . si duae sint diuitates quae habeant eandem poli borealis eleuationem, habituras omnes dies anni aequales. a. si duae sint ciuitates, quarum Vna tan tam habeat eleuationem poli australis, quantam altera poli borealis, tantum fore diem quemvis in anno in una, quanta est nox in altera, & cotra. Vt quia hic poli eleuatio si. gradib. maxima dies nostra cum Sol est in principio Cancri est 16. horarum &semii cilciter, nox v. .horarum &semis circiter, sequitur in ciuitate aliqua versus Austruquae habeat eleuationem poli Australis,graduum 3I.cum Sol est in principio Cancri, noctem fere 36. horarum & femis circiter, diem v. . horarum& semis circiter. Colligo 3. in duabus huiusmodi uitatibus dies qui aequaliter distant ab AEquinoctiis, item & no ctes in utraq; fore aequales, ut quia ab aequinoctio autumnali quod est 23. Se
133쪽
In Spharam Ioannis de S. Boso. ra I
ptembris aequaliter distat festum Assumptionis B. Virginis in Augusto & festum omnium Sanctorum l. Nouembris, quanta est nobis dies in se-sto A ssumptionis, tanta est in festo omnium San. ctoris,illis qui s7.gradibus distant a polo australi. i. Colligo respectu eius de ciuitatis si sumas dies aeque distantes a puncto aliquo Solstitiali erunt dies illi inter se ςquales. Idem est de noctibus. Ratio quia eundem tune parallelum Sol percurrit. . respectu eiusdem ciuitatis si sumas duos dies nais turales utrinq; aequaliter distates ab aequinoctio,
quanta est dies artificialis unius, tanta est nox a tificialis alterius, & contra. Ratio, quia quantus est arcus unius paralleli supra Iorizontem, tan tus est arcus altςrius tqb Ho ti Zon te. Nota tamen esse aliquam inaequalitatem tum ratione excen trici Solis, tum ratione inaequalitatis ascensionuarcuum Zodiaci : sed ista in aequalitas vix est perceptibilis. Colligo 6. si sumas duas ciuitates sub
eodem Meridiano,quarum una maiorem habeat
eleuationem poli, quam altera illa quς hac et ma- iorem eleuario ne ins state habet or, ei Hem Solea ante altera Solis occasum post alteram. Hye me v. contra. Ratio a priori est, quia quae bore ilior est, habet maiorem arcum diei rtificialis sa-pra Horinontem aestate. Cum a. simul habeant Meridiem, non potest dies esse maior in uncini si prius oriatur uni Sol,& occidat postea, nam horae post meridiem sunt aequales holis ante meridid Colligo 7. hinc colligi potest omnem ciuitatemquς orientalior est etiamsi meridiem habeat antequamuis ciuitatem occide taliorem, tamen ii haeu
134쪽
1os Pernard Monsam Comment. borealior sit habere postse orientem Solem cum
orientali ore, quae magis in Austrum vergit, vel et, iam ante, ut patet discurrenti, v. g. ciuitas quae habet eleuationem poli 49 g aduum, habet dum
Sol est in principio Cancrit 6.horas diei, i. e. 8.ante meridiem. Sit igitur alia ciuitas sub AEquatore, cuius Meridianus distet a Meridiano alterius versus Orientem 3 o. gradibus, necessε est hanc ciuitatem habere meridiem duabus horis ante illam quae 49. gradus habet eleuationis poli. Igitur cuibi lub AEquatore est hora I 1. in illa ciuitate ho- reali occidentali ore est hora 1 o. Utriq; v. S. horis ante oriebatur Sol, E. tantum I s. g adibus verius orientem sub eodem AEquatore a Meridiano, alterius occidentali oris quae habet Ap. gradus eleuationis poli, simili discursu colligemus in hac Solem oriri una hora citius licet sit occidentalior. Qia rium Corollarium: lj qui sub polo habitant unicum tantum habent diem per annum, v-nius scilicet medij anni, & unam noctem alterius medii anni .ut latius c. sequeti. Ratio, quia AEquator coincidit cum ipsorum Horizonte, atqui Horizon illorum nullum parallelum secat, s 'd omnes paralleli vel sit ni integre supra Horizonte, vel integ e infra. Nota circa dicta i quavis die artificiali seu ma gna seu parua oriri palse 6. Signa, similiter & nocte ob id v. dies aestate sunt longiores, quia plura
signa quae recte oriuntur, i. e. quae plus temporis in ortu suo consurriunt quam duas horas, ascendunt interdiu supra Horizontem, noctes v. sunt
breuiores, quia plura Signa quae oblique oriun-
135쪽
δες sphaeram Ioannis de S. Esco. IO
tu . e. minus temporis consumunt in ortu uuam
duas horas ascendunt per noctem sirpra Hori zontem. Hyem' v.ob similem rationem dies breuiores, noctes sunt longiores. Nola 2. Sicut dies at a est naturalis, alia arrificialis ita & hora. Communiter tamen diuiduntur horae in aequales & inaequales, hora aequRlis est a 4. pars dis i naturalis, quae ob id etiam iecte vocari post t hora n. tu alis. Hora in aeqv lis est 12. dici pars artificialis, quae ob id etiam reine dici posset hora artificialis. Horat a. inaequales die untur, non quod uno & eodem die horae inter se sint inaequales , sed collatae cum horis alteri u diei, nam cum dies artificiales sint inaequales, necesse est etiam horas diuersorum dierum esse inaequales. Aliter horam naturalem usurpat author pro spacio temporis in quo medietas ligni oritur quovis die artificiali. Qua ratione horae non tantum inaequales essent cum horis alterius diei coulatae. sed etiam horae eiusdem diei inter se,cum si' gna diuersas habeant ascensiones.
Variarum regionum variaeproprietates.
TRadit authorvarias locorsi diriersitate situs
que in uniuerso habet proprietates,ac i. de iis quoru Zentili est in AEquinoctiali. 2. de iis, quoruZenit hest inter AEquinocti e &Tropicu Cacri.
de ijs quoru Zenit hest in ipso Tropico Cancri. . de ijs, a intor Tropicu Cancri asut & circitu
136쪽
Arctico. 6. de ijs quorum Zenit hest inter circulum Arcti cum & polum . . de ijs quorum Zenit hest in polo.
Qui directe sub AEquinoctiali habitant has
proprietares habent I. toto anno habent aequino estium siue dies aequales noctibus. 2. bis in anno
Sol transit per verticem capitis ipsorum. 3. dicit author ipsos habere duo Solstitia alta,& duo Solstitia ima. Altum Solstitium vocat, cum Sol meridiem secat supra caput ipsorum, quod fit in punctis aequinoctialibus:imum Solstitium vocat cum Sol maxime remouetur a vertice ipsorum, quod sit Sole tangente alterutrum Tropicum. Sed alta illa Solstitia proprie non vocantur Solstitia, cum Solstitium dicatur, quando Sol no videarur mutare declinationem suam ab AEquatore. .habent inquit author duplicem AEstatem ,& duplicem Hyemem, 2Estatem quidem cum Sol est in aequinoctio, Hyemem cum est in Tropicis, quod est verum, Sol n. maxime urit, cum maxime directi sint radij, nisi per continuas pluuias Sole in AEquatore existente aestus mitigetur. . habet. 4. differentiasvmbrarum,non quidem eodem die, sed . diuersis temporibus anni, cum enim Sol oritur, umbra ipsorum in occidςntem porrigitur, cum V. occidit in orientem. Cum Sol est insignis australibus, umbra ipsorum iacitur in Septentrionem: eum v.in signis borealibus in Austrum:at cum Sol est in AEquatore nullam essicient meridiem, qui
Solis radij perpendiculariter super ipsos cadu t. s. omnes Stellae M omnia coeli puncta, si polos eximas
137쪽
In Sphaeram Ioannis de S. Roseo. IO'
mas oriuntur ipsis & occidunt, quod nulli aliae regioni contingit. Illi quorum gentili est inter quinoctialem MTropicum Cancti t. Solem bis manno habene supra caput. 2.duas inqui habent aestates,&duas Hyemes : sed altera Hyems est altera frigidior. cum Sol est in Capricorno. 3. habent quadruplicem umbram. 4. habent inaequales per annum dies,sed inaequalitas ista non est magna. Illis quorum Zenith est in Tropico Cancri vel Capricorni. r. Sol transit semel in anno per verticem capiatis ipsorum.2. tres tantum habent umbrarum diseferentias, habent etiam dierum &noctium inaequalitatem , maiorem praecedentibus. Illi quorum genith est inter Tropicum & ci culum potarem, nunquam habent Solem supra caput, tres habent umbrarum differentias dunta xat.Item habent valde inaequales per annum dies& noctes.
Illi quorum Zedilh-in circulo Arctico.I.k- mel quouis die habent polum Zodiaci in vertice
capitis, Se consequeter Eclipticam pro Horizon te. 1 .sex illis fgna momento postquam habuerut polum Zodiaci supra caput oriuntur, & reliqua
sex momento occidunt. Eadem v. quae orta fueram spacio a . horarum occidunt, & quae occubuerant emergunt. I. gradu Capricorni tantum radente Horizontem. Vnde totus Tropicus Capricorni illis occultatur, & totus Tropicus Canincri semper apparet. s. cum Sol est in primo gradu Cancri,habent diem et .horarum, & quasi istas pro nocte,Sole post a .horas tantum radete Ho-Ii Ontem. ' Similia
138쪽
Si militer cum est in primo gradu Capricorni, nbent noctem 1 . horarum Sc qi iasi instans p die, Sol poli 1 . horas radente Horizontem. illi quo um Lenit hest inter circulum Arcticu vel Antarcticum, & alterutrii polum. i. sem p habent portione aliquam Zodiaci supra Horizonte maiorem vel minorem, prout magis vel minus ad polos accedui, in qua Zodiaci pacie dum est Sol. est cotinue illis dies. Alia item est Zodiaci portio;quenu quam supra Hor ZIntem emergit, in qua dum est Sol, continua nox est. In te liquis Zodiacipat tibiis dum Sol agit, habent spacto 2 . horarua liquid diei,&ali ad noctis, ut si,u .g. tota il la Zodiaci portio quae eui rgit, dc tota id aquae deprimitur iit 6 o. graduum habent duos menses continuos integrae diei, similiter duos menses integretii octis. Si iit 9 o. graduum tres menses dies,& tres noctes conti l .ue: reliquo tempore anni habebutsi gulis 2 . horis aliquid diei, & aliquid noctis 2. Ex reliquis signis quae oriunt uim occidunt sempstliqua praeo ostero ordine oriuntur,& aliqua s rς postero ord me occidu't, Vt V. g. ijs qui sunt intra circultam Arcticum,psaepostero ordine oriuntur ea quae sunt hinc inde vicina puncto aequinoctij Verno siue Arieti. Tau us or: tur ante Arietem, Aries ante Pisces, Pisces ante Aquatium, sed haec
quaepi epostero Ordine oriuntur, occidui ordine tecto. Alia v. quq sunt iuxta Libram contra si, iuntur quidem rectri ted occidunt praepostere. Contra occi cit ijs qui sunt intra circulu Antarcticu, ea v. Signa quae vicina sunt Librae oriuntur prae pollere, Occidunt recte. Quae vero vicina Arieti
139쪽
In Sphaeram Ioannis de S. Esco. iri
Oriuntur recte , occidunt in uerso ordine. Illi quorum Zen illi est in solo Arctico, habent, vidixi, unicam die in naturalem, toto anno constante,
una die artificiali a principio nostri Veris, usq; ad principium Autumni, siue a die a I. Mart ij usq; ad s. Septembris,&vna nocte artificialia principio nostri Autumni usq; ad principium Veris. Illi v. qui sunt sub polo Anta etico cotra habent diem artificialem a principio nostri Autumni, usq; ad Veris mitium, δc noctem a principio nostri Veris usq; ad Autumnum. Rationem dedi capite praecedenti. Nota tamen, licet Sol toto illius noctis tempore delitescat sub Horizonte, non tame esse profundam noctem, nisi a. aut 3. fere mensibus reliquo v. tepore esΙe continuu corpusculum, uti apud nos est, sub auroram ante Solis ortu vel post occasu. Quamdiu v.Sol noest depressitis sit bHorizontem I 8 .gradibus In omni regione est crepusculu. Itaq; cii suba I. graduu Scorpij Sol 18. gradibus declinet ab AEq iatore, atq; adeo ab illoruHorizote in inseriori liemi Iphe io, incipit tuc illis esse nox Bianda,vsq; ad nonu gradu Aquarii, quo iter u tempore ad i8.gradu ab Horizonte distante Sol accedit, i. e. a Is. Nouemb.usq; adam Ianuarii.
De Climatibus. CLima dicitur certiam teri qspactum Zomς sa bitabilis, in quo sensibiliter augetur dies ae
situ. maxime, vel minuitur, vel, ut author, in quo sensibiliter mouetur horologium. Censetur a.
sensibiliter moueri horologium , cum in una regio A. .
140쪽
regione augetur supra aliam integra semihora, quam ob causam tunc dicuntur este in diuersis terrae Climatibus. Nota l. non omnia Climata aequale terrae sp eium obtinere, sed ea, quae versus potum vergunt longe minore te irae spacio definiri, quam quae ad AEquatorem accedunt, idq, tam in longitudine, quam in latitudine an longitudine quidem,I.i. e. ab oriente in occidentem, quia verius polos terra ac circuli omnes paralleli valde coarctantur ac minores fiunt. in latitudine v. i.erab αustro in Septentrionem , quia longe sensibilius & minore
terrae spacio augentur dies procede do versus Septentrionem quam versius AEquatorem. Nota 1. Sole re Climata diuidi secundum terram habitabile m cis .mquinoctialem,quia ea pars terrae magis est nobis nota, possunt tamen in iis qui trans . Equinoctialem habitant eadem proin portione sua Climita tribui. Nota 3. Antiquos quos Author noster sequiis tur tantum diuisisse Climata zonae temperat quaquam primum ipsorum Clima sit trans Tropicum Cancri, eo quod putarint, reliquas zonas esse inhabitabiles, vel eas non satis perfectas habuerint. imo nec Zonam teporalem integre suis Climatibus distinxere, sed tantum usq; ad eleuationem poli so graduum, tum quod caeteras ver sus Septentrionem regiones non satis cognitas habueri it, tum quia eas putarint inclemente aura frui. QuIcirca recrntiores plura adiiciuntClia