장음표시 사용
221쪽
T MYCYDIDI seo occulte fraudis aliquid ac surti veremini. Quare in tam suspicios a ciuitate, institutisque his vestris Daximis derebus dicentibus nobis longius prospiciendum est, tuam vos, quibus breue ad cogitandum patium fuit, prouidetis; praesertim cum suaso nostra legibus teneatur, vestra autem auditio libera solutaque si etenim si eadem, qui suasit, a qui in eam sententiam est,paena plecteretur, profecto haud paulo vos consideratius iudicaretis nam nunc quidem, quacumque de re facti sitis iratiores, si quando aliquid sorte offendistis, eius, qui auctor uerit, sententiam unam multatis e vestras autem, quae multa in eius erroris secietate suerunt, absoluitis. Ego sane equidem non eo in contionem ascendi, ut Mitylenensium causim
agerem, nec Vero eos rursumit accusarem . nec enim de
illorum iniuriis, s sapimus, suscepta nobis est hoc tempore contentio, de nostra recte ineunda ratione: neque enim, ne si aperuero quidem plurimum eos peccasse. propterea occidendos illos censebo, nisi id rei p.conducat: neque contra, quamquam nonnihil illos loci veniae reliquisse ostendero, nisi ea res ad rem p. pertineat, ignoscendum statuam : puto enim de suturis magis vos rebus, quam depraesentibus consuli. Itaque in quo Cleo maxime nitebatur, cum contenderet multum in posterum ad desectiones coercendas profuturum, sequi ei rei pamam capitis constituerit; in eo ego quoque ex altera parte suturis nisses, ab illo vehementer dissentio enim uero haud aequum este existimo prs illius speciosa ratione utilem meam a vobis sentcntiam respui etenim illius oratio, propterea quod magis ius sequeretur, obir sentem vestram in Mitylenaeos iracundiam fortasse vos traxerit: non enim iudicio cum iis contendimus, ut iuris ratio habendast, sed de illis deliberamus, qua nam potissimum condicione plurimum reip. nostre sint profuturi. Multa igitur singulis in ciuitatibus, eaq; haud quaquam huic paria sed multo leuiora peccata capite sancita sunt: attamen elati
222쪽
suo RATION Eselati spe periculum non reformidant nemo autem deis sperans conata se perficere pos e maius aliquod facinus sit scipit Aesispe, que minus, aut suis Viribus , aut externis auxiliis instructa ciuitas defecisse visa est, hoc freta id incoepit natura enim omnes publice priuatimque ad peecandum serimur; qui quidem iis petus nulla lege coerceri potest nam per omnia suppliciorum sunt homines Mirer peruagati, si quid ab inserenda improbos iniuria deterrere possent ac verisimile est grauissimis antita quitus criminibus mitiores suisset nas constitutas sed cum illae temporis diuturnitate negligerentur, capitalia pleraque euaserunt perstringitur tamen id quoque Aut igitur metus maior aliquis inueniendus est , aut ne in hoc quidem satis est roboris ponendum Nam egestas neces .
sitatem, audaciam porrigit,incitat: copiae, contumelie,&arroganti iniustitiam ministrant: tum ceteri itidem casus dolore, ut quisque maiore aliqua vi premitur, pr cillites in pericula trahunt: spes in primis, atque amor; ilum enim prieeuntem haec subsequitur; atque hic ingressionem meditans, illa secundum fortunς euentum proponens, pleraque turbant ac miscent: atque haec, quoniam latent, perspieuis malis peiora sunt. Ipsapi sterea sortuna multa ad instigandum congerit. nam nec opinantibus non numquam se se offert, atque imparatos indiscrimen trahit, ipsasque praecipue preter caeteros, ciuitates impellit, tpote quae res maximas clibertatem aut
etiam in alios imperium, propositas habeant, mul se quisci' stulte, quam quanti sit, carius estimat. Atque omnino nec fieri potest, magnaeque in seitis est, cum summo humanum ingenium studio ad aliquid agendum incubuit, legum seueritate, Vllove alio acerbitatis genere deterritum iri, existimare. Quare neci na capitis steti, tamquam eam vadem acceperimus, minus prudens consitum inire debemus: nec quicquam statuere, quo spes ijs, qui defecerint, ad sanitatem reuertendi , peccatumque
223쪽
ΤilvcYDIDIs is que suum celeriter corrigendi praecidatur dic enim cogitate. Nam sic quidem, si qui, cum defecerint, Qui nere se non posse sentiant, integri adhuc si,d quod impensum sit, in praesentia sarcire, tectigal deinceps
pendere valeant, in deditionem veniant illo autem modo ecquos putatis ore, quin onsse multo acrius, quam nunc ad tolerandam obsidionem comparent , atque eam, quam longissime positiat, producant quippe cum nihil referre intelligant, tarde ne sese, an celeriter dediderint. Quid igitur' ea res non ne vobis damno erit 'cum in obsidionem sumptum sacere cogemini, propter ea quod nullum compositioni locum. reli tuum seceritis,& urbe potiti, perditam ciuitatem recipietis, vectigal que, quod ex ea per cipitis, in reliquum amittetis Atqui hoc uno niaxime lio stibus resistimus. Quamobrem non est nobis committendum, ut seueri potius peccatorum iudices cum simus, damno afficiamur, quam ut moderatione in puniendo adhibita in futurum prospiciam us, ut integris ciuitatibus firmiora vecti galia habeamus. Nec vero in legum seueritate, sed in rerum procuratione satis esse ad custodiam praesidi existimemus, contra quidem,ac nunc facimus etenim si quis cum liber esset, atq; imperio per vim opprimeretur, iure sese in libertatem
vindicarit, acerbe nos in eum receptum animaduertimus. Atqui libcrorum populorum desectiones non acriter puniendae, sed acriter cauendo sunt, preripiendumque, Ut ne in eam quidem cogitationem deueniant: at, cum in ditionem recepti sint, culpa quam minimum dilatanda est. Ac videte, quam vehementer hoc etiam n mine, si Cleonis sententiam secuti sueritis, erraturi sitis: nam nunc singularum, obis ciuitatum populus sau et ac cupit, nec cum principibus sua Voluntate coniurat, cumque armis opprimitur, continuo desectionis auctoribus hostis est. Itaque multitudine nos aduersariae ciuitatis no
bis amica ac socia bellum gerimus. Quod si populum Mi
224쪽
I92 OR ATIO NOtyleneum interfeceritis, qui a desectionis constio afuit,&,cum priuatim arma capiendi potestas data est, ultro nobis urbem tradidit, preterquam quod os, qui bene de vobis meriti sunt, necandis iniuriam facietis, id etiam statuetis , quo nihil nobilitati positi esse optatius ciuitatibus eianimad desectionem impulsis populi auxilium paratum habebunt: si juidem exemplum vos statuetis, idem vos supplicium iis,qui scelus in se admiserint, atque ijs, qui extra noxam sint, constituere; quin immo, si maxime illi in culpa sint, dissimulandum id esset, ne, qui uni nobis amici reliqui sunt,hostes fierent. Atque equidem multo
hoc magis ad imperium tuendum conducere arbitror si scientes iniuriam perpetiemur, quam si vel iure, quos minime expediat, interiecerimus. Nam Cleonis quidem sententia penam, quae utilitatem eadem cum iustitia copulet, inuenire non potest. At vos pr stare haec statuite; nec misericordiae quicquam aut clementis tribuites qui
bus rebus ne ego quidem abduci vos velim , sed i)s ipsis,
quae a me expositae sunt , rationibus persuas Mitylenensium, quos Paches pro sontibus misit,otiose causam cognoscite, reliquoi oppido uti iubete haec enim cum in futurum recta sunt , tum in presens hostibus formidabilia Nam, qui consito nititur, plus hostibus nocet, quam qui sine animi ratio ne viri
225쪽
VLTAE sunt artes, Illustrissime PRINCEPs, quod tu minime ignoras, cum ad vitam sustentandam inuenta tu ad cultum, aut etiam ad iucunditatem, voluptatemq, ab hominibus excogita-tς quarum in singulis qui excellenti cluadam scientia aliquando pr ter ceteros praestiterunt, magno apud omnes gentes in honore habiti sint . nec vero iniuria id quidem nihil est enim prς stantius, nihil omni no homini laudabilius, quam de hominum genere bene quoquo modo possis, mereri .eamque cognationem, qua a natura habeamus, nostra quoq, opera,hoc est dandis benefici)s,arctius etiam stringere. Quodsi harum comitio ditatum, utilitatumque effectoribus tantus honos habedus est singulis quibusnam tandem aut litterarum, aut operumonumentis eius gloria digne illustrabimus i cuius ars, ac disciplina tanta sit, Vt uniuei a illa contineat ac complectatur aut si quis harum omnium artium moderator, C tam-
226쪽
tamῆ architectus, quatenus quamq; , quoque modo progredi deceat, indicet atq; praescribat' estenim dissicilis illa quidem,&ardua in preclaris nonnullorum hCminum ingenijs, ceterarum omnium princeps ac magistra, minime tibi quidem incognita,facultas quedam, quae ciuitatu procuratione sibi vindicet, rei p. regendae muneri pr.eposita sit atque eam artem ciuilem rationem, eandemq; prudentiam licet appellare cuius quidem discipline qui compotes sunt, non una modo aut altera re separatim hominibus comodare,ac prodesse, sed uniuersam eorum gubernationem susti pere voluntlnec illud emcere selum conantur, illi priuatim Vt libere, vitulo,ut iucude, sedit bene etiam beateq; publice vivant. Quamobrem tanti, actamir clari operis artifices non ut reliquarum artihi ma
gistri laudibus selum extollendi sunt effetia, s modo di
ctu fas cst, in deorum immortalium numero, quibuscum humanarum rerum procurationem propemodum communem habearet,venerandi atque colendi atque horum artificu vestro in senatu maxima omnino ficultasaest, semperq; suit: id quod res ipsa declarat nec enim tanta, tamq; opulenta, ac Deata ciuitas vel constitui initio potuit, vel deinceps tantopere augerid crescere nec Vero VnΟ,CΟ-demq; statu, tamquam habitu totiscula, id quod nullis gentibus, ut totius vetustatis memoriam quam longissime repetam tri, usu euenit, manere, sine eximia quada prudentia, si neque admirabili ac diuino cum patrum vestror uotum Vestro qui nunc eam talem tantamque tuemini ac regitis, consilio Ac video equi de pluribus, quam os, gentibus aliquot annos dominatam olim esse ciuitate v- nam aut altera Verumtamen libere enim dicam, quod sentio imperi u bello parium sepe feritatem, saepe violentia, atque iniustitiam, fortune quidem certe temeritatem semper habet . at bene domi constituta res, si neque ullo ciuitatis motu tot iaculo rudiuturnitate firmatari na, eam deque rei p. ratio in oderata& concorsis ea Vero tota virtu
227쪽
ΙAoNNI CAs Aa 9stis est, ac prudentiae itaque in bello illae,atque inter arma cum stetissent, in pace atque in otio conciderunt; qui peque non atione, sed viribus nixae erant . nec enim quietis, hoc est parendi vicissim atque imperandi artes didicerat. vos pacis, id est iuris, atque aequitatis studii, quae vincula sunt ciuitatis, cum domi coleretis, nihilominus foris belli gloria floruistis ctenim cu ciuilis illa, quae modo a me appellata ratio est, duabus contineatur partiri u besticaruna, atque urbanarum rerum scientia, tractatione illi, cum bellica laudem nimio adamassent opere, alteram rei p. partem inculta propemodum reliquerunt: Vos tramque quidem, sed precipuam, ut par fuit, maxime adepti, complexiq; estis. ergo ex omni Italia, tamquae tu bulcnto ac sormidoloso mari aliquo, tanta hominum vis ad vos cosuit, vestramque in urbem se se, quasi in portum, refert, vix tiam capere tantam multitudinem suis illa tectis possit qui cum e suis ciuitatibus in vestram migrant, protectiores ab iniuriis fore domi se se vestre aduenas, quam suς clusis,certe considunt. Maxima igitur laus vestrae rei p.Vobis' magnis, clarisque in ea ciuibus debetur; quae an eo munere, quod de humanis omnino muneribus longe praestantissimum sit, una excellat plurimum . praestant enim alij alijs virtutibus populi vobis autem id unum proprium perenneq; est, rem tueri publicam;hoc est humanum genus animi ratione, no felicitate aliqua, qu casum habeat necesse est,& varietatem sortunae propriam, coseruare lis enim
stabilis ipsa est, diuturnitatem atque adeo, quoad res
human serre possunt, perpetuitate, quod Vestra est resp. consecuta, parere consueuit. Fortunati igitur ciues tui: Te vero equidem semper beatum, semper gloriatione dignum existimaui cum propter multas, magnasque virtutes tuas, animi magnitudinem,cotinentiam, suauissimos,
eosdemq; castitatis, religionis, pietatis plani Limos mores, dulcem illam tuam, uberemq; dicendi copiam; tum vero propter diuinam istam animi tranquillitatem,atq; aequi-r CC ri tatem.
228쪽
96 P o Atatem. Cum enim tot annbs in hac post hominum memoriam clarissima rep. summa cum gloria versatus sis, cuinq; dignitatis pr stantia quam plurimis semper antei eris: communis iuris equabilitatem transisti numquam, ac ne cogitasti quidem . quin etiam is emini enim me de hoc ipsbBEM Bosepe audire cum tua te virtus multosta abhinc annos ad summam amplitudinem perduceret; tuaq; praeclarissima patria ad istum honoris gradum, quem num altissimum habet, ipsa te tollere cuperet, atque adniteretur, deque tua gloria sollicita esset liberasti tu eam omni cura, atque alijs quibusdam in istum locum magna quadam properatione festinantibus, cum anteuertere posses, ultro estisti magnifica vero laus, honorem, tantum presertim,cuius cupiditate ceteri inflammentur, tam modice concupiscere. sed eadem tamen ipsa resp. simul ac data iacultas est, iamdudum tibi debitam, tibique reseruatam dignitatem istam ad te stilicet eundem cupidissime detulit.
neque tamen, ne sic quidem aequabilitatcm animi tui tu illam veterem amisisti atque hoc ipse in honorem aXimo Rerendo, cum grauitatem ac dignitatem sic adhibeas quasi rei p. humanitatem, facilitatemque, Ut tuam, retines. ita nec ciuitatis maxime clarissimaeque maiestas desideranda est; nec optimi, praestantissimique ciuis humanitas requirenda. Quid, quod duarum maxime insignium vi tutum, integritatis, ac prudentiae tuae, duos esse certissimos testes videmus, paupertatem alterius, summam alterius tuam apud omnes gratiam, atque auctoritatem s quo quidem ex testimonio intelligere omnes neceste est, itate in re p. administranda ad octuagesimum usque annum aetatem contriui fle,ut publicas res sic procurares, Ut tuas; sic autem ab iis manus abstineres, ut ab alienis ita factum esse, ut, cum tu sic animum induxisses tuum, ut bono ciuigratis rei p. seruiendum esse statueres, illa contra egregiae ruae erga se voluntatis tibi premium, quod habuerat pi
clarisiimum, laudis& lo is tribuere cupierit. Ac mihi
229쪽
quod sapientibus traditum est aiunt enim homines serreis alios, alios reis, quosdam argenteis animis igni: esse etiam paucos illos quidem, sed tamen nonnullos, quibus aurea animorum natura data est ijsque seorsum regendarum ciuitatum munus a Deo adsignatum: illos alios, quo sua quemque aut duritia, aut vilitas impellat, serri: at vos ex illo aureo genere natura ipsos per vos locupletes atque
honoratos, ad salutem ciuium populorumque incolumitatem, Vitamque omnium quietam leatam ortos, nec honores concupiscere,& diuitias contemnere, generosarum volucrum ritu, c um modo spemre,ubi vobis cuuitatum rectoribus, ac conseruatoribus certum locum ac dissinitum esse teneatis. Quae cum ita se se habeant; tam praeclari hominum maximorum coetus atque concilii instituta, tam diuturna rei p. moderationem , tam erimis ciuitatis magistratuum descriptionem, opes&copias, tum res vestras domi bellique gestas, a populis gentibusque alijs audiri, manareque ad posteros, non iam ad vestram modo gloriam pertinet, lad etiam ad eandem ipsam,in qua versamini atque exercemini, hominum a lutis curam habebunt enim exterae nationes non modo, quod magnopere laudent, quodque admirentur plurimum, sed etiam quod imitari cupiant, Vndeque exemplum petere possint, qualem esse optimam, firmissimamque rempublicam, ac statum ciuitatis maxime diuturnu, maximeque expetendum, oporteat. Quare rerum v
strarum historiali quam Petrus Bembus Cardinalis viridem clarissimus, idem scriptor unus omnium politissimus, scripsit, meritod flagitata iam pridem a multis est,&expectata semper ab omnibus quid enim aut ad delectationem iucundius,aut ad disciplinam est enim historia vitae magistra grauius constantiusve est e possit, quam ciuitatis omnium prudentissimae leges, mores,instituta,consilia, magnarum Variarumque rerum casus atque euenta,
230쪽
d omnium dulcisiimo elegantissimoque auctore audire;
eoque ipse nec in mendacio gratiam quaerente, nee in veritates multatem extimescente i fuit enim Bombi non stilus modo purus Melegans, sed animus etiam sincerus inprimis ac simplex qui cum summa iam senectute patriς vestrς rogatu, vel iussu potius aes vestras gestas scribere aggrederetur, neque ad hanc talem, memoriamque nostram peruenire se se scribendo posse consideret; saepe mecum locutus est, quidem crebro te appellans, cum permoleste ferret excludi se se tempore a tuarum laudum, tuique smilium commemoratione qua nos recommotis aciendum nobis esse duximus, ut eius historiam ad te potatissimum mitteremus, optimi scilicet senis virique claris. simi, atque hominis disertissimi plenas grauitatis, plenas auctoritatis, plenas dignitatis lucubrationes; ad sanctissi mum itidem egermanoque illo Platonis auro senem, in clarissima post homines natos rep. principem ciuemque unum omnium facundisiimum Accipies igitur tu illam, non a nobis quidem, sed a Bcmbo pernos tibi mitiam: patriaeque tuae utrumque gratulabcres eadem enim res maxime scriptione, ac memoria dignas ad historiam suppeditavit eadem grauissimum luculentissimumq, suarum rerum gestarum scriptorem, ac testem peperit.
Ioannes Casa et inutio Farnesi Card naci S.
Os eram equidem nescius, eum iam in locum progressam ecte virtutem tuam; ut amplissimo isto honoris ac dignitatis praemio diutius carere non posset. Cum enim superioribus mensibus, permultos dies ut iccum essem, mihi contigiLset, facile, praesertim id curans atque attendens, intellige