장음표시 사용
11쪽
Noui iv adolescetis' ad astronomica retrip. capessenda adstia
imparatib':ybreui rectoque tramite a Walgari vcstigio stiliolo: Joamns de sacro busto spi ricii opusculii Lotraci cremonesia planetaui oricas de rameta Joanis de niore regio disputationcs a Muratisi q3 utiliis. Jccii georgispumacbis corude motplanetapacuratus.tbeonae:dicatu π':utili serie re tu iacobat. - tactatum de sphera quatuor capitulis distinguimus. Dicturi prillio: quid sit spbςra:quid cius centrum: quid axis spbere: quid sit pol mundi quot sui spdςre: qire sit forma naudi. GJn scdo de circulis ex fs fra materialis copoint et illa sup estis quς ista inaginat copo fui intelligit GJn taertio de ortu et occasu signo et de diuersitat die et no aliquisit,abitantib' diuersis locis: et de diuisione dimatu et Ino de circulis et motib' plane tau: et de causis eclipsiit. Capitiatum primuli ν-- l l gra igiξ ab Euclide sic describi . Opi sinetrant situs circularentie dimidiscirculi quotiens fixa dia/mctro quousque ad locu fuit redeat circvducis id inopi, i tale rotundit et solidit O describi ab arculselnicirculi circvducto.Ophςricti,aabcodosio sic describii. bera caesolidii quoddaina supficie coiciatu i cui incdio puceest: quo ocs lincς ducte ad circularetia suri lcs. sic punccoici cens; sphsH. 1incaso recta rasic piciis prςre applicas extremitates suas ad circularetia ex traque parte dici axis sphers. Duo de pucta axe terminatia dictu poli inuidi. Opbera es t duplicit diuidi scdm substatia:c scdm accides. Oc sub statia i spheras noue se spbgra nona quipin olus: siue pinu
12쪽
et ii septem spbςras septent planeta p:qua iquesa sunt imiores quedam minores: secundum in plus accedunt vel recedunt cla Imamcnto. Unde uucr illas sphgra saturni maxima est . Opbcravero tune minima:*ut in sequenti figuratione continetur. 2
V Aries Tibra la bracteres aspectua Saturnus cs coniunctiolas Puppiterra eniim l Sagittari' lli marso cancer a capricorii'l Trinus
13쪽
GOecundu accidens aut diuidi i*bera recta et obliqua. Illi enidicula babcrespb a recta:qui manet submuinoctiali:si aliquis mancrcpossit. Et dicis recta quonia neuter polo; magis alicro illis eicitat Te quonia illo Lbori3on intersccat quinoctialc et in tersecat ab code ad angulosicctos spbςrales. Isti vero dicunturbabere spb a obliqua quicuque babitant circa quinoctiale vel vi tra.3llis eni supra boriueontem alter polo; sem,cleuas reliquus uero semper deprimitur. I quonia illo boriueon artificialis in tersecatςquinoctialem et interseca ab code ad angulos impares
Enniuersalis aute mundi macbina in duo diuidit in theream scilicet et clementare regione. Elcmentaris quide alterationi constinue peruia existens in quatuor diuidit. Est eni terra tanque mudi centrii in medio omniu sita: circa qua aqua circa aqua aer:cirIca aerem ignis illic purus cmo turbidus orbem lun attingens . ut ait Aristotelas in libro nacti,auro p.siccni ea disposuit de' gloriosus et sublimis. Et bς quatuor clementa dicun que vicissima semctipsis alterantur corrumpuntur et regenerans Bunt aute clemcnta corpora simplicia quilia partes diucrsarum lamar imini
me diuidi possunt. Ex quo; comixtione lucr*ήcncrato spcci/es fiunt. Quo Vtrium quodlibet cream orbiculantcr undique cirIcundat nisi quantu siccitastcrQbumoriaquς obsistit ad vitam animantiu tuenda. Omnia etia prςter terra mobilia cnstet . quς vi centru mundi ponderositate sui magni cxircino : motu undi/q3 equaliter fugiens rolude sphse medium possidct. GLirca clementarem quidem regionem therea regio lucida a variation o Inani sua immutabili sthntia iniunis existoes: motu ptinuo circus lariter incedit et hec a philosopbis quinta nuncupatur ess cntia. Euius noucili sunt spbςrς sicut in proximo pertractatii l.st Iu
14쪽
riae circu lat. Qua*quide duo sunt motus. Unus est citi si itimi super duas axis extremitates sc3 potu arcticu: et antarcticu ab oriente ioccidente in oriente ire et redictis: quc quinoctialis circirtus: mediu diuidit. Est etia ali' inlatio; spbgra et motusa obli/quii buic oppositus supcr xcs suos distantes a primis.23.gradibus: et. 34.minutis.Oed primus omnes alias spbgras secum in petu suo rapit infra diem et nocte circa terras ct illis tame co tra niteritibus: ut octaua spbgra in ioo. annis gradu viro. Duc si quide motum secundu diuidit: medium odiacus: sub quo quili bet septe plancta; sphera babet propria in qua deser motu pro priocdtram sultimi motum: et in diuersis spaciis tempoξ ipsum metitur ut Baturnus in . o. annis.Juppiter 2 lJam i duob' Sol m. 36s .diebus et sere sex horis. Venus concrcuritas fere si
me caeli reuolutione. Ios autet ii volua ab oriente i occidente signu est Olcit que
oriuntur in oriente sempiletiantur paulatim et successive quousque in mediiii i veniant et sunt scinst in eadcipinqnitate et remo tione ad inuice: et ita senapa se babcntcsicndut in occasu cotinue ciniformitcr. Est et aliud signit. Utcllς qu sunt iuxta polum aricticorquς nobis tauq3 occidunt mouens cotinue et via formiter circa polum dcscribcndo circulos suos: et lampsunt in quali distan tia ad inuice et propinquitate. Unde pcr istos duos motus continuos sicllax tam tendentiu ad occasum que no:patet q)firmamcntum mouc ab oriente in occidente.
Dcca in rotunditate. Us autem sitissum rotundunt . triplo: est ratio:similitudo: GImoditas.et necessitas. Eimilitudo eni:qminudus sensibilis fact' est adsimilitudinem mundi arcbetypi: in quo non est principi
15쪽
mniicque finis. Inde ad buius similitudinem mundus sensibilis
habet sorinam rotundanaui qua no e assignare incipiti c. fine Lomoditas: quia omnlii corpotabisoperimetro; spbgra nayi/nium cst: omitium etiam formarum rotunda est capacili ima: quonia gi nia clinii et rotundia: ideo capacissimu unde in mundu2oia cotincat: talis forma fuit illi utilis et comoda auccessitas quis mundus ciliat alten' soruas que rotundς.scue trilatcr vel quadri lata vel multiliter sequerent duo impossibilia: st,c aliquis locus cillat vacu': . corp' line loco quo et trunci fallii est: sicut pue iangulis cleuatis et circuliolutis. 3te sicut dicit Slsraganus.si δ/lum cet planu: aliqua ps cssi esset nobis a pinquior alia illa cili' que esset supra caput nostrubigi stella ibi existes cet nobis Nuruuior qj cxisicias in ortu vr occasu: sed quς nobis xpinquiora sui maiora vident Ergo solii alia stella existis i medio ζi maior videri deberetin, existes Lortu vil occasu: cui pirarisi vitan con tingere. OsSatorcni apparet sol vel aliast ita existens in oriente uel occidente' in medio di .sed cum rei vcritas ita no sit: buius apparentis causa est:*in reinporc bremali vel pluuiali quidani vapores ascendunt inter aspectu nostru et sole M alia stet a. et cuilli vapores sint corpus diapbonii disgregant radios nostros vi suales. ita; no coprebcndunt rem in sua naturali et cra quatiritalc: sicut patet de denario plecto in fundo aquς limpidς qui prer similem disgregationem radiorum apparet maioris q5sus vere quantitatis. .
Od terra sit rotunda. G CSetia terra sit rotunda sic pata. Oigna et stelis no qualiter
oriun et occidunt omnibus bominibus ubiq3 existentibus sue prius oriuntur et occidunt illis qui sunt vel versus oriente: et psitus et tardius oriuntur et occidunt quibusdam:causa est tumor arga
16쪽
qs bene patet per ea quς fiunt in sublimi anna eniet eadem edi psis lung numero quς apparet nobis in prima hora noctis apparet orlantalibus circa bora noctis tertiam. Unde constat q) prius ruit illis inox. et sol prius eis occidit' nobis fulusicii e tantii tumor tars GCo terra etia babcat tumorositate a septentrione in austria et econtra sic patet. existentib'versus septetrione quedastellisunt sempitern apparitionis.st, quς xpinquς accedunt ad polum arcticum.Ali vero sunt sempitern occultationis sicut iligclus sui rupinqus polo antarctico Pi igitur aliquis cederet a septemone versus austrii intantii posset procedere: iste is quς prius erant ei sempitem apparitionis ci iam tendercii Loccasu
et quanto magis accederet ad austrii tanto plus mouerentur Loccasum. Jlle iterivide romo posset videre stellas quς prius fuerant ei sempitem occultationis. Et ecduerso coringeret alicui procedeti ab austro versus septentrione.Duius aute retia est tumor terri 3tem si terra esset plana ab oriente in occidente tam cito oriret tur stili occidentalibus que orientalibus: qo pater esse salsum. Ite si terra esset plana a septentrione in austrum et econtra stelliquς essent alicui sempitern apparitionis: semst apparcrent ci quocum procederet:qd salsum est. Ota lana sit prς nimia eius quan titate bominum visui apparet.
QSaute aqua babeat tumore et accedat ad rotuditate sic patet ponatur signia in littore maris et occat nauis a portu et intantum elonget'foculus existens iuxta pedem mali non possit videres gnu.Otante vero naui oculus eiusde existentis in summitate malibene videbit signit illud. Ota oculus cxistentis iuxta piae mali melius deberet videri signum que qui est in summitate: sicut pyperlineas ductas ab utroq3 adsignti et nulla alia huius rei causa estque tumor aquς. excludanfinitia alia impedimcta: sicut nebulga
vapores ascedcntes C Jtocii aqua sit corpus bomogenta totum
17쪽
cu partibus eiusde erit roriis: sed pies aquς sicut in guttulis et roribus herba;r acciditi rotunda naturaliter appetunt ovata: ergo et
Od aut terra sit i medio firmameti sita sic p3. Existentib' sust/ficie terriste is apparet clutaeqntitatis siue sint i medio cςli: siue iuxta orni: siue iuxta occasu: et boc qiira qlit distat ab cis. Oi eniterra magis accedaci ad firmametu Lunavit que i alia aliqs exusi alia te lapsicici eripq magis accederet ad firmametu no videret 6 mcdietate: sed docera ptolemcu et oesob:losopbos diceres q ubicunqj cxistat bomo sex signa oriunt ei: et in occidunt et mcdietas co senap apparet ei: medietas vero occultat Gllud item e signit in terra sit tanq3 cent*ret punctus respectu firmamen i qrsi terra esset alicuius quatitatis respectu firmaniciati no contingeret medietatoco videri. Item si intelligatiupsicles plana sua ce/tru terridiuidetis ea in duo qualia: et per coseques ipsum firmamentu.oculus igitur existens incentro errovidcret medietatem firmamenti. Jdemque existens in supficie crr videret cande me dietate. Ex bis co ligitur * insensibilis e qualitas terKNuge a superficie adccntru et percosequcsqualitas totius terr insensibi lis est respectu firmamenti. Dicit cita Ariaganusci intina larum rixarum visu notabilium maior est tota terra: sed ipsa stel/la respectu firmamenti est quasi punctus: multo igitur sortius terra:cum sit minor ea.
Ics aut terra in medio omni immobilitarimcartacusit sum me grauis: sic psuaderi vide esse eius grauitas.Omne en graue tendit naturaliter ad centristaenim quide punctus e in medio firmanacti terra igit cisit sume grauis: ad punctu illum naturaliter tendit. Jlcm quicquid a medio mouet uersus circularentiam coascedit: terra a medio mouet ergo ascedit di possibili relinquir
18쪽
me quantitate absoluta terrae.
GTotus at terrς ambitus auctoritate Ambrosii beodosisD Ja/crobi et Euristenis pbilosopbop.rsiooo.stadia coimere distinirrinicuiq3 quide. 36o. partisi odiaci. roo. deputando stadia . Eu pro mi astrolabio iscitat noctis claritate per utrum mcdicimii soramen polo perspecto note graduit multitudo in qua stetcrit
medicliniu: deindex edat cosmimetra directe contra scpictrionea meridie donec in alterius noctis claritate viso, prius polo ste retit altius uno gradu mcdicliniit post boc mensus sit huius itineris spacium: et inueniet. roo stadio p. deinde datis unicuiq3.36o. graditu tot stadiis terreni orbis ambitus inuciatus crit.Ex bis aute iuxta circuli et diametri regulam: terrς diameter sic inueniri poterit Auser vigesima secunda parte de circuitu terrς: remaneris talia ps.boce. sol si stadia et semis et tertia unius stadiserit terreni oesbis diameter siue sp .lsitudo.
Capitulum secundu de circulis ce quib'Ipbaera materialiscoponitur. Et illa supcaelestis quae per istaminiaginatur componi intclligitur.
Oru aut circulo*: quida sui maiores: quida mino res: ut sensui p3.DHalorini circulus in spbera diciti qui descriptus in supficie spbςre super crus ccn trum diuidit spbgra in duo qualia. DIJinor vero qui de scriptus in supcrficieiph ς cam non diuidit i duo squalia: sed in portiones inςquales.Jntc circulos vero maiores primo dicedii est de quinoctiali. Est igitur equinoctialis circulus quida diuidens spbςram in duo qualia sccii dii qualibet sulit equidistans ab vrroq3 polo. Et dicit quinoctialis.quonia quan do sol transit per illuc.qd in bis in anno in principio arietis scilicet et in principio libre:cst equinocliti in uniuersa terra a Indoctiam appcllatur equator diei et noctis: qradς quat die artificiale nocti. Et dicit cingulus primi motus Indosciendi or primus motus
19쪽
dicit motus primi mobilis: boc est nongs σύ siue divitimi
qui est ab orientcsa occidente redicias itersi in oriente:qui etiam dicitur motus rationalis ad similitudine motus ronis qui est in microcosmo.id est in bomine.st, quando fit consideratio a crea tore per creaturas in creatore ibi sistendo Occundus motus fir mamenti et planetadicotrarius buic in ab occidente per orientem iterum rediens in occidetite.qui motus dici irronalis siue sensualis: ad similitudinem motus microcosmi.qui est a corruptibilibus ad acatorem iterum redietas ad corruptibilia .Diciturirgo cingulus primi motus: iacingit stuc diuidit primum mobile. scilicet Ubyam nonam in duo qualia auidistans a polis mundi .nn de notandum op polus mundi qui nobis semper apparet dicitur polus septentrionalis: arcticus verborealis. Oeptentrionalis di citur a septeturione boc e minori ursa:qui dicitur a septe et trion:
quod est bos:quia septe talis quisunt in ursa tarde mouentur ad modii bovis:m sint propinquipolo. Vel dicunt ili septem stellς
septentriones:quasi septe teriones: et terunt ptes circa polum. Arcticus quide dicitur ab arctos qd est maior ursa. Est en iuxta maiore ursa .aborealis vero dicis qrist in illa parte a qua venit boreas. holus vero oppositus dici antarcticus: quasi cotin arcticu positus.dici et meridionalis.m ex pte meridici e dicirii etia auIstralis:qrist in illa pica qua venit auster.3sta igitur duo puncta in firmaniciato stabilia: dicuntur poli mundi:MIpb ς axem in Iminant et ad illos voluitur mundus:quo; unus lanip nobis p paret: reliquus vero scinioccultat. Unde Nirgili in pino georgico*. Dic vatex nobis seinpci sublimiscat illum Sub pedibus styx atra vident manes visundi. G est ali' cimal inspbera qui tersecatiquinoctiale intersecat ab oderi duas pies quales et una ct mcdietas declinat casusscptetrione: alia versus austrii: et dici istocirculus odiacias a 3oe
20쪽
qs cst vitae qr An motu planetarisub illo est Ois rita in rebus in
serioribus. 1Jel dicitis odion qd est animal qriu diuidatis, a. ptes quales quObet pars appcllat signu: et nonalbabct specialea nomine alicuius animalis 11pter proprietate aliqua coireniente tam ipsi' animali vel xpter dispositioncmyclia; fixa Lin itis partibus ad modii huiusmodi animaliu. 3ste vero circulus latine dicit signifer:qrfert signa vel quia diuidit in ea. Ab Aristotele vero in libro de generatione et corruptione dicitur circulus obliquus ubi dicit op secundu accessum et recessum solis in circulo obliquo fiunt generationes et corruptiones in rebus inserioribus Nomina autein signo*: ordinatio:et numerus in bis patent vcrsibus. Euntatim taurus gemini cancer leo virgo: 1ibram scorpius arctitenes caper anapbora pisces. Quodlibet aute signu diuidit in . 3o.graestande patetur in toto odiaco sunt 3 o. gradus Occudia aut astronomos ii cap quilibet gradus diuidit in .6o.minuta: quodlib3 minutu in .so. secunda Glibet secundit i so tertia: et sic deinc svsque ad. io sicut diuiditur odiacus ab astronomo ita et quilibet circulus i sphςra: siue maior siue minori partes cosimiles .cu ois etia circulus i spbςra prςta odiacum itclligatur sicut linea ut cir cusetantia: solus odiacus intilligitur vi lapsicico babes in latitudine sua. α. gradus.d cuiusmodi gradibus a locuti sumus. In Ide patet et quida mentiunt in astrologia dicctcs signa ce quadrata nisi abutcntes note idem appcllent quadratu et quadrangulum Dignum cnim habcr. 3 o. grad' in logitudineAa.vcro in latitudi ne Linca aute dinides odiacu in circuitu ita op ex una pie sui relinquat sex gradus: et ex alia partoalios in . dicitur litica ecliptica: quoniam quando sol et luna sunt linealiter sub illa contingit cili psis solis aut uias. Oolis: ut si fiat novilunium et luna intcrpona turicae inter aspcaus nostros et corpus solare 1uns ut in ple nilunio quando sol lune opponitur dianactralltcr. 1 Inde eclis
psis uiarnibi aliud e que interpositio tetis ita corp' solis eluias.