Ioannis Donatelli Castilionensis De febre maligna disputatio cum Theodoro Angelucio philosopho, & medico de eiusdem malignae febris natura & curatione differente

발행: 1593년

분량: 87페이지

출처: archive.org

분류: 생리 & 의학

81쪽

DE FEBRE MALIGNA

responsio nulla est, quoniam etiam superius naturalem proposuit colorem. Sic enim habet pagina 3i .B. Si quis qua ratcur periculae semel visae paulo post evanescant, & in uiscera se rursus recipiant; Respondeo inquit ille huius rei causam esse, aut caloris naturalis mortificationem, quia maluegnus humor de se mittere solus exhalationes no potest, sed habet ad id opus naturali nostro calore . quid clarius ΘInsuper, cum Galenus frpius dixerit febrem tale mutati nem natiuae caliditatis ad igneam, manifestum fit,iabrilem calorem ualidum esse non posse,adeo ut soras exhalationes crassas evaporare faciat, innato calore inualido & extincto existente, cum febrilis caloris standamentum nativus calor existat. Dum uero signum malignae sebris proponit, quod ad tactum ipsum resertur,inquit,quod si caleant,non quidε flammeo, sed candenti calore calent; Sin uero frigentes fiat udo quodam, &soluto frigore frigent. Ego uero cum diuersas apud Hippocratem, & Galenum caloris differentias legerim, nam & mitem,& mordacem, & aerem, & statim amanum uictum,& omnino resurgentem, seu increscentem,

di halituosum, & perpetuo debilem, & aestuosum, & humidum,& salsuginosium, & pemphingodem, & alio modo ta-etui nostro se se offerentem calorem vocatum esse reperio, candentem uero, solum serrum ipsum ignitum, non autem

calorem fuisse appellatum ad inuenio, & proinde quid candens a flammeo calore disserat, & quam caloris specic mcxhibeat,haud satis intelligo. quemadmodum etiam illududum & solum in frigus assemii non ualeo. quod autem addit, nunquam deinde recalet cere, etiam si maxima & ualidissima remedia tententur, & experientiae refragatur, quia in periculis extremae partes prius frigescentes, rursus etiam absque externis auxilijs recalescere saepius conspiciuntur, di ab Hippocratis ab co adducta auctoritate discordat,quia

Hippocrates inquit uix idest cum difficultate calor his reuocari

82쪽

uocari poterat. Dubi tat deinde quomodo signum hoc pos sit inter malignae febris indicia connumerari, cum sit lypiriae febris pathognomicum, respondetque apud Galenum quarto aptior. 8. febrem, quae typiria est, esse etiam malis gnam, non intelligens, Galenum per malignam non pestilentem fiebrem de qua Angel.perpetuo fere loqui tur quamuis nonnunquam assierat se proprio sermone eam non attingere) sed malignam idest male morigeratam febrem intellexisse. carpit demum in huius capitis calce Doctissimum Fracastorium,quod in signis malignae sebris hypochondriorum tensionem posuerit , tanquam non proprie admodum ad malignam febrem attinentem. sed dicat mihi bonus hic vir an ea signa, quae ipse proposuit, sint omnia malignarum& pestilentium febrium propria, an potius omnia fere sint& alijs acutis & non pestilentibus febribus communia. Vnde Fracastorius maxime probandus est in hoc signo. Nam licet non sit pathognomicum di proprium, & inseparabile, sicuti nec alia sere omnia ab Angel. proposta, auget tamen malignae & uenenatae materiae uispicionem; fuitq; signum a Magno Auicenna, & ab alijs propositum . qui ait propter maximam nutritiuorum organorum laesionem ea, quae sub hypochondrijs sunt,tendi, & ad hydropis instar dispositionem fieri, & hoc omnes, qui artem medicam diutius exemcuerunt, attestantur.& h c in primum Angelucij librum dicta sint satis .i Quem quidem adeo labefactatum esse existi mo, ut in eius fabrica ne uel minimus lapis super lapidem remanserit,qui non fuerit demolitus. Hoc autem tanquam reliquorum, qui supersunt, librorum sunt amento sublato, reliquos omnes ex toto corruere necesse est. Od quid in cum ex Aristotelis, & Platonis sententia facile probatur: Hic enim ait minimum in in iiijs errorem,maximum in fine fieri, ille uero illud idem aliis uerbis nos docens, scribit dato uno inconuenienti plura subsequi necesse cff2: iam ex K a Ang

83쪽

gelucij positioiue m huius libri principio Glimitari s 3

test. Totius enim operis principium, inquit ille, uera & cyacta maligni morbi,& malignae febris defini tio st, quonialiac ignorata, illa etiam,quae sequuntur, ignorari necessum est. Sed quid,si naturae uni causas, tum differentias ignoratas fuisse nos addamus Θ Quare sicuti longe facilius esset liquos libros consulare, quoniam, quo magis adfinem a prauis principiis deductum tendimus , eo maiora nobis se te os uni inconuenientia : ita non hoc prudentis ac sapientis, sed imprudentis ac inepti consilii omnino esset; perinde ac si quis longioris serpentis capite contrito,etiani quod reliquum est corporis confrig re studeret obiiceret aliquis: cunores. pii sequuntur.libri me lici resciit halteria contincant,non ne si iamplurimi adius iati sulit Mysici, &' ij quidem satis praestantes, qui niorborurn hami a periit iusjgnorata, nihilominus plia diuersis tolliundis morbis uaritis nobis p sidiorum ira terim reliqueres utique: sed ij non consulunt, ut par in aegrotan tablis admini stren us, si prius . aegritudo quadam signonini syndtome seu clincursiti exacte fuerit cxplorata. modo ex iis, quae de signis inalignae s bris ab Anges. dicta sunt, quam syndromen signoriim pol rit quis culligere,cum omnia perperam suerint conscripta

Ad hec; optimi illi Medici stat edia & horum itiaterias uela semetipsis uel ab alijs praestantiori bin & fide dimis feniustam eii cxpertas hianc efiim optinia exurgi xperiei ita po alaritati reliquere. Sed Angeiucius,ut opinor,per propriam

Aperientiam comprobata remedia describere non potuit ,

quia, chi iudiciu perdifficile sit , experimentum uerb fallax, ct periculi plenum . id plurimorum annoruspatium exigit iquod ab Anges longe abest. cum Θnim Praestantissimo Massaria praeceptore se medicinae' litteras dedicisse falcatur, Ne scio an lustrum integrum pertransiorit, ex quo Clarissimus

Masarias Patauij Artem Medicam publice de in primo lo-

84쪽

eo coepit interpretari. Sed audio quendam dicere,quod ii cet Angel. propria ex periclia,probata remedia nobis tradere no potueri potuit tame ea c5 scribere,quae ab alijs litterarii moni mentis colignata, ab eo maturius coliderata,prae statissima fuere iudicata. sed hoc diuerticulii e qa optimae reinediora, quae possut morbos tollere, iudiciu ,analogis: no& experietia subtractis, no nisi ex morborii naturis Cpcim . cognitis exuretit. Et ita Angelucius excusari nullo modo potest: uti nos traham habemus excusatione, si reliquor u librorum consutationem non prosequamur. Hunc tamen libellum claudendum esse non censeo, nisi prius ad cantilenam seu verborum iactationem quanduam, quam Drscio qua ratione ductus, Procmij cuiusdam loco, suis libris praeposuit, me conuertain, ac noli nulla illic conscripta perpendam, an probe & vere sint dicta, an potius salsa, & inuicem pugnantia,&,ut summatim dicam, libris, qui sequiantur, sint omnino proportionata. Ait itaque non nonge post principium, deliberationem sibi initam esse medicinae sui diosos, quos alloquitur, propriis scriptis non auocandi a citi tu veteris di- stiplinae; Sed contra ad illum alacriores, & magis impigros reddendi: quid enim,subdit ille, est multas & interdum integras paginas, addo etiam libros ex antiquitate sine pudore

excribere;ex Priscorta penu centones miscellancos, indiscin ta breuiaria, aut confusas, di monstruosas colluuiones coaechrare , putri suorum inuentorum' telae veneranda vctu

state improbe N audacissime assuta, nisi inde auertere, uos in quod toti incumbere debetis haec eius sunt uerba . Quae quis ab Aristotelis vel Galeni ore profluxisse imaginetur, turgidissima nihilominus iudicabit. Sed libenteo audirem ab ipso, quid nam medicinae studiosis utilius sir,&quid eos a ueterum scriptis auocare, vel ad eorum lectionem reuocare magis possit, an eis volumina conscribere

quae veterum optimorum dictis ijsque dilucidatis, ad br

85쪽

DE FEBRE MALIGNA

uem summam,pauciora capita, claramque methodum redactis,optimoque ordine a rei natura desumpto, & ad labantem memoriam, morborumque facilem cognitionem &depulsionem utillimo dispositis,sint resertissima, uel potius libros eis legendos mittere, qui Scaligeris, Iousbertis,Vei-gis,Vlmis, Iordanis, Struthijs, Coyttaris,& innumeris at ijs

Modernis scriptoribus, quorum nomina ad aures multoruadhuc non peruenere,&, quod deterius est,deliramentis nugisci; tantummodo,uel, ut suis uerbis utar, confusis,& monstruosis colluuionibus con arcinati ac compillati sint Non ita egerunt Arabes, non Graeci, non Latini celebres post Galenum Medicinae scriptores. Sed Avicennas omnem Galenicam doctrinam intcrpretari, claram reddere, pr be inuicem connectere&ordinare,& quod plurimi extimendum est, ad breuiorem summam redigere, quae uitae nostri breuitati,& labili memoriet esset magis consentanea, conatus suit, idque ipsum fuisse consequutum nobis omniabus aeque constaret, si non Arabico idiomate, cuius ueri ae fideles interpretes uix apud nos reperiuntur, sed uel Graece, uel latine scripsistet. Eandem prouinciam Aggressi sunt

Paulus, Aetius, &alij complures cum Graeci, tum Arabes, Nec non inter recentiores praestantissimus Fernelius, qui quidem a Francorum Rege exoratus, ut maximam hanc &eminentissimam Medicinae scientiam ad summam cum breuitatem, tum claritatem deduceret, praeclarissima illa Medicinalia commentaria posteritati scripta consignauit. in quibus ne dum quidquid magis exquisiti ac boni tradidit Galenus, sed integros eius libros collocatos videre est, quod enim Galenus diffuse & integro uno in libro pertractauit, sepe Fernelius id omne ad unicum, paruumque caput redegit, quod utinam frequentius adhuc egisset. Non desuerunt quidam Fernelio iuniores, sed humanum iuuadi genus uoluntatcin perpensiorem, & erga Diuinum & opti

86쪽

mum Galenum gratiorem animum habentes, qui omnia, quae Avicennas & alij aggressi sunt,praestare, & Medicinam ipsam ad maiorem adhuc & breuitatem,& claritatem deducere, ac magis locupletare & omnia, quae ad optimam medendi rationem faciunt, ad uniuersales quasdam methodos reuocare conati sunt. Et,quod Artis studiosos ad Galeni &optimorum veterum lcctionem allicere,stimulare,& alacriores reddere maxime ualet, in suorum librorum pro hemio fassi sunt, se omnia sere Theoremata a Galeno descripsse se & nunquam ab Hippocratis Avicennae & aliorum,qui inter Medicinae proceres itire merito habentur, opinione recessisse;& in illorum marginibus corum nomina & auctoritatum loca perpetuo collocarunt; & a Iousbertorum, Coyttarum,Struthiorum,&,sii Diis placet, Scaligerorum,& aliorum huiusce classis scriptorum, auctoritatibus &placitis describendis iugiter abstinuerunt .& nihil, quod suum inuentrem esset, in medium attulerunt,quod experientia, ratione, & ut plurimum ciusdem Galeni testimonio&auctoritate non fuerit comprobatum .Quos tamen nonnulli inuidia commoti clandestine, & in Ciuitatis angulis &susurris persequi , & maledictis lacessere non desistunt. Quid plura idem Angelucius totam illam uerborum serie,qua ex sua praefatione transcripta paulo superius proposui, aduersus eosdem alioquin in arte medica optime meritos iactasse iteru ac saepius ut audiui consessiis est. Ego tamecenseo, & hoc clarissime Barocci huius libri uoluti corollarium sit, nullos ad perdendam, &labefactandam Medicinam aptiores libros adinveniri; posse,ijs quos tum ille,tum ei similes auctores composuere. Laus Deo Opt.& Max.

87쪽

Robertus Meletus ad Leclares '

XCELLENTISSIMUS Eusta

chius Rudius,quod librum hunc cur renti, Ut aiunt, calamo conscripsis. Q set,& alijs etiam de causis illum voluit sub alieno nomine edere ; sed quia intelligo, quam vobis sint grata illius scripta, cum toties periculum fecerim illis imprimendis, cum continenter ab omnibus illius alij libri, qui consequuntur impressos, efflagitentur, ut libentius, & maiori attentione libellum hunc pςr legatis, qui, Vt a multis audiui, maximi est ponderis , ac momenti, facere non potui,quin Vobis ger

manum Autorem, Verumq; nomen patefacerem. Valete, & me amate . . t ε

SEARCH

MENU NAVIGATION