De servi persona apud Menandrum

112쪽

abroto non iam verba profert, quae Charisio die tura est

113쪽

ui procede te da rhetorique populaire', Sermonis Servorum imprimis proprium St. Quibus ex exemplis Menandrum servorum in partibus magis reddidisse effieitur plebis sermonem et Vosies. Neque omne pel Sonns neque omne Servos eodem modo dicentes fecit, veluti blandior et elegantior oratio egi servi in fabula, quae inseri pia est TempToc'). Sermone Menander optime personas deseribere seit, Velut Onesimi bonos mores vel ex versibus

et Sosiae impudentiam ebrii ex verbis Perie. 232 sqq. supra(p. 83 allatis Idem animadvertit Donatus, sub poetam petulantiam et superbiam servorum sermone ipS depinxisse adnotat INBb, 6sqq. Eun ad v. 26): Cum distere deberet quod ei amorem difficillimum et carissimum confesti , Irim quaSi oblitus ii et superioris transiit iit virginem, ieinde addidithea me aec abundanti. quod si dixisset is amorem confesti , posset intellegi confecie expedivi, perfesti a Vero Virginem confeci quid rintellegemus misi loe unum, quod insultanter Parmeno onfectam virginem quasi distat superatam atque devietam pro alio nam proprie lodi Verbum monVenit gladiatoribus his, qui gravissimis vulneribus oeeubuerint. si Cicero in Catilinam IIII, 2d gladiatori illi confecto et faueto e. Convenit ergo servilibus verbis re velut rise verniliteria etanti et rem confectam esse in puella virgine et non X- hiberi Chaerea, damnum vel negotium. Alio autem to eo Terentium servi rin verbis honestum observavisse dieit Ireb,l sq. ad Adelph. v. 28d Iloneste explieavit turpe dictu'. Neque vero fabulis palliatarum scriptorum ne tu quaestione nobis utendum est, neque Terenti neque Plauti, quos in oratione magis abhorrere eonstat quam ulla alia in re ab exemplaribus

Graecis Quod optime apparet ic clares illo dodo Gellii II 23), qui Plocium Menandri it Caecilii eo inparat compluribus

versibus allatis.

i ef Κretseliniar l. s. s. p. 3s, dic Davus, qui urbanissimae studeat dictioni et eleganti SSimae.'

114쪽

- Ii2 Itaque Menandri artem elegantem et lepidam servorum ex sermone ab eo reddit cognoseere poSSumus. Neque vitam cotidianam nimis imitatus abhorruit ab usu et arte poetae, Deque Sermonem neglexit ei Vorum in moribus deseribendis. IIae autem in re Euripide superior est, qui, quod in Sermone parum reSpexit ei Vorum condistionem et mores, iam ab Aristophane derisus est Aeli. si sqq. f. supra p. s). Sed Menander aemulis quoque superior erat, quod conelusitio eri ius e fragmento papyraeeo ), cuius Sermo minias Si elegans et, stetit dieitruo ertius, esse potest hei ne ut Foli fili die individuelle Orosse eine Menander ).

Etiam in nominibus poetae omisti, quod Antiphanis ex versibus supra allatis intelleximus p. log , artes sua proferre et poterant et debebant. Poetae autem Romani in nominibusnsum Oraeeorum Sestiati Sunt, neque enim et omina Romana

apud eos exstant, Veluti Marei por' aut Quinti por- , sed nomina Graeea. Nominum servorum omistorum duo invenimus genera, et nomina, quae Originem indieant eorum, quibus data Sunt, et cognomina plerumque oeularia a Dominibus anum et equorum non nimis differentias). Neque servi sunt nomina civium Atheniensium Donati hoc loco afferenda sunt verba(ad Andria v. 226, Ira id sqq.): ,Semper Domina Comi eorum Ser Vorum aut a nationibus sunt indita, ut Mysis Syrus, aut ex ne ei dentibus, ut Lesbia velut ebriosa a Lesbo insula, quae ferax est suavissimi eandidissimique vini, aut a moribus et vernilitate, ut Pseudolus, aut ex negotio, ut Chrysalus, aut ex qualitate orporis, ut Thylaeus, aut ex spe ei formae, ut Pinneium '. ae sunt genera Dominum, sed in nominibus dandis poeti praeeepta observanda erant, quod Donatus nobis dieit verbis nil prol. Adelph. II l21o Sqq. Nomina PerSOnarum, in eo moediis dumtaxat, habere debent rationem et etymologiam. Etenim absurdum est comi eum, ceum apte argu-

115쪽

ossietum, quod sit a nomine diversum. in servus fidelis Parmeno, infidelis Syrus vel Geta, miles Thraso vel Polemon, iuvenis Pamphilus, matrona Myrrina et puer vel ab odore Storax vel a ludo et ge8tieulatione Seirtus et item similia. In

quibus summum poetae Vitium St, Si quid e contrario repugnans contrarium diversumque protulerit, nisi per veti*pασiviostulariter nomen imponit, ut Misargyrides in Plauto Most. III i, dis 68 dieitur trapegita. Et fere apud alios hoc

modo poetas nomina stomponuntur per veti*ptacti deseribentia quod designant. De nominibus a nationibus inditis alio loco

dieit ad Adelph. v. id, II I 8 i sqq.): Ut ipse Syrus, ita

Phrygia uxor seeundum veteres, qui servis nomina a nationibus imponebant s. - Itaque primiam genu Dominum SerVorum Donato commemorari videmus nomina populorum barbarorum,

veluti Syriam, Lydiam, Davum, Oetam Mysidem, quae frequentissima sunt apud poetas omisios, sellistet ea de anga, quod Athenis plerique servi barbari erant his ex terris orii, qui contemnebantur ab hominibus liberis Graeeis itemque postea a Romanis ). Quae nomina velut avus, Syrus, deminutiva huius nominis forma Syriseus aliis quoque lostis exstant, UOS adnotat . reiten baelitus, qui De genere quodam titulorum comoediae attieae disseruit '), ad nomina Parmenigei Dardanid), Syri β Sed nominibus gentium saepe more indieantur eorum, quibus data sunt Thraces libidinosi habeban-

Cicero, pro L. Flaccorii, BD: Quam ob rem quaeso a vobis, AsiaticitPStPS, ut eum Vere recordari voletis, quantum auctoritatis in iudicium adseratis, Vosmet ipsi describatis Asiam, nec quid alienigenae de vobis loqui soleant, sed quid vosmet ipsi de genere Vestro StatuatiS, memineritiS. namque, ut opinor, Sin Vestra constat ex Phrygia, My Sia, Caria, Lydia utrum igitur no Strum PS an VeStrum hoc proverbium, Phrygem plagis fieri solere meliorem quid de tota Caria nonne hoe Vestra voce Volgatum est, Si quid eum periculo experiri velis, in Care id potissimum esse faciendum quid porro in Graeco sermone tam tritum atque elebratum est quam, si quis despicatui dicitur, ut Mysorum ultimus esse dicatur nam quid ego dicam de Lydia quis umquam Graecus eοmoediam Scripsit in qua Ser VII primarum partium non Lydus esset '

116쪽

tur, ii od iam Supra vidimus p. 86 et idem dicendum est de Lydis es ades p. r. 2o,, III 3b . Phryx stultus et timidus esse putabatur impriuiis pud poetas Comi eos, quod Tertulliani ex verbis effieitur de an Io, C. Ser. Eeel. L. XX p. 332, Ei : Comisti Phryga timido illudunt- et Apollodori

Vis nominis iam mori bias eius cui datum est, dissentire non debet. Exempla nobis affert ouatus servi fidelis nomen Parmenonem et servorum fallacium et infidelium nomina Getam et Syrum. Si vis nominis eum moribus pergonae, cui tribuitur, pugnat, hoe fa et uni, Si perivri pocicti v scilicet ne ipsa diserepantia moriam et nomini ingenium eius, Cui datum est, meliuSest notandum. Quae Verba non modo de omisit Romanis, quorum ad fabrilii Donatus en adnotavit, sed etiam de Menandro die possunt, apud quem servo fidelissimo Plo ei nomen est Parmeno, quod Donatus servi fidelis nomen esse affirmat. Servis autem Callidis apud Menandrum Saepe nomina sunt

barbara, quae Donatu Servis esse diei infidelibus, Syrus et Geta. Sed ero in Menandrea servo bonae frugi et fideli

nomen est Davus. Et Plautus et Terentius nonnunquam abhorrent ab usu poetarum eo mi eorum quem animadvertit Donatus, veluti in aesthidibus servo fideli et magistro se vero nomen est Lydia S, quod fortaSSe per ovTi pocissi datum est. Donati autem eum Verbi pugnare Videntur aesth. V. 6is Sqq.: Non mihi isti laeent Parmenone S, Syri, Qui duas ut iris minas Uferunt eriS. Nequius nil est quam egens onsili servos, nisi habet

Chrysalus idem diei de Syris et Parmenonibus. Quibus ex verbis eum Conteni litione dictis eum de Servis loqui lueet, quos nimis fideles domino esse putat' . Itaque o et ansa et Chrysali e sententia Syrus appellatur servus frugi. Qua de causa hi versus minus dis strepant Donati cum Verbis. Chrysalo

117쪽

enim, servo fallastissimo, Syri illi, in aliquot minis dominos

defraudant, non differre videntur a Parmenonibus, servis fidelibus. Tamen verba eius mira sunt et, ni fallor, rupti irpo doRici die in Terentium quoque Semel servi Domen mutavisse nobis traditum est. In Adelphis enim servo frugi nomen est Oeta. Qua ex re haec de nominibus eligendis praeeepta non neeeSSarium esse religiose a poeta observari conelusit telum annus ). Vallatius autem se Lampriae Menandi ei nomen a Terentio eonversum es8e eommemorat in Micionem per veti- ppασiu', ut Donati verbis utar. Eadem de causa a Terentio servo fideli nomen Getae datum esse putat. Xemplum praeterea affert Parmenonem e styrae, ei Viam neque frugi neque fidelem. Ergo allatius nomen Getae servo frugi datum esse eodem modo explieat quo Donatus trapeZitae nomen Misar- ridis. Quod si re et disitum est, Videmus, quam notam et usitatam fuisse oporteat vim nominum Servorum. Nam DominiS

Misargyridis ex vi et usu hoc loco per uri potacit id di etiam esse nolle intellegi potest, neque vero ex signifieatione ipsa nominis Oetae. Itaque hoe nomen, si serentio osti causa servo fideli datum est, usitatissimum fuisse nobis sion eludendum est servi fallaeis et infidelis. Sed utut res se habet, non

omnia Servorum Terentianorum nomina ad Menandrum referenda 8Se inde apparet, quod servo Eunuehi Terentianae nomen est Parmeno, qui apud Menandrum appelli abatur DavUS,

quod legitur in scholio ad Persi sat V IGI p. 3 uech. - :

Ilune locum de Menandri Eunueli traxit, in quo Davum servum Chaerestratus aduleSeens alloquitur tamquam amore Chrysidis meretristis derelicto, idemque tamen ab ea reVossatuS ad illam redit apud Terentium personae immittatae Sunt . . . .' Alii quoque exemplis nomina personarum Menandri mutata esse demonstrat Vallatius p . - Minoris momenti sunt nomina ex aceedentibus data neque ullum exemplum ex Menandro sumptum afferri potest. - Pinaei nomen a specie formae

datum esse dicit Donatus es. p. ii 2 et hoc nomen apud Menandrum puero fuisse colligi potest Stichi ex . il: Satin ut faeet statque ex pictura astitit '

118쪽

quo Plautus lusum verborum reddidisse videtur, poeta Graestus quem fecerat cum verbis Niv6Rio et TrivαE. - Saepius invenimus Domina ex negotio data velut apud Menandrum ipsum Onesimum et apud Plautum in aesthidibus Chrysalum, qui SerVUS aurum pro eurn re erili filio suum esse ipse dieit 22s: Negotium lio ad me adtinet aurarium.'

Haud dormitandumst opus est ehryso Chrysalo. 'et nomine ipso negotium suum signifieari dieit 63 sq.: Ceterum quantum lubet Die possit tot puerum ego dabo.Quid mihi refert Chrysalo esse nomen ni Si faetis probo 'Qua faeetias Plautum a poeta Graesto Sumpsi, Se pel Spie Ulam St. In capite tertio singulorum ei Vorum et parte et moreSenarravimus, quod nobis faetendum erat, eum Servi inter sedisserant omnes fere, veluti servi rusti et Epitrepontum, DaVus et Syriseus, ut eustodes servorum, Parmeno Samiae et Davus Agri eo lae, aut singuli servi callidi. Nam in fabuli salineias Servoruni Continentibus Condiciones rerum sepe Similes sunt aduleseente amore meretrienni apti argento indigent sed, quod patre Sunt eVeri et paret, argento arent. Itaque Saepe servi, qui erilibus filiis fideles sint, eos adiuvant et patres defraudant. Qua re servi Sunt allidi et fallaces et reliquis suis virtutibus velut nudastia, eonfidentin saeuitate simulandi praediti, neque tamen eodem modo omnes, Sed ne XCepta natura, quae partibus servi allidi ipsis effieitur, singuli inter se disserunt. Quod summo una fruetu observatur unde Menandrum non persona usitatas, Typen sie ut nos diei mus, sed homines sui generis deseripsisSe apparet ). Sed Menander, quod Prehuius ex artifieiis eurrilibus demonStrare studuit '), in arte sua magis magisque proeeSSit. Servum Perinthi ne eurram esse et antiquae eo moediae artem redolere notum est. Sed Stichus quoque Plautina, Adelpho II, antiquior II euandri fabula est et ante annum dii Seripta esse videtur ' aedi autem dabula momparanda aest iunc Persa

119쪽

Plautina, mediae stomoediae fabula, maxime in exitu satis si- utilii . In Perinthia a Menandro in senena, quae ad argumentum ipsum minoris momenti erat, ob XOic TroTi usu productus erat ad risum speetatoribus movendum. Adelpho II actione ipsa paene sini et Sed dispar et incongrua est, nam in initio fabula sunt eaenae ni agna cum arte compoSitae, quibUS Menandrum tragoediam Euripideam imitatum esse verisimile est, in exitu autem queui eum arte AriStophanea coniunctum

esse iam Supra diximus p. s), servi eum meretrice et tibicine diem festum agunt potando et saltando. ae Scaena Valde scurrilis est et reo te dicit relinius ' Saltare S summae insaniae sis. Men Isi sqq. Ter Ad. ibo sqq. . . . . Itaque facile intellegitur, cur servi tantum saltent in senena apud Plautum in Persa, Stielio, Pseudolo. Neque negari potest tales saltationes cinaedi eas iam Attieis in exemplis fuisse. Utraque

in fabula Menandri ars nondum perfecta est neque Sui generiS, sed eurrilis et in Adelphis senenae elegantes et eaenae Se Ur-riles una in fabula sunt neque eae inter se artiu eoniunctae . Res autem Seurriles servorum in partibus erant. Similiter resse habet in Samia, quae ipsa quoque inter antiquiores Menandri fabulas numeranda et quasi in confinio mediae et novae comoediae est '). Etiam in versibus do qui nobis papyro redditi sunt, multum inest scurrile velut eodocmium servi eum eo quo habitum et timor eius ridi eulus et considentia, cum timorem uiam vanum fuisse intellexerit 2s6 Il2 . Tamen

paulo po8 ab aduleseente, qui eum, quod iuSSUS erat, X- Seeutum non Sse aegre fert, obiurgatur et Vapulat. Omnegliae Senena Satis sunt eurriles. Neque vero neglegendum est non stilum totius fabulae eurrilem es8e, Sed post Demeae

colloquium cum Parmenone habitum senis exstat solitoquium tragici fere coloris, deinde coquus prodit et equitur Scaena parva sed valde eurrilis 68-8s,8o-llo, lio tol lo2 Ib ). - Baechides Plautina, Menandri hic sciri'Tusu, inter eas numeranda Si fabulas, quae a Plutaretio Tu laeci appellantur In Baechidibus autem ars Menandri quodam modo

3 Κ p. XXXIII.

120쪽

perseetior St, quod omnes eaenae eodem stilo sunt faeiae et argumentum fabulae unum est insidiae Chrysali re vera Chrysalus Semper primas partes agit. Multi quamquam insunt in sabula osti et sales, tamen servi persona artifieiis nimisso urrilibus aret. - Aliquot annis poSt seriptae sunt fabulae epi ei povevri' et eautontimorumenos ). In enutontimorumeno re Seurriles non inesse et artifieium servi ad aram confugientis a poeta repudiatum esse supra vidimus. Sed eodem fere tempore Periei romena saeta St. an autem fabulam multo eurriliorem esse personis Davi et Sosiae efficitur, nam Davus multis in Scaenis uolao Xoxo est, Sosias autem, et Via militi etiTpoiRog et o cicus v. Ebrius in ea enam venit et obseaene de brotono loquitur. Ilae a stilo Perinthiae non nimis abhorrent. Itaque iis temporibus, quibus Seriptae sunt hae fabulae, quae inter Tu suffoci habendae Sunt, Menandrum artificiis eurrilibus servorum in partibus modo Sum esse modo ea repudiavisse videmus. Quod hae ratione X-plieari posse puto In Baechidibus servus primas, inrueautontimorumeno magnas partes habet, in utraque enim fabula dolia Servo Struuntur. Cum hae servi parte Seurrile per SeeSSetit, poeta Servorum nuga omitti posSe putavit. Neque Vero argumentum Periei romenae ipsum comi eum est sed fabula similior est tragoediae Euripideae et argumento et eaeniS singulisq). Itaque poetae, ne nimis fabula abhorreat a genere comoediae, artifieiis eurrilibus opus St, et ea de nuga uterque SerVUS Peri eis omenae magis est figura currilis. In fabulis autem posterioribus ars Menandri maior est et poeta iocos

illo Seurriles, quantum potuit, neglexit velut in Andria. Itaque rara eoronato plausere theatra Menandro Martia VIo, s),

nam Speetatores quoque Athenienses delectari volebant. Qua de causa etiam in fabulis elegantioribus res et seaenae loeulares insunt servorum in partibus. In Epitrepontibus, quam fabulam clarissimam et elegantissimam a Menandro Seniore saetam Sse negari vix potest A), seaena inest, in qua ambo

servi de crepundiis infantis diseeptant et res Davo ab arbitro